onkundigen, het minder gewenscht ele ment voor de samenstelling der vertegen woordiging, uit het kiezerskorps moeten weren. De kiesrechtaanvrage ten stad- hnize, ten blijke van 's kiezers geschikt heid, weert geschikte elementen, die het tegenwicht vormen tegen roervinken en ontevredenen, terwijl het voorgestelde tee- ken van welstand de samenstelling der kiezerslijsten in handen geeft van de ker kelijke armbesturen. In het algemeen stemrecht zelf ziet spreker gevaar voor de vrijheid, getnigen het antisemitisme in Dnitschland, het woeden in Zwitserland tegen het Leger des Heils, en de maat regelen in Frankrijk genomen tegen de R. K. geestelijken. Ongetwijfeld aohtte spreker het ontwerp onaannemelijk, en daar hij in 's Lands belang gaarne dit bevriend ministerie zon behouden en eene pozitieve beslissing wenscht, zou hij met eenige staatkundige vrienden, met de meest vriendschappelijke bedoelingen, een amendement voorstellen waaruit zon blijken, dat de groote meerderheid eene oplossing wenscht. Men zal dan te kiezen hebbentusschen eene oplossing, in strijd met de grondwet, eene die de liberale partij ver scheurt, of eene oplossing, die grondwet tig is; die vereenigt en niet verscheurt. Spreker staat de laatste voor. De heer van den Berch van Heemstede bestreed het uitgebreid stemrecht. De heer Roijaards van den Ham verklaart zich tegen het ontwerp als ongrondwettig en strijdig met net algemeen belang, dat langzame kiesrechtnitbreiding eischt. Hij wees er op, dat déze ontwerpen praeju- diciteren op de regeling van hetgemeen- tekiesrecht. De heer de Beaufort Wijk- bij-Duurstede besteed de ontwerpen als on grondwettig Volgens dezen Spreker wil de groote meerderheid niet verder gaan dan den gezeten werkman tot kiezer te maken. De heer Kerdijk verdedigde zijn tegenwoordig gevoelen ten gunste van het algemeen kiesrecht, waarin hij geen panaré zag: ook meende hij niet, dat de staat door zijn dwingend gezag alle misstanden zal knnnen wegnemenhij verwachtte veel meer van individneele krachtsontwikkeling; maar wel was het zijne overtuiging, dat de solidariteit der burgers meer tot haar recht moest komen door versterking der Staatsgemeenschap. Vrijdag werden eerst een paar andere zaken afgedaan, een ontwerp betreffende de vereenigingen, dat na eenig debat met 59 tegen 13 stemmen werd aangenomen, en een tot wgziging van Hoofdst. V der Staatsbegrooting voor 1892, dat zonder hoofdelijke stemming werd goedgekeurd. Daarna vervolgde de heer Kerdijk zijne rede. Hij achtte het noodig, de demokra- tische strooming te leiden. De Eeg. wil dat doen en zal daardoor een big venden dienst aan land en volk bewgzen. In het buitenland, beweert deze spreker, werkt uitgebreid kiesrecht goed, en men mag ons volk niet beleedigen door te meenen, dat het op lager zedelijk peil staat dan andere volken. Er was gesproken van gevaar van omkooping. Als er gevraagd wordt, wie bij omkooping de meest sohul- digen zijn, dan moet het antwoord lui den de omkoopers, dus de bezittende klas se; en zal men nu toch aan de mindere klasse op grond van die omkooping het kiesreoht onthouden In Amerika zijn eiektorale misbruiken, maar men kan ons land niet vergelijken met Amerika, met zijn steeds wisselenden stroom van bevol king ook van buitenlanders. De omkoo ping in Frankrijk is niet het gevolg van algemeen stemrecht, maar van andere oorzaken, die reeds bestonden. Men vreest, dat de vrijheid zal worden bedreigd, en men heeft gewezen op het anti semitisme in Dnitschlandmaar worden hier te lande niet in groote steden Israëllieten als zoodanig uit sociëteiten geweerdGeen beter middel om de Kroon te versterken, beweerde spreker, dan algemeen kiesrecht. Als de sociaal-demokratie politieke partij moet worden, zal zijjrekening moeten hou den met de werkelijkheid, en zal haar kracht worden gebroken om het vereenigings- punt aller ontevredenen te zijn. Spreker betoogde verder, dat hij van eene tegen strijdigheid met de Grondwet geen spoor kan vindendat in 1887 volkomen vrij- neid door den wetgever beoogd werd, met uitsluiting alleen van algemeen stem recht en dat de meeste tegenstanders toch tegen zouden zijn, al bestonden bij hen geen