HAARLEMSCH
No. 77.
Veertiende Jaargang.
van WOENSDAG 28 September 1892.
Nieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
telephoonnummek
144.
teeephonische verbindin8
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Par drie maanden. j ,25.
franco p, post —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk
Prijs per AdTörtentie ran 1 tot 5 regels 25 cents, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavone
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
De Burgemeester van HAARLEM,
gaarne voldoende aan den mondelingen
last van Hare Majesteit de Koningin-
Regentes, brengt ter kennis van Haarlems
Ingezetenen, dat Hare Majesteit haren
welgemeenden, bartelijken dank brengt
aan de geheele Burgerij voor de zoo luis
terrijke wijze waarop de Koninginnen
zijn ontvangen, terwijl Hare Majesteit
bijzonder getroffen was door zoovele blij
ken van gehechtheid en liefde, door allen,
van welken stand of rang ook, zoowel
aan ae Koningin als aan de Koningin-
Regentes betoond.
De Burgemeester voornoemd,
E.A. IORDENS.
Haablem, 24 September 1892.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs versohenen werken, op aan
vrage ter bezichtiging te verkrijgen bij
De Erven Loosjes, te Haarlem.
SYMONS, T)r. 1). De ontwikkelingsgang
der Germaansche Mythologie. Redevoe
ring, uitgesproken bij de overdracht van
het rectoraat der Rijks-Universiteit te
Groningen.60
BRüCKE Prof. Dr. ERNST Hoe behoedt
men het leven en de gezondheid zijner
kinderen? In het Nederlandsch over
gebracht door Dr. C. L. van den Burg.
Ing. ƒ2.40. geb. 2.90.
BOSCH, P. TEN De sluiting der Atjeh-
sche kust.50
Baitenlandsche nieuw verschenen werken:
MERKEL en BONNET, Anatomische
Hefte IVf 8.20.
WARNECKE, Lehrbuch der Botanik... 5.60.
FRANKE, EMIL Deutsche Renaissance
Initialen1.70.
FRANKE, EMIL Monogramm. Vorlagen
zur Fein stickerei1.95.
CAROL, Reparation1.90.
ÖTTIN, l'Art de faire un vitrail1.10.
NORMAND, Ch. J. B. Greuze2.50.
Bovenstaande werken zijn voorhanden
bij de boekhandelaars de erven Loosjes.
Eerste Kamer. Dinsdag des namiddags te
4 uur vergaderde de Kamer, onder praesi-
dium van haar door H. M. de Koningin-Re
gentes opnieuw benoemden Voorzitter, Mr.
van Naamen en Eemnes, die met eene
korte toespraak zijne betrekking aan
vaardde. Besloten werd de troonrede met
«en adres te beantwoorden.
Woensdagmorgen is het ontwerp voor
het adres van antwoord ter tafel gebracht.
Leden der Kommissie voor het adres
waren de heeren v. Nagell, Pijnappel, van
Lier, v. Swinderen en de Savomin Loh-
man. In de middagzitting is dat adres
eenvoudige weerslag op de troonrede
goedgekeurd. Op een opmerking van den
heer BnltmaD, dat de troonrede over den
algemeenen toestand van den landbouw
zweeg, terwijl de verklaring over oogst en
veestapel te rooskleurig is, daar de prijzen
laag zijn, antwoordde de Min. van Wa
terstaat enz, dat de landbouw onder nij
verheid begrepen is, en dat de troonrede
nooit het oog had op geldelijke uitkomsten.
