HAARLEMSCH
Eerste Blad.
So." 9. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84
Achttiende Jaargang.
144.
met AMSTERDAM.
van WOENSDAG 29 Januari 1896.
Nieuwsberichten.
telephoonnummer
telephon1sche verbinding
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf ,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers S centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middays ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Weten en Werken.
Hadden wij voor enkele weken het
genoegen den Heer Van der Voort te
volgen bij zijne voordracht over Napoleon
en had Spreker hem toen gelaten op het
toppunt van zijne macht, in het vooruit
zicht ter gelegener tijd den waarlijk
grooten Franschen soldaat zijn ondergang
tegemoet te zien snellenaan een gelukkig
toeval dankten wij het, dat reeds Maan
dag avond de Heer Van der Voort aan
zijn voornemen kon gevolg geven.
Als legeraanvoerder, als wetgever,
als glorierijk held stond Napoleon zeer
hoog, doch reeds vertoonden zich ken-
teekenen van reactie, toen na den vrede
van Tilsi Europa aan zijne voeten lag,
met uitzondering van Engeland en Tur
kije. De vraag, wat er van zijn uitgebreide
rijk zou worden na zijn dood had niet
alleen beantwoording gezocht door het
Fransche volkook hijzelf wist haar
niet op te lossen dan door een stouten
stap, de ontbinding van zijn huwlijk
met Josephine, de weduwe van den gene
raal de Beauharnais. Zijn huwelijk
was kinderloos gebleven. De eerste ge
dachte aan scheiding gaf Josephine
misschien door haar lichtzinnig gedrag,
toen haar echtgenoot in Egypte was,
voedselhare tranen en die van hare
kinderen uit haar eerste huwelijk wend
den den slag echter voorloopig af.
Maar 's volks gunst begon te verkoelen,
Napoleon schreef dit toe aan het gemis
van een erfgenaam, een troonopvolger,
en dit werkte beslissend. Na een huwe
lijk van vijttien jaren werd de echt
ontbonden, hij verstiet, zij het dan ook
met leedgevoel, de vrouw die hem innig
liefhad en hem verafgoodde, om een
nieuw huwelijk aan te gaan met Maria
Louisa, dochter van den keizer van Oos
tenrijk.
Josephine stierf terwijl Napoleon op
Elba gevangen was.
2 April 1810 deed de nieuwe keizerin
haar intrede te Parijs en 20 Maart 1811
werd Napoleon een zoon geboren, de
Koning van Rome.
Groot was de vreugde der volks. De
blijde opgewondenheid aanschouwde
de keizer van achter een gordijn
en deed hem sterk aan. Dit was,
zeide Spreker, de laatste glimlach in
zijn leven. Juichte Frankrijk, met kwalijk
verborgen wrevel zag Europa de pas
geboren Koning van Rome ten tooneele
verschijnen.
Inmiddels was er verkoeling ontstaan
tusschen Napoleon en Alexander, den
czaar aller Russen, en zulks ten gevolge
van de handelingen des eersten met
het hertogdom Oldenburg, reeds in Mei
1812 riep Napoleon half Europa te
wapen om den czaar in zqn eigen land
de wet te stellen met een leger van
een half millioen soldaten, aangevoerd,
behalve door hem als oppersten leider,
door de bekwaamste veldheeren uit zijne
school.
In Juni trok deze krijgsmacht Rus
land binnen en immer voorttrekkende,
door de Russen het binnenland inge
lokt, begon reeds spoedig de ellende,
toen men de dorpen verlaten, den oogst
vernietigd zag in de streken, die men
door trok.
De slag bij Smolensko, hoe zeer door
de Franschen gewonnen, had geen ander
gevolg dan dat het groote leger er door
werd verzwakt. Gebrek, en het gevolg
hiervan, ziekte, dunde sneller en sneller
de gelederen en bij den slag van Borodino
verloor Napoleon veel soldaten; van
weerszijden bedroeg het getal dooden
en gekwetsten zeventigduizend. Toch
wist hij niet van terugtrekken, hoezeer
de Russen nu ook den vroeg invallen
den winter in hun voordeel hadden;
te Moskou wilde hij overwinteren. Mos
kou trok hij binnen, doch hij vond een
ontvolkte stad, door de Russen zelt in
brand gestoken. Nog vier en dertig
dagen duurde zijne verblinding, zijne
hoop dat de czaar alsnog vrede zou
sluiten, maar door afmattende marschen
bestookten de Russen hun belager en
versperden hem den weg. Eindelijk, den
25 November, na talrijke heldenfeiten
der Franschen, trok het leger over de
Beiesina <m naar het vaderland terug
te keeren; toen telde het nog ruim
achtduizend weerbare manschappen.
