HAARLEMSCH
Eerste Blad.
Ne: 63.
Achttiende Jaargang.
144
van WOENSDAG 5 Augustus 1896.
Nieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES. Gedempte Oudegracht 84
TÏLEPHOONNUMMER
TELEPHON1SCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf—,25.
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs versohenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkrijgen bij
De erven Loosjes, te Haarlem.
JONG (J. J. de) De schroefdraad en zijn
vervaardigingiüg ƒ1.
OUWERL1NG (H. N.) Kleine katechis-
mus der nieuwe spelling, gegrondvest
op de tescbaafde spreektaal zijnde het
onvolpiezen, welluidende Hollandsche
dialect, nuttig en profijte'ijk voor alle
Nederlanders, onverschillig of zij met
de Vries te Winkel of met Koll wijn
spellen. Geschreven te Deurne in de
Binnenlanden van Noord-Brabant.ing. 0.30
SUTTNER (B. v.) High-Lifeing. - 2.50
Buitenlandsche nieuw verschenen werken.
BOSCHOT (A Pierre Reverting. 1.90
DARMESTETER (J.) Nouvelhs études
anglaisesing. 1.90
MILLER (J.*R.) La vie tramluurée .ing. 0.55
BOYLE (ROBERT) Shakespeare, der
Verfasser seiner Dramening. 0 65
Daheim Kalender. 1896geb. 1.
HEINEMANN (Dr. FRANZ) Das soge-
nannte Katharinebuch vom Jahiel577
ing. 4.90
CORELLI (M.) The mighty atom. .ing. 1.
GROVE (G.) Beethoven and his nine
symphoniesgeb. 3.90
lascelles, Ricbardron a o. The hare (Fur
and feather Series)geb. 3.25
Stuart Wortley a. o. The pheasant. (Fur
and feather Series). ...geb. 3 25
Bovenstaande werken zgn voorhanden
bg de boekhandelaars de erven Loosjes
Een der weinige Duitsche vorsten,
die het duel afkeuren, is de Groothertog
van Saksen-Weimar. De Groothertog is
chef van een regiment infanterie en
oen hij een paar weken geleden dit
egiment geïnspecteerd had, gebruikte
,.ij het middagmaal met de officieren,
"'ijn aandacht viel toen op een jong
officier, wiens gelaat vol lidleekens was.
Op de vraag aan dezen, hoeveel maal
hij reeds geduelleerd had, was hetant
woord, vijftien maal. De Groothertog
gaf eenvoudig de opmerking: Die tijd
had beter kunnen besteed worden.
Een der leerlingen van de Polytech
nische School te Parijs is verwijderd
uit die inrichting wegens diefstal. Tel
kens werd er wat door de overige leer
lingen vermist en zoo is de jeugdige
dief gesnapt, juist toen hij zich weer
met een goeden buit uit de voeten wilde
maken. Hij zal voor een krijgsraad
terecht staan.
6 Juni kwam, wordt uit Odessa ge
meld, alhier een bekend koopman uit
Jalta aan met zijn zieke vrouw. Hij
begaf zich naar dr. Fricher, van het
evangelische ziekenhuis, en vertelde
dezen dat zijn vrouw aan een zenuw
ziekte leed en tijdens de aanvallen dier
ziekte alle mogelijke voorwerpen ver
slond.
Zoo had zij voor en na ingeslikt een
vork, een lepel, spijkers, ijzer, glas enz.
Hij had zich met zijn vrouw bij ver
schillende geneesheeren te Charkow,
Poltawa en Jalta aangemeld, maar nie
mand die raad wist.
Nadat dr. Fricher de zieke nauwkeurig
had onderzocht, werd den volgenden
dag tot de operatie overgegaan en nu
vond men in de maag der patiënte
37 voorwerpen.
Onder deze voorwerpen bevonden zich:
een vork, een stuk ijzer van drie duim
lengte, i/s duim breedte en duim
dikte; twee theelepeltjes; een naald;
twee spijkers, elk twee tot drie duim
lang; glassplinters, knoopen enz.
De Jury in het Jameson proces heeft
al de beklaagden schuldig verklaard;
Jameson is tot 15 en de overige terecht-
staanden van 10 tot 5 maanden gevan
genisstraf veroordeeld.
