HAARL Eerste Blad. Nieuwsberichten. No. 400. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedem/pte Oudegracht 86. Dertiende Jaargang. 144. met AMSTERDAM. van WOENSDAG 16 December 1891. TEI. EPHOONNTJMMER TELEPHONISCHE VERBINDING ABONNEMENTSPRIJS Per drie maandenr —,25. franco p. post —,40. Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk. Prjjs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond Advertmtiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 wre, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. De Baehvereeniging. De Haarlemsche Baehvereeniging mag zeker in de eerste plaats genoemd worden onder die vereenigingen, welke in de laat ste twee tientallen van jaren de mnzibale ontwikkeling in onze stad krachtig hebben bevorderd en in het by zon der den zin voor degelijke, klassieke muziek hebben levendig gemaakt. Door haren invloed vooral zijn de eischen op mnzikaal gebied steeds hoo- ger gestegen en heeft een groot deel van iet publiek met kennis van zaken, in de kunst, het kaf en het koren van elkander leeren onderscheiden. De beste uitvoerende kunstenaars uit ons land en uit den vreemde werden door haar naar Haarlem geroepen, om er hunne gaven ten toon te spreiden. Hare concerten kregen alzoo eene groote vermaardheidin het buitenland leerde men de Baehvereeniging kennen en de voornaamste artisten rekenen het zich tot eene eer bij haar te zyn opgetreden. Morgen (Woensdag) viert de vereeni- ging haar twintig jarig jubilé. Opgericht 16 December 1871 door de h.h. Joh. Bas- tiaans, D. L. van der Heide en E. A. Krnseman, maakte zij eene onderafdeeling uit van eene toen bestaande Baehvereeni ging, welke ten doel had, uitsluitend mu ziek van Johanu Sebastiaan Bach (1685 1750) ten gehoore te brengen en o.a. met Haarlem, Leiden, Utrecht en Rotterdam onder hare afdeelingen telde. Bij de ontbinding van deze Baehver eeniging bleef de Haarlemsche afdeeling zelfstandig bestaan. Zij liet het beginsel, alleen muziek van Bach te maken, varen en kreeg langzamerhand het karakter, dat zij nu draagt. Van de oprichters is alleen de heer E. A. Krusemau nog in levenmet groote toewijding waakt hij nog Bteeds als secre taris-penningmeester voor hare belangen en haren bloei. De Baehvereeniging beeft ruim 700 le den; haar Bestuur bestaat nit de h.h. D. Merens Dz voorzitter; F. R. J. Dubois, onder-voorzitter E. A. Krnseman, secre taris-penningmeester L. Schlegel en W. H. C. Schmölling. Aan de Vereeniging is een Kunstenaars fonds verbonden, waaruit, bij overlijden van een Lid- Toonkunstenaar, aan diens weduwe, of aan zijne erfgenamen eene uit- keering wordt gedaan. Onder hare Eere leden telt zij de voornaamste binnen- en buitenlandsehe toonkunstenaars, n.l.te Amsterdam de b.b. C. Thole, Fr. Küster, Joseph Cramer, Henri Bosnians, Joh. Mes- schaert, en W. Kes; verder de h.h. A. J. Wetrens te Leiden, R. Hol en C. Coenen UtrechtS. de Lange, W. F. Gr. Nicolai en Mej. M. E. Hanrath te 'sHage;I.B. Litzan en Joz. Schravezande te Rotter dam, in het buitenlandDr. Carl Hill te Scbwerin E. Skalitsky, Bremen Dr. Joh. Brahms, WeenenProf. A. Wilhelmy, Wiesbaden; Mevr. A FalkMehlig, Ant werpen Mej. M. Eilunger, Frankfort a/M G. H. Witte, Essen Dr. Hans von Biilow, Meiningen Fr. Planté, Parijs; Carl. Hey- mann, CoblenzProf. A. Brodsky, Leip zig; Prof. J. Joachim. Dr. G. Grnnz en Mej. Adèle Asmann te Berlijn. Op het lste Bachconeert, dat morgen avond zal gegeven worden, werkt eene der Eereleden, Mevr. Falk.Mehlig uit Ant werpen medezij speelt dan o.a. het piano concert (Gr. dur) van Beethoven. Zonder op de belangrijkheid daarvan te willen wijzen, herinneren wij er aan, dat 16 December tevens Beethovens geboortedag is en derhalve de oprichting van de Baeh vereeniging met dezen merkwaardigen da- tnm samenvalt. B. TOONKUNST. Voor eene stampvolle concertzaal had Zaterdag avond de uitvoering plaats van het in een der vorige nommers van dit blad besproken toonwerk „die Jahreszeiten" van J. Haydn. De zangvereeniging van Toonkunst schonk daardoor aan het talrijk ledental der Haarlemsche afdeeling een muzikaal genot, dat lang in aangename herinnering zal blijven. De drie verschillende elementen, het koor, de solisten en het orkest, droegen daartoe het hnnne by. De dames en hee- ren van het Koor hebben, voor de toe wijding door hen betoond, aanspraak op een woord van waardeering. Hnn gezang bewees op vele plaatsen, dat er goed ge studeerd was en tevens, dat wij onder onze dames-en heeren-dilettanten goede stemmen kunnen aanwijzen. Toch maakten wy onder de nitvoering eenige opmerkingen betreffende de ver- riohtingen van het Koor. 