HAARLEMSCH
Eerste Blad.
(No II. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Zestiende Jaargang.
144.
van WOENSDAG 7 Februari 1894.
N ieuwsberichten
TÏLSPHOOS h V. E K
TELBPHONISCHE VERBINDING
met AMSTEBDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Par drie maanden. r —,25.
franco p. post,4G. Prijs per Adverteatie v»n 5 tot 5 regels 85 cents, elke regel
AWonderlijke nommers 3 centen per stuk. meer 5 cents, groote letters nasr plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG dee middags ten 18 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs verschenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkrygen bij
De erven Loosjes, te Haarlem.
Het leven onzer voorouders door Mr. N.
de Roever, voortgezet door Dr. G. J.
Dozy. Geïllu treerd. Deel 1 9.
JORISSEN (Dr. THEODHistorische
karakters. Tweede goedkoope druk. dl.
I en IIIng a 1 1.25. geb it 1.60.
VELZEN (Dr. H. THODEN VAN.) De
wetenschap van ons geestelijk wezen.
Tweede druk 3.75.
Los en Vast. Nieuwe Serie. Eerste
Jaargang, onder redactie van Frits
Lapidoth. Eerste aflevering. Per jaar
gang van 6 afl5.50.
SWAN BORN Gzn. (R. A.) Friedrich
Nietzsche. Germanje's Multatuli.30.
TREUB (HECTOR) Fibromyomen en
zwangerschap-.50.
RIEMANN (Dr. HUGO) Handboek der
Harmonieleer, voor de beide Neder
landen bewerkt naar de tweede, ver
meerderde uitgaaf der -Skizze einer neu-
en Metbode der Harmonielehre*' met
notenvoorbeelden en meteene -inleiding"
door Emil Ergo2.50.
Handleiding voor Rederijkers dooi Fr... .75.
Algemecne bepalingen omtrent de examens
en toelatingen in de Zuid-Afrikaansche
Republiek Transvaal--.50.
MEHLER (Dr. E.) Woordenboek op de
Anabasis van Xenopbon- 2.25.
Bnitenlandsche nieuw verschenen werken
HACKLANDER'S illustrierte Romane.
Erater Band (Europaisches Sklavenle-
ben I) Vollstandig in 12 Baiulena 2.60.
ROTHPLETZ (A Ein geologischer Quer*
schnitt dnrch die Ost-Alpen, nebst An-
bang über die sog. Glarner Doppel-
falte. Mit 2 Tafeln nnd 115 Abbildun-
gen im Text6 50.
GYP. La journal d'un philosophe1.90.
BOUKGET (PAUL) Un Saint. Illustra
tions de Paul Cbabas1,10.
La Rerne de Paris Parait ie Ier et le
15 de chaque mois. Pril un an-33.
six mois -17.50.
trois mois - 8.75.
OLIVIER (LOUIS) Revue générale des
sciences pnres et appliqnées5.60.
Société d'aquarellistes francais. 189*, Sei-
ziéme exposition. Catalogue- 1.65.
Home Notes. The new ladies paper. Vol
I. No. 1. Weekly—.08.
Bovenstaande werken zijn voorhanden
by de boekhandelaars de erven Loosjes.
Het Russisch Zangkoor.
Een zeer talrijk publiek had zich
gisteren avond naar de concertzaal van
de sociëteit „Vereeniging" begeven,.ten
einde aldaar een Russisch Zangkoor,
dat heden in ons land concerten geeft,
te hooren. Niet onmogelijk zijn velen
daarbij terdege teleurgesteld, die af
gaande op de goede reclames uit het
buitenland, hunne verwachtingen wat
te hoog hadden gespannen. Al weder
is gebleken, dat die uitheemsche aan
bevelingen niet altijd te vertrouwen
zijn, en de h.h. verslaggevers er ginder
dikwijls maar wat op los schrijven.
Van muzikaal genot, zooals wij dat
gewoon zijn op onze concerten te sma
ken, kon hier moeielijk sprake zijn. De
zuiverheid liet in den zang veel te wen-
schen over, in verschillende overgangen
werd het oor op een zwaren proef ge
steld, terwijl de forto's bovendien wer
den ontsierd door ruwheid. Het program
ma bestond hoofdzakelijk uit Volkslie
deren waardoor de uitvoering leed aan
eentonigheid.
In weerwil van een en ander waren
er ook enkele lichtpunten in de ver
richtingen van het Koor aan te wijzen.
De klank der diepe Bassen was o.a.
hijzonder mooi; in verbinding met de
stemmen der knapen, die in dit Koor
de sopranen en alten vervangen, ont
stonden er nu en dan zeer schoone
klankcombinaties.
Het Vater Unser, met veel devotie
en stemming voorgedragen, was in
dat opzicht een der mooiste nummers
van het programma.
