HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 35
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84
Achttiende Jaargang:
144
van WOENSDAG
April
Nieuwsberichten.
telephoonnummek
TELEPHON1SCHE VERBINDINH
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf—,25.
franco p. post—,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond,
Advertenliën worden, aangenvmen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs verschenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkrggen bij
De erven Loosjes, te Haarlem.
EYKMAN (P. H.) Koud water voor ge
zonden en ziekening. f 0.60
HOEVEN (PRUYS v. d.) Het laatite
nieuws uit Atjeh ing. 0.26
"WESSELS [(L.) Naar aanleiding van F.
Fokken®' 'Landrente-onderzoek op Java"
ing. 0-40
Buitenlandsche nieuw verschenen werken.
IHNE(WILH.) Rötni8che Geschicbte.ing. 2.60
UEBISCH (Dr. Th.) Grundriss der Phy-
sikalischen Krystallographieing. 8.75
NOVER (Prof. Dr. JAC.) Deutsche Sagen.
ing. '1.65
TEMPLE (A. G.) England's History. Als
pictured by famous painters. Part. 1. ing. 0.35
Bovenstaande werken zgo voorhanden
bjj de boekhandelaars de erven Loosjes
In de Vereenigde Staten van Amerika
heeft men nu al ongeveer een week lang
groote warmte. Zaterdag stond te New-
York de thermometer op 91° Fahr. in
de schaduw en te Pittsburg op 88°
Fahr. Op verscheidene plaatsen is over
strooming veroorzaakt door het snelle
smelten van de sneeuw op de bergen,
dat de rivieren deed zwellen en buiten
hunne oevers treden.
In het oosten van Canada hebben
groote overstroomingen veel schade
aangerichtnaar schatting wel voor
ƒ2,500,000.
De stad Richmond is geheel en Sher-
brooke gedeeltelijk overstroomd. Hon
derden menschen moesten vluchten uit
hunne huizen. Een aantal huizen, molens,
fabrieken, bruggen spoorwegviaducten,
enz., zijn vernield, en het verkeer op
den Centraalspoorweg en de lijnen van
Richmond is gestremd.
Bij den hevigen brand, welke te
Mülhausen de stoomspinnerij van Frey
Co. vernield heeft, stond hetgeheele
gebouw binnen tien minuten in volle
vlam. Vele arbeiders en arbeidsters, die
in de bovenlokalen werkten, zagen zich
den uitweg versperd door de vlammen.
Zij moesten langs ladders uit de vensters
worden gered of langs springzeilen
worden opgevangen.
Een meisje werd door zulk een sprong
terstond gedood, en twee anderen stier
ven weldra aan de bekomen verwondin
gen.
Er werden nog arbeidsters vermist,
en men dacht dat die ook om het leven
gekomen waren, maar die vrees werd
gelukkig niet bewaarheid.
De schade wordt op een millioen Mark
geschat en 200 arbeiders en arbeidsters
zijn door den brand zonder werk.
Men begint onmiddellijk aan het
wederopbouwen van de fabriekmaar
die zal waarschijnlijk eerst tegen den
winter weder gereed z(jn.
Er wordt nu medegedeeld, dat tal
van wagens met boeren Pretoria verlaten
zij zijn voorzien van wapenen. Waarheen
hunne bestemming is, is niet bekend,
terwijl tevens uit die stad veel ammu
nitie wordt vervoerd mede met onbekende
bestemming. Dit bericht is vanEngelsche
herkomst. Waarschijnlijk is een en ander
echter gewone koopwaar.
Alweer is een Fransch ministerie af
getreden; er is bjjna geen oog op te
houden, zoo snel het in den laatsten tijd
gaat en president Faure is ook alweer
doende voor een nieuw kabinet, maar
het schijnt niet erg te vlotten.
Te Marseille is eenige veigadering
gehouden van vijfhonderd revolutio
nairen waar in allen ernst werd voor
gesteld den prefect gevangen te nemen,
doch dit voorstel werd niet aangenomen.
Men weet eigenlijk niet goed, waarover
men zich eigenlijk zoo opwindt.
Van 16 Mei tot 43 September hebben
de burgerscholen en het gymnasium te
Moskou vacantie en zulks in verband
met de kroningsfeesten. Bovendien zul
len de overgangs-examens niet plaats
hebbenalles wat voldoende heelt gaat
over en de onvoldoenden hebben een
na examentje te ondergaan. Men denkt
dat dit tevens zal dienen als inleiding
tot afschaffing van het overgangs examen
evenals dit met gunstig gevolg plaats
vindt te St. Petersburg.