Donderdag vergaderde de Kamer, en
waren de aanhangige belasting-ontwerpen
aan de orde. Bp het algemeen debat op
perde de heer Melvill van Lynden, of
schoon hulde brengende aan den Minister,
verscheiden bedenkingen. De vermogens-
belasting was zonder bedrijfsbelasting niet
in te voeren. Zij was eene progressieve
kapitaal-belasting, en het beginsel van
progressie was in strijd met het standpunt
van rechtvaardigheid, waarop de Min.
zich zelf stelt. Overigens achtte Spreker
belastinghervorming zonder versterking
der middelen ondenkbaar. Met de ver
mindering der zoutbelasting en der mn-
tatierechten kon hij vrede hebben; min
der met de atschaffing van den zeep-ak-
cijns, daar deze niet drnkt op den minderen
stand, die surrogaten kan gebruiken. De
heer Brebaart verdedigde de ontwerpen en
den Minister tegen de beschuldiging, dat
deze de landbouwbelangen zon veron
achtzamen. De landbouw wordt niet te
zwaar gedrukt en moet geholpen worden,
niet door privilege op belastinggebied,
maar door verbetering der verkeerswegen,
beter landbouwonderwijs en eigen krachts
inspanning. Wat de grondbelasting be
treft, zou Spreker gaarne zien, dat deze
niet met 1/4 maar met 2/7 werd ver
minderd. De heer Fokker juichte de ont
werpen zeer toe als een uitstekende ver
betering en een groote stap in de richting
van sociale rechtvaardigheid. Het debat
werd verdaagd tot den volgenden dag, daar
H. M. de Regentes heden middag de Kom
missie voor het adres zon ontvangen.
Vrijdag was de heer Pij ie de eerste Spre
ker. Hij achtte eene belasting op het
kapitaal in portefeuille billijk, maar on
billijk was bet zijns inziens, dat de ge
bouwde en ongebouwde eigendommen in
de vermogensbelasting zullen worden
getroffen. De kompensatie gelegen in de
vermindering der grondbelasting noemde
hij voor Limburg onvoldoende. De heer
v. d. Breggen had eene belasting op het
roerend vermogen gewensoht, maar be
streed de dubbele belasting van den grond
eigendom. De heer van Royen, konsta-
teerende, dat bij aanneming dezer wetten
7000 Nederlanders 4Vs miljoen meer
zullen moeten betalen, waarmede 80 a
90.000 belasting schuldigen worden ont
last, verklaarde niet con amort zijne stem
aan de ontwerpen te kunnen geven. Hij
vroeg of de stemming niet kon worden
uitgesteld totdat de bedrijfsbelasting zal
zijn ingediend; of wel, of niet de invoe
ring der vermogensbelasting kon worden
uitgesteld. Verder vroeg Spreker, of niet
bij aanneming dezer wetten de bnrgemees-
ters verhooging van bezoldiging moeten
erlangen nit 's Rijks kas voor de meerdere
werkzaamheden ten behoeve van het rijk,
ook zon hij willen weten, hoe geheim
houding kan verzekerd worden, als de
lijst der hoogstaangeslagenen publiek
wordt. De heer Prins bestreed de verhoo
ging van den akcijns op het gedistilleerd
en zou daartegen stemmen als onnoodigen
drnk op den minderen man. De heer
Pijnappel zou vóór de ontwerpen stem
men, en verdedigde het stelsel van veel
sterker progressie dan de Min. voorstaat.
Hij wenschte het recht van reclame te
doen vervallen voor hem, die geen eigen
aangifte doet en betreurde het, dat geen
gemeentelijke opcenten op de vermogens
belasting mogen worden gelegd, zoolang
het patent niet is herzien, daar door die
opcenten de gemeentelijke inkomstenbe
lastingen zonden kunnen verdwijnen.