De Engelsche bladen achten de uit
spraak der jury goed en de straffen
voldoende. Een der bladen, de Daily
Chronicle, is echter van meening, dat
met het oog op de gevolgen van het
vergrijp de gevangenisstraf niet groot
genoeg is en zelfs de Times, die voor
enkele maanden voor Jameson en zijne
bende allerlei verontschuldigingen wist
te verzinnen, legt het hoofd in den schoot
en juicht de uitspraak toe. Zoo is men
toch eindelijk in Engeland voor de waar
de der feiten bezweken. De straffen op
zich zelf kunnen naar verhouding van
het misdrijf niet zwaar genoemd worden
maar de straf gaat dieperJameson en
de zijnen zijn door de veroordeeling
totaal onmogelijk geworden en de goede
toon eischt, dat men zich andere perso
nen moet kiezen, om de Engelsche be
langen in den vreemde te behartigen
en tevens aan de maatschappijen in het
buitenland zulke verplichtigen behoort
op te leggen, dat de mogelijkheid om
te handelen als Jameson deed geheel
uitgesloten is.
Inmiddels blijkt, dat de jury niet
heel grif besloten heeft tot de schuldig
verklaring en zelfs zou men bijna zijn
overgegaan tot eene nieuwe behandeling
der zaak. Na de uitspraak werden de
veroordeelden op de meest hartelijke
wijze door het publiek toegejuicht. Een
en ander stelt in het licht hoezeer de
publieke opinie van een groot deel der
Engelschen op een dwaalspoor is. Ondanks
de meest overtuigende bewijzen van
schuld blijft men van meening, dat de
inval van Jameson zoo erg niet was.
Als echter de Engelschen behandeld
waren als de Transvalere, dan zou dit
natuurlijk de zaak veranderen en het
zou de vraag zijn of de invallers wel
met zooveel lankmoedigheid gespaard
zouden zijn als thans de Boers gedaan
hebben. Het is dan ook voornamelijk
dit meten met twee malen, dat men
den Engelschen ten kwade duidt.
Lothar von Faber, het hoofd der ver-
maarde potloodenfirma A. W. Faber, is
te Stein, bij Neurenberg overleden. Hij
was 79 jaren oud, sinds 1864 lid van
den Beierschen Rijksraad en sinds 1881
Baron.
De overledene was de achterkleinzoon
van A. W. Faber die in 1760 te Stein
een potloodenfabriek stichtte, welke tak
van nijverheid eeuwen lang inheemsch
was in den omtrek van Neurenberg,
Hij erfde in 1839 de fabriek, welke hij
zeer uitbreidde, o. a. ook door nieuwe
uitvindingen, en welke onder zijn bestuur
in 1856 haar glanspunt bereikte, toen
de firma het uitsluitend recht verwierf
op het uitmuntende graphiet van het
Sanjani gebergte, in Oost siberië.
Te Fünfkirchen is het stadhuis voor
een groot deel vernield door eene ont
ploffing, waarbij vier personen gedood
en meer dan honderd gewond werden.
Onder de zwaar gewonden behoort de
burgemeester. Onder het stadhuis wordt
een winkel van vuurwerk gehouden,
men denkt dat door onvoorzichtigheid
van den winkelier het vuurwerk heeft
vuur gevat.
De herstemmingen in België zijn voor
de liberalen niet ongunstig uitgevallen.
Te Mechelen heeft daarbij een standje
plaats gehad waarbij een kroeg bijna
afgebroken is. In de verschillende be
richten dienaangaande vindt men niet
gemakkelijk den weg; de partijgeest
heeft de berichten naar inzicht gekleurd.
Opnieuw is in enkele bladen ter
sprake gebracht het stellen onder Euro-
peesch toezicht van Turkije en dit voor
namelijk met het oog op de groote
financieele belangen.
Van andere zij de wordt daarentegen
opgemerkt, dat te veel pressie op Turkije
niet wenschelijk is, aangezien dit de
regeering van den sultan zou kunnen
leiden tot daden van vertwijfeling, waar
tegen de Europeesche legere misschien
niet zouden opgewassen zijn. Hiermede
wordt bedoeld een godsdienstoorlog,
waarbij zich dan alles, wat mohame-
daansch denkt, zou scharen onder het
vaandel van den profeet.
Inmiddels blijkt de toestand in het
Oosten meer en meer zorg te baren.
De woelingen in Armenië, de onlusten
op Kreta, waarin meer en meer Europa
en met name Engeland wat te zeg
gen wil hebben, hebben al aanleiding
gegeven tot de verklaring van den
sultan, dat hij de zaken in zijn eigen
land zal berichten zonder vreemde in
menging en als nu Europa te vergaat
met zijne bemoeiingen in deze, dan
staat zeker het ergste voor de deur.
Daarenboven heerscht nog bij deTurk-
sche regeering het vermoeden als Zou
de opstand op Kreta en de beweging
in Macedonië door Griekenland, of althans
door Grieken, ondersteund en alzoo aan
gemoedigd worden. Het eerste zou al
weer aanleiding kunnen geven, dat
van de beloofde hervormingen op Kreta
niets komt en een en ander zou onder
de Turksche troepen hevige gisting ver
oorzaakt hebben. Er zijn er, die meenen,
dat op die wijze noodzakelijk eene
botsing moet ontstaan waarbij Grieken
land nauw betrokken zal zijn.
