-TOOJB S8AV p.IBBAAZ pq 'qUBp ftz 3pOQ 09 UBBpaS
puBpaS 09J9pnBBjA. pm «BipjaA pq 'uaAaSaS jooqafl
uapaq auftro pBq bijou jBBJf) }ub^ -uajapuBBfA qba
Tqjpag anooqos ap 'puBqojj uba uiasjS afluoC iap
apmoqui apfqq ap uba ajaa ja; napjaM pjauafl aip
'uapaaj ap ubb uapaz aj ftq japnq jaam rao fiz apnaip
BOBqï 'ïqBBOiaS puaqaq uapjOAA noz qfquado qfipMnq
suo s|B 'uajjaput uaqnz a; jssq 'pflazafl paraaS uftra
psq |BBtnS;nam aopj jqooBfig uba apjoiappu a(j«
•uaSuBApo Stuaj naaj SIB
maq uba na uaSsjpdo uapora paq suo[g Jbbjq ubb
napsnajq uba puBj na pep nftz ftq pp 'uaddoiqiaA
uoq qfqapom pq ftq uooqosjo 'smq aqospnBqojj pq
uba 'AAnaa uaa usp jaam spms najapBA auftz sp naAa
'pnBfiApoop aip '0X03 uba UBf uba jajqoop ap 'ap.wnq
uqpiBSjBjy pra UBf japaojqjpq nftm pMaoq 'uaioMz
-aS qBiijAv maq ftq pBq p 'SuiS japBA nftm qoQ//
•roonjnoj naj na paaj
na; daijdo naq na apppui qooBf -jg uba opioiappii
apjBBjg ap uaoj 'aqoBjj nap jbbu do appil uapojfl
ni ftz uafluifl qooj jbbui 'napioM aj ppBqiaq poon si
japq pp 'uaqojdsaS pjaAA pjooM Siuara ibbav 'aap
-raoquaaftq araieqaS ftz nappxq na psq nnq ni jnnA
-qBBiM pq apparas spftpap spaaj ,,'pop) uajjaaq jap//
rpuapras 'apjapiaiq ftq fipuBpfluiMp na jnaqaqiM
jaiM 'nappa auftz maq uapmaou spftpap spaaj 'qoy//
•uapoai na ppqftiA nftz jooa jBBjapBtn sp naj
--{BAaS si ftq nn 'ao; apnp na; jooa ja paajp na paaj
ftq 'uaflaz naa pj 'gnzdo maq pj puappiquBB jaiqos
pp 'qjOA pjnjpjaA nftz sum na pjooM ppiq ftq ug"
tt'qnpSiafljnq na piaqftjA
ui paApuojflaS 'uajqoip jinzquapaS uaa qi pz jajjo
Mn// ayopq ap pni 'uaraoqaoj paap pnanaozjaA na
poanaSaz 'qaipaA nftm bu 'ftra ftq uaip 'jauq uappBj
nftz ui najoAAzaS pp ftra psq ftq ap.wnoqasaq
dsqosuappu aSipaq uaa sp apaq nftni suojg Jbbiq
aoq 'niBajaA qt naoj 'pmasjsqaS pjaM apnojA nftni
qoo ifiAua) 'napnjaq apop na; apjaaj qi qoo ng//
■nanniMiaAO
najaa] pom jpz qftppnp 'iqoBjq jagoojj joop ?qiapa8
4pnapftjp ua pnappjom p nam na pom naSsjp uaajp
nam pp 'najpd 8boi Soo naaS pp 'paaj st ja 'paqaS
naqqaq poBin ap qoo aopaiq puBtnain noz poqpiA
qoop 'na]qoi[jaA aj psms nftm apqoBj] pnBniai^//
•sbm uaAaj ua poq sajp uaaqjooA jbbaa noqosiaaq uaop
«ftpaoM jap naftaaz apnaSipjaAijaAO aqaspoop pq
ua naAoopjaA jaoAaS a[p 'ua][nq sjaogMnoj nnq nt
sajp aip 'najaAan 8}ibaaz joop pSnucoo pftip sjacnnii
nftz ftav pBM 'naqjamaq jo nadfuSaq pq fm pp
japnoz naqaM pj napjoM azap na Sap naa jnn japai
pftqos nap 'naa]p 'naAfqq napotn japoa ft ai na iqnipo
si SiAAnaa jooa sno nappaqjaq paaui pq Ciaa paa pp
4napAi ft av sp 'pfp aqftpsaajA naa qpz si ppj//
•joj; fim
aip 'Sbjs napnaiapajdjaA nap bu 'apuBBAA naAJopaS qi
pp 'paq nftm 'naddopj Son paq uftni paap pcnoqaoj
Mn naajp 'Sjoz aginaa uftui 'qosnaM aSinaa nftcn sbm
qnjaS Mn 'naAaj pq ubb 8on qi opqaaq n mo spoajg
i aM!Ai 'dooq ua poojj aSiuaa nftm ijbbaa ftrj -sbm
jaam smqa; naag ftm jooa pp 'japBA nftni uba sinq
pq ni najnf aSuaojp 'apA qi pap ooz na qaozaq uaa
uappz jaaz spoajs suo ftq ;qoBjq 'poqsjg uba japoop
-jja ap pui qftpMuq uftz bu qoop 'uauaSafaq jaajq
puapftppara ftm aip 'aSiuaa ap sbm usp japaojq uaSp
uftjq -pnaSfiAAZ ua pp 'uajBAja pp paora qi qoQ"
-naajp pftip 'uajaaq aj 8nja; uappaA ua uaags rao
86
26
96
bladeren vallen en spreidden een bontgekleurd voet-
ileed in het rond, de gansche natuur stemde tot
ernst en fluisterde van vergaan, maar toch, ook van
die warrelende bladeren lichtten nog rozetinten, ter
wijl de late zon de nevelen verguldde, hare stralen
deed weerspiegelen in de groote druppels die de gras
halmen bijna ter aarde bogen en ze als edelsteenen
liet glinsteren.
