uajqoBpaS op aip 'ouiuftqasjaA apuaqqaMqmpui anaa
si 'uaajaap Sunaunuaq ap jo 'uagajnajaep ^ibcqs bq
•qfipiooqaq ua J9i[ ooz si ftz !)ubm 'uaraoq 9} uauuiq
tno .iBBq ^Sipoon na nado pfm iiood ap jnaq jooa
nam qaz aujBB§ aoq 'qoo} jbbj\[ -yaapyn uaquaqosaS
azoopynu na aSyBuyaopuo uaaiapai übb na yhnjs
uauuiq uaqosuara jap uafluiuoM ap aip 'afluqaAjaMz
anuB-pao|q anaa si qnjaS y ubb Suiaauuuaq aQ//
ap§|0AJ8A jsujq
•°B| napqas
-J8A paomaS uiaj naa na ^isq uijbm '8uot naa uapaijdo
SiyBqsSfuq snaip ja^qoa ?Bp 'sbm pflmyiaAO as am ftq
ijBpiuo 'aaop jaa ftq uoq yQ -apuapSjaA japuBjs
-naëa} uftz 'puoiS nap do qoiz jooa ftq Sbz gijaupia^
•uapAvafl
Japaaj uftz ui pjBBMZ puapftus daaqos naa s[B raaq
appaq 'puqaSui sbm ppjaM-sjaioijjo jap Suijq uap ni
•suBqyB'pjajaM ajoojfl jap uaAaj pq ui baq auftz joop
aip 'napjaAO sap aponaSjqoa ap uba Suipnoq ap piB^
•uaqqan auftz jbao paajS Mnpuqos ajaquop nag;
•naSipnaAajjaA aj mhoja aSuol jap ajqoizdo naj saajA
auftz mo jqiqosafl jooa yoo nap jaatn ja sbm paj
-ajBj 31Q -poqas jBBq do uaMnoAaëmsBS SuuapuoMaq
aSipaiqjaa ui uaoBj uapuBq ajaq na uaddy s(jauJO
ubb puaMafljsuo Suiq qqq jbbjj -uaëaiqaS 800 y ui
pspS 'pnaiaojS yuppaaS uba 'pjBBjpaq noz apuesS
-japno ap joop spsj paq azap jbbj\[ -napjooMjas noz
araqpg uaa8 y -jbbu Suiuuads pro napjapinj uayy
„■**n
}§nap yp uaSusq uaAfqq aj '^SaoA sno yp jbbu [B
'ajapnnpq jo anaa pq ubb Sipftzuag; mapaqppapjaA
jap uassoylo pq ftq nannap japusqja aapom uajqaaiq
-sraBBqoi] na piaqqftjapaz jo f pfup ua napiM} pm
HI
"naSninaam uba yqosjaA a;;» pin 8am jq 'uafluip
ays ui 'nazaM ja pom ayuanbasnoo naan 'naa^//
<(-nazana8
jammin aip 'ao:j psq pq ubb napnoM ftm ^Suaiq na
jaiz ap joop ftm ipftus yp :jubm lëipjnqosaq ëipjBBA
-jqoajno '}8ip[nqosaq uaqaiqaS uba ftm 'pop nn a§ sjb
ooz a8 pp nap 'jaAaq ftm pop oa bjs jsao pM pbS
pp jBBra nftd pop pq j pin a nappaS ap pm 'jbbjS
apjBBAi nftra 'doja a]g« nadaojao? nayiM noz jnapa
nap jbjS uftz yn "noq ftq sp 'ftq pp pin at joopQ//
„•qajqpo naqosnamapara anftz jooa psq na poAaS
ubb na pnapjaA puozaS ubb pq uaip 'paBmoi// jooa
'nappqos aj yn t(qosnara soojuapAvaS naa// jooa maq
qaoq apnMaq pq uba jaAftjqos ap yjnp qaoj hq//
•naSipaj
ajSnapanaa ni pq mo 'pnayaqdo sb[8 uftz 'nqSua^
dap (1j pjBBsftjS tiagipjBBMjaa uap do quojpyaq uag«
u8BM fn
uum ppqqiMpo 8ipaa8 na [apa 'Sipaom naa qpM ua
si paaMaS aqyojq qosuamSuot qftpuuiraaq ua Siyaq
■paoS 'puapnmyn naa qpM '-A-q 'uaya uapM fiy\\ -uftz
pnmaS uaipnaAoq nauosjad apqua do .iBsra 'uaSuipBA
-do na uaSuiyapui do uaajp pin aip 'yn naddajq na
naddoqos apuaamaS qftpSap squq na spoaj jsbu ftq
yaap 'uajaMzaq a} napoBJi pom ppqpnaraoqjooA apna[
-yAspM pro apaMq pq jbbui 'naqinjqaS 8sm ppMaS
uaa8 nam pp jqipaid ftq jfiMja; pu8 ppjaM ap ui
subbSjoop pq aoq 'ubajs ppaqjooA pnoAaj naa na°oo
anftra ni si jaAftjqos 8Q 'uapap pm pnoqui nap juaj^mo
Suinaam not UBq qi jbbui 'naraouaS naqqaq a} pnaq
jat Sniqapgnapq pm qaoq pp uaqaq qi 'nnp^//
•napuanoM sno uba J8a ap pm pin ua nadfuS
spsjd uaipn apuaA8{ ftqpBan ap pm ppaam azap
OtI
144
//Dank u; ik hoop goedmaar ik heb in twee dagen
geen brief gehad
//Hoe slecht van haarZal ik haar eens schrijven
en haar //flink de les lezen"?"
