Wereldkroniek,
Eerste Blad.
No. 38.
Ditgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84
Achttiende Jaargang.
144 XX Jtl xl ±\f XJ Ju X7X U Vj XL met Amsterdam.
Ned. Vereen, tet bevordering
van Zondagsrust.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
•p Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
IXo. 58
Nieuwsberichten,
TELEPHOONNUMMEB TT A A T L1 jV/T LJ TEI.EPHON1SCHE VERBINDING
IITOMBUD
P ABONNEAIENTSPRIJS: yan ZATERDAG 9 Mei 1896> VERSCHIJNT-
Per drie maandenf—,25. VERSCHIJNT:
franco p. post,40. Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel Dinsdag- en Vrijdagavond.
Afenderiyke nommers 8 centen per stak. meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
VAN DE
is direct na uitgave voorhanden inden
Boekhandel van DE ERVEN LOOSJES.
Prijs 10 Cents.
Tweede Kamer. Weder saamgekomen
op Dinsdag 5 Mei, heeft de Kamer, nadat
haar mededeeling was gedaan van ver
schillende ingekomen wetsontwerpen,
die reeds gedrukt zijn en naar de af-
deelingen werden verzonden, en voorts
van tal van andere ingekomen stukken,
op voorstel der Kommissie tot onder
zoek der geloofsbrieven, besloten tot
toelating van het nieuwgekozen Kamer
lid voor 's Hertogen bosch, Mr. J. A.
Loeff, die daarna beëedigd werd en
zitting nam. Daarna werd overgegaan
tot het trekken der afdeelingen, die tot
voorzitters kozen de heeren Rink, Cre-
mer, de Be&\\{orl(Amslerdam), de Savornin
Lohman en van Delden. Bepaald werd,
dat Donderdag verschillende ontwerpen
zouden afgedaan worden, en dat tevens
een nadere regeling der werkzaamheden
zou worden voorgesteld. De heer van
Gennep heeft verlof gekregen om op
een nader te bepalen dag de Reg. te
interpelleeren naar aanleiding van de
jongste gebeurtenissen op Atjeh.
De Brusselsche politie heeft iemand
gevangen genomen, die herkend werd
te zijn verkooper van effecten, welke
hebben toebehoord aan mevrouw Herry
in de Brusselsche voorstad Ixelles, die
in den nacht van 25 op 26 April is
vermoord. Deze persoon moet zijn zekere
Courtois, oud-commissaris van politie en
getrouwd met een vroegere kamenier
van de gravin van Vlaanderen. Hij werd
indertijd ook gehouden voor den dief
van de juweelen der gravin.
Men bericht uit Havanna, dat de
Cubaansche opstandelingen een trein
hebben aangehouden en de wagens in
brand hebben gestoken. Kolonel Estruch
heeft een troep der opstandelingen,
sterk 1300 man met twee kanonnen,
verslagen bij Macapifua. De vijand had
23 dooden.
Maximo Gomez schijnt zijn troepen
te concentreeren te Sancti Spiritus. Ko
lonel Cano heeft te Dos Hermanos, in
de provincie Matanzas, den vijand onder
Aguilers een verlies toegebracht van
12 dooden en kolonel Molina een bij
Colon een verlies van 7 dooden aan de
collonne van Ramirez.
Hertog Georg von Saksen-Meiningen
begaf zich Maandag met zijn gemalin
van Rome naar Frascati en legde ook
een bezoek af aan den dichter Richard
Voss, die een villa buiten het stadje
bewoont. Des middags keerden zij per
rijtuig naar Frascati terug, doch werden
onderweg aangevallen door twee ver
momde roovers, die hun beurs eischten.
De hertog gaf kalm alles wat hjj bezat
55 lire, waarop de roovers verdwenen.
Men heeft hen echter opgespoord en
gevangen genomen.
Vrijdagmiddag te twee ure is op den
Shah van Perzië een moordaanslag
gepleegd door een fanatiek persoon, die
een vuurwapen op hem afschoot. Eene
wonde werd hem toegebracht waaraan
hjj te vier uur bezweek. De misdaad
had plaats vijf mijlen van Teheran.
Nasr-ed-dine laat 19 kinderen na:
6 zoons en 13 dochters.
Zijn oudste zoon en opvolger Mouzaffer-
ed dine Mirza Valiahd, die 43 jaren oud
is, heeft ook al een aartsvaderlijk gezin
van 20 kinderen, 5 zoons en 15 dochters.
