ÏÏAARL
Eerste Blad.
Pso. 50
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86
Derliencle Jaargang.
144.
met AMSTERDAM.
van WOENSDAG 15 April 1891
Nieuwsberichten.
TELEPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandent —,25.
franco p. posi —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT i
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst.
Koerd-Znidliollamlselie Stoomtramweg-Maatschappij: HaarlemLeiden. 15 Oct. 1890.
Haarl.—flilleg.— Leiden 4.10+,; 6 15*. 8.25, 9.38*, 10.56,'sm., 12.20* 1.35, 2.55* 4.20,
5.30*, 6.57, 8.15* 'sav. HaarlemHillegom 9.39, 11.— 'sav.
Alleen des Vrijdags. Vervoert ook goederen.
Saarlemsche Tramway-Maatscliappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30's avonds.
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 15 Oct. 1890.Naar Amsterdam: 6.35, 8.04*,
8,22. 9.—*, 9.28*, 10.15,11.17+,'sm. 12.29*, 12.58, 2.12', 4.19*, 4.40*, 5.23, 6.17*, 6.42,
7.—+, 8.25*, 9.29.34*, 10.2, 1031* 'sav.
Trein 4.40 stopt te Halfweg.
Van Amsterdam: 6.8, 6.45* 7.45-j-, 8.20*, 8.48, 9.17*, 9.50*,9.55* 11.3, 11.57*.'sm. 12 55+
1.14*, 3.20*, 4.29*, 5.—*, 5.5U+, 7.30*, 8.20, 9.18* 10.5*, 11.30'sav.
Treinen 1.14 en 4.29 stoppen te Halfweg en Sloterdijk.
Naar Rotterdam: 7.12, 8.6+, 8.43*, 9.22, 10.13*,'s morgens, 12,19*, 1.16*, 1.41, 3.44*, 5.1,
6.11+, 7.53*, 8.51, 10.28* 's avonds.
Van Rotterdam: 6.- 7.55*, 10.7+, 10.38,11.32*, 'smorg., 1.2*, 2.53*, 3.35, 4.52, 5.50+,6.56*,
7.28, 8.18*, 9.24* 's avonds. De met gemerkte treinen zijn sneltreinen. De met
zijn exprestremen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.40, 9.42, 's morgens, 1.30, 4.57, 9.45 'sav.
Naar IJmuiden: 6.47, 9.5, 9.42, 's morgens, 1.1.30, 4.25, 4.57, 8.5, 9.45 's av.
Van IJmuiden: 7.49, 8.25, 11.16 's morgens, 12.20, 3.7, 3.45, 5.45, 7.20, 9.28,10.20'sav.
Naar Zandvoort: 7.—, 8.10, 10.24, 'smorg., 1.39, 3.51, 5.25, 8.53 's.avonds.
Van Zandvoort: 7.34, 8.35, 11.8, 'smorgens, 3.14, 4.16, 7.31, 9.35, 'savonds.
rram-Omnibus-Maatsehappij. BloemendaalOverveenHaarlem. 15 October 1890.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Jfennemerlandj: 7.50*, 8.20, 9.30,10.40,11.40*,'sm.
12.16, 1.—*, 1.30, 2.20, 3.—, 3.30*, 4.—, 5 6.20, 7.15, 8.—, 8.45, 9.50,
10. 'sav.
Van Haarlem (Station). 8.40*, 9.24, 10.10, 11.29, 's morg., 12.16*, 1.26,1.37*, 2.12,3.—,
3.40, 4.15*, 4.40, 6.9, 6.57, 7.50, 8.48, 9.39, 10.31, 10.31* 'sav.
De uren met een alleen op Zon- en Feestdagen
Telegraafkantoor. 15 Oct. 1890. Het kantoor is geopend op werkdagen van'sm. 8 tot'sav.
10 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van's m. 84'sav. 69u.
Binuenl. Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voorde eerste 10 woorden, voor
elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
Dienstregeling van het Postkantoor. 15 Oct. 1890. Openstelling van bet kantoor: Dag
van 8 's morg. tot 9)4 uur 's av. Op Zondag van 's morg. 8 tot 10 en 's av. van 12 tot 3 uur.
Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbewijzen en de invordering van gelden
op kwitantiën alleen op werkdagenvan 9 uur 's morg. tot 3 uur 's av. Voor de Spaarbank
van 's m. S tot 9 uur 's av.op Zondag van 9 tot 10 ure 's m. Voor de Postpakketten
alleen op werkdagen, van 'smorgens 8 tot 9)4 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen7.30,9.45 's morgens, 1.3.7.—, 8.45 's avonds.
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen: 7.30 'smorgens, 3.'savonds.
Lichting der hulpbrievenbussenGedempte Oude Gracht, Groote Houtstraat, Zijlvest,
Parklaan, Kaasplein6.45,10.— 's morg., 2.—, 5.45, 8.30 's av. Florapark,Kampersingel,
LeidscbevaartSchootersingel6.30, 9.45 'smorgens, 1.45, 5.30, 8.15 'savonds.
Des Zondags: buitenwijken 'sm. 6.30 en 's av. 12.45, binnenwijken 's m. 6.4-5 en'sav. 1.
r- u:L-, at.t;.. 7 5Q 11 A mr.ro. 57 3 !S* SIS* fi 19*
Zondags niet gelicht.
Eerste Kamer. Donderdag ia het debat
over de zoogenaamde Stedenwet Splitsing
der meervoudige kiesdistricten) aangevan
gen. De beer Vening Meineaz wae de eerste
spreker. Hij betoogde, dat wel degelijk
het stelsel der kiestabel wasenkelvoudige
distrikten, behalve voor de groote gemeen
ten, en bij beriep zich daartoe op het
advies van den auteur der Grondwet, den
Minister Heemskerk. Spreker ontkende,
dat in 1887 eene partijdaad gepleegd was.
Maar indien dat al zoo ware, hoe kan dan
zoo vroeg hij de Min. verlangen,
dat de onveranderde Eerste Kamer thans
zich zelve een slag in 't aangezicht zal
geven door de voorgestelde wijziging nn
aan te nemen? Spreker wees er op, dat
het ontwerp vooruit loopt op eene spoedige
algemeene herziening der Kieswet, en
noemde als gebreken verschil van bevol
king in distrikten, verschil van kiezerstal,
splitsing van gemeenten in wijken van
gegoeden en mingegoeden vooral in deze
tijden zou hij ongaarne zien, dat een af
gevaardigde optrad voor eene bepaalde
klasse. Spreker wees o. a. ook op de ge
brekkige regeling van het kiesrecht voor
schippers, met het oog op de onzekerheid
van domicilie. Te Rotterdam zijn 2000
schippers ingeschreven als aldaar domicilie
hebbende; 't is dus geen onverschillige
zaak. Spreker zon zijne stem niet bunnen
geven aan het ontwerp. De heer Kappeyne
van de Coppelo, zich aanBlnitend aan den
vorigen spreker, betoogde, dat het voor-
loopig kiesreglement is gemaakt door de ab
normale staatsmacht, den Grondwetgever,
omdat de normale staatsmacht, de gewone
wetgever, nog niet kon werken in den
tusschentijd tussehen de behandeling en de
vaststelling der Grondwet. Maar nu kan,
zoo konkludeerde spreker, de gewone wet
gever ook niet wijziging brengen in het
voorloopig kiesreglementbij kan alleen
definitief het kiesrecht vaststellen. Spreker
wees voorts op de ongrondwettigheid eener
bepaling, dat men 15 Februari in een
bepaald huis moet wonen, om kiezer te
kunnen zijn. De Grondwet eischt domicilie
in eene gemeente, niet in een huis. Ook
hij betwijfelde, of de Eerste Kamer haar
eigen stelsel van 1887 zou prijs geven.