Madame Nadina Slaviansky, de direc
trice van het Koor, die blijkbaar met
groote onderdanigheid wordt geeërd, had
in de voordrachten een zeer werkzaam
aandeel. Hare welluidende, krachtige
sopraanstem gaf aan menig koortje den
gewenschten glans.
Wij zijn van meening, dat het suc-
cès heel wat belangrijker zou geweest
zijn, indien de zuiverheid volmaakter,
de voordracht gekuischtei ware ge
weest. De soort van muziek, die hoe
ongewoon ook, om haar eigenaardig
karakter, de snel wisselende stemmin
gen, die zy uitdrukt, de rythmische
eigenaardigheden, die zij openbaart on
ze belangstelling ten volle verdient, zou
daarbij voor het meerendeel der toe
hoorders geen beletsel zijn geweest.
Met eenige verwondering telden wy
slechts zesentwintig uitvoerendener
ontbraken derhalve de annonce
spreekt van 40 zangers veertien
Russen op het appèl.
Eene opheldering van wege de Con
cert-Directie betreffende dit punt, zou
gewenscht zijn, daar anders de opgaven
bij volgende .gelegenheden verstrekt,
bezwaarlijk vertrouwen zullen kunnen
vinden, iets dat aan het slagen van meer
serieuse ondernemingen afbreuk zou
kunnen doen.
B.
Weten en Werken.
Dr. Bleekrode vervulde Maandagavond
de spreekbeurt. Het onderwerp was het
water en hoewel wij in onzen kring
nogal eens kennis maakten met deze
vloeistof, gaf de voordracht toch ver
schillende nieuwe gezichtpunten, terwijl
daarenboven een groot aantal merkwaar
dige proeven, die uitstekend slaagden,
niet weinig bijdroegen om het geheel
te illustreeren.
De mensch kan niet zonder water,
hij bes'aat voor drievierden van zijn
gewicht uit water en gebruikt per dag
twee liter, dat in allerlei vormen binnen
het lichaam gebracht wordt. De beken
de vaster Succi gebruikte gedurende
zijne hongerproeven uitsluitend water.
Het water is eéne samengestelde stof;
geen element, zooals men vroeger meen
de, en het kan ontleed worden in zijne
bestanddeelen. Spreker deed ditdoor mid
del van natrium, als wanneer de water
stofgas er aan ontrokken wordt, van wel
ke laatste de brandbaarheid werd aan
getoond, terwijl tevens door het doen
ontploffen van knalgas er op gewezen
werd hoe gevaarlijk het nemen van
natuur of scheikundige proeven kan zijn,
zijn, wanneer ze genomen worden, door
des-onkundigen.
Verbrandt waterstof, dan vormt zich
water; bij een desbetreffende proef toon
de spreker aan, hoe onze vlammen de
lucht bederven en slechts het electrische
licht liet eeaige is, dat geen lucht ver
bruikt en dus voor de gezondheid n;et
schadelijk is.
Vervolgens wees Spreker op de eigen
schap van het water om bij 0° Celsius
te bevriezen; hier kwamen de bekende
sneeuwfiguren ter sprake met hun zes-
hoekigen grondvorm, door ijskristalletjes
op de fraaiste doch regelmatigste wijze
gevarieerd.
Goed water moet zijn kleurloos en
reukloos. Daar het de eigenschap bezit
de metalen op te lossen, deze niet
altijd onschadelijk zijn voor de gezond
heid en men soms volkomen zuiver wa
ter noodig heeft, komt het er op aan
het te zuiveren. Spreker toonde aan
hoe dit kan geschiedendoor distillatie,
dat wil zeggen zuiveren van alle erin
opgeloste stoffen. Zoo maakten wij ken
nis met het distilleertoestel.
Zulk gedistileerd water is echter geen
geschikt drinkwater; voor het mensche-
lijk lichaam is liet van geen nut. Daar de
helderheid van water op zichzelf geen
zekerheid verschaft voor zuiver water
moet men het soms onderwerpen aan
de verdampingsproef. De vaste stoffen
blijven dan achter en het is zaak deze
te onderkennen eer men zich aan het
drinken ervan waagt.
Kalkhoudend water is geschikt en
zelfs noodig als drinkwater, natuurlijk
kwamen hier ook de druipsteengrotten
ter sprake; zij hebben hun ontstaan te
danken aan doorzijpelend kalkwater
waarvan de achterblijvende kalk de
fraaie, soms grillige druipsteenfiguren
vormen, doch spreker wees ook op den
ketelsteen, zich vormend in stoomketels
en welk verschijnsel, niet van tijd tot
tijd weggenomen, aanleiding tot onge
lukken kan geven.
Als drinkwater wordt gebruikt re
genwater en zak- of welwater. Dat het
eerste soms dingen kan bevatten zeer
schadelijk voor de gezondheid toonde
Dr. Bleekrode door eenige cartons waar
op sterk vergroote zelfstandigheden
waren afgebeeld.