Nasr-ed-dine werd in 1831 geboren,
en in 1848 volgde hij zijn vader, Mo
hammed Shah op, als de vierde souve-
rein uit het Huis der Kadjars. „De
Koning der Koningen" had een treurige
jeugd. Hij moest steeds achterstaan bij
zijn jongeren broeder, en den troon, die
hem van rechtswege toekwam, moest
hij zich met de wapenen veroveren.
De Shah was een voorstander van
de Westersche beschaving. Hij deed tot
drie malen toen een reis naar Europa
in 1873, in 1877 en in 1888, welke
laatste reis, waarbij hij ook Nederland
en Amsterdam bezocht, velen nog versch
in het geheugen ligt.
De opvolger van den Shah van Perzië
is heden geproclameerd. Hjj was reeds
van 1858 af door Rusland en Engeland
als troonsopvolger erkend. Overal
heerscht in het land rust. Tot de aan-
komst van den nieuwen Shah regeert
de grootvizier.
De moordenaar van den Shah blijkt
Mollah Reza te heeten en te behooren
tot de secte der Babi's, eene godsdienstig-
staatkundige hervormings partij, diezich
onder erkenning der heiligheid van den
Koran, van den Islam losmaakte en die,
behalve verdrijving der heerschende
dynastie, met name de opheffing van
het afgezonderd leven der vrouwen, een
vriendschappelijk verkeer met de Chris
tenen en vermindering van het overdre- j
ven groot aantal gebeden en wasschingen
voorstaat. Het verbod van wijn en ster
ken drank wordt door de Babi's, die
zich dus noemen naar het woord Bab,
poort (waardoor men tot God moet
komen), gehandhaald.
Reeds veertig jaar bestaat deze secte
in Perzië, waar zij zich, ondanks alle
aangewende verdelgings-middelen, hand
haaft.
De Shah was juist bezig met een
vriendelijk woord aan een waterdrager
een aalmoes uit te reiken, toen de
moordenaar hem nederschoot.
De vjjf leiders van het Johannesber-
ger hervormings-commité zijn ter dood
veroordeeld.
De Engelsche regeering was blijkbaar
van meening, dat het vonnis niet zou
uitgevoerd worden, ten minste in het
parlement had men zich reeds in dien
geest uitgelaten.
Officieel was dit bericht toen nog niet
bekend gemaakt, doch is het doodvonnis
gewijzigd in eene andere straf.
Het veroordeelend vonnis uitte zich
in Engeland op hoogen toon. In de
Yereenigde Staten van Amerika heeft
de terdood-veroordeeling der Johannis-
burger „hervormers" er is een
Amerikaan, de Heer Hammond, onder
ontroering teweeggebracht. Maar
daar uitte zij zich op waardige wijze.
Senator Stewart deed namelijk onder
de Congresleden een verzoekschrift ter
teekening rondgaan, waarbij aan Presi
dent Kruger om gratie voor Hammond
wordt verzocht, onder uitdtukkeljjke
erkenning evenwel van het zeer ernstige
van het misdrijf, waaraan Hammond
zich heeft schuldig gemaakt tegenover
eene Regeering, waarvoor onderteeke
naars verklaren de hoogste achting
te koesteren.
Inmiddels is gebleken dat Rhodes, de
gouverneur der Kaapkolonie, nauw in
de zaak is betrokken, zelfs dat hij in
zekere zin de ziel van den aanval is
geweest, al zat hij achter de schermen.
Merkwaardig is, dat zjjne vrienden hem
nu ook beginnen op te geven, zóó
overtuigend moeten de bewijzen zijn.
Lang is volgehouden, dat Rhodes van
de plannen onkundig was, en werd dus
algemeen in de Engelsche bladen ver
dedigd. Nu rijst de vraag wat thans
de Engelsche regeering zal doen, want
dat er iets moet geschieden is nogal
duidelijk. Inmiddels beeft Rohdes zijne
betrekking aan de Company neergelegd.
Er gaan geruchten, dat de czaar ter
gelegenheid van zijne kroning zijnen
onderdanen gewetens- en persvrijheid
wil verleenen en zulks tegen den zin
der hooge geestelijkheid, 't Is haast te
mooi om te gelooven.
In de gemeente Oud-Vosmeer woont
een meisje, dat op het laatst van April
den leeftijd van elf jaar heeft bereikt
en met recht eene reuzin mag genoemd
worden. Hare lengte is ongeveer 1780
m.M. en alle lichaamsdeelen zijn daar
aan geevenredigd, zoodat zij een ver
bazend gewicht moet bereiken. Het
meisje bezoekt de 0. 1. school en is, wat
verstandelijke ontwikkeling aangaat,
geljjk met kinderen van haren leeftijd.
