HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No 47
Achttiende Jaargang.
144
WOENSDAG
Nieuwsberichten.
Ditgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84
TXLEPHOONNUMMER
TELEPHON1SCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf—,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertenties worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middagsjen 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs versohenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkrijgen bij
De erven Loosjes, te Haarlem.
BROUWER (W Thomas Alva EdisoD.
Zijn leven, werken en nitvindingen. Vrij
naar het Engelschgeb. 1.50
BLES (Mr. A E.) Vereenigingen en
Naamlooze Vennootschappen en hare
behandeling aan het Departement van
Justitie. Een Gids voor Oprichters en
Bestuurdersing. 1.75
COUPERUS (LOUIS) Hooge Tri even ing *1.60
geb. 2.25
HOVEN (THÉRESE)Flirtation..ing. 2.
geb225
JONGH (LOUISE Ahn. de) Tante Dien
geb. 2.90
KREBBERS (H. J) Willem van der
Veengeb. 1.90
Liederen voor den Soldaating. 0.07*
RHODEN (EMMY VON) Stijfkopje
(Getronwd)geb. 1.90
Buiteulandsche nieuto verschenen werker.
DANTEC (FELIX LE) Théorie nouvelle
de la viegeb. 3.30
DESCHAMPS (FRANQOIS) An Lys
d'Argentgeb. 2.75
LESCOT Un pen, beaucoup passionnement
geb. 2.75
RAVAZ (L.) Reconstitution du Vignoble
ing. a 1.40
BURCKHARDT (J.) Geschichte der Re
naissance in Italien. L. 1. in 10 L. j\ 0 .80
Der Tourist in Nordwestfalening. - 0.85
GURLI'IT (Prof. Dr. C.) Geschichte des
Barockstiles, des Rococo nnd des Klas-
sicismus in, Italien, Belgien, Holland,
Frankreicb, England nnd Deutscbland.
Mit 506 Abbildungen. L. 1. Vollstandig
in 32 L 0.95
LENDENFELD(R. von) Ans den Alpen L.
1 Volstandig in 30 L a0.65
LüBKE (W.) Geschichte der Deutschen
Kunst von deu frühesten Zeiten bis zur
Gegenwart. Mit 675 Abbildungen L. 1.
Vollstandig in 20 L. a0 65
Bovenstaande werken zgn voorhanden
de boekhandelaars de erven Loosjes.
TOONKUNST.
Het driedaagsch muziekfeest, Vrijdag,
Zaterdag en Zondag door de afdeeling
«Haarlem"' van de Maatschappij tot
bevordering der Toonkunst gegeven,
heeft zich mogen verheugen in eene
groote belangstelling. Een talrijk publiek,
waaronder vele bekende toonkunstenaars
van elders werden opgemerkt, volgde
de uitvoeringen, bij deze gelegenheid
gegeven. In de concertzaal heerschte die
levendige opgewektheid, welke het bij
wonen van feesten als het hierbedoelde
zoo aantrekkelijk maakt. Ongetwijfeld
verdient het Afdeelings Bestuur allen lof
voor de wijze, waarop het feest is
georganiseerd; de afdeeling „Haarlem"
eene der bloeiendste van de Maat
schappij van Toonkunst heeft daardoor
haar goeden naam op kunstgebied
waardig kunnen handhaven.
De heer Robert en zij, die zich om
hem heen hebben verzameld tot een
groot en deugdelijk Koor, hebben bij de
voorbereidende studie en bij de uitvoe
ringen een veerkracht en toewijding
ontwikkeld, welke aanspraak hebben op
de erkentelijkheid van allen, wie de bloei
onzer afdeeling ter harte gaat. Vooral
de eerste, de door en door kundige
leider, verdient warme hulde voor de
inspanning, die hij zich heeft gegeven
ten einde dit muziekfeest te doen slagen.
Waar hem die hulde bij het Kunstenaars
concert in het openbaar op velerlei wijzen,
door het Bestuur der Afdeeling, door de
musici van het Orkest en door de Leden
van het Koor werd gebracht, kon dit
niet anders dan hartelijke instemming
vinden.
Wat het gehalte van de uitvoeringen
betreft, de vermelding, dat het beste wat
op kunstgebied kan worden gegeven hier
gegeven werd, zal voor geen ernstige
tegenspraak beducht behoeven te zijn.
De ensemble werken, Der Messias
dit werk door verschillende omstandig
heden het minst Le Chant de la Cloche
de Negende Symphonie en de Rhapsodie van
Brahms genoten in alle opzichten eene
waardige vertolking. Dat de moderne
toonschepping van d'Indy zich verhief
boven de andere, zal wel moeten worden
toegeschreven aan de bijzondere zorg,
welke bij de repetities aan dit werk is
besteed. Bovendien mag de geestdrift
volle ontvangst, er aan ten deel gevallen,
op rekening gesteld worden van het
gewijzigd standpunt, dat onder den
invloed van de Wagner-muziek door
velen thans in de muzikale kunst wordt
ingenomen.