Zaterdag ochtend zijn drie wegwer
kers aan de spoorlijn tusschen Amster
dam en Haarlem in de nabijheid van
de wachtpost De Liede door eene naar
Amsterdam vertrekkende locomotief
aangegrepen en gedood op het oogenblik
dat zij uitweken voor eene goederen
trein van Amsterdam naar Haarlem.
Alle drie waren gehuwd.
MAARLEH l Augustus 1896.
In den goeden ouden tijd, zooals men
dat weieens noemt, toen de middelen
van verkeer de uitbreiding nog niet
ondergaan hadden van thanstoer. de
handel en scheepvaart afhingen van
weer en wind, toen de buitenlandsche
nijverheid met het slakkengangetje
van een zeilschip of de snelheid van
een vrachtwagen tot ons werd gevoerd
toen waren de jaarmarkten eene
levensvraag. Daar verzamelden zich die
wat te koop hadden of koopen moesten
en die kooplieden lokten met zich de spe
cialiteiten in velerlei straatambachten als
jongleurs, koorddansers, dierentemmers
en deze allen vonden in de groote ver
zamelplaatsen, waar over veel geld be
schikt werd, hun onderhoud. Hoe zijn
in den loop der tijden de omstandigheden
gewijzigd door versnelde vervoermiddelen
wat den handel in zooverre ten goede
kwam, dat die van uit zijn standplaatsen
uit de markten konden beheerschen.
Toch bleef de kleinhandel, aan een leven
van reizen en trekken gewoon, nog den
marskramer van voorheen vervangen
en dit ook niettegenstaande de marskra
mer zich reeds gevestigd had in de steden
en daar winkels en magazijnen gesticht
had. Bekend is, hoe de stadsbewo
ner uit den ouden tijd van de jaar-
marktdagen feestdagen maakten, waar
toe dan ook al het buitengewone wel
aanleiding gaf. Dat onze goede oude
voorvaderen dan weieens wat veel hun
aangeboren deftigheid uit het oog ver
loren, is bekend en dat de stedelijke
vroedschappen hiertegen maatregelen
moesten nemen is ook bekend. Arend
Fokke Sz. een Nederlandsch humorist
uit het begin van deze eeuw heeft ons
met vele andere geschriften ook nage
laten eene beschrijving van deAmster-
damsche kermis en daaruit zou mogen
bl\jken, dat het er soms niet zoo
heel zedig toeging, zelfs zoo, dat als
men thans klaagt over veel wal met
de kermis anders behoorde te zijn, het
toen heel wat erger was en in dit
opzicht zouden wij dus vooruitgegaan
zijn. Als nu het eind der volgende
eeuw op denzelfden vooruitgang ten
opzichte van - onzen tijd mag bogen,
dan zal zeker de kermis, als zij nog
bestaat, niemand meer ontstichten, tenzij
dan eene beheerschende partij bestaat,
die van geen publieke vermakelijkheden
wil weten.
Van de kermisvermakelijkheden noe
men wij in de eerste plaats het tooneel.
De Koninklijke Vereeniging zetelt in
den Schouwburg en gaf in het voorloopig
programma voor elk wat wils.
De Koninklijke Vereeniging heeft geen
aanbeveling noodig men kent haar of be
hoort haar te kennen in haai streven om
de kunst in hare volmaaktheid te doen
zien, waartoe zij over de beste krachten
beschikt. Het programma van Woensdag
geeft aan Om de Kroon, als wij ons
niet vergissen naar de vertaling van
Schut. Afgaande op hetgeen de Heer
Goteling Vinnis er naar zijne overzetting
van mededeelde, moet het heerlijke
kunstwerk een machtigen indruk maken,
en nog te meer als het wordt gegeven
door een eminent gezelschap als het
Nederlandsch tooneel.
Schouwburg Van Lier, in de welinge
richte tent op de Groote markt, annon
ceert Hoe Ouder Hoe Gekker, aan welk
stuk een bijzonder lachwekkend ver
mogen wordt toegeschreven.
Werkelijk is het zoo, in en in dol
en de toestanden en verwikkelingen zóó,
dat men soms uitschiet in een onbe-'
daarlijk gelach. Het stuk wordt bespeeld
zonder souffleur; men zou dat altijd zoo
wenschen. Jammer, dat dit tot de vrome
wenschen zal behooren, zoolang de ar-
tisten door den sterk afwisselenden
smaak van het publiek genoodzaakt zijn
elke veertien dagen een nieuw stuk voor
het voetlicht te brengen.
