Nieuwsberichten.
burgerlijke stand.
en heeft in zieh zelf geen ernstige betee-
kenis.
Uaar niet alleen, dat het geen knnst kan
worden genoemd, waa sprekers bezwaar
het naturalisme was ook zeer bedenkelijk
voor de zedelijkheid.
Niet dat het [bepaald onzedelijk was,
dit kon met meer recht aan sommigen der
romantische sohrijvers verweten worden,
maar het ontkende de zedelijkheid en zag
alleen menechen van vleesch en bloed.
Aan deze eenzijdigheid is de richting
gestorven. De stelling van Taine is slechts
een halve waarheid. Individnnm est
ineffabile, het genie is niet te verklaren
nit de uitwendige verschijnselen waaronder
de menscb zich ons vertoont.
Als ter verklaring van een en ander
werd ons hierop een meesterlijke sohets
gegeven van l'Assommoir. Op een paar
uitzonderingen na worden hier alle men-
schen als beesten geschilderd. Deze rich
ting moest zich zelve veroordeelen, al
kan ook het slib, dat zij heeft achterge
laten, evenals de overstrooming van den
Nijl, veel goeds werken voor latere ont
wikkeling.
Met Paul Bourget zien we de nieuwere,
de psychologische richting opkomen. Bij
hem gelden weer les mobiles intérieurs.
De men8ch wordt hoofdzakelijk gevormd
door zijn innerlijk leven.
Hij is meer dan beest, meer dan dier,
het echt menschelijke gemoedsleven moet
tot zijn recht komen. In zijn poëzie, zijn
essais, en zijn romans staat Bourget in
dit opzicht lijnrecht tegenover het natu
ralisme.
Andermaal werd dit toegelicht door het
boeiend verhaal van le Disciple Bourget's
meest bekenden roman en duidelijk straalt
hieruit deze gedachte, dat de menschelijke
persoonlijkheid niet verklaard kan worden
bniten het zieleleven om.
Nevens de zielkundige heeft men thans
ook een symbolische richting doen gelden
in een werk van Maeterlinck, getiteld la
Princesse Malaine en le Pélérin passionné
van Jean Moréas.
Hierin worden de natunrverschijnselen
telkens beschouwd als de bondenooten
van den mensch. De wereld van het eeu
wige verbergt zich niet langer achter den
sluier der werkelijkheid.
Het gemoed herkrijgt zijn rechten, het
gevoelsleven van den mensch wordt er
kend, de werkelijkheid wordt niet uit het
oog verloren, maar men blijft niet bij het
uiterlyke staan.
Uit de tegenstelling van dezen tijd zal
een hooger opvatting worden geboren, die
aan ziel en lichaam de aandacht schenkt
zonder het een ten koste van het ander
te verwaarloozen. ('-ggjj
De volgende werken van bovengenoemden Spre
ker en van de Schrijvers in zijne belangwekkende
voordracht genoemd, knnnen, wanneer niet voor
handen, onmiddellijk op aanvrage besteld, en
binnen cenige dagen afgeleverd worden door
DE ERVEN LOOSJES, boekhan
delaars te Haarlem.
HUGENHOLTZ dn. (P. H.) Licht en Schaduw;
Indrukken van het godsdienstig leven
in Amerikaƒ1,50
Zedelijke Religie bewerkt naar
W,M.Salter's „Religionder Moral"» 3,50
-Levenslicht. Stichtelijke bloem
lezinging. ƒ3.geb. 3,50
fLevenslicht uit vroeger eeuwen,
ing. ƒ4,geb. 4,90
BRANÜES, GEORG,Hauptströmungen der
Litteratur des 19 Jahrhunderts.
Ing. ƒ13,— geb. 16,25
ZOLA, EMÏLE, L'Assommoir1,90
BOURGET, PAUL, Le Disciple1,90
MAETERLINCK. La Princesse Maleine,
(dramc en 5 actes)1,90
JEAN MORÉAS. Le Pélcrin passionné,
(poésies)1,90
Tweede Kamer.
