HAAELEMBOH
Wereldkroniek,
Eerste Blad.
No. 89 Uitgave van E ERVEN LOOS J ES, Gedempte Oudegracht 84 Zeventiende Jaargang
144.
van ZATERDAG 9 November 1895.
M Vereen, tet bevordering
van Zondagsrust.
Mo. 33
Nieuwsberichten.
TELEPHOONNTJMMER
TELEPHON1SCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf ,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels 10.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentïen worden aangenomen tof DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
ap Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
Het Bestuur der Afdeeling.
VAN DE
is direct na uitgave voorhanden in den
Boekhandel van DE ERVEN LOOSJES.
Prijs 10 Cents.
Een staatsieschip van den Romeinschen
Keizer Tiberius, dat, volgens een over
levering, nog in het meer Neni onder
water lag, is naar men mededeelt dezer
dagen gevonden bij onderzoekingen,
welke de tegenwoordige eigenaar van
het meer, Vorst Orsini, daar liet doen.
De duikers ontdekten, op 30 meter af
stand van den oever en ter diepte van
20 meter, het vaartuig, dat 23 meter
lang en 9 meter breed en rijk aan mozaïk
en bronsversieringen is. Het schip kan
echter niet in zijn geheel opgehaald
worden. Men heeft reeds verscheidene
fraai bewerkte balken en bronzen figuren
aan wal gebracht.
De badplaats Wiesbaden is dit jaar
bijzonder druk bezocht. Er kwamen van
1 Jan. tot 20 Oct. niet minder dan
402,536 badgasten, onder welke vele
vorstelijke personen. Ook van het thans
begonnen winterseizoen heeft men goede
verwachtingen. De vermakelijkheden
van dat seizoen werden 19 October
geopend met een concert, onder leiding
van Mascagni en met medewerking van
den tenor Alberti, en er zijn veel con
certen van vermaarde kunstenaars, als
mede voordrachteu, bals, enz., in het
vooruitzicht.
Uit Chrisliania meldt men, dat bij
Bodö een groote nieuwe marmergroeve
is ontdekt. De Noorsche industrie heeft
er zich meester van gemaakt, en men
zal een maatschappij op aandeelen vor
men, om die te exploiteeren. Reeds heeft
men uit het buitenland aanbiedingen
voor het leveren van het benoodigde
kapitaal ontvangen.
Naar men verder uit Stockholm be
richt, beweert een Zweedsch ingenieur,
dat hij in beide Rijkshelften rijke goud
en zilvermijnen heeft ontdekt en dit
juist in een tijd dat het zilver geen prijs
houdt. Het kan niet slechter 1
De Berlijnsche Lokalanzeiger weet
mede te deelen, dat de Russische Minis
ter, Prins LobanolT, in een onderhoud,
dat hij met Keizer Wilhelm heeft gehad,
dezen den werisch van den Czar heeft
overgebracht, om een samenkomst te
hebben met de Keizer van Duitschland
en Oostenrijk. De Czar wenschte dat
dit na zijn kroning zou gebeuren.
Te Gent staakten de letterzetters het
werk. De uitgever Hoste stelde voor den
arbeid te hervatten en dan te onderhan
delen, doch de zetters zagen het anders
in en bleven staken. In eene vergade
ring, door patroons gehouden, werd een
tarief besproken dat aan de wenschen
der stakers in zekeren zin te gemoet
kwam, doch tevens sommige belangen
der patroons waarborgde.
Men weet niet of op dit tarief de
werkzaamheden zullen hervat wordeu,
doch zeker is het een teeken des tijds,
dat werkstakingen in den regel voor de
arbeiders uitloopen op teleurstelling en
schademen wenscht alles te ontvangen,
zonder iets te geven en dit zal hier ook
wel weer het geval zijn.
Even vrij als het een werkgever moet
zijn, zijn werk te laten verrichtendoor
wien hij wil, behoort het ook den patroon
vrij te staan het werk op te dragen aan
wien hij verkiest. Door hierop te willen
inwerken stelt men zich bloot aan de
beschuldiging van dwingelandij. Geen
gekker eisch dan dien van uniform-loon
De belooning voor den arbeid staat in ver
band met de diensten die men presteert
Nu hebben niet alle werklieden, tot één
vak behoorende, denzelfden graad van
ontwikkeling voor denzelfden arbeid, dit
leert de ondervinding.