Sedert November 1891 heeft de Ba-
densehe regeering aan de gemeenten
vrijheid geheven, om in het leerplan der
•scholen van voortgezet lager onderwijs
voor meisjes onderwjjs in huishoud- kunde
op te nemen, met inbegrip van koken.
Reeds hebben de volgende steden daar
van gebruik gemaaktBretten, Bruchsal
Donaueschingen, Eberbach, Gernsbach,
Heidelberg, Karlsruhe, Konstanz, Lahr,
Lorrach, Mannheim, Müllheim, Oden-
burg, Phorsheim, Rastatt, Schopfheim
en Wieslech. In andere plaatsen wordt
de invoering van dit onderwijs op de
lagere school voorbereid.
In andere Duitsche steden, zooals
Dessau, Dortmund, Ohrdruf in Thurin-
gen en Tilsit is het onderwijs in huis
houdkunde als onverplicht vak op de
volksschool ingevoerd.
Ook in Zwitserland, zelfs in kleinere
plaatsen, neemt het aantal huishoudscho
len steeds toe.
De Tyrolers vieren dit jaar het eeuw
feest van hun vrijheids-oorlog, welke
naar men weet, in 1796 begon en
eerst in 1813 eindigde.
De voornaamste dag van hetalgemeene
feest (Landesfeiser) zal de 21 Juni zijn.
Dan wordt te Innsbrück waar ook
een tentoonstelling is, behalve de kerke
lijke feesten een groote nationale schut-
tersoptocht gehouden. DeTyroler schut
ters rekken dan, in hunne kleurige, schil
derachtige kleederdracht, met de oude
vaandels uit den vrijheidsoorlog (ver
scheidene stukgeschoten) door de stad
naar de schietbaan, waar een groote
wedstrijd gehouden wordt. Des avonds
is er bergverlichting, waarbij de boeren
van alle kanten zich beijveren zullen,
tot op de hoogste bergtoppen de vuren
te doen opvlammen, eene indrukwekken
de reuzenverlichting, waarmede men ook
in Zwitserland en andere bergachtige
streken dergelijke groote feesten pleegt
te besluiten.
Het bestuur van het schilderijenmu
seum te Mainz heett dezer dagen Albert
Durer's schilderij „Adam en Eva in het
Paradijs", met een groen gordijn bedekt,
dat alleen voor bevoegde kijkers wordt
verwijderd.
Die maatregel vanpreutschheid, wijlen
den Pruisischen Minister van Eeredienst
Von Miihler waardig, wekte natuurlijk
den spotlust van velen.
De zaak kwam ook in den Mainzer
gemeenteraad ter sprake. De burgemees
ter sprak daar o. a. een verstandig woord
er tegenmaar de raad keurde bij
meerderheid van stemmen den maatregel
goed en zoo blijven Adam en Eva achter
hun gordijn.
De correspondent der Tribuna te As
mara, signor Mercatelli, schrijft aan zijn
blad dat hij nu de bewijzen in handen
heelt, dat de Negus met de Derwisjen
een overeenkomst had gesloten tegen
de Italianen.
Te Antwerpen heeft een felle brand
gewoed. Begonnen in eene vernisfabriek
zijn, behalve dit, nog zeven perceelen een
prooi der vlammen geworden een zestal
is geheel vernield. De schade, hoezeer
nog niet te schatten, moet groot zijn.
Keulen en Aken gaan samen in ge
strengheid tegen het duel. Pas be
richtten wij van een te Keulen geveld
vonnis wegens eene uitdaging tot een
tweegevecht, en thans wordt uit Aken
gemeld, dat door de rechtbank aldaar
14 studenten der technische hoogeschool
aldaar ieder tot 3 maanden vestingstraf
veroordeeld zijn wegens tweegevecht
met doodelijke wapenen.
De Bisschop van Koersk heeft den
onder hem staanden geestelijken het
tabakrooken verboden, als seen walge
lijke gewoonte, niet passend voor hen,
die het altaar bedienen, omdat het onge
zond en dwaas is en de leeken in ver
zoeking brengt."
Het verbod wekt nogal opzien, omdat
het overeenkomt met de leer van Tolstoi
en die van de Russische afgescheiden
sekten in 't algemeen, welken men
anders geen invloed laat oefenen op de
orthodoxe geestelijken.
Ook de vrouwen der geestelijken is
het rooken verboden.
