HAARLEMSOH PREDIKBEURTEN Eerste Blad. No. 14. 144. van ZATERDAG 20 Februari 1892. op ZONDAG 21 Febr. 1892. 5 Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86. Veertiende Jaargang. TELEPHOONNUMMER TELEPHONISCHE VERBINDING met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maandenr ,25. franco p. post —,40. Afzonderlijke nommerB 3 centen per stnk. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT; Dinsdag- en Vrijdagavond Advertmtiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. Groote Kerk. Voorm. 10 ure, van Lennep. Nam. 2 nre, Barbas 16e Zondag. .,8 Avonds 6 ure, Veen. Nieuwe Kerk. Voorm. 10 nre, Moeton. Jans-Kerk. Voorm. 10 nre, Hoog. Woensdag 's avonds 8 nre, Openbare Ver gadering van de Centsvereeniging voor Neêrboseh. SprekersC. Veen, Verslag, en de Heer J. van 't Lïndenhoutmededee- lingen over den arbeid onder de weezen. Bij bet einde der samenkomst collecte voor de Weesinrichting te Neêrboseh. Plaatsen vrij. Bakenesser Kerk. 'Voor de Kinderen). Voorm. 10 ure, Barbas. Eglise Wallonne. Dix heures, Debrg. Christelijk Gereform. Gemeente. (Ged. Oudegracht). Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Mulder. (Klein Heiligland). Voorm. 10 nre, 's Av. 5 nre, Schotel. Donderdag 'sav. 7 y2 ure, Schotel. Luthersche Kerk. Voorm. 10 nre, Poolman. 's Avonds 61/2 nre, Mees. Kerk derYereenigdeDoopsgezinden Voorm. 10 nre, Ilesta. 'sAvondB 6 nre, J. Sepp pred. te Beverwijk. Remonstrantsche Kerk. Voorm. 10 nre, Dr. G. van Gorkom, pred. te Amsterdam. Met medewerking van het Zangkoor. Kerk der Broedergemeente. Voorm. 10 nre, Weiss. Dinsdag 's avonds 8 ure, Bidstond voor de Lnth. Zending van de Afdeeling Haarlem. Spreker: C. A. Evelein, Luth. pred. te Leiden. Donderdag 's av. 8 nre, Weiss. Voorbereiding. Chr. Bewaarschool, L. Heerenvest. Maandag 'e av. 8 nre, Moeton. Bijbellezing. 1 Samuel 16 1 v.v. Lokaal in de Oranjestraat. Dinsdag 'sav. 8 ure, VeenBijbellezing. Lokaal „Weten en Werken." Ged. Oude Grachthij de Turfmarkt. Donderdag 's av. 8 u., van Lennep. Bybellez. Joh. II. De predikanten Swaan en Veen berichten, dat zy voortaan hij beurten elke week des Dinsdags avonds te 8 uren Bijbellezing zullen honden in het lokaal in de Oranjestraat. Ds. Barbas bericht ontvangen te hebben voor de Christelijke School voor On- en Minvermogenden van de Meisjesvereeniging Tabitha ƒ10.50 en van Mej. r. G. 2.50. Nederd. Herv. Kerk. Bennebroek. Voorm. 10 nre, H. Waardenburg. Pred. te Velzen. Beverwijk. Voorm. 10 nre, J. C. Boon. Evang. Luthersche Kerk. Voorm. 10 ure, K. A. Gonlag. Doopsgezinde Kerk. Voorm. 10 nre, Sepp. Bloemendaal. Voorm. 10 nre, J. D. van Arkel. Donderdagavond 7 nre, in Maranatha de Heer Van Os, Zendeling onder Israël. Heemstede. Voorm. 10 nre, J. Kuylman. Hillegom. Voorm. 10 nre, M. Buchli Pest. Houtrijk en Folanen. Voorm. 10 ure, R. Paler, Godsdienstonderwijzer te Haarlem, 's Nam. geen Zondagschool. Sandpoort. Voorm. 10 ure, J. van Boenen Martinet. Spaarndam. Voorm. 10 ure, T. Hoog. Velsen. Voorm. 10 ure, de Heer Kooymans. van Beverwijk, 's A vonds 5 ure, 11. Waardenburg. 's Avonds 71/2 nre, Evangelieverkondiging op de Heide, door den Heer B. v. Zweden. Donderdagavond 71/2 ure, Bijbellezing in de consistoriekamer te Velsen, H. Waar- denburq. Zaterdagavond 7y3 nre, Bijbellezing op de Heide, door den Heer B. v. Zweden. Zandvoort. Voorm. 