ÏÏAARLEMSCH
Wereldkroniek,
Eerste Blad.
No. 06
No 54
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84
Achttiende Jaargang.
144
ZATERDAG
ftei Vereen, tet bevordering
van Zondagsrust.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
op Zondag. Waarom zoudt gij
faheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
Nieuwsberichten.
TILEPHOONNTJMMER
TELEPHON1SCHE VERBINDIN8
met AMSTERDAM,
ABONNEMENTSPRIJS
Par drie maandenf —,25.
franco p. post —,40.
Afteaderlijke nommers 3 centen per stak.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
VAN DE
is direct na uitgave voorhanden in den
Boekhandel van DE ERVEN LOOSJES.
Prijs 10 Cents.
Gemeenteverslag over 1895.
Nationale Militie en Schutterij. Het
aantal ingeschrevenen, waarnaar het
aandeel in de lichting, 125 man, was
berekend, bedroeg 490.
De wezenlijke sterkte der schutterij
was 1166 man, waarvan 548 man actief.
In het peroneel der officieren hadden
eenige veranderingen plaats. Door den
Schuttersraad werden 209 vonnissen
gewezen tot betaling van boeten tot een
bedrag van 369.50.
Omtrent Kerkelijke Zaken vermeldt
het Verslag elf kerkelijke gemeenten met
17 Kerkgebouwen en 24 geestelijken.
Onderwijl, Kunsten en Wetenschappen.
Het aantal openbare scholen bedroeg
veertien, verdeeld in 6 kostelooze scholen,
2 tusschenscholen, 2 opleidingsscholen
voor jongens tot het middelbaar onder
wijs, 1 opleidingsschool voor meisjes, 2
Burgerscholen en de Leerschool verbon
den aan de Rijkskweekschool voor
Onderwijzers. Aan het hoofd dier
inrichtingen stonden 14 hoofden, 94
onderwijzers, 52 onderwijzeressen. Het
getal leerlingen was 3134 jongens en
2316 meisjes, waarvan te zamen 3143
kosteloos onderwijs ontvingen. De
schoolgelden varieerden tusschen 7Vs
cent per week en 50 per jaar. Het
voorschot op de Rijksvergoeding bedroeg
ƒ31000.Aan jaarwedden voor hoofden
werd betaald ƒ20890 en 5000 vergoe
ding voor het gemis van vrije woning.
Het bedrag der jaarwedden aan onder
wijzeressen beliep ƒ101453 81 Va- Aan
onderhoud scholen, aanschaffen en
onderhoud der schoolmeubelen, school
boeken, schoolbehoeften, verlichting,
verwarming en wat hiermede in betrek
king staat werd uitgegeven 27035.307a,
terwijl aan verdere uitgaven voor
openbaar lager onderwijs werd besteed
ƒ710.841/!.
De ontvangsten van het lager onder
wijs beliepen ƒ41474.03, waarbij nog
behoort geteld te worden de boven
genoemde rijks-vergoeding.
Het beredeneerd Verslag der Plaatse
lijke Commissie van Toezicht op het
Lager onderwijs bevat nog de volgende
gegevens
Tot Voorzitter der Commissie werd
gekozen de Heer H. L. Janssen van
Raay, tot Secretaris de Heer P. H. van
der Lejj.
Van de eerste Opleidingsschool voor
jongens werden 36 toegelaten tot de
Hoogere Burgerschool en 9 tot het
Gymnasium alhier, vijf tot andere inrich
tingen van M. O. Het schoolverzuim
was wegens ziekte 3Vswegens andere
redenen, '4/4- Aan Tweede Opleidings
school bedroeg dit 4% °/a meestal wegens
ziekte. Van de Opleidingsschool voor
Meisjes werden 24 toegelaten tot de
H. B. S. voor meisjes, één tot het
Gymnasium. Schoolverzuim 6 °/0.
Van de eerste Burgerschool werden
9 leerlingen toegelaten tot de Rijksnor
maallessen 8 tot de H. B. School. Al
de openbare scholen bezitten eene
schoolbibliotheek. De uitslag van het
schoolexamen was zeer bevredigend.
Onze gemeente telt 16 bijzondere
scholen met 16 hoofden, 54 onderwijzers,
56 onderwijzeressen, te zamen tellende
39191eerlingen; 506 ontvangen kosteloos
onderwijs. Van deze scholen bezitten
drie een bibliotheek.