//Vriendelijk dank; zooveel mans gevoel ik mij toch,
dat ik liefst mijne huiselijke aangelegenheden zelf in
orde houd."
//Brr! Die arme kleine Eva!"
«/Ja wel arme, kleine Evaherhaalde bij, maar
zijn toon was zoo innig en liefderijk, dat zij een droe
vig glimlachje niet kon weerhouden.
//Het is toch zeldzaam, zoo hartelijk als jelui nog
altijd aan elkander gehecht zijt. Hebben jullie daar
een recept voor?"
//Ja maar dat door de verbruikers zelf wordt ge
geven. In dergelijke gevallen moet in de eerste plaats
rekening worden gehouden met het persoonlijk karak
ter en het temperament. Wat den eenen goed zou doen,
deugt volstrekt niet voor den ander."
//Bestaat er dan werkelijk eene wet voor enkele per
sonen is er niet een algemeen voorschrift voor allen
die in dit. geval verkeeren?" vroeg Örner, die aan Böh-
me's linkerhand liep, peinzend.
Böhme trok een leelijk gezicht.
Men maakte zich in den officierskring wel eens vroo-
lijk over de bereidvaardigheid van Örner om elk on
derwerp tot een dispuut aanstonds op te nemen. Dit
lag in zijn aard en zooals hij niets ten halve deed,
nam hij dan ook aan zulk een debat deel met hart
en ziel, met een jongensachtige drift; lang nadat de
anderen ermede hadden opgehouden, zocht hij nog
steeds bewijsgronden voor zijn stelling, die hij ver
dedigde met het zelfde vuur als waarmede hij begon-
137
//Zouden de menschen, ondanks die schoonklinkende
algemeene verbroedering, toch niet blijven twisten, om
reden dat er altijd verschil van opvatting, van gevoelen
en denken in de wereld zal blijven bestaan Dit kan
niet anders zijn. Zoo is de mensch ten allen tijde
geweest en niet zooals droomers en dichters hem zouden
hebben gewenscht. Laat ons een oogenblik ruimte ge
ven aan de gedachte, dat de aarde vol was van poppen,
die alle precies naar hetzelfde patroon geknipt waren,
in plaats van bevolkt te wezen met dappere, moedige,
persoonlijk denkende en persoonlijk handelende schep
selen, die weten wat zij willen en ook aldus doen. Stel
je voor dat lichaamskracht werd vervangen door reto
riek door geleerden woordenstrijd, waarin de meest
welbespraakte tong overwinnaar bleef en waar voor
den overwonnene, ook al is het recht aan zijn kant,
geen beroep te vinden is op hulp van buiten. Welk
een nijdig krantengetwist zou daaruit ontstaan, waarbij
niemand een oogenblik zeker zou kunnen zijn van zijn
onbesmetten naam als eerlijk manNeen, dan geef ik
er de voorkeur aan om op mijn beleediger te kunnen
troeven en mijn recht met mijne vuisten te verdedi
gen; liever geslagen worden, liever lichamelijk door
den vijand, die machtiger is dan ik gedood worden,
dan mij te laten schimpen en beleedigen, geestelijk te
ruggeslagen door mijn meerdere op het punt van list en
schandelijke middelen. De goede maar geestelijk minder
ontwikkelde man zou in dien strijd ontegenzeggelijk
het onderspit moeten delven, omdat hij weerloos was
tegenover de valschheid van zijn tegenstander. Hoe
ellendig voor hem, op die manier te gronde te moeten
gaan, zonder er zelfs de proef van te mogen nemen
wat zijn krachtigen arm zou kunnen doe tegen dien