In de zitting van Donderdag werd na
aanneming van eenige kleinere wetsont
werpen het debat over Hoofdst. VIII. voort
gezet. De heeren Van Kerkwijk en van
Houten kwamen op tegen het behoud van
het Militaire Huis der Koningin in zijne
tegenwoordige organizatie, als strijdig met
een vroeger K. B. en in strijd met het
karakter van dat Huis, vooral bij de Ko
ningin, die geen opperbevelhebber ie, dus
geen Militair huis noodig beeft. Onze staf
officieren, zeide de heer van Houten, mogen
geen hofofficianten zijn, evenmin als b. v.
rechterlijke ambtenaren als hofofficianten
moeten gedetacheerd worden. De officieren
van het Huis worden vaak beschonwd als
voorlichters van de Kroon in militaire
zaken, en als zoodanig mag maar één man
geduld worden, en dat is de Min. van Oor
log. De Min. was van oordeel, dat door
opheffing van het Militair Huis Nederland
zich belachelijk zon maken. De organizatie
noemde hij volkomen regelmatig, en de
verantwoordelijkheid van den Minister als
raadsman der Kroon wordt geenszins mis
kend. De Min. maakte zich wat warm, en
zeide, dat het amendement zeker met groote
meerderheid zou verworpen worden. De
heer v. Houten repliceerde, en wees er o.a.
ook zeer terecht op, dat als onze Kroon
het voorbeeld gaf zich niet meer tot het
militaire dan tot het burgerlijke aange
trokken te voelen, dit van een juister op
vatting van het Koningschap zou getuigen.
De heer van Kerkwijk gaf zijne gevoelig
heid te kennen over den hoogen toon, door
den Min. aangeslagen, en stelde een am.
voor tot vermindering met 3000, en het
aantal adjudanten te brengen op zeven.
By monde van den heer Smeenge ontried de
Komm. van Eapp. de aanneming van het
am. Ook de heeren Brantzen v. d. Zijp en
v. d. Feltz verklaarden zich er tegen, de
eerste namens de antirev. party. De heer
v. d. Kaay ried den Min. aan, de zaak
in ernstige overweging te nemen. De Min.
erkende, dat hij zich wellicht te warm
gemaakt had, en verklaarde den raad van
den heer v. d. Kaay te zullen opvolgen.
Op eene vraag van den heer v. Vlijmen,
of twee kommandementen noodig zijn voor
de stelling Willemstad-Hollandsch Diep
en die van de monden van de Maas, ant
woordde de Min., dat hy bij de reorgani-
zatie der staven aan dit punt zijne aandaoht
zou wijden.
Het am. van Kerkwijk vond bijval bij
maar 17 leden69 waren er tegen. De
heeren ïjdens en van Nunen drongen
krachtig aan op aankoop van inlandsche
paarden voor de remonte in Groningen en
Noordbrabant. De Min. verzekerde, dat,
volgens ontvangen inlichtingen, vele paar
den, door den inspekteur goedgekeurd, door
deremonte-kommissieën werden afgekeurd.
De heeren Tijdens, Smeenge en Lieftinck
wen8chten een nader onderzoek. Naar aan
leiding van opmerkingen van den heer de
Beaufort Amsterdambeloofde de Min.
te zullen overwegen, of geregeld mededee-
lingen kunnen worden gedaan betreffende
de Militaire Akademie. Ook beloofde hy
onderzoek naar het feit, dat een gestrafte
kadet zou zijn ontslagen, zonder voorkennis
van den straffenden officier. De post van
145.000 voor eene Kadettenschool te
Alkmaar werd aangenomen, na verwerping
met 68 tegen 18 stemmen van een amende
ment van den heer Dobbelman, om een
memoriepost uittetrekken en de plaats der
vestiging nog in 't onzekere te laten. De
subsidie van 10.000 aan de Utrechtsohe
Vereeniging voor verzorging van oud-strij-
ders werd goedgekeurd, na verwerping
met 29 tegen 23 stemmen van een amen
dement van den heer Lieftinck,om ƒ25.000
toe te staan, en na intrekking van een
am. van den heer Tijdens, om de subsidie
op 100.000 te brengen. Er was vooraf
over deze amendementen nog al wat tijd
verdebatteerd. De Vcstingbegrooting gaf
maar aanleiding tot eene vraag van den
heer van Vlijmen, of Amsterdam niet ver
plicht kon worden toezicht te houden op
het bezit van voldoende zoet water, door
bij elk hnis een regenbak te vergen, waarop
de Min. antwoordde, dat hy betwijfelde,
of men bouwers van huizen daartoe wel
zou kunnen verplichten. De Pes ting begroo
ting werd daarna goedgekeurd, en Hoofdst.
