HAARLEMSCH
Wereldkroniek,
Ho. 67
Eerste Blad.
No 56
üitgave van OE ERVEN LOOSJEs, Gedempte Oudegracht 84
Achttiende Jaargang.
144
met AMSTERDAM,
van ZATERDAG 11 Juli 1896.
leé. Vereen, tot bevordering
van Zondagsrust.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
•p Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
Nieuwsberichten.
TBLEPHOONNUMMER
TELEPHON1SCHE VERBIND1NB
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden. f ,25.
a franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk.
I'rijtt per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
VAN DE
is direct na uitgave voorhanden in den
Boekhandel van DE ERVEN LOOSJES.
Prijs 10 Cants.
jEerste Kamer. Dinsdagavond is de
Kamer weder bijeengekomen, en heeft
toen vernomen welke ontwerpen en
adressen haar zijn toegezonden. Tot
rapporteurs over de kieswet is gekozen
de heeren Melvill van Lijnden, Fokker,
Pijnacker Hordijk, Schimmelpenninck
van der Oye en Rahusen.
Een Hanoversch spoorbeambte, be
last met het uitgeven van plaatskaarten,
wilde zich de vorige week met eene
aanzienlijke som geld verwijderen en
naar Amerika vertrekken. Op het
laatste oogenblik werd hij nog aange
houden te Deventer, van waar hij naar
zijn vaderland werd teruggebracht.
Nog is men niet uitgepraat over het
vergaan van de Drummond Castle. Het
is meent men, gemakkelijker te zeggen
dan te bewijzen, dat het droevige geval
te wijten is aan den gezagvoerder en
dit zou alleen bewijzen, dat Engeland
niet alleen niet meer de eerste scheeps
bouwende, maar ook niet meer de eerste
zeebouwende natie is. Indien, zegt men,
de reddingstoestellen volkomen in orde
waren geweest, zou de ramp niet zulk
een omvang verkregen hebben. In
hoofdzaak schrijft men echter het onheil
toe aan de scherpe concurrentie, die 't
den gezagvoerder tot plicht maakt eenige
uren op de reis te bespoedigen. Kort
voor 't vergaan is de Drummond nog
door een ander stoomschip waargenomen.
Hadde dit een nachtsein kunnen geven,
dan ware de ramp misschien voorkomen,
doch nachtseinen zijn tot heden niet
verplichtend gesteld.
Een voorstel om den Joden het stem
recht te ontnemen is door den Neder
Oostenrijkschen landdag verworpen.
Behalve met Armenië en Kreta heeft
de Turksche regeering het ook te kwaad
met de jong Turksche partij. Zij heeft
zich voornamelijk gevormd uit de jon
gelieden, die in Frankrijk en elders
hunne opleiding genoten, zich in Turkije
vestigden en daar, geen rekening hou
dende met de waarheid dat hervormin
gen langzaam gaan, zich deden kennen
door een woest vooruitstrevenden geest,
waarmee Ae regeering allerminst is in
genomen, doch welke vooral in den
kleinen ambtenaars stand zijn aanhang
vindt. Deze stand, slecht gesalarieeid en
zeer slecht betaald haakt naar veran
dering, die voor hem slechts verbetering
zijn kan. Daar verder gezegde partij
weet aan te toonen, dat meerdere vrij -
heid op staatkundig gebied niet in strijd
is met den godsdienst, verschaft zij zich
ook aanhangers onder de standen die
van hervorming, er mede in strijd, niets
zouden willen weten. Nu tracht de re
geering wel, door nu en dan een paar
heethoofden ter dood te doen brengen
een heilzame schrik in hunne gelederen
te verspreiden, doch zij zal hiermede
de gevestigde overtuiging, dat hervor
ming noodig is, niet kunnen uitroeien.
Turkije verkeert zeer zeker thans in
moeielijke omstandigheden.
De mogendheden plaatsten zich reeds
tusschen Armenië en den Sultan en
ook ten opzichte van Kreta staat het
op denzelfden bodem; het land schijnt
voorbeschikt zich de wet te zien voor
schrijven door het overige Europa en het
bezit niet de gegevens daartegenover te
stellen wat in de eerste plaats de toe
standen zoude kunnen wijzigenen
groot, welgeoefend en goed verzorgd
leger. Onder deze omstandigheden is
stellig de toekomst voor Turkije don
kerder dan ooit, tenzij de eene of andere
bevriende staat, die genoemde middelen
wel bezit, het nog eens met raad en
daad te hulp komt.
