HAAR L JE M B O H
Eerste Blad.
No. 51. Uitgave van DE ERYEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84. Negentiende Jaargang.
144
van WOENSDAG 30 Juni 1897.
N ieuwsbericliten.
A
TILEFHOONNUMMEB
TELEPHON1SCHE VERBINDIN8
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden—,25.
franco p. post —,40.
tfzonderlijke nommers 3 centen per stuk
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Nassauschool.
Begin September zal hier ter stede
(Nassauplein 2) eene school geopend
worden, die wel de aandacht verdient.
Het leerplan der nieuwe inrichting (voor
voorbereidend gewoon lager en uitgebreid
lager onderwijs) zal namelijk in vele
opzichten aanmerkelijk afwijken van dat
van bijna alle andere scholen.
De directie is overtuigd, dat de alge
meen gevolgde richting van het onder
wijs niet in overeenstemming mag heeten
met de natuur van het kind, eene eerste
voorwaarde toch voor het slagen der
opvoeding.
In het kind bestaat een onbedwing
bare drang om bezig te zijn, een voort
durend uitend streven naar scheppenden
arbeid.
Aan dien eisch zal worden voldaan
door aan den arbeid een ruime plaats
toe te kennen.
Onderwijs in handenarbeid (Slöjd) zal
dus in het leerplan worden opgenomen
met drieerlei doel:
1° voor lichamelijke ontwikkeling,
voornamelijk voor de oefening van oog
en hand;
2° om de opvoedende waarde van
welgekozen arbeid, mits die met groote
nauwkeurigheid wordt ingevoerd;
3° om het onderwijs in andere vak
ken meer doeltreffend te maken.
Zooveel mogelijk zal de arbeid elke
geesteswerkzaamheid vergezellen om die
levendiger, meer intens te doen zijn.
De aanschouwing zal gepaard gaan met
doen in den zin van maken, voortbren
gen.
Belangstelling zal dan zeker niet ont
breken.
Het onderwijs is veelal te afgetrokken,
doordat het zich te weinig beweegt op
het,gebied der omgeving. Daarom moe
ten de bedrijven der mensehen en ver
schillende inl ichtingen onderwerpen van
behandeling worden.
Om dezelfde reden zal ook het onder
wijs in de kennis der levende en der
levenlooze natuur onder de vakken een
belangrijke plaats innemen. Schoolwan-
delingen zijn dan noodzakelijk en een
schooltuin, waarin de kinderen zelf de
planten verzorgen en haar groeien en
bloeien gadeslaan, mag niet ontbreken.
Ook het aquarium en het terrarium
zullen uitstekende diensten bewijzen.
Het is hier niet de plaats om in bijzon
derheden te treden. Ongetwijfeld zal de
directie gaarne alle gewenschte inlich
tingen verschaffen. Eén opmerking nog
is wellicht niet overbodig.
De vrees, dat voor dat alles geen tijd
te vinden is, behoeft niet te bestaan.
Elders is het bewijs geleverd, dat leer
lingen, die onderwijs ontvingen in den
geest als hierboven is aangestipt, in
geen enkel opzicht achter stonden bij
leerlingen van andere scholen.
De verlichting van de St. Paulskerk
te Londen op den grooten feestdag
blijkt een dure geschiedenis te zijn
geweest. Zij heeft, met inbegrip van
de toestellen, electriciteit, bediening,
enz., 1400 of f 16.800 gekost.
Toen de Koningin met haar stoet
bij de kerk halt hield, om hét gezang
aan te hooren, stonden daar ook de
knapen van het koor der kerk; maar
de kleinen konden ongelukkigerwijze
niets van de Koningin zien, en zij
mochten natuurlijk niet door de Bis
schoppen en andere geestelijken heen
dringen. Toen begon een medelijdend
koster, een lange man, hen een voor
een op zijn schouders te nemen. Zoo
konden zij zien, over de hoofden der
Bisschoppen heen, en weldra zag de
Koningin ook hen. Zij wenkte glim
lachend de Bisschoppen en hooge heeren,
wat op zij te gaan, en liet de jongens
naar voren komen, die haar nu met
verlegen, maar glundere gezichten ston
den aan te staren.
De groote vlootschouwing in Spit-
head is glansrijk geslaagd. Dertien
schepen van vreemde mogendheden
namen er, behalve de Engelsche schepen
deel aan. Men deelt mede, dat het
Nederlandsche schip Evertsen onder de
kleinere schepen geen kwaad figuur
maakte.