10 nre, C. Barneveld. Nam. 2 nre, C. Barneveld. Voordrachten in Teyiers Stichting. In 1861 gaf Spencer een boek uit Education intellectual moral and physical. Het werd met groote ingenomenheid begroet en in 13 verschillende talen ver taald. In Holland verscheen zelfs een vierde druk. Wel een bewijs, dat het door de denkende menschheid op prijs werd Het was over dit boek, dat Dr. Ritter Woensdag in Teyiers gehoorzaal een voordracht hield, die het publiek van het begin tot het einde scheen te boeien. De opvoeding van het verstand en de lichamelijke opvoeding door Spencer ge leerd bleven bniten beschouwing. Spreker wijdde zijne aandacht hoofdzakelijk aan het derde boek, dat handelde over de ont wikkeling van den zedelijken aanleg. De groote bijval aan het boek ten deel gevallen was hoofdzakelijk te danken aan het stelselmatige vanSpencers denkbeelden. Terwijl er in de opvoedkundige begrippen de grootste wanorde heersehte, bracht Spencer hierin een beginsel. De een straf te omdat het kind zijn eer had aange tast, door ongehoorzaam te zijn; de ander strafte volgens traditie: hier werd men gewezen op de natnnrzij moest de leer- meesteresse zijn. Het kind, dat zich brandt, leert daardoor het verband van oorzaak en gevolg kennen. Hierdoor leert het goed en kwaad onderscheiden. Goed is wat goed is in zijn gevolgen, kwaad is wat kwaad is in zijn gevolgen. Dronkenschap en diefstal zijn niet in zich zelf te veroordeelenmaar omdat zij beide verkeerd zijn voor den overtreder en zijne naasten. Het komt er nn slechts op aan de menschen zoo snel mogelijk dat verkeerde te leeren kennen. Het verband van oor zaak en gevolg werkt daarenboven zoo heilzaam, omdat het rechtvaardig straft, een evenredige straf toekent, onmiddellijk werkt, en zonder appèl onverbiddelijk is in de uitvoering van de straf. Men moet niet slaan of schndden, niet schelden of toornen, maar alleen het kind de gevolgen van zijne overtreding doen ondergaan. Dan bepaalt ge u er toe de exegeet der natuur te zijn, en neemt tegenover nw kind een passieve houding aan. Dit beginsel is zoo eenvoudig en grootsch, d at men er zich niet over behoeft te ver wonderen, dat het onder onze tijdgenooten warme voorstanders heeft gevonden. Maar is het wel waar, dat goed is, wat goed is in de gevolgen? Wie kan weten welke gevolgen goed zijn of verkeerd Om dat te knonen zeg gen zon men moeten staan aan de eind paal der tijden en dan met eenen blik de geheele historie knnnen overzien. Goed doen voor loon of uit vrees voor straf is verkeerd; zegt Spencer; maar zijn straffende natuur geeft toch geen andere lessen dan op dit beginsel gegrond. Wie de deogd aanprijst om het loon dat zij schenkt, kweekt een geslacht van bere kenende mensehen, zooals wij om ons heen zien opgroeien. Deugd is een ideaal, is alles wat met het rein mecschelijke overeenkomt; daar van leert de natnnr ons niets. Maar is de straf der natnnr ook wel altijd recht vaardig en geëvenredigd aan de misdaad Geenzins. De natnnr blijft neutraal, kent geen zedelgke beweegredenen, en straft en loont boozen en goeden op gelijke wijze, volgens dezelfde wet. Mechanisch gaat zij haar eigen gang. Onmiddellijk straft ze evenmin. De overtreding der jeugd wordt gestraft in den ouderdom, soms wordt de straf eerst gevoeld in het derde en vierde geslacht. Daarenboven zijn wij denkende wezens. Moet nn de meerdere ter schole gaao bij de mindere, de denkende mensch bij de stomme mechanische natnnr? In het stel sel van Spencer is geen plaats voor het hart, hij kent geen genade, geen vergeving, geen liefde en daarom zou spreker het betreuren als het beginsel van Spencer voortging aanhangers te vinden. Wat moet daartegenover dan worden geplaatst. Een stelsel heeft spreker nietwel enkele fragmenten. Zedelijk is het te gevoelen dat we niet anders mogen. Dat is het ge weten, dat imperatief