Te Nieuw-Pekela ontving een verze
kerde in de Utrechtsche levensverzeke
ringmaatschappij na het overlijden van
haat echtgenoot slechts de helft van
het verzekerde bedrag. Onderzoek volgde
en de agent C., die het volle bedrag
van de maatschappij had ontvangen,
werd ontslagen. Daar er meer gevallen
van dien aard moeten zijn voorgevallen,
wordt door politie en marechaussée een
streng onderzoek ingesteld.
Gewichtige onthullingen ontving de
justitie te Semarang over de bankbiljet
ten kwestie te Soerabaja, en wel van een
Europeaan, die met een der hoofdper
sonen in nauwe betrekking stond.
De Sem. Ct. twijfelt er niet aan, of
men zal daarvan profijt weten te trek
ken en misschien nog wel meer kunnen
te weten komen, als men dien Europeaan
die thans van Chineezen afhankelijk is,
maar op een of andere manier voor
zijn toekomst tegemoet komt.
Uit Atjeh verscheen Woensdag het
volgende bericht:
De marechaussées verrasten de ben-
ting Batech nabij Toongkoep met groot
succes. De vijand kreeg zeven dooden,
terwijl wjj vijf man gevangen namen.
Aan onze zijde werd één man licht
gewond.
Dit bewijst, dat de operatiën der
onzen zich niet alleen bepalen tot het
bombardement van Toekoe Oemar's stel
ling. Toengkoep toch is gelegen in de
XXVI Moekims ten oosten van de 1000
meter schoongekapte strookonlangs
werd het, naar men weet, door de onzen
ontzet. De benting Bateh is in de on
middellijke nabijheid daarvan gelegen.
Iemand die even voor het verraad van
Toekoe Oemar van Atjeh vertrok, deelde
aan de Deli Ct. mede, dat deze bij alle
besprekingen voor den tocht tot het
bestraffen van Lamkrak tegenwoordig
geweest is en dat het plan voor veld
tocht door Generaal Deykerhoff met
Toekoe Oemar is opgemaakt.
De noodige fondsen en geweren met
munitie, men zegt 15000 dollars
en 800 achterlaadgeweren waren hem
den dag te voren (28 Maart) verstrekt,
terwijl de troepen den volgenden dag
den (29 Maart) zonden volgen om hem
te steunen.
Vermoedelijk heeft Oemar den vijand
niet uit kunnen koopen, zooals hij de
gewoonte had te doen, en zal vrees voor
het bekennen zijner onmacht hem ge
noopt hebben om zijn huig te verhangen.
De verdedigers van Lamkrak en de
overige in de XXII moekims gelegen
vijandelijke versterkingen zullen niet
zoo gemakkelijk op zijne voorstellen
ingegaan zijn de affaire was door Oemar
aangenomen a raison van de noodige
dollars en geweren, en nu had hjj te
kiezen tusschen ongenade bij de com
pagnie en ongenade bij zjjn eigen landslui,
of een groot aanvoerder te worden bij
den vjjand, zijne landslui, en alles er
op te wagen om den bevrjjder van Atjeh
te worden. Het is echter natuurlijk
maar eene gissing, die nog bevestiging
vereischt.
Volgens een bericht van Zaterdag zou
Toekoe Oemar gevlucht zjjn.
Men meldt uit Maastricht:
De werkstaking der glasslijpers is
hare tweede maand ingetreden, en nog
is een vergelijk tuschen de patroon en
de werklieden niet tot stand gekomen.
Er worden ook van geene zijde pogingen
aangewend, om hiertoe ie geraken. De
oorzaak hiervan wordt gezocht in het
handhaven van het besluit van den
patroon, om het bestuur der glasslijpers-
vereeniging niet meer tot de fabriek
toe te laten. Dit besluit is te betreuren
omdat het den weg tot elk vergelijk
afsnjjdt. De stakers toch willen zonder
de bestuursleden het werk niet hervat
ten.
Inmiddels vloeien de giften voor de
werkstakers nog al voldoende. Over de
afgeloopen veertien dagen kon f 800
onder hen worden verdeeld. Door de
toezegging van den Amsterdamschen
Diamantbewerkersbond, om zoo lang
de staking duurt een vaste som per
week beschikbaar te stellen, is de toe
stand der stakers versterkt, doch ook
het vooruitzicht op het einde der staking
minder gunstig geworden.