VIII der Staatsbegrooting zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
Vrijdag de vergadering openende, ver
zocht de Voorzitter de debatten zooveel mo
gelijk te koncentreeren op de artikelen, ter
bekorting van de beraadslaging. De Heer
Schepel stelde nn zyne motie voor, waarbij,
in verband met den toestand van het plat
teland, aan de Reg. verzocht wordt, aan
het instellen van een landbouw-departe-
ment de aandacht te wijden. De dag,
waarop over deze motie zal beraadslaagd
worden, zal later worden bepaald. Aan
de orde was Hoofdst. IX der Staatsbe
grooting (iKaterstaat em.). Algemeene be
raadslaging werd niet gevoerd. De heeren
Travaglino en Hartogh drongen aan op j
herziening der aanbestedingsvoorwaarden
en daardoor betere behartiging van de
rechten der aannemers.
De heer Huber wenschte geen wijzi
ging op dit punt, daar voortdurende ver
betering van de algemeene voorwaarden
schadelijk is voor den Staat, die vaak
de dupe is van malversatiën. De heer
Havelaar was het met den heer Hnber
eens, en was niet voor arbitrale uitspraak
tussohen aannemer en direktie. De hoogste
beslissing moest de Min in handen hebben.
De Min. van Waterstaat enz. beloofde
aan de heeren Mutsaers en van Beunin-
gen in overweging te zullen nemen het
verleenen van Rijks-Subsidie voor ver
binding van de Zuid-Willemsvaart met
de Amer en voor verbetering van den
ij Leidschen Rhijn. Bij herziening der pensi
oenwetten zou gelet worden op het verzoek
van den heer Conrad, om de vroegere
dienstjaren van de thans vaste bureel
ambtenaren van Waterstaat voor hun
pensioen in rekening te brengen. De heeren
Kielstra, Mutsaers, Conrad, G. van Dedem
en v. d. Boroh van Verwolde drongen aan op
een spoedige beslissing in zake verbetering
der kleine rivieren, vooral met het oog
op den toestand in Gelderland. De Min.
beloofde indiening van een daartoe strek
kend voorstel. De Min. wilde het denkbeeld
van den heer Viruly Verbrugge, om sup
pletoirs kredieten aan te vragen voor
het aanschaffen van ijsploegen in over
weging nemen, ofsohoon hij betwyfelde
of men wel ooit in de ijsopruiming op
de rivieren zal slagen. De heeren Lam-
brechts en Clercx vroegen krachtige hulp
voor verbetering van de Limburgsche
Maas. De Min. erkende de noodzakelijkheid
van die verbetering, die na de Waal-ver
betering aan de beurt komt, en waarnaar
sen speciaal onderzoek zal wodden inge-
eteld. Aan den heer Lucasse gaf de Min.
uitzicht op de verbetering der buitenha
ven te Veere. Verder werden tal van Wa
terstaatsbelangen door verschillende leden
ter sprake gebracht, die alle door den
Min. werden toegelicht, en waarvan de
meeste met beloften van behartiging of
onderzoek werden beantwoord.
Na eenige vragen, opmerkingen en be
antwoording werd de begrooting van
Hoofdstuk IX Waterstaat enz.) zonder
stemming aangenomen.
Vervolgens was aan de orde Hoofdstuk X,
Koloniën.
Het debat liep voornamelijk over het
gevraagde ontslag door den gouverneur
van Atjeh, waaromtrent de minister niets
naders wist mede te deelen, dan dat het
per telegram was aangevraagd. Ook dit
Hoofdstuk werd goedgekeurd zonder stem
ming.
In de volgende zitting kwam de Bili-
ton-overeenkomst ter tafel.
Maandagmiddag ving het debat aan
over de Biliton-overeenkomst. De Voor
zitter wees er op, dat een beroep op de
geheime stukken niet vrijstond, doch dat
de leden vrij mochten zeggen wat zy in
's lands belang nuttig en noodig achtten.