De hier bestaande Inrichtingen tot
opleiding van onderwijzers en onderwij
zeressen zijn: De Rijkskweekschool voor
Onderwijzers telt 88 kweekelingendie
voor Onderwijzeressen van de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen 86
kweelingen de Rijksnormaallessen met
69 leerlingen. De drie genoemde Inrich
tingen zijn met vierjarigen cursus. Verder
worden nog genoemd de Cursus tot
opleiding van hoofdonderwijzers en
hoofdonderwijzeressen, de Cursus tot
opleiding van Onderwijzers aan de R.
K. Parochiale school met 9 kweekelin
gen en de Christelijke Normaallessen
met 25 leerlingen.
Het Gemeenteverslag noemt 13 be
waarscholen met 1176 kinderen, toe
vertrouwd aan de zorgen van 16 onder
wijzeressen en 53 helpsters.
De Ambachtsschool telde 87 leerlingen,
waarvan 17 buiten Haarlem wonen. Met
Mei 1895 f verlieten met voldoenden
uitslag 15 leerlingen den school; tus-
schentijdsch verlieten 17 jongens de
school. De eervol ontslagen leerlingen
vonden allen een goede plaatsing.
De Gemeentelijke Instellingen voor
Middelbaar Onderwijs zijn
De Burger Avondschool met 171, de
Hoogere Burgerschool met 5 en 3 jarigen
cursus, met 266, de Meisjesschool voor
middelbaar onderwijs met 140 leerlingen.
Deze scholen eischten te zamen eene
uitgaaf van ƒ74427.28, waartegenover
staat eene ontvangst van ƒ23948.25
Nog telt Haarlem de Muziekschool
van de Afdeeling Haarlem der Maat- jj
schappij ter bevordering der Toonkunst,
de Volkszangschool en twee gymnastiek-
scholen.
Het Gymnasium werd bezocht door
84 leerlingen. Deze Inrichting kostte
28.665.07. de inkomsten hiertegenover
staande waren f 18531.
Armwezen. Hoewel de bevolking is
toegenomen, bleef het getal bedeelden
ongeveer heizelfde. Tijdelijk of doorgaand
werden ondersteund 3705 personen
tegen 3657 in 1894.
Voor rekening der gemeente werden
verpleegd 86 personen, wat eischte eene
som van f 12492.24, een bedrag ƒ600
hooger dan in 1894.
Het aantal verpleegden in het St.
Elisabeths of Groote Gasthuis bedroeg
in het afgeloopen jaar 686 met 35725
verpleegdagen. Voor verpleegkosten
werd ontvangen ƒ6204.95.
De ontvangsten en uitgaven beliepen
met inbegrip van ƒ40219,28 subsidie
uit de gemeentekas eene som van
ƒ133717.12.
In de Stads Apotheek werden gereed
gemaakt 28807 receptenvan 10834
dezer werd terug ontvangen 2029.30.
De rekening wijst met inbegrip van
ƒ5520.60 subsidie uit de gemeentekas,
een cijfer groot ƒ8947.11
Onder de Inrichtingen van bijzondere
personen tot ziekenverpleging wordt
genoemd het Diaconessenhuisuit het
Jaarverslag dezer stichting deelden wij
reeds een en ander mede.
De Christelijke Vereeniging voor de
verpleging voor ljjders aan vallende
ziekte telde 59 verpleegden.
De Vereeniging voor Ziekenverpleging
ontving 200 aanvragen en verschafte
aan 316 behoeftige zieken, op aanvraag
van geneeskundigen, versterkend voedsel.
Het Ziekenhuis van den H. de Deo
zond geene opgaven in.
(Wordt vervolgd).
Naar men verneemt zal de Chineesche
staatsman Li Hoeng Tsjang, die thans
te Berlijn vertoeft, in het begin van
deze maand een bezoek brengen aan
de residentie en door H. M. de Ko
ningin Regentes te Soestdjjk in plech
tige audiëntie ontvangen worden. Tot
zijn gevolg behooren drie en dertig
personen en het dienstpersoneel is vijf
tien personen sterk.
De volksfeesten, welke te St. Peters
burg zouden plaats hebben ter gelegen
heid van des czaren intocht aldaar is
afgelast. Dit feit staat in verband met
de werkstakingen of met den tegenzin
van den czaar in volksfeesten, met het
oog op den jammerlijken afloop van
het Moskousche feest. Het blijkt inmid
dels dat in sommige spinnerijen te St.
Petersburg het werk hervat is. Inmid
dels houden de stakers zich kalm, en
door deze wijze van handelen en door
hunne werkelijk matige eisr.hen heeft
men sympathie voor hen. De russischc
pers doet of er geen werkstaking be
staat en zwijgt over de zaak.