Een jong onderwijzer te Preston liet
zijne leerlingen die straf verdiend hadden,
kiezen tusschen een pak slaag of het
uittrekken van een tand. Drie jongens
besloten tot het laatste. De ouders van
dit drietal namen dit echter den paeda-
goog zoo kwalijk, dat zij eene rechtsver
volging tegen hem instelden. Het vonnis
luidde boete van een pond sterling per
tand.
Het geval doet denken aan een anderen
amateur-tandentrekker, Czaar Peter de
Groote, wiens toorn onmiddellijk bedaar
de als hij, die de oorzaak ervan was,
tandpijn voorwendde; dan toonde de
groote man zich bereid om de tand te
trekken. Vorst Menzikofl heeft er bij een
kwade bui van zijn meester ook eens
met goed gevolg een kies aan gewaagd.
In de Telegraaf van Zaterdag lezen
wij een advies, geteekend Dr. W. Thoden
van Velzen over de vraag hoe te handelen
met Atjeh, waaraan wij het volgende
ontkenen.
Wij Nederlanders, zegt het stuk,
hebben gepleegd onrecht, wij, die met
Atjeh in oorlog zijn wegens zeeroof,
hebben het doel een einde te maken
aan de onafhankelijkheid der bevolking.
Hel einde van den oorlog moet zijn de
verwoesting |van Atjeh en uitroeiing
van den stam onrecht.
Indien wij zoogenaamde christenen
iets van het christendom hadden geleerd,
dan moesten wij immers die gerechtig
heid hebben geleerd, waardoor het
christendom eene belangrijke schrede
voorwaarts heeft gedaan op de baan der
ontwikkeling; namelijk de gerechtigheid
van het Koninkrijk Gods de gerechtigheid,
die den mensch beschouwt ook als lid
der gemeenschap.
De verkeerde eigenschappen der Atjhe-
ers zijn echter niet hunne eigen zonden
alleen; zij zijn ook een gevolg van de
zonden hunner voorouders.
En als christenen moesten wjj recht
vaardige liefde beoefenen jegens ellendi-
gen, jegens zondaren wij hadden door
milde straffen of door constante milde con
tra motieven tegen hunne handelingen,
hunne handelingen moeten veroordeelen
wij hadden hun de stem der rechtvaardige
liefde moeten doen vernemen.
Maar nu hebben wij tot onze schande
den strijd op leven en dood aangebonden
tegen eene natie, over wie God Zijne
zon laat schijnen, en die evenals wij
tot ontwikkeling bestemd is.
Omtrent de verschillend politieke
inzichten der regeeringen luidt de uit
spraak in het stuk
Een staatsmanskunst zonder zedelijk
heid en dus ook zonder godsdienst is
staatsmansonkunde,staatsmans wanorde,
staatsmansdwaasheid, staatsmansonver-
stand. Gelukkig echter, dat de natuur
dikwerf boven de leer gaat, en dat de
invloed van goede voorouders en van de
door hen gewrochte publieke opinie op
duizenderlei wijze voort werkt bij de
zulken.
Omtrent de door de Nederlandsche
regeering te volgen gedragslijn het
volgendeDe regeering moet aan de
Atjehers hun land teruggeven en wel uit
rechtvaardigheidomdat ons straffen te
streng is geweest, en dus onrechtvaardig.
En tegenover onze Oost-Indische be
zittingen nog meer dan tegenover onze
eigene burgers een mild recht, dat tevens
groote liefde is, met vasten wil toepassen
daar meer dan elders alle strenge straffen
afschaffen, omdat het volk, minder ont
wikkeld en dus minder schuldig is, en
het volk opheffen uit den vaak lagen
stand, waarin het verkeert.
Want wat baten den mensch de goe
deren der aarde, indien zij hem niet
toekomen, indien hij door deze schade
lijdt aan zijne ziel
Toekoe Oemar heeft geweigerd aan
het gestelde ultimatum te voldoen en
als gevolg hiervan wordt Lam Pisang
door vijftig kanonnen gebombardeerd.
De Kampong Lam Pisang is gelegen
in eene kloof met moerassigen bodem.
De koninginnen hebben Maandag
voormiddag te half twaalf Amsterdam
verlaten en zijn van daar ommiddellijk
vertrokken naar Kleef om vandaar
Zwitserland te bereiken.
De burgemeester bracht officieel ter
kennis van de ingezetenen, dat H.H. M.M.
hem verzocht hadden bij de burgerij
de tolk te willen zijn van Hare diep
gevoelde erkentelijkheid voor de vele en
velerlei blijken van gehechtheid en voor
de warme ontvangst ook ihans weer
van de hoofdstad ontvangen.