't Kwam ons voor, dat de klankeffecten met het oog op het groote aantal koristen breeder hadden moeten zyn en er voor zooveel kelen te weinig geluid ontwikkeld werd daarbij waren de inzetten by fuga's dik- wyls zeer twijfelachtig. Als verzachtende omstandigheden mogen hier de groote moeilijkheden, die de fugatief bewerkte koren opleveren, in rekening gebracht worden. Dat heel veel koren mooi ge zongen werden, behoeft niet gezegd te worden; men kent reeds jaren de goede hoedanigheden van het Koor onzer af deeling. Met onverdeelden lof mogen wij spre ken over het Orkest, dat met groote nauwkeurigheid, in menig onderdeel met zeldzame fijnheid en muzikale intentie zyn zware taak vervulde. Met het kwartet dat door mooien klank uitmnntte, wisten de verschillende blaasinstrnmenten, wel ke voor muzikale schilderingen zyn aan gewezen, de aandacht te trekken. Wij bedoelen de hobo, de fluit de fa gotten en de hoorns misschien hadden de laatste in de jachtscène wat b6schiedener knnnen zijn. De heeren uit het Concertgebouw we ten aan hnn betrekkelijk ondergeschikte rol eene beteekenis te geven, welke de grootste belangstelling overwaard is. Indien men besluiten kon, dit orkest steeds voor de Toonkunst uitvoeringen te bestemmen, zon de artistieke beteekenis dezer concerten daar door niet weinig worden verhoogd. Van de solisten gaven wij Zaterdag avond de voorkeur aan den heer Joh. Messchaert; zijne opvatting beviel ons het best. Met de vereisehte soberheid en met ter zijde stelling van alles wat zweemt naar effectbejag zong hij zijne lang niet altijd dankbare party jammer, dat de zeer merkbare indispositie hem verbood, de stem in het laatste liedErblicke hier bethörher Mensch tot volle kracht uit te zetten en zich te geven in de gansche volheid zijner machtige dictie. De stemmen van Mevrouw Haase- Bosse en van den heer Rogmans kwamen ontegenzeglijk be ter nit; in menige aria behaalde hnnne zangkunst en hnn orgaan een schitterend succesde duidelijke tekstuitspraak kwam Rogmans daarbij uitnemend te stade. In opvatting bleven beide, voor ons gevoel evenwel beneden Messehaert. Daar was een zeker streven merkbaar om meer uit hnnne partyen te halen dan er in zit. Eene bijzondere vermelding verdient de uitvoering van het dnetdaarin paarden zich de stemmen op voortreffelijke wijze. Het publiek bracht den solisten de verdiende hulde, doch bleef tegenover het Koor nog al koel. De heer Robert voerde het geheel met vaste hand aan en wist, dank zij zyne groote routine, de gelijkheid en de een heid in de massa te bewaren, ook op de bedreigde punteD, welke zich een enkele maal voordeden. Zijn arbeid bij de Haarlemsche afdee ling de heer Robert is juist tien jaar directeur wordt door allen op prijs ge steld. B. Weten en Werken. Maandag avond hadden we weer een der sprekers, die steeds in ons midden èen aan dachtig gehoor vindt; den Heer Lamberts nit Amsterdam. De Heer Lamberts weet nit zijn uitge breid repertoire steeds eene keuze te doen niet te zwaar, niet te ligt, jnist er op berekend om ons den avond aangenaam en nnttig te doen zijn, en toch hadden we wel een beetje vrees, dat niet alles heel rnstig zou afloopen, want een vreemd soortig medetoehoorder hadden wy, een hond, die zijn baas gevolgd was en reeds spoedig teekenen van zijne aanwezigheid gaf; het was toen wy bij wijze van her kenning onzen Spreker met voetgetrappel begroetten. Edoch, het beest liet zich niet van de wijs brengen, bleef verder even rustig als de knapste die op twee beenen loopt. Een Nacht in 1870, gedicht van Fran- jois Coppée. Het bevat eene episode uit dien verschrikkelijken strijd, waarin de dichter eenen Rogier laat ten oorlog trek ken. Rogier sneuvelt, een verradelijke degenstoot, hem toegebracht door een Beiersch officier, is de oorzaak van zyn dood. De oorlogskans voert den Beier naar het stedeke waar Irene