op zachte kalme toepassing van de wet
op het pesoneel. Omtrent het muntstel
sel deelde hij in menig opzicht het
gevoelen van den heer Prins. De heer
van Lier betoogde, dat het overgangs
recht op effecten en rentegevende schuld
vorderingen wèl mag in stand blijven
naast de vermogens belasting mits er
rekening worde gehouden met het pas
sief van den boedel. De Min. van Fin.
meende, dat als alle landen het bime
tallisme invoerden, geen andere oorzaken
krachtig genoeg zouden zijn om het stel
sel te bekampen; maar de kans daarop is
zeer gering. Het gevaar van onzen toe
stand ziet de Minister niet in. Of buiten
gewone maatregelen voor het muntwezen
noodig zullen zijn, hangt hoofdzakelijk
er van af, dat men zich niet zenuwach
tig moet maken. Wat de schattingen
bjj het personeel betreft, verzekerde de
Minister, dat hij de inspecteurs zal
aanschrijven, met de meest mogelijke
zorg kennis te nemen van de reclames.
Voor het belasten van buitenlandsch
vet en huiden bestaat geen reden, omdat
ze meerendeels niet in konkurrentie
komen met de binnenlandsche. De Min.
zal trachten een zoo goed mogelijk
kadaster te verkrijgen. Wat de over
gangsrechten op effecten aangaat, vindt
de Minister het zeer moeilijk te bere
kenen, op welk deel van vermogen een
bepaalde schuld drukt. Na replieken
werd liet hoofdstuk aangenomen. Ook
werd goedgekeurd het Hoofdstuk Onvoor
ziene uitgaven.
HAARLEM 8 Februari 1898.
In de groote zaal der Sociëteit de
Kroon hield Vrijdagavond de Heer Tours
eene voordracht over Toynbee-werk in
het algemeen en de toepassing ervan in
„Ons Huis" te Amsterdam.
bpreker zette uiteen hoe in de laatste
helft dezer eeuw meer en meer de be
hoefte aan broederschap onder demen-
schen was aangewassen, hoe jonge
mannen en vrouwen zich willen plaatsen
onder minder gegoeden, uit menschen-
liefde om van hun tijd, van hunne kennis
en verschillende geestes gaven, anderen,
minder bedeelden, die daaraan behoefte
gevoelen, als gewone menschen mede
te deelen.
Ook in onze stad is die geest ont
waakt en het was op uitnoodiging van
het hiertoe opgericht comité, dat Spreker
het een en ander wilde mededeelen over
het Toynbee-werk zooals het wordt op
gevat in de Amsterdamsche stichting
„Ons Huis".
Aanleiding tot de stichting gaf het
inrichten van eene Bewaarschool in de
Uilenburgerstraat te Amsterdam, door
de vrijgevigheid van een vermogend
Israëliet. Zooals steeds voorbeelden
trekken, stelde een ander vermogend
man eene som beschikbaar, tot het
stichten van iets dergelijks in een ander-
deel der stad en deze Volksvriend gaf
gehoor aan den wenk tot het stichten
van een gebouw in het belang dei-
volksontwikkeling. Dit verrees in de
Rozenstraat.
De hoofddenkbeelden der stichting
bepaalde Spreker als volgt: Voorop
staat Volksontwikkeling. Naar godsdien
stige of staatkundige overtuiging der
deelnemers wordt niet gevraagd. De
man staat er naast de vrouw, niets
wordt er aangeboden zonder betaling.
In elk der Comités neemt de vrouw
plaats naast den man, liefst vertegen
woordigende eiken stand der maatschap
pij-
Het Amsterdamsche „Ons Huis" heeft
eene bibliotheek. De boeken worden
met zorg gekozen en wie er gebruik
van maakt betaalt een stuiver per jaar
en een cent per boek. Daar wordt tevens
de Spaarbank gehouden en gelegenheid
gegeven tot het ontvangen van rechts
kundig advies. Van deze laatste in
stelling maken 15 a 20 personen per
week gebruik.
Dan is er een leerzaal, waar onge
veer negentig personen kunnen plaats
vinden. Bladen en tijdschriften van
elke richting zijn er voorhanden. Zij
worden door de lezers zelf gekozen
het onderling kennen en waardeeren
wordt er zeer door bevorderd.
De vaste leden betalen 25 cent per
kwartaal. De arbeidende stand is er
sterk vertegenwoordigd. Er komen eiken
avond ongeveer vijftig personen, doch
het getal zal toenemen, als de arbeids
duur korter wordt. Er is een gymnas-
teiklokaal en het plan bestaat zelfs
dansles te geven, welk plan door Spreker
op zeer goede gronden werd verdedigd.