Niettegenstaande de buitengewoon
drukke dagen welke de koningin door
maakte, bevindt zij zich bijzonder op
gewekt.
Vijftig duizend menschen waren Zater
dag te Portsmouth aangekomen om ge
tuige te zijn van de revue. De aanblik
van de oorlogsschepen en de honderden
stoomschepen en kleinere vaartuigen
wordt beschreven als zeer indrukwek
kend. De koningin was hier niet tegen
woordig; de prins van Wales nam de
honneurs waar.
Vooral de buitenlandsche pers wijdt
thans beschouwingen aan het jubileum.
Men is het er ééns over, dat het Britsche
rijk gedurende de lange regeering van
koningin Victoria ontzaglijk is vooruit
gegaan en dat dit voor een goed deel
te wijten is aan de kloeke vrouw, die
met beleid de teugels van het bewind
voert en tevens dat hieruit voldoende
verklaard wordt de meer dan gewone
hartelg kheid, welke bestaat tusschen
het volk en het vorstenhuis.
Zooals steeds zijn er ook ontevredenen.
Misschien niet geheel ten onrechte maakt
men zich boos over het feit, dat de
groote Gladstone eenvoudig bij al de
festiviteiten genegeerd is. Men heeft
den grooten oude eenvoudig thuis ge
laten; toch is een goed deel van zijn
staatkundig leven gewijd geweest aan
de belangen van Brittanje en het Vor
stenhuis. Men meent, dat hij behoort
bjj het jubileum van de vorstin, omdat
hij in niet geringe mate heeft medege
werkt tot den bloei van het vaderland.
Het schijnt nu echter, dat oud en ver
geten eveneens bij elkaar behooren,
maar het zal den oud-premier onge
twijfeld smartelijk hebben aangedaan,
te moeten ondervinden, dat zijn werken
en streven reeds bij zijn leven niet
meer geteld wordt, en in dit opzicht
kan hij zich den gelijke rekenen van
den Duitschen ex-kanselier Bismarck.
De overeenkomst is merkwaardig, het
verschil dat de Engelsche koningin
onder wier regeering Gladstone het
rijk diende den ouden dienaar nog bij
haar leven veronachtzaamt terwijl de
tijd van ongenade voor Bismarck pas
begon nadat de oude keizer was over
leden. Verder beklaagt men er zich over,
dat het militaire element wat al te veel
op den voorgrond was geschoven en
dat het scheen of de koningin haar
voornaamsten steun zocht in den mili
tairen stand.
Te Bombay, Engelsch Indië, is een
burgerlijk ambtenaar doodgeschoten,
toen hij van een feest huiswaarts reed.
Men meent, dat er verband bestaat tus
schen dezen moord en het aanplakken
van plakkaten, waarop o. a. de volgende
liefelijkheden te lezen stondenAlleen
duivels kunnen een jubilé vieren, terwijl
hongersnood, aardbeving en pest heer-
schen en terwijl vrouwenvertrekken en
tempels bezoedeld worden door pestamb-
tenaren.
Tot goed verstand van deze laatste
uitdrukking diene dat de vermoorde lid
was van de pestcom missie.
Volgens nadere berichten van den
gouverneur van Bombay over den aan
slag op den chef van de pestcommissie te
Poena, Rand, en op luitenant Ayerst,
op 22 dezer hadden de moordenaars een
eenzaam gedeelte van den weg naar
Poena uitgekozendaar zijn zij waar
schijnlijk achteraan de rijtuigen gaan
hangen (Rand en Ayerst keerden van
de receptie van den gouverneur ter
eere van het jubileum der koningin, naar
huis terug) en schoten toen, vermoede
lijk met revolvers; Ayerst kreeg een
kogel door het hoofd en was dadelijk
dood, Rand werd ernstig onder het
schouderblad gekwetst, maar is niet
erger. Daar de koetsiers zich met de
steigerende paarden moesten bezighou
den, konden de moordenaars ontsnap
pen; er is een premie van 20,000 roe
pijen op hun hoofd gesteld.
Er is toezegging geschied van de
indiening van een wet tot verbetering
van de Belgische Burgerwacht.
In de Fransche kamer is weer een
standje voorgevallen in betrekking met
de plechtigheid gehouden in de Notre
Dame voor de verongelukten bij den
brand in de Weldadigheidsbazar. Deze
plechtigheid heeft veertienduizend francs
gekost en voor dit bedrag is thans een
krediet aangevraagd. Een der leden in
oppositie verklaarde, dat die plechtig
heid een kunstje was om den staats
godsdienst te herstellen, omdat bij de
plechtigheid openbare personen waren
genoodigd. Hij meende, dat de staat
strikt onzijdig moest blijven. Hevig
rumoer of luiden bijval ontstond, al
naarmate de partij tot welke men zich
rekende.