grondwettige bezwaren. Verder kwam spreker in *t bijzonder op tegen den heer van Houten en diens eisch van belasting betaling en bezit van een spaarbankboek je. Krachtig bestreed hg ook het betoog van den heer Eoëll. Hij bracht den Min. lof voor zijne daad van staatsmacswijs- heid, maar achtte sommige détails van het ontwerp voor verbetering vatbaar. Gaarne zal hij medewerken tot voorstel len om bij de toepassing der ontwerpen misbruiken te keeren, maar hij verzette zich tegen groote beperkingenmochten die worden aangenomen, dan zou hij aar zelen vóór het ontwerp te stemmen. Ten slotte wees hg er op, hoe, mooht de Eeg. eene parlementaire nederlaag lijden, haar een triomf door de natie zal worden verschaft. De heer Mees konstateerde, dat de tijd voor enthousiaste ontboezemingen voorbij is. De diskussien in meetings en kiesvereenigingen doen niets af aan de bezwaren in de teohniek en struktnur der ontwerpen in de détails. Hij verklaarde groote uitbreiding van het kiezerskorps noodig en wensohelgk, maar waarschuwde tegen eenzijdige overdrijving. De beste oplossing wsb zijns inziens te vinden in de door den heer Eoëll aangegeven rich ting: aanslag in de belasting tot een klein bedrag, en daarnaast) eene kategorie van personen, die eene woning of een deel van eene woning innemen. Spreker hoopte, dat de Min. ontvankelijk zal blijven voor op bouwende kritiek. Bij de oppozitie ook van bevriende zij de moet de Eeg. wel onder scheiden, of de bezwaren gelden de kern van haar streven, dan wel de broosheid en zwakheid van den vorm, waarin de ontwerpen zijn gekleed. De heer A. Mac- kay was de laatste spreker in deze zit ting. Ook hij verklaarde zich voorstan der van groote uitbreiding van kiesreoht, die volgens hem op den weg der anti- revolitionairen ligt. Hij betreurde, dat men niet had aangenomen het huismans-kies- recht, en achtte de voorgestelde kenmer ken onaannemelijk. Hij wanhoopt niet aan de toekomst, en meende niet dat de winst enkel zou komen aan de sociaal-demokra- ten. Hij verwachtte, tegenover den ver- derfelijken invloed van sociaal-demokra- tiesche onderwijzers op het onderwijs, veel heil van het bizonder onderwijs. Spreker, wilde medewerken tot paoifikatie, maar de Keg. zou dan ook moeten medewer ken en haar plicht doen in het algemeen belang. Toen een paar jaren geleden de Fransohe vloot een bezoek braoht aan Kroonstad en de Fransohen door de Kus sen zoa ingepakt werden, dat niet alleen Frankrijk, maar zelfs half Europa eigen lijk nog niet recht van den sohok be komen is, heeft men daar steeds te ver geefs gewaoht op een tegenbezoek de Kus- sische vloot liet zich tot heden waohten, maar telkens, juist als zij komen zou, kwam er weer wat tussehenbeiden, dat alweer tot uitstel leidde. De lang verbeide oontra-visite zal nu altijd als alle omstandigheden dienende zijn in de maand Augustus plaats hebbendan komt eene Eussische flotille ter reede van Toulon. Dan zullen de Franschen met niet minder dan vier en zeventig oorlogsschepen, waarbij acht en twintig torpedo booten hunne grootheid als zeemogendheid luchten; dan zal Europa zioh kunnen verkwikken in de aanschou wing van het feit, hoe twee volkeren, die noch door taal, nooh door regeerings- voren, nooh door beschaving eenige gelg- kenis met elkaar vertoooen, verbonden zijn door den band van gemeenschappe lijk belang en het zal juichenAanziet, hoé lieflijk het is waar broeders samen wonen. De oorlogschepen en de kannonnen geven alleen maar aan 't zonnige tafereel een somber tintje. Siam is begonnen met Frankrgkseischen in beginsel toe te staan, maar er zijn nog van die kleine kleinigheiden, waarin Si am niet bijt, omwelke reden Frankrgk voet bij stnk houdt. De Engelsche bladen, beduoht voor te groote machtsuitbreiding van dat land, beginnen nu hun publiek wakker te sohudden. Weet ge wel, zoo vraagt Thimes, wat Frankrgk eigenlijk wil? Het wil vijf en negentig duizend vierkante mijlen grondgebied van Siam, waaronder vgftigdnizend waarover Siam eigenlgk geen geven heeft, want het heeft die zelf gekregen onder voorwaarde, dat zij nimmer aan een ander zou afgestaan worden. Ziet ge nu nog niet in, dat het te doen is om Siam te verbrokkelen