HAARLEMSCH Eerste Blad. No." 92. Uitgavvan DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84 Zeventiende Jaargang. 144. van WOENSDAG 20 November lb^?5. Nieuwsberichten. TELE PHOONNUM MER TELEPHON1SCHE VERBINDING met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maandenf —,25. franco p. post —40. Afzonderlijke nominees 3 centen per stuk. Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond. Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. Uitvoering „Toonkunst" („Das Paradies und die Peri"). Een belangrijke muziekuitvoering ■wacht den leden der Maatschappij tot bevordering der Toonkunst, alhier. Mor gen (Woensdag) zal de zangvereeniging der Afd. een der geliefdste oratoriums van Rob. Schumann Das Paradies und die Peri"" ten gehoore brengen. Voor de belangstellende lezers laten wij den inhoud van genoemd werk hieronder volgen. Eene Peri, volgens Oostersche overlevering zijn Peri's geesten der lucht van wondervolle schoonheidzij leven van bloemengeur, genieten al het geluk der aardbewoners, doch zijn om den een of anderen misstap van haar geslacht uitgesloten van de genietingen van het Paiadijs, eene Peri komt aan den ingang van het Paradijs weeklagend, dat zij in het heerlijk lot der zalige geesten niet deelen kan. De Engel die den ingang bewaakt, zegt haar, dat zij vergiffenis kan ontvangen, indien ze het meest welkome geschenk den Hemel brengen kan. Zoekend zweeft de Peri door de lucht en ziet boven Indië dat heerlijk land verwoest door den veroveraar van Gazna. De zonen des lands, wier bloed de ri vieren rood kleurt, hebben te vergeefs getracht hem te weerstaan. Reeds zijn allen gesneuveld. Een jonge held houdt nog moedig stand, hij versmaadt de genade van Gazna en tracht met zijn laatsten pijl den tiran te dooden, doch ook hij valt onder de slagen des overwinnaars. De Peri neemt den laatsten druppel bloed, die uit de wonden van den ster venden jongeling vloeit en stijgt er mede op, naar den ingang des Hemels. Zij wordt echter afgewezen, veel hei liger moet hare gave zijn. -- Opnieuw zweeft zij heen en daalt in Afrika neder, om aan de bronnen van den Nijl haar vermoeid lichaam af te koelen. Daar vindt zij, aan den oever van een meer een jongeling, vroeger gezocht en bemind, thans van ieder verlaten, stervende aan de pest, die met haren vergiftigen adem dit schoone land be smet. Bij al zijn lijden heeft hij ééne troost. Zijne bruid is in de vorstelijke woning haars vaders veilig voor de be smetting. Plotseling verschijnt deze evenwel om haren geliefde te verplegen. Vol angst en ontzetting waarschuwt de jongeling haar. Deze lucht brengt u den dood zoo roept hij vlied I vlied 1 Maar wat de lucht haar ook moge brengen, zij nadert. Dezelfde lucht, die hem omgeeft wil zij inademen. Toen beiden den doodslaap waren in gegaan, wijdt hun de Peri een laatsten, aandoenljjken zang, en stijgt dan op, om als geschenk den Engel den laatsten ademtocht der stervende jonkvrouw te brengen, als het beeld der reinste liefde. De Peri is vol vertrouwen. Zij hoort reeds den zang der Houri's, der altijd jeugdige paradijsmaagden, die Allah's troon met bloemen bestrooien. De Engel lacht haar vriendelijk tegen. Toch is hare hoop ijdel, men opent haar niet de poorten des lichts, veel heiliger moet haar geschenk zijn. De moed schijnt der Peri een oogen- blik te ontzinken maar het verlangen naar het Paradijs geeft haar nieuwe kracht. Zij zal zoeken het gansche Heelal door, van pool tot pool, tot het vurig begeerde geschenk gevonden is. Zoo zweeft zij ten derde male heen en daalt neder in Syrië. Daar ziet zij een kind spelen te midden van rozen, waaraan dat land zoo rijk is. Een woes te krijgsman, op wiens gelaat zonden en hartstochten hun sporen hebben achtergelaten, nadert. De zon daalt ter kimme. De roep tot het avondgebed weerklinkt van de omliggende minarets. De knaap knielt neder. De krijgsman ziet het biddende kind en brengt zich den tijd te binnen, toen hij zelf jong en onschuldig, nog bidden kon. In het diepst zijner ziel geroerd, buigt hij het hoofd, zinkt naast den knaap op de knieën en weent. Een hemelsche licht glans bestraalt