Spreker besprak verder nog eenige nieu
wigheden in deze wet. De heer Regont
kon goedkeurendat het kapitaal in por
tefeuille wordt getroffen, al had hij bezwaar
tegen het treffen van het grondbezit. Daar
echter de snkcessie belasting in rechte
lijn eene kapitaalsbelasting is, gaf hij
den Min. in overweging, die belasting
althans voor een groot deel af te schaf
fen. De heer de Savornic Lohman ver
klaarde zich er over te verwonderen, dat
dit Kabinet deze ontwerpen heeft kannen
indienen, daar het bij zijn optreden
Kiesrechthervorming als koeksteen be
schouwde, en bovendien de gemeentelijke
linancieën ongeregeld blij venHij be
schouwde deze wetten als den prijs om
t8 voorkomen een herhaling van 1888, de
klerikale overheersching. Op zichzelf be
stond er geen reden voor Spreker om
tegen te stemmen. Er was ook in de
wetsvoorstellen veel waarover hij zich
verheugde. Hij betreurde het, dat de be
drijfsbelasting niet tegelijk met de ver
mogensbelasting kan worden behandeld.
De Min. had die belasting wel aange
kondigd, maar Spreker beschouwt het
lang niet zeker, dat de Tweede Kamer
ook die wet zal aannemen. De afschaffing
van den zeep-akcyns kon Spreker niet
goedkeuren, en hij vond het onbillijk, dat
de landbouwers in de vermogensbelasting
getroffen zouden worden, billijk daaren
tegen, dat zij niet in de bedrijfsbelasting
zullen worden aangeslagen. Verder had
hij wenschelijk gevonden den wijoakcijns
te verhoogen, wat zijns inziens gerechtvaar
digd zon zijn. Ook vroeg hij, of de Min.
niet kon beletten de misbruiken bij de
snkces8ie-aangiften door de schenkingen
onder de levenden op het laatste oogen-
hlik, of niet bepaald kon worden, dat de
giften in de twee laatste jaren voor den
dood moesten worden aangegeven voor de
snkcessie.
De heer Cremers zon de voorkeur ge
geven hebben aan de klassen-belasting
van den Minister Grobbeé boven deze
vermogensbelasting. Hij zou echter vóór
stemmen, gelijk hij vroeger voor alle an
dere belastingen op het vermogen gestemd
had, al had bij daar tegen ook veel meer
bezwaren dan tegen de nu voorgestelde.
Spreker protesteerde tegen de bewering
van den heer de Savomin Lohman, dat
enkel partybelang de andere kamer tot
aanneming, dezer wetten gedrongen had.
De heer van Lier verdedigde met kracht
en geestdrift de wetsvoorstellen. De heer
v. Weideren Rengers verklaarde zich een
voorstander van deze ontwerpen, juist
omdat zij een einde maken aan het pri
vilege van het roerend vermogen. Hij
betoogde dit met eene vergelijking tussohen
Amsterdam en de provincie Friesland.
Uit Sprekers berekening bleek, dat een
Amsterdamsch burger maar l betaald van
't geen een Fries in gelijke omstandig
heden moet betalen. Door de aanneming
van deze ontwerpen zon een groote schre
de gedaan worden, om eene zoo schreeu
wende onbillijkheid te doen ophouden.
Slechts betreurde Spreker dat de bedryfs-
belasting niet aan de indiening der kies
wet was voorafgegaan. Hij vreesde, dat
op die wijze het kabinet zijn eigen gla
zen ingooide.
Tweede Kamer. Deze Kamer hield des
namiddags te uur eene zitting. De
tijdelijke Voorzitter, de heer v. d.Schrieck,
opende de vergadering met eenige harte
lijke en welmeenende woorden. Daarna
werd overgegaan tot het opmaken van
een lijst van Kandidaten voor het pre-
zidentschap. Als eerste Kandidaat werd
gekozen Mr. J. G. Gleichman met 82
stemmeD, de heer Beelaerts van Blokland
had 2 stemmen op zich vereenigd. Tot
tweeden kandidaat werd gekozen Mr. S.
van Honten, met 47 van de 86 stem
men. Derde kandidaat werd de heer v. d.