De heer Six wees er op, dat de Minister
ten onrechte beweert, in de Tweede Kamer
niet gezegd te hebben, dat de Grondwet
van 1887 geen levenwekkende kracht is
Deze spreker betreurde het, dat de Min.
om een zwak oogenblik te rechtvaardigen,
nu in zijn antwoord beweert, dat de leven
wekkende kracht schnilt niet in de Grond
wet, maar in Gods Woord, en alzoo Gods
Woord in de politiek brengt. De heer
Melvil van Lijnden trachtte aan te toonen,
dat uit het voorschrift der Grondwet
geenszins is af te leiden, dat er eene nieuwe
kieswet moet komen, maar dat art. 7 der
additioneele artiekelen zóó moet worden
opgevat, dat het is eene wijziging der
gewone wet, waarin de gewone wetgever
verandering kan brengen.De heer Verheijen
zou vóór het ontwerp stemmen, omdat het
zijns inziens billijk een rechtvaardig is.
De heer van Swinderen hield vol, dat
in 1887 wel degelijk het stelsel van on-
splitsbaarheid voor groote gemeenten was
aangenomen. De Min. van Binnenl. Zaken
bleef beweren, dat in 1887 de Tweede
Kamer de kiestabel heeft aangenomen om
redenen buiten ds zaak. Geen stelsel tegen
stelsel werd toen aangenomen, en dit wets
ontwerp tracht, volgens den Min., alleen
een algemeen erkende onbillijkheid weg te
nemenhet praejudicieert niet op propor
tioneel kiesrecht. Ook kan,volgens den Min.,
Diet gezegd worden, dat groote gebreken
in de toepassing dit ontwerp aankleven.
In de zitting van Vrijdag vervolgde de
Min. van Buitenl. Zaken zijne rede. Hij
betoogde, dat de beweerde ongrondwettig
heid, ontleend aan het vereisehte vaD
woning op 15 Februari, niet opgaat. Men
kan geen domicilie hebben zonder woon
plaats. Dit wetsontwerp beoogt, volgens
den Min., niet revanche te nemen van
de partijdaad van 1887, maar stelt slechts
voor wat de politieke minderheid toen
wenschte. Bij verwerping zou de Eerste
Kamer moeielijk der natie duidelijk kun
nen maken, dat ze geschied was om an
dere dan politieke redenen. Krachtig kwam
de heer Eransen van de Putte tegen het
betoog der Ministers op. Hij toonde aan,
dat de Grondwet de voordurende herzie
ning der Kiestabel wil vermijden. In strijd
met deze bedoeling wijzigt nn de Regee
ring de tabel wegens haar subjektief ge
voel van billijkheid, dat door Spreker
niet wordt gedeeld, daar hij gemengd
stelsel volkomen billyk acht, en stelt zij
daardoor een gevaarlijk antecedent voor
volgende Regeeringen, om, door haar sub
jektief gevoelen geleid, ook weder de ta
bel te wijzigen. Naar Sprekers oordeel
draagt dit ontwerp geheel en al den
stempel van eene partij wet. Moge, zoo
besloot hy, de Eerste Kamer, te fier om
aan dergelijk partijspel de hand teleenen,
met groote meerderheid de wet afstemmen,
gedachtig aan Thorbeck's woord „derge
lijk voorstel stem ik af." De heer Vening
Meinesz hield vol, dat de kwestie der
woning van groot gewicht is. De heer
Pijnappel kon niet met alle argumenten
der bestrijding méégaan, maar zou toch
tegenstemmen, op grond der slechte rege
ling van het nieuwe element van icoon-
huis, en op grond van het overlaten van
tal van zaken aan den gewonen wetgever.
De heer Kappeyne van de Copello bleef
bij de door hem geopperde bezwa
ren. Met het oog op het slot van de rede
des Ministers, zeide spreker: De Min.
heeft nn getracht de Kamer vrees aan te
jagen met het oordeel van het publiek.