Boven zijn lokalen gewijd aan het
welzijn der vrouw. Er wordt geleerd
verstellen, wollenaaien, knippen en naaien
van onderkleeren en kookles gegeven;
de laatste wordt betaald met 10 ets.
per les, de eerste met 10 ets. voor 5
lessen.
In de gehoorzaal wordt aan zestig
menschen van zeer uiteenloopend beroep
natuurkunde-cursus gegeven, er is verder
een debating-, een schaak- en een reis-
club. Veertig personen nemen er aan
deel. Thans heeft zich een club gevormd
om in 1900 de Parijsche tentoonstelling
te bezoeken. Het bq wonen der voor
drachten geeft niet zelden aanleiding
tot het vormen van speciale clubs.
Zondagsavonds hebben er concerten,
tentoonstellingen enz. plaats tegen be
taling van 5 cents en de beste artisten
stellen zich daarvoor beschikbaar. Er
worden ook zoogenaamde praatavonden
gehouden; daar kan ieder zich uitspre
ken en deze zijn dikwijls zéér belangrijk.
Natuurlijk worden tegen de Stichting
bezwaren geopperd, zooals de meening
dat alle godsdienst er vreemd aan is.
Den godsdienst als zoodanig, Spreker be
doelde natuurlijk dezen als tak van onder
wijs of bespreking, toe te laten isonmoge-
lijk, waar men tracht geen enkele
richting buiten te sluiten, doch er wordt
gezorgd, dat er met de overtuiging van
geene enkele richting wordt gespot maar
die geëerbiedigdhet zedelijk leven wordt
er beoefend.
De opmerking wordt verder gemaakt
dat de onhuiselijkheid ei door wordt in
de hand gewerkt. Nu wordt het begrip
huiselijkheid verschillend opgevat. Door
echter van tijd tot tijd het zonnetje van
buiten naar binnen te brengen, vordert
het huiselijk samenzijn in belangrijkheid
en eene opfrissching van gedachten en
gewaarwordingen werkt heilzaam.
Wat geeft U alle moeite, vraagt men
en zult gij er plezier van hebben? Men
doe echter het goede omdat het goed is,
dus uit plichtgevoel. Waardeering levert
het werk in ruime mate, men geve met
veel toewijding en dan zal men gelukkig
zijn omdat men anderen gelukkig maakt
en bovenal omdat de toekomst toewijding,
zich geven, als eisch stelt.
Na eene korte pauze werd gelegenheid
gegeven tot debat. De vrees werd geuit,
dat althans de zaak hier ter stede échec
zal lijden omdat de arbeidsstand niet vol
doende in het Comité is vertegenwoor
digd en gevraagd of de instelling zal
zijn eene sociale of eene philantropische,
van welke laatste er te Haarlem zeker
genoeg zijn.
Het eerste gedeelte der vraag werd
namens het Comité beantwoord dat het
plan bestaat het Comité met werklieden
aan te vullen en de Heer Tours deelde
mede, dat hoewel het stichtingskapitaal
was geschonken, de deelnemers voor
alles moeten betalen voor de onkosten.
Zijn er leden in het Comité die met ande
re bedoelingen dan die van zuivere
menschenliefde denken nut te stichten,
die vinden zich spoedig anders ingelicht
en druipen af.
De vragende persoon wenscht op te
merken, dal zijne vragen geen kritiek
bedoelden.
Nog werd de vraag beantwoord of
onderwijzeressen en onderwijzers een
belangrijk aandeel bij het werk hebben,
met de verzekering dat uit den aard
der zaak onderwijzeressen meer bij de
zaak betrokken zijn dan onderwijzers.
Eene vraag omtrent de comsumplie
leidde tot de bespreking van het ge
heel verbieden van bier. Haantjes-bier
wordt verstrekt, dit bevat zeer weinig
alcohol. Bier geheel uit te sluiten zou
ook niet goed zijn.
Zal het vertoeven in ruime, luchtige,
goed verlichte lokalen geen ontevreden
heid wekken met eigen omgeving en
zou het niet beter zijn de menschen
meer bepaald in hunne woningen te
bezoeken wordt opgeworpen. De Heer
j Tours had van het eerste nooit iets
gemerkt, doch raadde het laatste sterk
aan.
Nog werd over het reizen naar den
vreemde gesproken en opgemerkt dat
eigen land en eigen omgeving toch niet
onbekend behoorden te blijven, wat
gaarne werd toegegeven, doch de ver
zekering werd gegeven, dat eigen land
en omgeving te leeren kennen en waar
deeren niet wordt nagelaten.