Schrieck, met 81 stemmen. Besloten werd
de troonrede met een adres te beant
woorden. De afdeelingen benoemde tot
voorzitters de heeren Roëll, van Honten,
Beelaerts van Blokland, v. d. Feltz en
M. Mackaytot ondervoorzitters de hee
ren de Beaufort (Amsterdam) van Deiden,
Dobbelman, Conrad en Viruly Verbrngge.
Tot leden der Kommissie van redactie van
het adres van antwoord werden gekozen
de heeren de Beaufort AmsterdamGoe
man Borgesins, Beelaerts van Blokland
Rink en Mees.
De wetsontwerpen tot kiesrechthervor
ming zijn verschenen. Wij deelen daaruit
het volgende mede: Als kenteeken van
geschiktheid, door art. 80 der Grondwet
geëischt, wordt gehondenkennis van lezen
en sohrij ven, te bewijzen door een eigen
handig geschreven aanvraag, om op de
kieslijst te worden geplaatst. Als kentee
ken van maatschappelijken welstand wordt
gehouden het voorzien in eigen onderhond
en in dat van het huisgezin, en aangeno
men, dat dit geschiedt door hem, die ge
durende het laatstverloopen burgerlijk jaar
geen onderstand heeft genoten van eene
instelling van weldadigheid, of van een
gemeentebestuur. Onderstand aan de vronw
of inwonende kinderen verstrekt wordt
geacht door den echtgenoot of vader te
zijn genoten. De uitsluitingen bepalen zich
tot personen aangaande wie het nagenoeg
van zelf spreekt, dat zij geen aanspraak
hebben op eene plaats op de kieslijst.
Geschorst wordt het kiesrecht voor mili
tairen beneden den rang van officier bij
de zee- en landmacht, voor den tijd ge
durende welken zij zich in werkelijken
dienst onder de wapenen bevinden. Vol
gens de voorgestelde nieuwe kiestabel wor
den de meervoudige distrikten gesplitst
o.a. Amsterdam in 2 distrikten. Ingevoerd
wordt het stelsel van kandidaatstelling
met het conloirstelsel. Op een daarvoor
aangewezen dag kunnen de kiezers van
95 nnr opgaven van kandidaten inle
veren by den burgemeester. De opgaven
moeten door tenminste 50 kiezers
zijn onderteekend en de verklaring bevat
ten, dat die kandidaat zich beschikbaar
stelt. Deze kandidaatstellingen worden
openbaar gemaakten achtereenvolgens wor
den de namen der candidaten op een lyst
doorgenummerd. Tenminste drie dagen
vóór de verkiezing, ontvangt elk bevoegd
kiezer een oproeping voor de stemming,
die van 's morgens 8 tot 's namiddags
5 nnr duurt. De kiezer ontvangt na zich
gelegimiteerd te hebben een stembiljet,
waarop de namen der kandidaten gedrnkt
zijn. De kiezer begeeft zich met dit bil
jet naar een der lessenaars in het stem
lokaal geplaatst, zóó dat zij geheel van
elkander zijn afgescheiden, maar dat de
toegang zichtbaar is voor het stembnrean
en voor het publiek en aan eiken waar
van de invulling van het biljet in 't ge
heim kan geschieden. De kiezer teekent
nu zijne etem op het biljet aan, vouwt
het toe en steekt het in de bus.
By het slnitingsnnr word de stemhus
gesloten en verzegeld en proces-verbaal
opgemaakt. Na afloop wordt het aantal
kiezers, dat gestemd heeft en het aantal
niet gebruikte (of teruggegeven) stembil
jetten aan de aanwezige Kiezers bekend
gemaakt, laatstgenoemde verzegeld met de
kiezerslijst, terwijl dan onmiddellijk de
opening plaats heeft, en het proces-ver
baal daarvan aan het hoofd bureau gezon
den, dat, als het in het bezit is van alle
processen-verbaal, eene zitting houdt tot
het vaststellen van den uitslag der verkie
zing.
Het aantal kiezers wordt geraamd op