De eerste spreker was de heer de Geer
van Jutphaas, die den indruk ontvangen
had, dat de Reg, dit van het vorige Ka
binet overgenomen ontwerp niet in 's lands
belang. Hy wees op 't gebeurde in 1882,
dat slechts een konoessie- verlenging voor
35 jaar was geweest. Het contract '82
beschouwde hy als geheel onwettig, zoo
dat het geen grondslag kan opleveren
voor eene nieuwe overeenkomst. Ook de
heer Levy achtte het kontract van 1882
onwettig aangegaan en dus volkomen nie
tig. 't Gold een erfpachtsovereenkomst,
die in eene koncessie is omgezet. Spreker
kon zich heel goed voorstellen, dat de
Reg. het kontract onder beneficie van in
ventaris had aanvaard, en dat zij nu eene
beslissing van de Kamer wilde uitlokken
eu 't was zyne besliste overtuiging dat
de Kamer aan het kontrakt hare goed
keuring behoort te onthouden.
De heer Farncombe Sanders ging na,
of de Biliton Maatschappij billy ke aan
spraken kon doen gelden, op welke vraag
hy ontkennend antwoordde. Hy verklaar
de zioh voor Staats-exploitatie. Met dit
laatste advies was de heer van Nunen het
niet eens. Hy aarzelde deze overeenkomst
te verwerpen, omdat het niet onmogelijk
is, dat de Maatschappij den Staat een pro
ces zal aandoenen dat dan de Staat in 't on
gelijk zal worden gesteld, en ook omdat de
Goeverneur-Generaal tot aanneming van 't
kontrakt adviseert.
De heer Bool wees erop, dat de wel
vaart der Biliton-Maatschappij ook ten
goede is gekomen aan Iodië. Hij aohtte
eene transatkie wenschelijk, want hy was
bang voor een proces. Deze laatste vrees
deed ook den heer Kielstra overhellen
tot aanneming van het ontwerp.
Wordt vervolgd).
HAARLEM, 8 Januari 1892.
By de Commissie tot uitreiking van
>ffie en brood zijn de volgende giften
ingekomen.
Bij den Heer Kolkmeijer Gr. Houtstr.
van: J. ƒ2.50, J. S2.50, Kinderen K.
f 3.—, v0.15--de B. ƒ10.—, K. ƒ5.—
Bij den Heer Baggerman van H. 1.25
N. f 5.Bij den Heer Guskens 18 Kilo
trood. Bij den Heer H. van Niel Hz.
Gr. Houtstr. 2.50 let. S. By den Heer
van der Vaart Gr. Houtstr. van J. 2.50
P. S. 1.Nog ontving de Commissie
een H. L. steenkolen en 100 turven.
Getal der deelnemers op 7 Januari 1405
en op 8 Januari 1004 kinderen en 255
volwassenen.
De Commissie houdt zich voor milde
bijdragen aanbevolen.
In den ouderdom van 85 jaar is
alhier overleden de heer L. Vein, ge
rechtigd tot het dragen van het metalen
kruis en van de St. Helena medaille.
By de godsdienstoefeningen der Ne-
derdnitsch Gereformeerde Kerk (dolee-
rende) zal op Zondag 10 Januari 1892
in de Noorderkerk optreden des voormiddags
ten 10 ure en des namiddags ten 6 ure
D. JLaughout-
Woensdag den 13 Jannari 1892 des
avonds te 8 ure D. J. Langhout.
ONDERTROUWD.
6 Jan. H. Steenken en H van Nienwenhuizen.
G. Philippo en H. M. Moerwijk.
GETROUWD.
6 Jan. J. J. Terpoorten en C. Wessels. P.
Rijbroek en J. Sijberde. D. Olij en M. C. An-
thonisse. W. J. Ronde en E. Hoogvelt.
P. J. Duin en A M. vanEkeren. 7 Jan. A.
van der Meulen en H. Ring. N. A. Allot en
C. van der Valk.
GEBOORTEN.
30 Dec. M. J. Snoek geb. Molenaar d. 31
Dec. J. Derr geb. Bouwmeester d. J.C.E.
Hoefsmit geb. Ververs d. B. van Deursen
geb. Bakker z. G. Vermeren geb. Steenbergen
a. 1 Jan. G. M. Roest geb. Westnk d. J.
H. Bosch geb. Schouten z. G. Koning geb.
Hovius z (levenl.)— 2Jan.J. C.Huijkmangeb.
van den Bogaardt zWGorter geb. Lange*
vis d. A. Dijken geb. Hemminga d. C. W.