Men berekent dat 243.000 lijken van
het schoone leger in Rusland begraven
zijn.
Den 3en December berichtte Napoleon
aan EuropaDe keizer is gezond, doch
het leger is vernietigd en den 19en
December was hij te Parijs terug.
Inmiddels was alles anders geworden,
doch nog eenmaal richtte hij zich op.
Het lang getergde Europa snelde te
wapenweer overwon hij te Lützen en
Bautzen, doch de beslissende slag by
Leipzig verloor hjj en bepaalde zijn vol
komen ondergang. Alles wendde zich
van hem af, zijn volk, zijne gemalin,
zijn kind. Waterloo en St. Helena zij
zagen zijn laatste stuiptrekkingen. Daar,
door de Engelschen gevangen gehouden,
waar zij zelfs de laagheid begingen een
persoonlijk vijand als zijn bewaker aan
te stellen, overleed hij den 25 Mei 1823.
Zijn laatste wensch was aan de boor
den der Seine ter ruste gelegd te worden
de burgerkoning Philip voerde eerst
later zijn lijk naar het Frankrijk dat
hij hoog had verheven en ook bijna weer
aan den rand eens afgronds had gebracht.
De buitengewone aandacht waarmede
Spreker gevolgd werd, pleitte voor het
feit, dat men met vrucht profiteerde
van de zorg en voorliefde waarmede de
Heer Van der Voort ons het immer be
langwekkende beeld van Frankrijks
eersten keizer voorstelde.
Te Charlos werden vijf en dertig
mannen gedurende vier en twintig
uren te werk gesteld aan het leegpompen
van het schip Nereus.
Bij de uitbetaling ontving iedere man
negen gulden. Zoo'n „hondenloontje"
geliefden zij echter niet in ontvangst te
Engeland versterkt zijn Middelland-
sche zee-eskader. Frankrijk, dat daar
misschien bezwaar in ziet, volgt dit
voorbeeld, althans er wordt verzekerd,
dat de Fransche minister van Marine
hiertegen maatregelen zal nemen.
Drie wagens met 27 bruiloftsgasten
voeren 20 Jan., volgens een telegram
uit Wilna, over de met ijs bedekte
Duna, nabij Wilna. Het ijs brak en
allen verdwenen in de diepte. Reeds
zijn elf lijken opgehaald.
Een merkwaardig geval van een
stomme, die de spraak herkreeg, wordt
uit Bern bericht.
Een Zwitsersche banketbakkersknecht,
die in Dijon in betrekking was, werd
daar jaren geleden stom door een hevigen
schrik. Een vriend, met wien hij onder
een boom voor een on weder schuilde
werd gedood door een bliksemstraal, die
in den boom sloeg. Hijzelf werd tegen
den grond geworpen, en toen hij na een
langdurige bezwijming weer tot bewust
zijn kwam, kon hij niet meer spreken.
Voor eenigen tijd keerde de arme
stomme naar Zwitserland terug. Hij
vond te Bern werk. En daar heeft hij
onverwachts het spraakvermogen terug
gekregen. Dit geschiedde zonder eenige
bijzondere aanleiding. Het was op een
feest, dat zijn patroon aan zijn familie
en zijn bedienden gaf. Hij gevoelde zich
opeens ongesteld, zoodat hij van tafel
opstond en naar bed ging. Daar kreeg
hij pijn en hevige schokken en ten
slotte een bloedspuwing, en eenige
oogenblikken later bemerkte hij tot zijne
groote vreugde, dat hij weer spreken
kon.
Een dertienjarige schooljongen, Albert
Read, stond dezer dagen teWymond-
ham (Norfolk) terecht wegens een po
ging tot moord op zijne onderwijzeres.
De knaap, die altijd zeer lastig en
ondeugend was en deswege vaak gestraft
werd, had de onderwijzeres gedreigd,
dat hij haar zou vermoorden, als zij
hem nog eens straf gaf. De onderwij
zeres stoorde zich niet aan die bedrei
ging. Zij strafte hem weer, toen hij het
verdiende, en nu haalde de wraakzuch
tige knaap een voorraad steenen van
de straat en daarmee begon hij de
onderwijzeres naar het hoofd te werpen.
De arme vrouw bekwam verscheidene
wonden. Zij moest een maand lang het
bed houden.
De jonge misdadiger, die volstrekt
geen berouw toonde, werd tot driejaren
opsluiting in een verbeterhuis veroor
deeld.