Een der aanwezigen uit den arbeiders
stand betuigde zijne belangstelling in
de stichting omdat zij zoude kunnen
medewerken tot algemeeneontwikkeling.
Tot slot deelde de Heer A. van der
Voort het ontstaan van het Comité
mede, alsmede de plannen omtrent de
op te richten stichting hier ter stede
als volgt: In het verschiet liggen een
leeszaal, conversatiezaal, bibliotheek,
clubs, afzonderlijk voor jongens en
meisjes, samenkomsten, lessen en lezin
gen. Hij verzocht den geldelijken en
ook den zedelij ken steun van de aan
wezigen tot het verkrijgen van eene
Inrichting als door den Heer Tours be
doeld en dankte den Spreker voor zijne
heldere en gloedvolle voordracht, waar
door hij zeker de harten voor de zaak
zal gewonnen hebben.
Een talrijk publiek woonde Zon
dagmiddag de matinée bij, welke door
het Schotsch Orkest uit Glasgow inde
concertzaal gegeven werd. Bij zijn op
treden werd de heer Willem Kes, de
leider van dit Britsche gezelschap met
warmte toegejuicht. Tot geestdrift steeg
deze sympathieke begroeting, toen het
Orkest met machtig zwellende golven
van geluid het Oude-Wilhelmus aanhief.
Bij de voordracht van het eerste
programma-nummer, de ouverture Frei-
schütz, bleek terstond, dat men een or
kest van den eersten rang voor zich
had een keurkorps van artisten, in
staat de moeilijkste orkestwerken op
zeldzaam voortreffelijke wijze uit te
voeren.
De zelfde indrukken van volmaakt
heid, die het orkest uit het Concert
gebouw geeft, ontvingen de hoorders
van dit orkest. De samenstelling zal dan
ook niet veel verschillen. Mogelijk is
het strijkorkest hier nog iets talrijker.
Het Schotsch Orkest telt 16 eerste
violen, 16 tweede violen, 12 alten, 12
violoncellen en 8 contra-bassen. Met de
houten- en koperen blaasinstrumenten
en het slagwerk bestaat het uit 80
executanten.
Behalve de genoemde ouverture van
Weber, het Scherzo uit Kin Sommer-
nachtstraumvan Mendelssohn en de
klassieke Symphonische Etuden van Schu
mann, met bekwame hand geïnstrumen
teerd door den heer Kes, bevatte het
programma moderne orkeststukken,
waarbij de phantastische inhoud en de
kleurrijke klankcombinaties beurtelings
de aandacht trokken. Bewonderenswaar
dig was de eenheid en de rythmische
duidelijkheid in het spel, overstelpend
de grootsche effecten van klank en toon
in verschillende onderdeelen ontwikkeld,
vol nobelen kunstzin de muzikale
wedergave.
Indien de heer Kes zijne landgenooten
heeft willen toonen, dat hij in den
vreemde eene even eervolle en voor den
kunstenaar waardige plaats inneemt
dan hier door hem werd verlaten, is dat
doel volkomen bereikt. Zijne vrienden
en vereerders zullen met onverdeelde
belangstelling van zijn arbeid ginder
hebben kennis genomen.
Het programma der orkestnummers
werd aangevuld met een viool-solo van
den heer Elkan Kosman, een Neder
lander van geboorte, die eenigen tijd
in het orkest van Lamoureux de plaats
van orkestmeester vervulde.
De wijze waarop de heer Kosman
het bekende Concert van Mendelssohn
voordroeg, wijst hem eene voorname
plaats aan onder de vioolartisten. Geen
wonder dat zijn spel met uitingen van
levendige sympathie werd ontvangen.
Zondagavond is de heer Kes met zijn
intelligente musici weder naar Engeland
vertrokken.
Het specialiteiten-gezelschap van
den heer Vleugels van Rotterdam had
Zondag-avond in den schouwburg veel
succes, 't Komt ons voor, dat het uit
goede krachten bestaat.
Naar men ons mededeelt is het
comité tot het exploiteeren van het bui
tengoed Duinendaal te Bloemendaal
zuidelijk deel, thans ook eigenaar gewor
den van het noordelijk gedeelte van het
fraaie park, voor de som van honderd
duizend gulden.
Onder het opschrift nieuw model
hoofddeksel voor de opperofficieren van
het leger deelt de Oprechte Haarlemsche
Cour. het volgende mede: Heden waren
wij in de gelegenheid het nieuw model
van het hoofddeksel (steek) voor de
opperofficieren van het leger te bezich
tigen, zooals dit door Hare Majesteit de
Koningin-Regentes is goedgekeurd.