Teijken geb. van Deudekom z (levenl.) 3 Jan.
M. E.Thijs geb. Cruijced. M. E.Umans geb.
Boon z. E. G. W. Versteeg geb. van Norden.
d. L. de Zwart geb. van der Werken z.
J. Windt geb. van der Geijn z. E. M. Strijp
geb. Kalkhoven z. 1 Jan. C. Bosman geb.van
Rooij d. M. E. van der Linden geb. Dollé z
(levenl.) H. Voorn geb. Koning z. A. M.
de Jong geb. Hoss d. 5 Jan. R. Kemp geb.
Haven d. M. H. Hetem geb. van Hamelsveld
d. H. Mooncn geb. Kelderman d. H. WV
Stammeijer geb. van Leuven d. M. J.Kessens
geb. Jonker d. J. Krton geb. van der Lee z».
z. K. C. Boenstra geb. Hartendorp d. J.
MBurgers geb. Handgraaf d. 6 Dec. P. Heij-
man geb. Stobbelaar d. J. M. van der Klugt
geb. Engele d. A. Roos geb. Landman z. -
H. G. Reijnders geb. Meijer z. S. Schippers
geb. Levert z. A. de Jong geb. Dolkemade z.
^levenl.)
OVERLEDEN.
30 Dec. A. A. M. Coops geb. Keg 57 j. Scho-
terweg. E. P. G. Sprenger 24 j. Gasthuis
singel. 31 Dec. E. J. van der Aar 22 md. z..
Brouwerstr. J. Heersma 53 j. Essenstr.
J. Kapteijn 31 j. Olieslagertlaan. 1 Jan. H.
van Roon 61 j. K. Lakenstr. L. Fortgens 70
j. Gr. Houtstr. J. Bakker geb. Appel 79 j,.
Parklaan. 2 Jan. J. S. Pakkerd31 j.Schachel-
straat. J. H. Handgraaf geb. Mergen 40 j.
Klaverstr. H. Kramer 65 j. Gr. Houtstr.
C P. Wijsman 65 j. Gasthuissingel. E. K.
Bellaart 2 j. z. Oranjestr. J. J. Steven 18 m:
z. Z. Polderstr. W. Aartse Tuijn geb. van
Loenen 71 j. Esschilderstr. 3 Jan. B.H. Strie
ker 55j.Zijlwcg. C. Berendregt 52 j. Gra-
vinnesteeg. C. J. Arbous 51 j. Gr. Houtstr.
S. Daudeij geb. Bruijning 50 j. Warmoesstr»
M. M. Boon 20 m. d. Anegang. J. G.
Liernur 60 j. Jansstr. 4 Jan. W. G. Bruning
49 j. Leidschestr. A. J. Elskamp 71 j. Raaks.
L. Velu 85 j. Barendsestr. M.Boerkoel
geb. Sjardijn 72 j. W. Geldeloozepad. B.van
Lierop geb Hesse 76 j. Wolstr. P. J. van
Vliet geb. Hartog 64j. Gasthuisvest. M. van
den Berg 11 j. Turfmarkt. 5 Jan. H. JM. de
Jong 7 m. z.Warmoesstr. A. G Zegers Veec-
kens geb. van Exter 76 j. Kenaupark.F.Ger-
lagh geb. Rieselaar 78 j. L. Lakenstr. C.
Bruijnier 12 j. d. Ruijrdaelstr. J. J. Beaufort
6 m. z. Z. Poldestr. 6 Jan. N. Wind 56 j. K.
Zijlstr. H. van Drunen geb. Rugfrok 72 j.
Nassaulaan. J. Wensing geb. Polió 80 j.
Kruisstr. J. D. RuijsöOj. Kenaupark. A.
de Jong geb. Dolkemade 36 j. Z. Buitenspaarne.
M. van Vuuren 27 j. Parklaan. 7 Jan. G.
van Schaik 57 j. Delftstr.
GRAAN- EN ZAADMARKT.
Marktbericht van 4 Januari.
IVitte tarwe
Rogge
Haver
Gerst
Huivenboonen
Paardenboonen
Bruine boonen
8.50.
7.50
3.75
5.80.
7.30.
6.50.
10.—
9.-.
7.60..
3.87»
6.—.
7.65