//Alles kondigde aan, dat er een tijd van kalmte
en rust zou aanbreken, dat de verzengende hitte van
den gloeienden zomer voorbij was en de aarde her
ademde bij het ruischen van den wiekslag der tweede,
vrede voorspellende lente.
z/£n ook ik smachtte naar rust en vrede, terwijl
ik wist, dat die noch voor u, noch voor mij ooit in
mijns vaders huis te vinden zouden zijn. Ook voor u
wenschte ik een aangenamer, bovenal een hartelijker
■omgeving, het is zoo hard als men reeds in zijn jeugd,
de sombere valleien vol doodsche schaduwen van het
leven moet leeren kennen. De hand, die men den
drenkeling toesteekt, wordt dankbaar aangegrepen
met krachtigen druk, vaster dan men in blijde, zorge-
looze dagen mogelijk zou wanen en zoo wees ook ik
de hand niet terug, die ons beide wenschte te redden
uit de ijzige, kille golven der. liefdeloosheid en onver
schilligheid, die ons omgaven.
//U behoef ik niet te zeggen of Jan van Haem-
stede woord hield, zelf herinnert gij u het best uw
gelukkige jeugd onder de leiding van hem, die vóór
edelman steeds eerst een edel man wilde zijn en die
nog met zijn laatsten ademtocht pleitte voor het recht
van Holland's wettigen Graaf en u wilde sparen voor
wroeging en naberouw.
89
Ik vroeg niet hoe lang, hoe vele jaren er nog zouden
verloopen voor daar eenheid heerschte tusschen die
thans elkander hatende, verbrokkelde deelen en ge
westen, eens zou die gulden tijd komen, eens gewis.
Die gelooven, haasten niet, en ik geloofde met ge
heel mijn hart, dat ik ondanks alles het rechte had
gekozen. Kalmte en dankbaarheid rezen in mijn hart,
want hem dien ik zoo innig liefhad zou geen ban
vloek treffen, zijne graafschappen zouden niet wor
den verbrokkeld en verscheurd onder zijne vijanden,
doch geëerd en machtig zou hij verder regeeren, tot
zegen en geluk van zijn volk, dat hij liefhad en op
hief, vrij en gelukkig maakte. Zijn Holland zou niet
worden weggevaagd uit de rijen der staten, doch
blijven voortleven en eens zijn naam geven, als het
machtigste gewest aan een vereenigd, vrij land. Zoo
een van ons beide het slachtoffer moest zijn der
omstandigheden, dan was mij de keuze nu niet moeie-
lijk meer.
////Schenk hem de rozen, mij de doornen!" bad
ik nogmaals met geheel mijn hart en dit gebed, voor
waar het werd verhoord.
////De Graaf was reeds vroeg uitgereden naar zijn
jachtslot te 's-Gravesande," meldde mij een mijner
vrouwen, terwijl zij mij een brief bracht.
//O! die droevige, teedere woorden, hoe deden zij
opnieuw mijn hart samenkrimpen van pijn en jammer.
En ach, het vreeselijk einde van dit schrijven//indien
gij blijft bij uw verklaring, dan ziet gij mij nimmer
terug."
//Toen schreef ik hem alles, met droge, brandende
oogen; voor een leed als mijn hart doorvlijmde, be
staan geene tranen ter leniging. Ik smeekte hem niet