Wij meenen te kunnen zeggen, dat
het zeer smaakvol mag genoemd worden.
Wij maken hiervan bijzondere melding,
omdat het onze stadgenoot de heer C.
F. Henning firma A. Prinsen, Groote
Houtstraat 80 Haarlem is, die de eer
heeft gehad dit model, ingevolge be
stelling, te leveren. Dit is eene onder
scheiding, die door de genoemde firma
zeker op hoogen prijs mag gesteld wor
den; de uitvoering toont, dat zij die
onderscheiding waardig was. De opdracht
bewijst genoegzaam, dat haar naam ook
buiten Haarlem alleszins gunstig bekend
is.
INGEZONDEN.
Van verschillende kanten ontvang ik,
met gelukwenschen over het muzikaal
succes, de verzekering dat bij eene even-
tueele herhaling van het Concert Zals-
manPielage de concertzaal stampvol
zal zijn. Gaarne ben ik tot een her
haling bereid (en ben zeker dat al de
medewerkenden dit zullen zijn) maar
moet als voorwaarde stellen: de zeker
heid, dat ditmaal ook financieel succes
worde behaald. Ik wil daarvoor inteeken-
lijsten laten rondgaan, maar vraag,
alvorens onkosten te maken, van hen
die mijn plan willen steunen, de bewijzen
hunner sympathie in den vorm van
briefkaart of naamkaartje met adres.
Ik hoop met elke post een flink aantal
te ontvangen. Mijn adres is Coornhert-
straat 35.
HENRI PIELAGE.
VERGADERING van den Raad der
Gemeente Haarlem,
op Woensdag 9 Febr. 1898.
des namiddags te 1 ure.
De volgende stukken en puntemullen
aan de orde worden gesteld:
1. Mededeelingen en ingekomen stuk
ken.
Adres H. Scholten aankoop grond
in den Hout.
2. Voorstel B. en W.W. naar aanlei
ding van de motie van den lieer
J. J. Sneltjes betreffende uitbrei
ding St. Elisabeth's of Groote
Gasthuis.
3. Id. id. verandering kostelooze school
lett. E in Vijfde Tusschenschool
enz.
4. Id. id. vaststelling 3e suppletoirko
hier,plaatselijkedirecte belasting,"
dienst 1897.
5. Id. id. verpleging arme idioten voor
rekening der gemeente.
6. Id. id. uitstel voldoen aan concessie
voorwaarden Ned. Bell-Tele-
phoon Maatschappij.
7. Id. id overneming slop tusschen
Palmstraat en Rozenpriëelstraat.
8. Id. id. met rapport commissie van
financiën adres P. Goedkoop Dz.
huur grond Spaamdammerweg.
9. Id. id. adres bestuur Wilhelmir.a-
naaischool toevoeging dames-co
mité aan commissie van toezicht
lager onderwijs.
10. Rapport commissie van financiën
rekening Kamer van Koophandel,
dienst 1897.
11. Benoeming gemeente geneeskundi
ge-
12. Voordracht B. en W.W. benoeming
onderwijzeres 2e kl. kostelooze
school E.
13 Benoeming stembureau verkiezing
lid van de Kamer van Koophan
del en Fabrieken.
14. Verslag opzichter gasverlichting over
December j.l.
15. Zitting met gesloten deuren.
ALGEMEENE NEDERL.
Trouwen Vereeniging Tesselschade
Afd. Haarlem.
Bemiddelingsbureau: Spaarne 102.
2 betrekkingen gezocht voor kinderjuffrouw,
uitsluitend in Haarlem voor halve dageu of
geheel.
1 voor assistente in de huishouding; is uit
stekende naaister, onverschillig voor Haarlem
of elders.
2 als assistenten en gezelschapsdames, onver
schillig voor Haarlem of elders.
1 als naaister (huis).
1 beschaafde jnffrouw, middelb. leeftijd, om
met kinderen te wandelen.
1 beschaafde juffrouw, om dame voor te lezen.
1 lessen voor muziekonderwijzeres, billijke
condities.
2 pension aangeboden op goeden stand.
ORGELBESPELING
in de Groote- ot St. Bavokerk alhier, rp
Donderdag lOFebr, 1898 des namiddag* van
2—3 uur, door den Heer W. EZERMA.N.
PROGRAMMA
1. Preludium en FugaC.F.Hendriks.
2AdagioMendelssohn.
3. Fantasie, Variatien en Fuga...F. Kauffmann.
4. AdagioG. Merkel.
5. Aria en Romance uit:
«O du mein holder Abendstern".R. Wagner.