Het zak- of welwater is evenmin
altijd zuiver en omdat de zuiverheids
bepaling dikwijls noodig is, gebruikt de
wetenschap herkenningsmiddelen. Zoo
worden loodverbindingen in water aan
getoond door bijvoeging van zwavelwa
terstof, looizuur herkent het ijzer, eene
zilververbinding verraadt het keuken
zout, kalk door een zeep oplossing.
Goed drinkwater mag niet meer dan
500 milligram vaste stoffen per kilo of
liter houden, een frisschen smaak hebben,
reukloos zijn en geen dierlijke stoffen
bevatten. Vooral het laatste punt werd
met het oog op de bacteriën meer uit
voerig behandeld en aangetoond hoe
deze - hoewel lang niet alle schadelijk,
toch zich in water ongelooflijk verme
nigvuldigen en de oorzaak zijn van vele
besmettelijke ziekten. Gekookt water
wordt aanbevolen, omdat vele bacteriën
op eene warmte van 100° vernietigd
worden. Sprekende over deze splijtzwam
men werden eenige, twintigduizendmaal
vergroote, soorten van deze vertooond
en de vermeningvulding van deze be
sproken.
Verder bewijzen de sterftetafels het
groote nut der waterleidingen, hoewel
het water door fdtratie verkregen nog
lang niet altijd volkomen betrouwbaar
is. De fdters moeten dan ook behoor
lijk schoongehouden worden. Aan het
nalaten van dezen maatregel was de
cholera-epidemie te Hamburg te wijten,
en zoo kan het onmisbare water de eerste
factor van ons bestaan voor den
mensch een vijand worden, doch de
wetenschap is er om de gevallen te
bepalen waar het schadelijk is.
Veel wat nog niet zoo duidelijk voor
ieder was, werd onder sprekers voor
dracht helder, waartoe in niet geringe
mate de goed voorbereide proeven mede
werkten en er viel dus heel wat te
leeren.
De Heer J. H. Scholten treedt den vol
genden Maandag op.
Nog verzoekt men ons mede te deelen
dat de lijst voor deelneming aan het
bekende huldeblijk nog eenige dagen
in het lokaal ter teekening ligt.
Eerste Kamer. Woensdag werd het
debat over Hoofdst. IV van de Staats-
begrooting Justitievoortgezet. De heer
Melvill van Lijnden kwam op tegen de
regeling van de toelating tot de pro deo
proceduren. Verder drong hij aan op
uitbreiding van het personeel bij de
rechtbanken en op den bouw eener
grootere celgevangenis. De heer v. Gen
nep wenschte verhooging van den leef
tijd voor straffeloosheid van kinderen,
en drong ernstig aan om het strafwet
boek teu aanzien van kinderstraffen te
herzien. De heer Kist achtte ook spoe
dige uitbreiding Van het aantal cellen
noodig. De Min. van Just, beloofde den
heer Rengers wijziging der wet op het
recht van vereeniging te zullen over
wegen. Over het ontwerp van den staat
van oorlog en beleg was het verslag
nog steeds aanhangig. Met de pariteele
herziening van het Wetboek van Koop
handel hoopte de Min. voort te gaan.
Of verdere uitbreiding van het personeel
bij de rechtbanken noodig is, zal hij
onderzoeken. Schadeloosstelling aan pre
ventief gevangenen kan alleen verleend
worden, als de onschuld is gebleken.
Verschillende andere punten zou de Min.
in overweging nemen. Voorloopig achtte
hij meer cellenbouw onnoodig. Verbe
tering der kinderbestraffing is zeker
wenschelijk, maar eischt langdurige
voorbereiding; verbetering van de op
voedingsgestichten is allereerst noodig.
Hoofdst. IV werd aangenomen. Goed
gekeurd werden ook de onteigenings
wetten voor Groningen en voor de nieu
we straat te Amsterdam. Ingekomen
was een K. B. betreffende het beheer
van het archief van het Kabinet der
Koningin. Aan de orde was toen het
onteigenings-ontwerp voor de duinwa
terleiding van Haarlem. De heer Pijn
appel opperde daartegen zijne bezwaren,
waarvan het voornaamste en voor hem
onoverkomelijk was, dat een strook
grond onteigend wordt om het water
te onttrekken aan gronden, die men
niet onteigent. De heer Melvill van
Lijnden zou ook tegen stemmen, o. a.
omdat Bloemendaal zeer wordt geschaad
door de ingebruikneming van gronden
voor de Haarlemsche leiding. De heer
J. Prins erkende wel het bestaan van
bezwaren, doch meende, dat het alge
meen belang moest domineeren De heer
v. Lier bestreed de beschouwing van den
heer Pijnappel. De Min. van Binnel.
Zaken verzekerde, dat de belangen van
Amsterdam behoorlijk zijn behartigd,
en dat er van een strijd van belangen
tusschen Amsterdam en Haarlem geen
sprake is. Evenmin is er strijd van
belangen tusschen Haarlem en Bloemen-