Uit Griekenland wordt reeds onver
holen hulp verleend aan Kreta. Turkije
vraagt opheldering. Het Grieksche ant
woord heeft ongeveer den zin van, wjj
kunnen niet voorkomen dat Grieksche
onderdanen iets doen ten behoeven van
anderen, die door afkomst Grieken zijn.
Een ding zal Turkije nog lang op de
been houdenhet is de ontzettende
schuldenlast waaronder het land gebukt
gaat en bij welks rente en aflossing
geheel Europa betrokken is. Ondergang
van Turkije beteekent voor duizenden
en duizenden in het westen financieel
aan lager wal geraken en het zal
wel het streven der regeeringen blijven
dit te voorkomen en zij kunnen dit
zoolang de hulpbronnen van het land
niet geheel zijn uitgedroogd. Dat
dit nog lang kan duren, blijkt uit de
eeuwen van wanbeheer waaronder Tur-
kije reeds heeft gezucht en het bewijst
tevens, dat, niettegenstaande hooge be
lastingen en een bepaald stelsel van
knevelarij, de natuurlijke hulpbronnen
niet spoedig te niet gaan.
Te Nantes is een werkstaking uitge
broken onder de werklieden, die de bus
jes soldeeren, waarin sardines wor
den verpakt. En de visschers van een
der middenpunten van de Bretagner
sardine visscherij zijn niet op vangst
uitgegaan, omdat zij toch geen afnemers
zouden vinden.
In een der dagbladen van New York
komt een klacht voor over het toenemend
gebruik van rjjwielen. De handelaars
klagen, dat hun reizigers overal afge
wezen worden zonder eenige bestelling.
Vaders geven hun jongens geen horloge,
mannen hun vrouwen geen nieuwe japon
meer cadeau. Een rijwiel is het eenigste
geschenk, dat nog aangeboden wordt.
Vooral in Chicago roepen de modisten
ach en wee, omdat de sport daar alle
begrippen van coquetterie bij de dames
uitwischt. Sinds het rijwiel ten troon
verheven is, wordt er niet meer gerookt,
paard gereden of lang getafeld.
Ook de geestelijkheid voegt haar klach
ten hierbij. Lichaamsoefening trekt de
geloovigen van de kerk af en de gees
telijken zijn genoodzaakt geweest, hun
nen hoorders en hoorderessen te doen
weten, dat bij iedere kerk een bewaar
plaats voor rijwielen is.
In hoeverre het bovenstaande over
dreven is, valt moeielijk te beslissen. Het
is echter kenschetsend voor de richting
van den tijd, voegt het IIbid. hierbij.
Het wielrijden voor dames heeft op
nieuw de vraag op het tapijt gebracht,
of dames, zonder schade voor de wel-
voegelijkheid, zich in pantalon getooid
op Btraat mogen vertoonen. Natuurlijk
is ei- een heftige strijd ontbrand tus
schen voor- en tegenstanders. Te Parijs
heeft een oogenblik het gevaar gedreigd,
dat het dragen van zoogenaamd rijwiel-
costuum door de politie zou verboden
worden. De prefect van politie, de heer
Lépine, heeft zich echter bedacht en de
wielrijdsters mogen zich te Parijs naar
hartelust vertoonen in een costuum.
dat hare bewegingen niet belemmert
Het Oostenrijksche leger gaat zich
nieuwe geweren aanschaffen. De Mann-
licher geweren, die tot nu toe bij dit
leger in gebruik waren, gaven in den
laatsten tijd herhaaldelijk aanleiding
tot klachten. De minister van oorlog
heeft thans besloten tot invoering van
een nieuw geweer, eveneens een Mann-
licher systeem, maar dat veel beter van
constructie moet zijn en één kilo minder
weegt dan het vorige.
De kosten, die de invoering van het
nieuwe geweer zal medebrengen, worden
geschat op 100 millioen florijnen. Het
volgend jaar zal met de fabricatie worden
aangevangen, elk jaar moeten 150,000
geweren worden afgeleverd.
Uit Ougré bij Luik wordt gemeld, dat
Zaterdagnamiddag in die gemeente een
gebouw is in de lucht gevlogen, waarin
buskruit werd bewaard voor het gebruik
der kolenmijnen. Er waren een twaalftal
werklieden in het gebouw, toen een
kardoes ontplofte, terwijl een der werk
lieden haar in de hand had. De man is
na eenige uren vreeselijk lijden bezwe
ken. Een ander werkman werd zoo zwaar
verwond, dat ook voor zijn leven wordt
gevreesd.