en onzen handel te fnuiken, zegt de Thimes. In de gegeven omstandigheden konde de pressie wel eens te sterk blijken te zijn om er zonder conflict tussehen beide mogendheden af te komen. Inmiddels is de Fransche gezant te Bangkok terug geroepen en men weet nu niet Engeland doen zal, temeer, daar diens handel in 't Oosten met gedeeltelijken ondergang bedreigd wordt. In het lager- hnis verklaarde de regeering de bescher ming van personen en eigendommen onder Engelsche vlag te zullen doen voortduren, doch dat eene nadere verklaring in het algemeen belang niet raadzaam was. Frank rgk heeft aan de mogendheden kennis doen geven, dat de golf van Siam zal geblok keerd worden. De Chineesche regeering is nu ook in de kwestie geraakt. Het koninkrijk Siam begint thans meer en meer de aandacht te trekken. De volgende gegevens kunnen dienen tot betere kennis van den toestand al daar. De rijksinkomsten van Siam bedra gen bij eene bevolking van ongeveer tien millioen, vier en twintig millioen gulden. De jaarlijksohe uitvoer bedraagt ongeveer veertig millioen waarvan de Eogelschen drie vierden uitvoeren. De invoer is ook grootendeels in Engelsche handen. Het leger bestaat met inbegrip van 1500 miliciens uit 4500 man, gedrild door Zweedsohe ofïioieren, doch onder bevel van Siameezen. Hier tegenover staan nu de Franschen met een sterke vloot en 20000 soldaten, doch de Siameezen re kenen vast op direote of indirecte hulp van Engeland, dat bij hun wel of wee belang heeft. Het klimaat van Siam is zeer gezond en de Europeaan kan er zeer gezond zijn. De Koning is veertig jaar oud, houdt er eenen harem op na met zeshonderd vrou wen. Zijn paleis is op Oostersche wijze een stad op zich zelf binnen de hoofd stad Bangkok. Het leven aan het hof dientengevolge ook in de hoofdstad is geheel geschoeid op Enropeeschen leest. Het Duitsche anti-semietenkamp is ver deeld de partijen staan vinnig tegenover elkaar. Mogelijk ontstaat daaruit nog iets goeds voor de Joden. Zevenentwintig jongelieden nit den Elzas zijn voor da rechtbank gedaagd, omdat zij het land verlieten en zioh aldus aan den militairen dienst onttrokken heb ben. Hunne eigendommen zijn verbeurd verklaard. Eeu Bus, de heer Serge de Savi- ne, is voornemens te beproeven per luchtballon van Frankrgk naar Eusland te gaan. Hij zal zich daartoe bedienen van een luchtschip van bijzondere samenstelling: een gewonen ballon in verbinding met een montgolfière. Wanneer de proef goed uitvalt en de uitvinder twijfelt daar aan niet dan is wel is waar de be stuurbare ballon nog niet uitgevonden, doch wel de mogelijkheid om zich van de eene plaats naar de andere te begeven, door de gemakkelijke keuze van de daar voor noodige luchtstrooming, aangetoond. Door Italië is aan Frankrgk een voor- sohot van zgn pasmunt, waarvan een groot bedrag in Frankrgk is, gevraagd. Frankrgk beeft daarover onderhandelingen aangeknoopt met de overige leden der Latijnsehe munt-unie, maar men gelooft niet, dat deze onderhandelingen tot de door Italië gewenschte uitkomst zullen leiden. Zooals reeds voorspeld werd heeft de Duitsche bondsraad besloten, in ant woord op de verhoogd Eussische invoer rechten, denzelfden maatregel toe te pas sen op ingevoerde Eussische goederen. Den Duitschen Handel schijnt het al lang verdroten te hebben, dat de regee ring geen maatregelen nam tegen de hoo- ge tarieven en zijn dus met den maatre gelen nog al ingenomen. Eusland meent, dat de hoogere heffing alleszins gerechtvaardigd is, naardien Dnitschland dit jaar veel graan zal moe ten betrekken nit den vreemde, uit Eus land. Dnitschland schijnt op dit punt gerust, aangezien de rogge-oogst sterk meevalt. Stellig geeft Eusland geen bewijs van welwillendheid jegens den nabuur. Het vergeet, dat de hoogere reohten voor een goed deel gedragen worden door het pro- duceerend deel der Russische graandistric- ten en dat dus voor de meerdere ontvangst van rechten de producenten hoogst waar schijnlijk bloeden moeten, zullende bij groot beschot van Duitsche rogge, de Eussische slechts in geval van nood, en tegen lage prijzen genomen worden. Een vroeger bericht, dat een vier tal gevangenissen vol zgn, kan, naar Het Fad. uit