optreedt in den mensch dat hem zijn waarde verleent, en de men schen aan elkaar verbindt. Voor dat geweten moet men het kind leeren bokken, en om het dit te leeren moet men het leeren bidden, dat is zich buigen voor God. Straffen werken niet veel uit. De zieke heeft weinig baat te wachten van den ge neesheer, wel van de hygiene. Zoo is ook het kwaad wel te voorkomen maar zelden nit te roeien. Straf wekt wrevel, is een bewijs van machteloosheid en plichtver zuim. Tucht is de hygiène die het kwaad kan voorkomen. Een ander middel om verkeerde aan doeningen te onderdrukken is het weg- nemen van elke aanleiding er toe, het atrophieeren van den hartstocht. Door gebrek aan oefening slijt elk orgaan, en zoo gaat het ook met onze verkeerde ge moedsbeweging. Eindelijk moet door het goede voorbeeld en door de liefde het meest tot navolging wordsn geprikkeld. Wie men liefheeft geeft men gehoor, wie men haat wil men niet volgen. Daarom moet men gaarne de minste zijn, en gaarne offers brengen om zoodoende de sympathie van hen, die wij willen op voeden, te wekken. Spencer apotheoseert de mechanische natnnr, spreker wil niet dat de mensch de opvoeding overlate aan het onbewuste, maar leert dat goed is de wil van een hoogeren wil, en stelt het leven hooger dan de mechanische natuur, het bewuste hooger dan het onbewuste. Zij, die voor dit hoogst belangrijke onderwerp der Opvoedkunde, iets meer wenschen te weten, raden wij aan de volgende werken van bovengenoemden Spreker, aan-te-sehaffen. RITTER, Dr. P. H. Paedagogische frag menten, ing. f 2.25, geb. f 2.90. Ethische fragmenten, ing. ƒ2.40, geb. ƒ2.90. Voorhanden bg DE ERVEN LOOSJES, boekhandelaars, Ged. Onde Gracht 86. KRONIEK De Raadszitting van Woensdag was in hoofdzaak wederom gewijd aan een geheime zitting. Nog mogen we niet weten wat daarin besloten is, zoodat er vermoedelijk nog meerdere zullen volgen. Wat is een geheime zitting? Over dit vraagstuk had de pers gelegenheid een paar uur na te denken, voor ze weder in de raadszaal werd toegelaten. Aan den Heer Ziege'er werd eervol ontslag verleend als directeur der Stads Bank van Leening. Het jaarverslag van het Gasthuis zal in het Gemeenteverslag worden opgenomen. De Voorzitter beval het uitdrukkelijk ter lezing aan, om daarui t te zien hoe goed er voor onze arme zieken gezorgd werd. Hier gaat de natnnr boven de leer en laat men zich niet meer leiden door onze armzalige Armenwet. Een voorstel tot verkoop van een stnk grond ten westen van de kostelooze school E in de Kamperstraat aan de Vereeniging de Ambachtsschool alhier voor den prijs van f 1 werd met algemeene stemmen aangenomen. Een voorstel tot verkoop van grond aan den Wagenweg, werd principieel bestreden door den Heer de Clercq, terwijl de Heer Stolp bezwaar had, om voor een gedeelte daarvan den prgs van f 15 te vra gen, omdat de gemeente voor dit gedeelte den aankoop noodzakelijk had gemaakt door de voorgeschreven rooilijn. Toen dit ge voelen door den Heer de Kanter was on dersteund, nam de Raad het Amendement van den Heer Stolp aan. Het pensioen van den Heer A. M. Schra- ders, was op ƒ325 vastgesteld. De Heer de Clercq meende dat deze ambtenaar die 51 jaar de gemeente had gediend en 83 jaar ond was, weiiets meer verdiende en sloeg daarom voor hem eene gra tificatie van 100 te verleenen. De Raad kenrde dit goed, en de Heer Macaró maakte hierbij de opmerking, dat het ook nn weer was gebleken, hoe noodig het was de verordening op de pensioenen te herzien. Toen het plan om een tweede Oplei-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1892 | | pagina 1