De componist betuigde voor de bril
jante uitvoering aan zijn werk geschon
ken herhaaldelijk zijn dank. Vol bewon
dering sprak hij over het Orkest en met
warme waardeering over den zang van
de Solisten en het Koor. Die Solisten
bleken dan ook ruimschoots voor hun
taak berekend. Eleonore Blanc, Johanna
Seyn, Egmond Dequesne en Orelio, zij
allen hebben heerlijk mooi gezongen en
zich daardoor een groot succes verworven.
Zeer zeker behoort de avond van
Zaterdag tot de meest beteekenende van
dit muziekfeest, niet alleen omdat de
uitvoering zoo voortreffelijk mocht sla
gen, doch ook wijl de gelegenheid
geboden werd een grootsch en interessant
toonwerk uit de jongere Fransche school
te leeren kennen.
Het Kunstenaars-Concert, Zondag
middag tot sluiting van het muziekfeest
gegeven, schonk een keur van muzikale
genietingen. Naast de onvolprezen Ne
gende Symphonie en de diepzinnige
Rhapsodie van Brahms gaven de Solis
ten daarbij nogmaals eenige nummers
ten beste uit den rijken overvloed,
waarover zij hebben te beschikken.
Eene dorre opsomming van de voorge
dragen werken mag, met verwijzing
naar den feestgids, achterwege blijven.
Genoeg zij het te vermelden, dat vooral
de dames Eleonore Blanc en Marie
Lüning door stem en voordracht een
groot en onverdeeld genot schonken.
Beiden hadden trouwens de vorige
avonden reeds bewezen, welk een voor
name plaats haar mocht worden aan
gewezen in de rij der eminente krachten,
die bij dit feest hunne medewerking
verleenden.
Nog mag met groote ingenomenheid
gesproken worden over het geacheveerde
vioolspel van mejuffrouw Gabriele Wiet-
rowetz uit Berlijn, eene artiste die reeds
vroeger optrad voor de leden der
Bachvereeniging. Haar week en innig
spel maakte evenals toen een heerlijken
indruk.
Hoewel wij, met het oog op de be
perkte ruimte, slechts hebben kunnen
aanstippen wat eene uitvoerige beschrij -
ving ten volle verdient, en ons hebben
bepaald bij het noemen van enkele
namen, willen wij nog wijzen op het
belangrijk aandeel dat de heer W.
Ezerman heeft gehad in de uitvoering
van Handels Mesias en op de keurige
wijze waarop de heer H. van Breemen
Zondagmiddag de solisten op het klavier
begeleidde. Ten slotte zij den heer Robert
en allen die tot het weislagen van het
omvangrijke en breed opgezette muziek
feest hebben medegewerkt geluk ge-
wenscht met den schoonen afloop.
Tweede Kamer. De amendementen- Seret
en Staalman op art. 5 werden in de
zitting van Woensdag aangenomen, res-
pektievelijk met 46 tegen 45, en met
48 tegen 45 stemmen, nadat de heer A.
van Dedem zich vóór het am.-Staalman
verklaard, de heer Guyot het am. Seret
bestreden, en de Min. te kennen gegeven
had, dat hij de voorkeur gaf aan het
am.-Seret. Een opmerking van den
Voorzitter, dat het eene am. het andere
niet uitsloot, werkte uit, dat over beiden
gestemd werd. Art. 5 werd toen aange
nomen, en het houdt nu in, dat het
kiesrecht geschorst wordt voor aktieve
militairen beneden den rang van sergeant
en niet voor andere aktieve militairen,
die kiezer zijn krachtens belasting of
huur. Art. 6 ProvKiesrecht) werd
goedgekeurd. Op art. 7 Gemeentelijk
Kiesrecht) werd voorgesteld een am. van
de II.Hi Goeman Borgesius c.s. dat
uitvoei ig toegelicht werd door den heer
Rink. De strekking van het am. was,
het kiesrecht voor gemeenteraden niet
bij deze wet te doen geschieden, maar
het bestaande kiesrecht te handhaven
tot daaromtrent nader zal zijn voorzien.
Een ander am. werd voorgesteld door de
H.H. De Beaufort AmsterdamKolkman,
en Viruly Verbrugge. In dat am. werd
voorgesteld eene geheele regeling van
het gemeentelijk kiesrecht. (Grondbe
lasting van tenminste f 5, andere belas
tingen 20 pet. hooger dan het tarief
voor het politiek kiesrecht, of plaatselijke
direkte belasting tot het dubbele bedrag
van het tarief voor het politiek kiesrecht).
Dit am. werd door den eersten voorsteller
toegelicht en verdedigd. Een derde am.
werd ingediend door den heer Pyttersen,
om als gemeente kiezers aan te nemen,
dezelfden, die het politiek kiesrecht
bezitten, mits zij ingezetenen der ge
meente zijn, doch zonder de verplichting
van aanslag in de gemeentebelasting
voor hen, die geen belastingkiezers zijn.