goede bron verneemt, in dien zin worden aangevuld, dat op ditoogen blik alle gevangenissen (behalve die te Leeuwarden) geheel bezet zgn, terwijl er nog een achterstand van ongeveer 1000 vonnissen te executeeren valt. Met het stoomsohip Dubbeldam kwam deze week uit New-York alhier aan een 9 jarige onderlooze knaap. Dit kind kwam uit eene plaats, 250 uren ten westen van New-York gelegen, en maakte de reis, voorzien van eene kartonnen kaart, wel ke men hem om den hals had gehangen, en waarop stond Lipto, Ungarn. Bij aankomst alhier stond de arme jongen schreiende op den wal. Naar men ver nam, wonen zijne grootouders te Lipto. -— Verleden week werden eenige ar beiders, die in den ochtend te O versohild op bet veld waren, plotseling opgeschrikt door een eigenaardig natuurverschijnsel. In de richting van Woltcrsum namelijk vertoonde zich eene windhoos, die hare kracht begon te openbaren met het op nemen van eene hoeveelheid mest, welke vervolgens in alle richtingen werd ver strooid. Daarna streek zg over een stnk gerst en leverde een verrassend gezicht, daar verscheidene hokken achtereenvol gens als door eene onziohtbare hand to renhoog in de lncht werden geschoten, om na vele buitelingen en zwenkingen weder op den grond terug te komen. In de verte gezien leken de talrijke scho ven een troep vogels, die al door elkander dwarrelden, tot zij, dit spelletje moede, plotseling neerstreken. Vervolgens kw_am zij zweven over een Btuk gezioht kool zaad, waar zjj eenige rijen schoven ter breedte van een weg verplaatste, maar dank zij het vochtige weder geen groote- tere schade aanriohtte. Eindelijk nam zij den weg naar het Sobildmeer en verdween, toen, met het losbreken van een korten hevig onweder, eene flinke regenbui zich ontlastte. HAARLEM, 1 Augustus 1893. Onder begunstiging van fraai weder had heden aan den Dreef alhier de hard draverij plaats, uitgeschreven door de Haarlemsche Harddraverijvereeniging. Veertien paarden, waaronder beroemde harddravers, namen aan den wedstrijd deel. De versohillende berijders, allen in cos- tuum, maakten een fliDk vertoon. De harddraverij was zeer goed bezooht zoowel de tribune ais het gereserveerde terrein was dicht bezet. Een muziekkorps, mede op het terrein aanwezig, deed zioh hooren en bracht zeker in niet geringe mate het zgne toe aan de heerschende opgewekte stemming. De prijs, 250, behaalde het paard Sador van den Heer D. J. Florijn te Botterdam. de eerste premie,/100, het paard Jonge Tabor II van den Heer J. Roele te Buiksloot; de tweede premie, 50. het paard Ussan van den Heer A. Wassenaar te Groningen. Naar wij vernemen bestaat bg den heer W. Eobert het voornemen in den loop dezer maand een ooncert te geven in de Groote of St. Bavo Kerk alhier met medewerking van den W. Ezerman orga nist der kerk, mejuffrouw Luning van Rotterdam, den heer Joh. Messchaert en den heer W. Robert Jun. Met bijzondere ingenomenheid kondi gen wij dit concert aan, dat ongetwijfeld op muzikaal gebied veel zal te genieten geven. Ter gelegenheid van den verjaardag van H. M. de Koningin-Regentes op 2 Augustus ek.zal dien dag des middags ten 12 ure op het veld voor de cavale- riekazerne eene parade worden gehouden. Deze zal worden gecommandeerd door den Majoor der Huzaren H. P. van Raden en geïnspecteerd door den Gamizoene-Com- mandant den Kolonel N. W. Hofstede. Be halve het garnizoen, zal ook het batail- lou dienstdoende schutterij aan de mili taire oefening deelnemen. Bij de gehouden herstemming voor de verkiezing v»n een lid van den Gemeen teraad zgn ingekomen 1054 biljetten. Maandagavond, ten ruim 8% uur, is alhier in perceel no. 28 aan de Klei ne Houtstraat bewoond door den sigaren maker Mooning eene moordaanslag ge pleegd. Eene 18 jarige zoon uit dat ge zin heeft op zgn stiefvader M. voornoemd, twee revolverschoten gelost, waarvan één hem in de borst heeft getroffen. Kort te voren was tussehen hen hevigen twist ontstaan, over de voortdurende mishan deling, die M. op zgn vrouw pleegde, waar op de zoon partij trok, zoo ook gis terenavond, waarop M zgn zoon met een vork verwonding in het aangezicht

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1893 | | pagina 2