deze groep. De Peri ge voelt, dat zij het lang gezochte gevon den heeft, dat de traan van den berouw- vollen zondaar het gesehenk is, dat haar het Paradijs zal ontsluiten. Een juich toon doet zij hooren, de poort des He mels opent zich eri een koor van zalige geesten zingt haar het blijde welkom tegen. Toen Rob. Schumann van een zijner vrienden, Emil Flechsig, eene'Duitsche bewerking van het gedicht ontving, het oorspronkelijke is van Thomas Moore, Lalia Itoo/ch, wijdde hij zich met zooveel geestdrift en inspanning aan deze com positie, dat hij zijn met groote voor liefde opgevatten arbeid als criticus ge heel liet varen. Hij schreef het werk in 1843, in zijn besten tijd, waarin hij ook de schoonste liederen en de „Faust-scènen" componeerde. Het oratorium „Das Paradies und die Peri" wijkt in vele opzichten van den ouderen vorm der oratoriums af en draagt op verschillende plaatsen een dramatisch karakter. De verhalende partij, waar zij behou den bleef, wordt vervuld door den Te nor, soms door de andere solisten en het Koor. De belangrijke Peri-partij is opgedragen aan de 1ste Sopraan, terwijl de 2e Sopraan als mJungfrau", de 2e Tenor als sJungling", de Alt als de Engel en de Bas als Gazna en krijgs man optreden. Met het oog op de bezetting van de solo partijen, de orkestrale begeleiding door het orkest uit het Concertgebouw en d'e duchtige voorbereiding van het Koor der Afaeeling, mag eene schoone uitvoering van Schumann's werk wor den te gemoet gezien. Eene uitvoering waarbij het aan de gewenschte belang stelling zeker niet zal ontbreken. B. Zang en Triendschap. Het eerste concert van de Koninklijke liedertafel Zang en Vriendschap, Vrijdag avond in de sociëteit Vereeniging gegeven, heeft zich mogen verheugen in meer dan gewone belangstelling. Met het oog op het succès, dezen zomer door de zangvereeniging in het buitenland be- hpald, kon dit worden verwacht, Wie daartoe in de gelegenheid was, wilde gaarne de stukken hooren, welke op het concours zijn voorgedragen endoor zijne tegenwoordigheid een bewijs geven van de sympathie, die de overwinning ook bij hem heeft gewekt. Uiteraard zijn bij zoo'n concert de verwachtingen hoog gespannen. Voor de vereeniging is het oogenblik aange- Droken, zich door daden de behaalde lauweren waardig te toonen. Zij wordt aart een nieuwen vuurproef onderwor pen. Het publiek zet zich dubbel schrap nu de gelegenheid daar is, om over de beteekenis der behaalde triomfen een zelfstandige meening te kunnen uit spreken. Ongetwijfeld hebben de heeren zan gers de goede verwachtingen niet be schaamd en zal het gestreken vonnis m het voordeel van Zang en Vriendschap zijn uitgevallen. Zooals zij thans is samengesteld, mag aan de liedertafel eene eerste plaats worden aangewezen onder de mannen- zangvereenigingen van beteekenis. Wij mogen ons, na wat wij over vorige uitvoeringen geschreven hebben, ontslagen rekenen van de taak, de voordrachten in hare onderdeelen nader te bespreken. De schoone hoedanigheden, waardoor het Koor zich in het zingen ten opzichte van klankontwikkeling en voordracht onderscheidt, zullen trouwens aan het publiek niet zijn ontgaan. Met een enkel woord stippen wq aan de grootsche, indrukwekkende vertolking van Germinal en van het even gespierde werk Gerechtigheid "an Richard Hol. Onbetwistbaar bereikte het Koor in deze nummers zjjn hoogtepunt. tie heer Hol, die zich onder de toe hoorders bevond, beklom na de uitvoe ring van zijn werk het orkest om den heer Robert en het Koor dank te be tuigen voor de schoone vertolking, eene hulde welke bij het publiek hartelijk weerklank vond. De verklaring, dat de zangvereeniging bij deze eerste uitvoering bij het talrijk gehoor een bijzonder succès heeft gehad, behoeft geen tegenspraak te duchten. Het belangrijk programma der en- semblewerken werd afgewisseld door den solo-zang van mejuffrouw Betsy Hol en het vioolspel van den heer W. Robert. Jn. De eerste maakte als liederenzange- res een goeden indruk. Aan een fris- sche, goed gevormde stem paart zich eene aantrekkelijke voordracht. Bij de nummers van het eerste deel zong me juffrouw Hol niet altijd