woont, wordt daar gewond, door eene jonge dame, de beminde van Rogier verpleegd, bericht haar dat hij een Eranschman heeft zien sterven, geveld door zijn hand en overhandigt haar een medaillon dat zij erkent als het eigendom van Rogier. Niettegenstaande haar zeer verklaarba ren tweestrijd blijft zij den officier ver plegen en redt zijn leven. Een lief gedicht, fraai van vorm en inhoud, onberispelijk voorgedragen. Wy applaudisseerden Fik onder den stoel sloeg aan bij wijze van instemming. De kracht van den Heer Lamberts komt het best uit in de voordracht van eene Be- tnwsehe of Overbetnwsche novelle van Cremer. Onze Geldersche broeders en zusters voert hij op, laat ze met den O verbetnwsehen tongval optreden. Bruur Joap werd op die wijze vertolkt. Wy maken er kennis met het Hoogland van boer Reindert, met de Lage kamp van boer Hannes, diens zwager. We werpen een blik in het zieleleven van den nydigen, jaloerschen Hannes, die jnist ter goeder ure weerhouden wordt een misdaad te begaan en gevoelen dat slekstèken en slekstèken twee zijn, dat men slakken hun steken om de slakken, maar dat men 't ook, als Hannesboer, kan doen om te steken. En dan doet ons de tegenstelling met boer Reindert zoo weldadig aan. Vrede en welvaart, onderlinge liefde en ver trouwen heerschen daar. We hooren er de wiegeliedekens en weten ons te verplaatsen in het gelnk der bewoners van het Hoogland, waar de aardige Hanne het hart gestolen heeft van Brnnr Joap die overigens in de novelle een zeer pa- sieve rol speelt. Als we zoo'n Cremer-novelle lezen, worden we er altijd beter op. Cremer tee kent zyne karakters kantig, zóó, dat ze niet lijden aan overdrijving. Hij geeft den geheelen mensch te zien, zooals hij is en weet zyne personen te doen redeneeren in het vreemde dialekt, wat de aantrekkelijk heid verhoogt. Door deze eigenschappen zal Cremer steeds een ruimen kring van lezers vinden. Wil men ze dubbel genieteD, dan dient men den Heer Lamberts ze te hooren voor lezen. Weer applandiseerden wy, begeleid door Fik. De zaal was dicht bezet. Toeh was de Spreker de vorige week niet bekend ge maakt; wij hadden het-eenvoudig verge ten. Wij voeren dit aan om op nienw te bewijzen, dat we weten te kunnen ver wachten een spreker die ons bevaltdaar zorgt het Bestuur van Weten en Werken wel voor. De volgende week zal er geen lezing plaats hebben. De verwisseling der boeken gaat door als gewoonlijk. Tweede Kamer. Door den heer Schepel is ingediend de volgende motie ter behan deling bij Hoofdst. V. der Staatsbegrooting Binnenlzaken)„De Kamer, van oordeel, dat 'a Lands belang nog meer bevorderd zal worden door het instellen van een mi nisterieel departement van landbouw dan door het aanstellen van een inspektenr van het landbouw onderwijs, verzoekt de Reg. de daarvoor noodige maatregelen te willen nemen, en gaat over tot de orde van den dag." De Voorzitter opende de zitting van Woensdag met zyn medeleden beleefdelijk nittenoodigen zich op de meest mogelijke beknoptheid toe te leggen, met het oog op de vele werkzaamheden, welke de Kamer nog wachteD. Daarna werden de beraad slagingen over de Begrooting van Hoofdst. IV. Justitievoortgezet. De heer Bevers wenschte verbetering van het notarisambt binnen de perken der bestaande wet, door opheffing van standplaatsen en schorsing gedurende eenige jaren van het kandidaats examen, alsmede door beter toezicht op de soliditeit der te benoemen notarissen en door voorkoming van beunhazerij. De heer Noordtzij gaf den door hem aangevangen strijd niet op en bestreed de beschouwingen van den Min. betreffende de rechtsbevoegd heid en erkenning van Kerkgenootschap pen. De heer Kenchenins bereed een geliefd stokpaardje, en drong met veel emfaze en zonder steekhoudende argumenten er op aan, dat aan de Gereformeerde Kerk de haar sedert de 16de eenw toegekende rech ten zouden verzekerd wordenhy verde digde verder het belang der erkenning van den godsdienst als de bron van alle waarheid ook in den neutralen staat. De heer Clercx vroeg herziening der fiskale en registra tiewetgeving. De heer de Kanter dankte den Min. voor de toegezegde bastaarden statistiek,maar was overigens niet bevredigd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1891 | | pagina 1