De strijd over het ongelukkige keel-
serumgeval bij het zoontje van den Ber-
lijnschen hoogleeraar Langerhaus is nog
niet uit.
In de Klin. Wochenschrift komt Prof.
Langerhaus op tegen het beweren van
de gerechtelijke geneeskundigen, dat zijn
kind gestikt zou zijn door het indringen
van braaksel in de ademhalingswerktui
gen. Hij houdt vol, dat de dood van het
kind veroorzaakt is door het normaal
keelserum van Dr. Behring. Hij beweert,
dat er al verscheidene sterfgevallen dooi
het keelserum veroorzaakt zijn. Hij weet
vele gevallen, waarin het serum een
ongunstige werking had, een zelfs waarin
het, als bij zijn zoontje, den dood ver
oorzaakte; maar hij mag zich daarover
niet nader uitlaten.
Het Zwitsersche kanton Zürich besloot,
dat van het geld, 't welk het ontvangt
als zijn aandeel in de opbrengst van het
alcoholmonopolie, een tiende deel (52,917
frankszal worden besteed tot bestrijding
van drankmisbruik in zijn oorzaken en
gevolgen. Het dronkaardsgesticht Ellikon
ontvangt 4000 fr., de vereeniging ter be
strijding van drankmisbruik 2000 fr. enz.
Woensdag ontving het stedelijk zie
kenhuis te Utrecht een bezoek van H.
M. de Koningin Regentes. Het duurde
van half vier tot vijf uur. H. M. onder
hield zich minzaam met sommigen der
zieken en nam belangstellend kennis
van al wut tot de stichting in verband
staat.
Bij gelegenheid der kermis te Wa
terlandkerkje (de eigenlijke kermisdagen
zijn den Zaterdag en den daarop eerstvol-
genden Maandag) had jongstleden Zondag
aldaar een zonderling opstootje plaats.
Door burgemeester en wethouders was
n.l. besloten om op Zondag het dansen
niet toe te laten. Toen nu Zondag op
een of meer plaatsen een aanvang ge
maakt werd met dansen, kwam de
rijks-politie daar tegen op en verbood
het. De gemeente-veldwachter evenwel
verklaarde, dat men gerust kon dansen,
waarop men weder wilde beginnen.
Hierdoor ontstond eene botsing, met
het gevolg dat de gemeente- veldwachter
de kermisgasten openlijk begon aan te
sporen zich niet aan het verbod te
storen. Een en ander moet nog al in
krasse bewoordingen o. a. tegen den
wethouder, waarnemenden burgemerster
geschied zijn, zoodat het naar opruiing
geleek. Wegens dit feit is de gemeente
veldwachter Dinsdag in hechtenis geno
men, voorloopig naar het cachot in de
maréchaussee-kazerne te Oostburg over
gebracht en ter beschikking van den
officier van justitie gesteld.
Aangaanden een noodlottigen brand,
die Maandagmorgen tusschen zes en
zeven uur te Krawinkel-Geleen woedde,
wordt nog gemeld, dat de drie kinderen
Bovens, die in de vlammen zijn omge
komen, en waarvan het oudsten nog
geen 12 jaren telde, zich, toen de brand
uitbrak, allen op een zolderkamertje
bevonden. De vader is elders aan een
stoonoven werkzaam, terwijl de moeder
met een ouderen zich reeds met het
krieken van den dag naar Maastricht
hadden begeven om daar zand te gaan
venten. Hoe het onheil eigenlijk is
ontstaan, zal wel een raadsel blijven.
De onlangs opgetreden gouverneur van
Atjeh, Generaal Dumoulin, is door een
zonnesteek getroffen en aan de gevolgen
overleden. Gelukkig zijn wij met onze
gouverneurs op Atjeh niet; Generaal
Dumoulin is reeds de vijfde, die te midden
zijner werkzaamheden in het vijandelijke
land bezweek. Dumoulin had nog maar
weinige dagen zijn ambt aanvaard.
Iemand te Woudenberg kreeg oneenig-
heid met zijn vrouw. In zijne opgewon
denheid stak hij zijn huis in brand en
verdronk zich toen in een sloot. Als alle
echtgenooten zoo deden was half Neder
land platgebrand, de puinhoopen getooid
met treurende wederhelften.
De Schiedamsche werkstakers, hun
getal is thans tot 350 gestegen, hebben
hunne eischen gesteldIn zes dagen
10.buiten overwerk, ontslag van