Hoe nu van een patroon kan gevergd
worden allen gelijk te stellen is niet
helder, en hoe de arbeider er toe komen
kan hierin den patroon de wet te stellen
is nog onbegrijpelijker, tenzij het doel
is de gelijkheid tot in het uiterste door
te drijven. En toch is bet waar, dat door
deze beide kwesties, welke de vrijheid
van den patroon geheel aan banden leggen
en alle billijkheid uitsluiten, menige
werkstaking noodeloos gerekt wordt.
Verder, een tijdperk van vooruitgang
voor den werkman is reeds sedert veer
tig jaren in wording, d. w. z. de toe
standen zijn beter gewordenmen raad
plege den onbevooroordeelden arbeider.
En alles wijst er op, dat het hoogste punt
in deze nog niet bereikt is. Doch dit
is langzaam geschied, zóó langzaam,
dat het stand kon houden. De meening
bestaat, dat, als aan alle eischen in één
slag werd voldaan van standhouden geen
sprake kan zijn.
Het eiland Cuba, dat tegenwoordig
den Spanjaarden zooveel hoofdbrekens
kost, om het in hun bezit te houden, is
van alle West Indische eilanden het
grootste en rijkste en heeft eene opper
vlakte van 112.000 vierkante kilometers.
Het zuid-oostelijk deel er van is met
bergen bedenkt, die zich tot bijna 2000
meters hoogte verheffen. Het grootste
gedeelte van het binnenland bestaat uit
eene hoogvlakte, waar een gezond kli
maat heerscht; eene tropische luchtge
steldheid bestaat alleen aan de kusten, en
daar heerschen dikwijls koortsen en
andere ziekten. Men vindt er uitge
strekte bosschen. Bijna 8 millioen hec
taren land liggen nog onbebouwd en
bijna 4 millioen hectaren zijn met on
gerepte wouden bedekt. Het voornaam
ste voortbrengsel van dit eiland is het
suikerriet; voorheen werd er ook zeer
veel koffie uitgevoerd. De tabak is hier
inheemsch en, gelijk bekend is van de
beste qualiteit.
Volgens de telling van 1897 was de
bevolking 1.631.687 zielen sterk, en tien
jaren tevoren slechts 1.521.684; het
laatste tiental jaren toonde dus eene
toename aan van nagenoeg 7 pCt. Onder
de inwoners waren 492,294 negers en
43.811 Chineezen.
De volksontwikkeling staat er op zeer
lagen trap76 pCt. der inwoners kun
nen lezen noch schrijven. Geen der
kleurlingen kan zich op het bezit dezer
bekwaamheden beroemen, maar onder
de blanken zijn ook 64.89 pCt. onge-
letterden, hoewel er eene school is op
elke 2105 inwoners.
Een dienstbode te Wiesbaden erfde
onlangs van hare meesteres, een onge
trouwde dame, een som van 100,000
Mark. Maar dat geld bracht het arme
meisje geen geluk aan. Zij geraakteer
geheel door van streek. Zij begon tee
kenen van vervolgingswaanzin te geven,
en die verschijnselen werden steeds er
ger, zoodat men haar ten slotte naar
een krankzinnigen-gesticht moest bren
gen.
Bij Fiume ligt het plaatsje Grohow.
Waarschijnlijk zal binnen een kort tijds
verloop slechts de plek aangewezen kun
nen worden, waar het eenmaal stond.
De bodem namelijk is geheel ondermijnd,
wat wordt aangetoond door de tallooze
spleten en scheuren. Reeds zijn er twee
huizen ingestort en de bewoners van
het dorp hebben een goed heenkomen
gezocht.
Als eene nieuwigheid wordt dooreen
medicus de oorzaak der influenza toe
geschreven aan een gasvormige microbe.
De dokter kwam hiertoe door de
gemaakte opmerking, dat de lijders aan
die ziekte allen een zeer merkbare,
eigenaardige geur verspreidden. Als de
veronderstelling, meer kan het toch niet
wezen, gegrond is, dan zou de lastige,
ziekte, die alle lichaamsdeelen tegelijk
aantast, waarschijnlijk hierdoor zich zoo
gemakkelijk kunnen overplanten.
De tegenwoordige minister van buiten-
landsche zaken in Rusland moet in
slimheid en gevatheid zjjn gelijke niet
hebben. Reeds als jong attaché bij het
gezantschap te Berlijn moet hij zich
verscholen hebben in eene kast om zoo
een politiek geheim af te luisteren, maar
hij werd bij toeval ontdekt.
