HAARLEMS OH Eerste Blad. No. 69. Vijftiende Jaargang. 144. van WOENSDAG 30 Augustus 1893. Nieuwsberichten. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86. TBLSPHOONNÜMMBR TELHPHONISCHE YERBINDIN» met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Par drie maandenr ,2b. franco p. poat —,40. Afzonderlijke nommers 3 centen per stak. Prijs per Advertentie van 1 tot 6 regels 85 cents, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. „ONZE LEESTAFEL". Onlangs versohenen werken, op aan vrage ter bezichtiging te verkrygen bij De erven Loosjes, te Haarlem. REES, CATH. F. VAN, De volkscompo nist Historisch-Romantisch verhaal. 3.75. BALLANTYNE, Robert M. Het koraal eiland. Vrjj naar het Engelsch..geb. 1.90. Handleiding voor het maken van kunst bloemen.90 Buitenlandsche nieuw verschenen werken BLEIBTREU, KARL. Geschichte und Geist der Europaischen Kriege. Kri tische Historie. Band IFriedriclfder Grosse nnd Napoleon. Band IIBe- ireiangskriege und Wellington. 2 Bde 7.80. BERGER. AÜELE, Ueber das Leben von Graf Leo Tolstoi1.30. ANDERS, HANS, Hans Jedermann's Le- ben3-Philosophie1.30. HEIBERG, HERMANN, Wer trifft das Rechte? Roman3.90. LILIENCRON, DETLEV VON, Neue Gedichte2.60 KIRCHHOFF, ERWIN, Ueber das Glau- ben1.30. KRöGER, TI MM, Der Schulmeister von Handewitt1.30. HARTMANN, EDUARD VON, Kants Erkenntnistheorie und Metaphysik in den vier Perioden ihrer Entwickelung 2.60. "WERNER, Dr. CARL, Die Massage und Heilgymnastik. Anwendnng, Tech- nik nnd Werkung. Fur Arzte und Laien1.30. HAPPEL, JULIUS, Der Eid ira Alten Testament, vom Standpunkte der ver- gleicheuden Religionsgeschichte ans hetrachtet1.80. Jahresbericht über die Fortschritte in den Lehre von den pathogcnen Mi- kroorganismen umfassend Bacterien, Pilze und Protozoëu. Unter Mitwer- kung von Facbgenosseu bearbeitet nnd herausgegeben von Dr. med.P. Baum- garten 1891«14.30. MOUREAU, ADRIEN, Les Moureau.. 2.50. FRANKLIN, ALFRED, La yieprivéed'au- trefois. Le café, le thé et le chocolat1.90. About Holland.65. BARING-GOULD M. A., S. Strange sur vivals. Some chapters in the history of man4.90. AVEL1NG D. Sc. Lond EDWARD. An introduction to the study of geology. With 132 illustrations in the text and a coloured map3.90* Bovenstaande werken zyn voorhanden fog de boekhandelaars de erven Loosjes Het Gemeente verslag over 1892. Vervolg.) Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. In onze gemeente zijn 12 openbare scho len (waarvan 5 kosteloos) met 12 hoof den, 74 onderwijzers, 43 onderwijzeressen 2828 mannelijke en 2084 vrouwelijke leerlingen. Het schoolgeld bedroeg van 7Vs cent per week tot f 40 's jaars met ver mindering wanneer meer dan een kind nit hetzelfde gezin de school bezoekt. Onder de schoolgelden is begrepen het gebrnik der schoolboeken. De vergoeding voor de kosten van la ger onderwijs aan de Gemeente door het Rijk toegekend bedraagt voor 1892 de som van 25409,33. In 1892 werd volgens Raadsbesluit de bouw ondernomen van een gebonw aan de Parklaan om te dienen voor Tnssohen- sohool. In aanbesteding werd het aange nomen voor ƒ44190 en ƒ4000 voor de be- waarderswoniDg. De levering der meu belen is aanbesteed geweest voor 1460,n De bosten voor het onderwijs op de gemeentelijke scholen voor lager onder wijs waren aan jaarwedden hoofden, on derwijzeressen en onderwijzers 96746,16j[ aan alle verdere onkosten f 54905,52s; aan sohoolbehoeften bij en bniten aanne ming ƒ6074,41. Het bedrag der schoolgelden 5 scho len zijn kosteloos beliep de som van 37430.77'. De inrichting van de Rijks-normaal lessen, Directeur de Heer J. de Koek, gevestigd in de sohool aan de Park laan, werd bezocht door 6 mannelijke en 23 vrouwelijke kweekelingen, aan wie onderwijs gegeven wordt door elf onder wijzers en eene onderwijzeres. Het nienw benoemde hoofd der Tweede Opleidingsschool voor jongens, de Heer E. L. Brouwer, heeft 16 September zijne betrekking aanvaard. De Raad besloot in November '92, dat het getal scholen voor kosteloos lager onderwijs niterlijk met 1 Mei 1894 met een Sohool F vermeerderd worden en gevestigd zijn zal buiten de Amster- damsohe poort. Het