De Commandant van de Brandweer
te Londen, kapt. Simmonds, is gedwon
gen tot aftreden. De Graafschapsraad
besloot, na een levendig debat van3ys
uur, hem te verzoeken zijn ontslag te
vragen, wegens ernstige onvoorzichtig
heid.
De commandant, een tot dusver al
gemeen geacht man, heeft bij het aan
schaffen van benoodigdheden voor de
Brandweer, aan reddingstoestellen van
eigen vinding welke hij door een
Londensche firma liet exploiteeren
de voorkeur gegeven boven andere, die
beter en goedkooper waren, en hij moet
ook terwille van die uitvinding onware
rapporten hebben gemaakt.
In November des vorigenjaars hadden
te Aalst, België, verkiezingen plaats
waarvan de uitslag in de Kamer aan
leiding gaven tot heel wat tumult. De
clericalen werden er beschuldigd van
bedrog en omkooperij, wat deze verre
van zich wierpen. Iets schijnt er echter
wel van aan te zijn, want na een uit
gebreid onderzoek heeft de rechtbank
thans eene vervolging ingesteld tegen
honderd acht en twintig clericalen,
waarbij zeshonderd getuigen en verdach
ten moeten gehoord worden.
In de Johanneskerk te Leipzig wenscht
men een gedenkteeken fe stichten ter
nagedachtenis aan J. S. Bach. Het aantal
bijdragen, waaronder ook van den
Duitschen keizer en den koning van
Saksen is zoo groot, dat een waardig
gedachtenisstuk zal kunnen verrijzen.
Uit Metz kwam het bericht, dat brand
is uitgebarsten in tuighuis No. 3 Devant-
les Ponts. Het bevat o. a. eene groote
menigte ontplofbare stoffen, zoodat men
zich zeer ongerust maakte. Een deel van
het gebouw vloog reeds in de lucht,
waarbjj vele menschen gewond en eenige
gedood zijn.
Men wist nog niet hoe de brand is
aangekomen en kent ook het juiste
cjjfer van dooden en gewonden niet;
De plaats des onheils is door militairen
afgezet en niemand wordt doorgelaten.
Men spreekt van 5 tot 30 dooden en
van 40 tot 150 gewonden.
De oorzaak van den brand schrijft
men toe aan vonken van eene locomotief
die terecht zijn gekomen in de berg
plaats vooor schietkatoen enz.
Men staat versteld, dat zoo iets kan
gebeuren en bejammert het, dat geen
betere voorzorgen zijn genomen.
Van eenige soldaten die aangewezen
waren tot het afsluitingscordon heeft
men de overblijfsels gevonden op 500
meter afstand van de plaats waar de
ontploffing plaats had.
Twee jonge Duitschers uit San Fran
cisco, die aannemen in twee jaren te
voet een reis rondom de wereld te doen
natuurlijk met uitzondering van de
oceanen, die zij per stoomboot mochten
oversteken worden nu te San Fran
cisco terugverwacht.
Zjj wandelden de Vereenigde Staten
door, gingen over Londen naar Lissa
bon, vervolgens door Portugal, Spanje,
Frankrijk, Zwitserland, Duitschland,
Oostenrijk, Hongarije en Rusland door
Turkestan en China naar Japan, van
waar zij weer scheep zullen gaan naar
San Francisco.
Vervolgens de laatste, uit Japan ont
vangen, berichten, hadden de voetreizi
gers 16 paar laarzen, 3 broeken en 20
jassen versleten.
Thans hebben weer in een ander deel
der provincie Luik verzakkingen plaats
gehad, en de muren van sommige huizen
vertoonden spleten. Mijn ingenieurs heb
ben thans een onderzoek ingesteld en
het schijnt, dat men hier ook de oorzaak
moet toeschrijven aan niet oordeelkundig
aangelegde mijnwerken.
Men schat het getal werkstakers te
St. Petersburg op zestig a tachtig dui
zend. Sommigen hunner verlangen den
werkdag gesteld te zien op dertien of
veertien in plaats zooals men gewoon
was op zestien of zeventien uur, terwijl
door anderen ook nog gewenscht wordt
een loonsverhooging. Er zijn fabrieks
arbeiders, die genoemd aantal uren
werken voor veertig of vijftig centen
per dag. Om geen honger te lijden moet
dan het geheele gezin naar de fabriek
en van het familieleven komt zoodoende
heel weinig terecht.