De jonge Czaar doet niet veel van
zich spreken. Het vermoeden bestaat,
dat hij zich ernstig op de staatszaken
toelegt en dat niets deze betreffende
zy'ne aandacht ontgaat. In verhand hier
mede verwacht men binnen eenigen tijd
een meer handelend optreden, als wan
neer de czaar zich meer bijzonder op de
hoogte zal gesteld hebben van het tech
nische gedeelte van zijn taak en kennis
zal genomen hebben van zijn uitgebreide
omgeving. Aan niemand uit de hofhou
ding schenkt de czaar meer bijzondere
bewijzen van ingenomenheid, zoodat men
in zeker opzicht niet weet hoe men het
met den czaar heeft.
De Chineesche gezant te Londen heeft
met groot ceremonieel 50,000 taelsvan
de Russisch-Chineesche leening over
handigd aan den vertegenwoordiger van
Japan. Het geld blijft voorloopig in de
Bank van Engeland.
Naar gemeld wordt, heeft de Amster-
damsche politie zich genoopt gevonden,
een onderzoek in te stellen naar de
zaken eener expediteursfirma aldaar, die
zich vooral belastte met de verzending
van colli's naar Indië. Pakken en kisten,
minstens van 15 Juni hun ter verzending
uit alle deelen des lands toegezonden,
en waarvan de vracht vooruit betaald
was, lagen rustig in een kelder van de
firma. Door de goede zorgen der politie
zijn de eigenaars der goederen in de
gelegenheid gesteld, deze alsnog door
bemiddeling van andere expediteurs te
te verzenden.
Te Batavia moeten nog eene menigte
goederen, door de firma verzonden, on-
besteld liggen. Niet betaling van de
vracht is daarvan de oorzaak.
Naar men meent is sterke concur
rentie veel de schuld van een en ander.
Naar een te 's Gravenhage loopend
gerucht wil, zou de heer W. Voormolen,
hoofdcommissaris van politie te Rotter
dam, de benoeming in gelijke functie
te Amsterdam hebben aangenomen.
H. M. de Koningin Regentes zou den
heer Voormolen daartoe bij een hoogst
vereerend schrijven hebbenuitgenoodigd,
hetgeen den doorslag zou hebben gege
ven tot het aannemen der benoeming.
De politie te Zoeterwoude is na lang
zoeken op het spoor gekomen van een
dievenbende, die in den laatsten tijd
in die gemeente en ook te Leiden allerlei
diefstallen, hetzij met of zonder inbraak
heeft gepleegd. Het zijn vijf deugnieten
van 14 tot 16 jaren oud, allen wonende
te Leiden. Zij zijn ingerekend en aan
de justitie te 's Gravenhage overge
leverd.
In eene te Heemstede gehouden ge
zamenlijke vergadering van de vrijzinni
ge en katholieke kiesvereeniging werd
ten zeerste ingestemd met de motie,
welke reeds in de vergadering van Ja
nuari 1893 werd aangenomen en waarin
omtrent de aanhechting van een gedeelte
van Heemstede by Haarlem wordt ge
zegd „dat die annexatie zou zijn niet
in het algemeen belang, onbillijk, on
rechtvaardig en in strijd met een goede
politiek".
Ook de burgemeester voerde het
woord tegen de annexatie plannen.
Uit een sloot in het Lokhorsterbosch
bij Amersfoort is het lijk opgehaald van
een brievenbesteller, die sinds eenige
.dagen werd vermist.
Men brengt deze verdwijning in ver
band met de vermissing van een aan-
geteekenden brief aan het postkantoor
te Amsterdam.
Onmiddellijk nadat de directeur van
het postkantoor aan den commissaris
van politie had kennis gegeven van de
outvreemding, werden de verschillende
beambten van het postkantoor door
den commissaris van politie aan zij
bureau in verhoor genomen. De brieve
besteller, tegen wien men vermoedens
koesterde en die ten tweede male door
den commissaris werd ontboden, ver
dween toen met het bekende treurige
gevolg.
Het is den Heer Dr. Saltet te Am
sterdam gelukt de oorzaken op te sporen
van de typhus gevallen aldaar gedurende
den laatsten tijdhet is de melk. en