De Kamer staat daar bovenzij stoort
zich niet aan het straatpubliek; zij be
oordeelt de zaken alleen naar eigen op
vatting. Ons Staatsrecht heb ik lief, en
daarom roep ik de Reg. toe: „verknoei
met nwe bijbelspreuken ons staatsrecht
niet!" De Min. van Binnenl. zaken be
streed alle bedenkingen, en hield vol, dat
de voordracht geen party wet was, maar
wegneming van het privilege der kiezers
in de groote steden, om meer invloed uit
te oefenen dan de kiezers elders. De steden-
wet werd verworpen met 42 tegen 14
stemmen. Tegen stemden alle liberalen
en de heer van Nagell tot Ampsen. Voorts
werden verscheiden andere ontwerpen
goedgekeurd, als: een overeenkomst met
Engeland betreffende handel en scheep
vaart; een verdrag met Dnitschland, be
treffende den handel in vrouwen en meisjes;
een overeenkomst betreffende den drank
verkoop op de Noordzeede grensveran-
dering van Biervliet, I Jzendijke enz.de
aanvulling der wet op de hondsdolheid
de wijziging der personeele belasting {paar
den), en de maatregelen tot voorkoming
van aanvaring.
In de zitting van Zaterdag was eerst
aan de orde het ontwerp betreffende den
suikerakcijns, dat krachtig bestreden werd
door de heeren Verheyen, Bultman en
v. d. Breggen, die vooral deden uitkomeD
dat aanneming van het ontwerp ten ge
volge zou hebben benadeeling van den
landbouw, vermindering van pachten en
arbeidsloonen, terwijl zij van oordeel
waren, dat indien in 't belang der schat
kist voorziening vereischt werd, dit ge
leidelijk had behooren te geschieden,
zooals in Dnitschland, zonder industrie
en kultnur te benadeelen. Zij keur(jen
het cynisme af, waarmede de Min. op
de landbouw belangen neerzag. De heeren
Merkelbaoh, Insinger en Blijdenstein
waren vóór het ontwerp als noodwet,
al hadden zij andere voorstellen ge-
wenscht, daar de wet noodzakelijk is in
't belang van den Staat en zonder groot
nadeel voor den landbouw. De Min. van
Fin. sloot zich bij dit laatste geheel aan,
ontkende de bezwaren, en legde nadruk
op het feit, dat industrie en kuituur niet
in slechter konditie komen dan vóór 1889.
Eene nieuwe suikerregeling zal worden
voorbereid. Het wetsontwerp werd aange-
Domen met 30 tegen 9 stemmeD. De Post-
wet werd zonder hoofdelijke stemming
goedgekeurd, nadat de Minister beloofd
had te znllen overwegen de wenken van
den heer van Gennep, betreffende mildere
bepalingen van het postverkeer met Indië.
Wordt het voorstel betrekkelijk de
Zondagsrust, door de Spaansche regeering
bij den senaat ingediend, wet, dan zal
de Zondagsarbeid verboden zijn voorjon-
gelieden beneden achttien jaar in in
dustriële en commerciële inrichtingen
van den staat, de provincie of de gemeen
ten.
Ondernemers van werken van den staat
zijn aan dezelfde verplichting onderwor
pen. Zondagsarbeid zal alleen veroorloofd
zijn in takken van nijverheid, die storing
der productie niet toelaten, maar deze
uitzonderingen worden alleen na onder
zoek vastgesteld. In ieder geval zullen
de patroons verplicht zijn hunne arbeiders
den noodzakelij ben tijd voor de vervul
ling hunner godsdienstige pliohten te ver
zekeren.
De ministerraad heeft besloten by de
kamers wetsontwerpen op den arbeid van
vrouwen en kinderen in te dienen. Voorts
werd besloten, eene openbare manifestatie
op 1 Mei te verbieden.
De justitie te Aken heeft aan die
hier te lande bericht gezonden, dat er
Vrijdag ochtend in de Jacohstrasse te Aken
een moord is gepleegd.
Een bakker en diens echtgenoote werden
door een pas in dieDSt genomen knecht
aangevallen en zwaar door bijlslagen ver
wond. De man is reeds overleden, terwijl
de vrouw in hoogst bedenbelijken toestand
naar het ziekenhuis is overgebracht. Dief
stal was de beweegreden.
De dader heeft de vlucht genomen naar
de grens en hondt zich vermoedelijk in
Limburg op.