getal bijzondere scholen was 16 met 16 hoofden, Zes dezer scholen geven onderwijs nitslnitend aan meisjes, vier aan jongens. Het onderwijzend personeel bestond verder nit 51 onderwijzers, en 38 onderwijzeressen. Door 1606 jongens en 1915 meisjes werd van het bijzonder onderwijs gebrnik gemaakt. Voor 743 van deze leerlingen was het onderwijs kosteloos. De herhalingschool werd hezooht door 51 leerlingen, waarvan 33 geheel en 8 gedeeltelijk van het schoolgeld zijn vrij gesteld- Van den derden schooltijd aan de twee tnsschen- en de vijf kostelooze seholen maakten gebrnik 132 jongens en 101 meisjes. De avondschool voor fabrieksmeisjes telde 40 leerlingen; de school voor be jaarden werd bezocht door 28 mannelij ke en 19 vronwelgke leerlingen. Deze school is ingesteld door het Departement Haarlem der maatschappij „Tot Nnt van 't Algemeen. De Vereeniging „Ter verbreiding der Waarheid" bestuurt acht Zondagscholen, te zamen tellende 510, de Zondagschool van de afdeeling Haarlem van den Neder- landschen Protestantenbond 350 leerlin gen die onder toezicht van Ds. Barbas 96; van Ds. M. F. van Lennep 380; die van de afdeeling Haarlem van het Evang. Lnth. genootsohap voor in- en uitwendige zending 67 leerlingen. De 9 breischolen, met 30 onderwijze- ressen, telden 495 leerlingen. De bewaarscholen, twaalf in getal, met 12 onderwijzeressen en 51 helpsters, had den 2105 leerlingen. Het beredeneerd Verslag over den toe stand van het Lager Onderwijs geduren de 1892, uitgebracht door de Commissie van Toezicht bevat nog het volgende: De Commissie bestond nit 15 leden met den Heer J. Krol tot Voorzitter en den Heer P. H. van der Ley als Secretaris. „Wat de inrichting van het lager on derwijs betreft, moet opgemerkt worden, dat de toestand in onze stad gaandeweg beter wordt." Met eenigen klem drong de Commissie aan op het stichten van eene nienwe burger school met lager schoolgeld dan de be staande. (Aan dezen wensoh is sedert vol daan). Het onderwijs aan kinderen, die nit slnitend lager onderwijs, ontvangen, vol doet in vele opzichten aan de billijkerwijze gestelde eischen. Het onderwijs aan deze leerlingen duurt van het zesde tot het twaalfde jaar. In hetgeen op dien leeftijd natuurlijkerwijs ontbreekt, kan door het herhalingsonderwgs voorzien worden. Somimge kinderen verlaten de school vóór het twaalfde jaar; wat ter bestrijding van dit kwaad hehoort gedaan te worden is eene vraag die moeilijk kan beantwoord worden. Wordt vervolgd.) Geestelijk Concert. Het vocaal en instrumentaal concert, Zaterdag middag door den heer W. Robert met medewerking van mejuffrouw Lüning en de heeren Messchaert, Ezerman en W. Robert Jnn. in de Groote of St. Ba- vokerk gegeven, mocht zioh verhengen in een bijzonderen bij val. Daarvoor beston den goede redenen. Een kerkelijke uit voering heeft zooveel aantrekkelijksde macht der tonen spreekt onder de hooge gewelven eener kerk, waar allee rust en vrede ademt, dnbbel luide; het ontvan kelijk gemoed stelt zich daar zoo gaarne on der de ontroerende bekoring van het schoon vertolkt geestelijk lied, wordt zoo gaarne voor eene wijle gedragen door de liefelijk rnisohende accoorden van het gewijde orgel. Bovendien hier waren uitvoerende krachten van gansch bijzonderen aard. Joh. Messchaert immers was hier. Mes schaert wie zal het ons euvel duiden, als wij hem het eerst noemen De mees terzanger woekerde met zgne heerlijke stem evenzeer als met de gave zgner on overtroffen voordracht. Slechts zelden treft men een zanger aan, die met zoo veel diep inzicht het karakter der te zingen liederen recht doet weder varen, zgne voordracht met zooveel adel en nobel gevoel weet te stempelen. Het religiense lied omstraalt hg met een hoo- ger, goddelijk liehtin de krijgszangen dreunt bet gewoel van den strijd de vertelling ontroert door soberheid en een voud voor elke aandoening vindt zijn kunstenaarsziel de passende kleuren, de begeerde nuance van licht en donker. Kunstrijk, in den vollen zin des woords, mochten Messehaerts voordraohten ge noemd worden. Eene goede gedachte, ook met betoog op de plaats der uitvoering, was het