In eene uiterst romantische correspon
dentie van den Hew York llerald wordt
beweerd, dat de Koningin van Korea,
18en October des vorigen jaar heette
vermoord te zijn, door een geheime
gang gevlucht, gered en nog in leven is
Het zal ons zeer verheugen de be
vestiging te ontvangen. Jammer van de
drie Koreeërs, die reeds als hare moor
denaars zijn geworgd
Te harer tijd zal H. M. nu zekerlijk
ook wel gelieven te verschijnen.
Een werkman uit Amsterdam, die
in Den Haag tijdelijk arbeid heeft ge
vonden, beroemde er zich op, de sterkte
van een athleet te bezitten en gaf
Maandag in de Boekhorststraat aldaar
als zoodanig een openbare voorstelling,
door met zware gewichten te goochelen
ten aanschouwe van een groote volks
menigte. De politie stoorde den kunste
naar echter in zijn toeren door hem
mede te nemen naar het commissariaat
aan de Groenmarkt waar proces-verbaal
tegen hem werd opgemaakt.
De aan de Koningin-Regentes gevraag
de gratie door den loodgieter Spiering
te Scbagen, die veroordeeld is wegens
door onvoorzichtigheid veroorzaken van
brand in de Herv. Kerk te Schagen, is
niet verleend.
Een bijna 83jarig verpleegde in het
Diaconie-oude mannen- en vrouwenhuis
te Amersfoort is sedert den 12en in een
lethargischen toestand geraakt en trots
alle pogingen nog niet uit dien slaap
ontwaakt.
Ook vroeger had hij nu en dan aan
vallen van slaapziekte, doch nimmer
zoolang als dezen keer.
Aan de wandbeschildering in de salons
van het vorstelijk paviljoen in het Hol-
landsche Spoorstation te 's Gravenhage
wordt thans de laatste hand gelegd;
o. a. zijn in de marmeren vestibule twee
zeer mooie muurbeschilderingen aange
bracht, voorstellende nijverheid en ge
rechtigheid.
Sprekende over het steeds toenemend
aantal werkloozen in de groote steden,
tengevolge waarvan de behoefte aan
werkverschaffing daar steeds toeneemt,
meent het Friesch Volksblad dit vooral
te moeten toeschrijven aan de toestanden
op het platteland.
Als wij zien, dat er jaar op jaar tal
van arbeiders, door den nood gedrongen,
het platteland verlaten en naar de groote
steden trekken, waar zij de loonen
drukken en het aantal werkloozen ver
meerderen, dan, zegt het blad, ligt het
voor de hand, dat alles moet beproefd
worden, om de welvaart van het platte
land te verhoogen.
Tracht men daar de arbeidende be
volking aan een goede woning en een
een stuk gronds te helpen, dat grooten-
deels zoo niet geheel in hunne behoeften
kan voorzien en onbewerkte en slecht
bewerkte grond is er in overvloed
dan zal de behoefte aan werkverschaf-
fingscommissiën spoedig afnemen.
Wel zullen dan tijden aanbreken,
waarin er tengevolge van natuurlijke
oorzaken geen werk is, doch wie zou
den werkman enkele weken vacantie
misgunnen, waarin hij zich aan geestelijk
genot kan overgeven, of kan gaan
knutselen, ofJa, misschien zou er
heel goed de een of andere industrie
op het platteland te vestigen zijn, die
in den winter, als de grondarbeid rust,
aangegrepen kon worden, om de wel
vaart der bevolking te verhoogen.
Alleen in deze richting kan, meenen
wij, de periodieke werkloosheid met
eenige hoop sp succes bestreden worden.
De lichamelijke en geestelijke ontaarding
die het leven in de groote steden maar
al te dikwijls bij de arbeidende klasse
meebrengt, zou er tevens door bestreden
worden. En ook dat is veel waard.
Men schrijft uit Nederweert aan de
Limb. Koerier .-
Een betreurenswaardig ongeval over
kwam den heer C. alhier j.l. Vrijdag
avond. Zijn buurman had in den avond
voor zijn huis eenige planken op de
stoep neergeworpen. De heer C. wist
dit niet, en bjj den donker des buur-
mans huis verlatende, liep hij tegen
de planken, viel en kwam met zijn
gezicht op de straatsteenen terecht. Zijn
gezicht werd deerlijk verwond de pijp,
die hij in den mond had, brak af door
den schok en een gedeelte van het
mondstuk bleef achter in de keel vast
zitten.
Onmiddellijk werd geneeskundige