volmaakt zuiver, onder die uit de tweede afdeeling viel Elegie bijzonder in den smaak. Na Een lieije van Mann werd de zangeres te ruggeroepen en voldeed door eene her haling daarvan aan het verlangen naar meer. Minder gelukkig dan mejuffrouw Hol was de heer Robert Jun. Blijkbaar heeft hij, bij de drukke werkzaamheden in het orkest van het Concertgebouw te Amsterdam, zijne krachten overschat en te weinig tijd gevonden om zich voor te bereiden. Mogelijk ook dat het alt spelen in een orkest iemand voor solo- violist minder geschikt maakt, althans aan de vervulling van de hooge eiscben, in het vioolconcert van Bruch en het Ronde capriccioso van Saint Saëns gesteld, jn den weg staat. Hoe dit moge zijn, wij twijfelen niet of de heer Robert zal onder gunstiger omstandigheden niet in gebreke blijven revanche te nemen. B. Tweede Earner. 14 November. Perso- neele belasting. De Minister van Fi nanciën, na herinnering aan de vele mislukte pogingen, tot herziening der personeele belasting, wijst allereerst op de allergebrekkigste werking der wet Werd de wet op het personeel rtiet goed toegepast, wat zou men een klachten hooren. Hij doet een beroep op het gemeen overleg der kamer tot verbetering van den toestand, wil men niet blijven voort sukkelen. De minister ontkent ten stel ligste, dat het verband houdt met het kiesrecht. Men beoordeelde het naar eigen verdiensten en gebreken en late het niet mislukken door vastkoppeling van twee niet tot elkaar behoorende zaken. Zijn ambtgenoot van Houten zal ant woorden op moeielijkheden met het bestaande kiesrecht. Met bestrijding van de berekening van den heer Sanders handhaaft de minister zijn berekening, dat een verlies voor de schatkist van 2 milioen waarschijnlijk is. Wil men verlichting van lasten, men hechtte niet veel aan een onzekere opbrengst. Hq ontkent voorts, dat overgangsmaatre gel tot schadeloostelling voor de gemeen ten bedeelig is. Overdracht van het personeel aan de gemeenten zou finan cieel voor dezen hoogst nadeelig zijn en zou geen verlichting van druk. brengen. Het ontwerp op de gemeente-finan- ciën zal zal eerlang ingediend worden, doch eerst moet de Regeering het lot van 't ontwerp op het personeel kénnen. Speciale voorziening voor ambtenaren is onmogelijk. Ingrijpende hervorming wordt belet door den financieelen toe stand en scherpe progessie is nadeelig voor de schatkist. Voorts verdedigt hij de ambtenaren tegen het verwijt van nalatigheid bij de invordering van belastingen. Classificatie naar de draagkracht der bewoners is het gewoon belastingstelsel, 't Minimum der plattelandsaanslagen is voldoende en billijk en ten slotte doet de Minister nogmaals een beroep op liet gemeen overleg. Voor mislukking van de poging om gerechtigheid te betrachten zou hij net de verantwoordelijkheid aanvaarden. Dit onderwerp brengt inderdaad verlichting. Men vrage niet meer. De minister van Binnenlandsche Zaken zegt, dat verwerping van het ontwerp op het personeel niet treft de kiesrege ling, gemaakt met gegevens voor het personeel. Een overgangsmaatregel voor de kie zerslijsten van 1896 is niet noodig, daar die onafhankelijk van dit ontwerp zijn. Bij verwerping van het personeel zal het bestaand kiesrecht aansluiten naar belasting van de huurwaarde De heer Borgesius, geen absoluut tegenstander, acht vooralsnog de nadeelen der wet overwegend en betwist 's Ministers be rekeningen omtrent de resultaten voor de schatkist. Spr. betoogt, dat de voor gestelde verlichting niet de mingegoeden maar hoofdzakelijkde winkelierszal baten zoomede de groote steden, terwijl de kleine plaatsen weinig ontlast, zelfs kleine luiden met huren van ƒ25 a ƒ35 zwaar zullen worden getroffen. De classificatie mist alle waarborgen tegen de fiscaliteit en hij heeft groot bezwaar tegen een tijdelijke uitkeering aan de gemeenten, een groot kwaad voor de gemeente financiën. Regeling der personeele belasting. De heer Gerritsen verdedigde het beginsel van overdracht van liet personeel aan de gemeente als het eenige middel om deze in staat te stellen aan de

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1895 | | pagina 1