van Messchaert, het auditorium te onthalen op de Solo-Batcantate van Bach, waar mede bij in het buitenland zooveel roem verwierf. Met onverdeelde aandacht werd dit zware, doch uiterst dankbare werk gevolgd en ongetwijfeld begrepen. Ereuz- zug van Schubert (Zweiter Band No. 72) mocht dienen als proeve van des zangers verhaaltrant. Het optreden van den heer Messchaert heeft Zaterdag de bewonde ring voor zgn talent zoo mogelijk nog verhoogd en zal zeer zeker velen onver getelijk zgn. Mejuffrouw Lüning uit Rotterdam, de andere vocaal- soliste, die aan dit concert eene gewaardeerde bijdrage schonk, bezit eene reoht mooie altstem, sterk genoeg voor het groote gebonw. Met de aria uit „Panlus" behaalde zij veel succes, minder met hare liederen Wanderers Nachtlied en Litaney van Schubert (Band II No. 3 en 63) omdat zg daarin te hoog zong en er alzoo eene zweving ontstond, die het oor minder aangenaam aandeed. Waar wij dit laatste euvel willen toeschrijven aan de ongewoonte om bij ons orgel te zingen, zijn wij, door de overigens goede wijze van zingen, in onze vroeger reeds uitgesproken meening versterkt, dat me juffrouw Lüning zioh eene goede plaats zal weten te veroveren in de rij onzer Nederlandsche zangeressen, waarin voor altsolisten nog wel rnimte is. De heer Willem Robert speelde de Sonate in A dur van Handel en later in vereeniging met zgn vader, het Adagio nit het concert voor twee violen van Bach. Met genoegen merkten wg de belang rijke vorderingen op, door den jongen Robert na weder gemaakt. Mocht eene verklaarbare bevangenheid aan de eerste maten der sonate eenige onzekerheid geven, spoedig week elk gevoel van twijfel en droeg de voordracht een Hink, zelfstan- standig karakter. Wg verhengen ons in de voortschrijdende, degelgke ontwikke ling van dezen jongen mnsions, die zioh de lessen van zgn talentvollen vader zoo zeer ten nntte maakt. Ten slotte maken wg nog melding van het belangrijke aandeel dat de heer W. Ezerman had in het welslagen der nit- voering. Zgn orgelspel, zoowel in de begeleiding als in de afzonderlijke orgel stukken, kon ons slechts achting afdwin gen voor zgne kunst. Op waardige wijze sloten zgne nommers zioh aan bij de zang en vioolnummers van het programma en toen na het Handeleche Hallelujah dat hg met volle kracht, als met dnizend tongen door de rnimte deed schallen, de aanwezigen het kerkgebonw verlieten, gold in niet geringe mate hem het gevoel van dankbaarheid en waardeering, dat onge twijfeld allen bezielde. B. Gedurende de laatste dagen kwa men in verschillende bladen beriohten voor van cholera-gevallen te Antwerpen. Thans wordt van daar medegedeeld, dat de gezondheidstoestand aldaar zeer be vredigend is, dooh, dat van tijd tot tijd cholera-achtige gevallen voorkomen, even als alle jaren gedurende de warme zo mermaanden. Zelfs nit de Belgisohe bladen kan men niet wijs worden wat betreft de ziekte. Wat op de eene bladzijde der courant bevestigd wordt, ontkent men op de volgende. En tooh is het goed, dat het publiek weet van welken kant gevaar te dnchten ishet kan zich dan in staat van tegenweer stellen tegen den vgand, die thans van nit het zuiden traoht binnen te dringen. Inmiddels zgn aan onze grenzen de noodige maatregelen genomeG. Te Warasdin (Croatië) heeft de over heid een complot boosdoeners ontdekt, die er hun werk van maakten, kinderen te stelen, ze te verminken en dan aan be delaars te verkoopen. Er werden nog vier kinderen van aoht tot twaalf jaar gevon den het waren drie meisjes en een jongetje. Twee der meisjes waren armen en beenen gebroken, het derde een oog uitgestoken den knaap had men den ruggestreng door planken en touwen verkromd en hem zoo laten scheefgroeien. De drie kerels, die zioh aan dit schande lijk misdrijf schuldig maakten, zgn ge vangen genomen en zullen te Warasdin gevonnist worden, waarbij hnnne in be slag genomen foltertuigen als overtniging- stukken zntlen dienst doen. In de Beiersche armee kwamen van April 1889 tot April 1891 47 zelfmoor den en 13 pogingen tot zelfmoord voor.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1893 | | pagina 1