Ook nog een sub am. op het am.-de
Beaufort c.s. werd voorgesteld door den
heer de Beaufort (Wijk bij Duurstede),
om uit te sluiten als gemeenteraads
kiezers de wanbetalers in de plaatselijk
direkte belastingen.
In de zitting van Donderdag werd het
debat voortgezet over art. 7 en de daarop
voorgestelde amendementen. De heer
Bool verklaarde zich vóór beperking van
het gemeentekiesrecht, daar de eischen
van art. 1 veel te laag zijn. De heer
Schaepman was tegen het am.- Borgesius
c.s. dat het kiesrechtvraagstuk bij eene
volgende Kamer opnieuw te berde zou
brengen, en tegen het am .-de Beaufort,
omdat dit door zijn konservatief karakter
de kiem bevat om het kiesrecht ook
weer spoedig aan de orde te stellen. De
heer Pijnappel was tegen verzwaring van
de voorwaarden van het kiesrecht voor
gemeenten, daar de taak van de Kamer
veel omvangrijker is dan die van de
gemeenteraden. Spreker zou dus stem
men tegen verscherping van de eischen
voor het gemeentekiesrecht. De heer de
Savornin Lohman bestreed het am.-
Borgesius c.s., dat de elektorale kampanje
wil bestendigen, en het am.-de Beaufort
dat een oude lap op het nieuwe kleed
zet en verbetering van de gemeentelijke
huishouding belemmert. De heer Rutgers
van Rozenburg verklaarde zich voor het
am. de Beaufort, als herstel van eene
fout van 1887. De heer Vermeulen had
ook volle sympathie voor het am.-de
Beaufort, en zou zich niet door vrees
voor eene nieuwe kiesrecht-agitatie laten
weerhouden. Mocht het am.-de Beaufort
worden verworpen, dan zou Spreker
tegen art. 7 stemmen en, bij verwerping
van dat art., voorstellen bij de over
gangsbepalingen de invoering der kieswet
tot nader uit te stellen. De heer Royaards
van den Ham was vóór het art., doch
met zekere beperking. De heer Zvp
verklaarde zich vóór het art. en tegen
alle amendementen. De heer Kuyper
verklaarde dat hij en de zijnen tegen
art. 7 waren, eventueel voor het am.-
Borgesius. Bij verwerping van art. 7 zou
Spreker overwegen, welke overgangsbe
paling dan noodig zal zijn. Zijn beginsel
is, dat gemeenteraden niet meer zijn
kleine parlementjes, maar bestuurs-
kolleges. Daarom moet gemeentekies
recht zijn proportioneel, en moet er gelet
worden op plaatselijke gesteldheid.
Herziening van de gemeentewet is eerst
noodig, daarna regeliDg van de finan-
cieele kontrole, en dan gemeente kies-
lecht. Het am.-de Beaufort is, volgens
Spreker, konservatieve willekeur, 't Am.-
Pyttersen achtte hij minder nadeelig
dan art. 7. De Min. van Binnenl. Zaken
plaatste zich op het standpunt der
Grondwet, die geen algeheele herziening
der Gemeentewet voorschrijft, welke
trouwens toch niet dan zeer vaag door
den heer Kuyper is aangegeven. Deze
schijnt, meende de Min., ten slotte het
bestaande te willen behouden; op die
wijze zijn de antirevolutionairen de beste
konservatieven. De Min. bestreed het
am.-Borgesius c.s., en hij verklaarde
nogmaals, dat vóór invoering van het
personeel en de Kieswet, noodig is rege
ling van het gemeentekiesrecht. Het
am.-Pyttersen achtte hij van geen groot
gewicht, omdat ook bij aanneming
daarvan de Reg. zeker is, dat haar
kontrole geen gevaar zal loopen, evenmin
als de gemeente autonomie, 't Am. de
Beaufort verschilt, volgens den Min.,
van het ontwerp. Als hij er zich bij
neerlegt, doet hij het, voor zoover van
hem afhangt, met de beteekenis, dat die
regeling niet van langen duur zal zijn.
De heer Michiels van Verduynen deelde
mede, dat de meerderheid der Komm.
van Rapp. tegen art. 7 en tegen de
amendementen was. De heer de Beaufort
Amsterdamverklaarde over te nemen
het sub am.-de Beaufort VIijk bij
Duurstede). Het am.-Goeman Borgesius
c.s. werd ingetrokken. Het am-de
Beaufort werd verworpen met 53 tegen
35 stemmen. Het am.-Pyttersen werd
verworpen met 54 tegen 35 stemmen.
Art. 7 werd daarna aangenomen met
45 tegen 44 stemmen.
Aan de orde was toen art. 8, bepa
lende de jaarlijksch opmaking in elke
gemeente van de kiezer-lijsten. De heer
Bastert maakte eenige opmerkingen
betreffende de kosten van opmaking der
lijsten, die hij door het Rijk wilde zien
terugbetaald. De heer Pijnappl zou
gaarne zien, dat bepaald werd, dat de
lijsten distriktsgewijze werden opge-