Ten slotte werd toch de gevraagde
som toegestaan.
Het bekende antwoord van koning
Leopold aan de anti-dienstvervangings-
mannen, heeft aanleiding gegeven tot
eene interpellatie in de Kamer.
In de beantwoording kwam aan het
licht, dat de regeering vóór afschaffing
van plaatsvervanging is. De minister
maakte de opmerking dat het onvader
landslievend is uit de redevoering van
den koning dingen te halen, die er niet
in staan. De Kamer ging toen over tot
de orde van den dag.
Te Interlaken is men niet tevreden
over het weèr; regen, zonneschijn en
sneeuw wisselen elkaar, zelfs in de
dalen af. Dat dat niet gunstig werkt
op het vreemdelingenverkeer en het dus
geen voordeeligen zomer voorspelt is te
begrijpen.
De Montblanc is dit seizoen het eerst
beklommen door een student uit Lau
sanne. Hij deed den tocht zonder gidsen
en mag dus wel van geluk spreken, dat
het waagstuk goed is afgeloopen.
Een „levensmoede" van acht jaar
heeft onlangs te Willebroeck voor de
zeven en twintigste maal een poging
tot zelfmoord gedaan. De knaap, een
schipperszoon, sprong bij de minste be
risping, die hij ontving en een jongen
van zijn leeftijd kan er wel 27 krijgen
op één dag over boord. Dat deed hij
ook Vrijdag weermaar zijn vader sprong
hem na en redde hem, ofschoon niet
zonder moeite.
Het kind, dat vermoedelijk in zjjn
geestvermogens is gekrenkt, zal nu naar
een krankzinnigengesticht worden ge
bracht.
Van verschillende zijden stemmen de
berichten nu overeen, dat de gezanten
de oorlogsschatting tusschen vijf en zes
millioen pond hebben vastgesteld niet
tegenstaande de Grieken beweren, niets
te kunnen betalen en de mogendheden
een leening tot het verkrijgen van die
som zullen garandeeren, mits eenige
aangewezen, vaste bronnen van inkomst
voor de Grieksche schatkist, onder het
beheer worden gesteld van hen, die het
geld leenen, waartoe een commissie van
controle zal aangesteld worden.
Ook omtrent de grensverandering
staat Tnrkije niet zoo scherp meer tegen
over de mogendheden als in den beginne.
Turkije moet definitief hebben afge
zien van geheel Noord-Thessalië en de
mogendheden denken er van haar zij
de niet meer aan als zij er al ooit
aan gedacht hebben den regel van
Engeland toe te passen, dat geen enkel
dorp, dat eenmaal onder Christelijk be
wind geweest is, onder Mohammedaan-
sche heerschers terug mag vallen. Toch
is de Sultan niet geheel tevreden met
wat men hem wil gevenhet recht de
bergtoppen en bergpassen te bezetten,
welke van strategisch belang zijn. Hij
blijft nog vasthouden aan zijn eisch,
dat ook Dereli en de Turksche dorpen,
die daaromheen liggen in de strook be
grepen zal worden, die van Grieksch
Turksch zal worden. Naar men weet,
heeft Griekenland altijd beweerd, dat
vrede met afstand van grondgebied nooit
samen zou kunnen gaan. Of Turkije
door dit doordrijven wel de voorzichtig
heid betracht is nog zoo zeker niet.
Volgens eene mededeeling in de SJdpp.
Gaz. moest dezer dagen een zeilschip,
dat van de W. kust van Afrika was ge
komen, te Bristol worden nagezien, 't
Bleek toen, dat het zwaard van een
zwaardvisch een dubbel koperen huid en
een 2% dM. dikke plank had doorboord en
tot diep in het schip doorgedrongen en
daar afgebroken was.
Jaren geleden viel een Nederl. brik
Santa Rosa, met een volle lading van
Curasao, te Nieuwediep binnen, en werd
daar op de werf Lastdrager, wegens een
veronderstelde averij, beneden den water
spiegel onderzocht. Men vond toen daar
het fragment van een zwaard van een
dergelijk zeemonster. Dit zwaard had
niet alleen de buiten- en binnenhuid
der brik doorboord, maar was ook tot
midden in de lading doorgedrongen, 't
Werd door den gezagvoerder aan een
onzer museums afgestaan.
V