-also] jfj9iqi[ aqasqio^ jap uayuqospuBq apA ap uba
qooa 'ainoiv 'puaiJAiuazaoq ufiz uba qoiz paaMaS ufiz
)BB)s ui jararaiu fiq noz iqoqpM 'uaqBjquEB jaSpni'j
jooa snsqi aip 'jjnpS isqoAiaquo uba uajBf uaiBAn pj|
puB[ aqasJBBqjBq pq uba uappiraa) uaSajaS 'uaddsqos
-napAA jap pap ap jbbu uamoojp paap napuBj ajju
uba uapjaapS ap )baa 'puoA apaSjapaM jasq atncy a)
siqoap aip 'fuaqaoq uaa qoiz puoAaq raiq 'uaSuuaoA
-apai auljz umojY apJBBUiiaA ap ppiq jaijj
jbbu apjaapS aSuof 'apuimaq uaoiBMq Suisjbjubb
ui uiaq pm aip uajp joop 'ap qorjiaA qfippuig
■SnijaqqiMiuo ua Suiotjoa ufiz ubb Sjoz apaatu ap fiq
appaajsaq uajBf auappqosjaA 'tupqaS uaa Subj pm
uazap uaAajq SuipSuot nap uba uoabS ajooiS aQ
qqa uaqos)qoaj)g nap
'suuoSajr) uba Suipiaj ap japuo uapjoAA a) p)b8|daS
jBBp mo SuiABqasaq ua mopuaisijqQ uba )undpuBjq
pq )qoaj)£) jbbu 'qaozjaA ufiz do 'oujbbS uooz uuq
uapuoz fig 'pSqsaAaq piaM jaiu israoqim ap ui 'jBBq
bu ua jooa uapAooz sp 'aq[3M SuqpdsjooA uaa do.
iqoB uaaS uaSaop dBBaq nap uba sjapno ap qooQ
<(jpfljp nap uba jaoAiaS pq uaAoq uazaiqiaA
uaijaoq fiz sjb 'uazaj )0) uajapaujaA qoiz uaSuipapa
jap uauoz ap uaipui 'ubbS apuoiS aj pom ppja«
aQ' suaqi qoop 'pfiyaaj ami uba uaiapuiq ap ptu
ppadsaS pdssSfuq Si)snj pq fiS ipaq uaoj, puaq aniajq
jaAMi a;qja)s ap jooa puaqaiaq 'uaqijp a) piidsjqoBf
uaa uaqqaq )qoBjpS fiS ipnoz uajef SiyfiA joo^//
uaqjaiuuBB paap puappnqospjooq 'appjsqjOA joopS
apno pq hi aip 'sjapBA sufiz ;uBMjaApao[q uaa pp
'jads uag qqoozaq sjapno an fiz azap jaauuBAi 'uaop Sbz
snioBjiaog ^bba fiq sjbooz 'apuazaj uaa uba uaspoq
a) bu Suipnoq ap apanuaap ua uaSiuaajaA a; qaoq
Si
aSaMjaAjBq uaAfqq uapaatu aQ* 'paapusa tuBBuafhiBB
-uo aip 'qoBj uajjoq 'uapuajqoBuitu uaa pui 'oq)jf^
appjooA\)ub (('uapaj)uauuiq a)suira ua) aip fiz s|Y"
uapaj)uauuiq |ooqos ap fiz
P) ]aA\ naiqossij\ 'uapjsaS uajaSaz uaAaz )atn qaoq
uaa spasp Sou uaq jooa yfqq ;aq 'Biraouojps ua bij)
-aiuoaS 'Boi)amq)ub 'soisnpj "uauuiSaq uauunq raniA
-upBubpq ubb fiM jooa uajnp Subj Sou jbz pjj'/
•ubbS uaq jaSpnig Sbz qoBjmqS uaa pj^j
•aSipoou auaa )aq
piu ooz 'apnaopjOA uajaA jaaz uapqoB uajaids aqjap
'jqoBjq aqfipcDBqaiq;uauusds a) ui )saaS unq uooA\aS
lain Sou uajBAA uaSuiqapa aQ -nappaodsuaaq 'Supqoij
-j3a uba )qonz uaa )aiu 'qoiz 'pjooAAquap qosuaq ua
)aojS uaSipaiqjaa bu 'uapaijaSuof ap jo Bufiq uaaqos )ajj
•uadoopS sfiMJapuo )aq uapaq puq 'souopaqj ua boi)
-oapip 'BoipmoiBjS uuiiaij) pq :aup apjaa ap JaAO
•ua)8uuq afiJA apmaouaSooz 'uaAaz ap spfqsap aqBAaq
iqoijjapuo puapiajaqjooA )ajj -pSipuiaaS sbm saj aQ
(jpuoA tuaq fiq qfqaqjaAV d{nq apqOBMjaA aip jaS
-pniQjo '^bb) aqoAaqaom ufiz fiq 'pSaoAaSaop jadjaq
s|8 jaSpniQ maqjpBq suiJoSai*) qooqos aqos)qoaj)Q jap
uaSuqjaaj apaq jap uaa 'oq)if^ sbm pjj -pSiufidaS
pjnpaSuo ua piaqpSaafaS joop 'pjaapaA ;snjuo joop
pjaM paotuaS aSuof pp qfippinp sbav pjj -uaSoAiaq
uaaqos uaqqoqos aSqqoBdcuBjq joop 5[bba )Bp 'pBjaS
ufiz do jb SipspaS uapjasBiAv jjaa[q ua poo-g -aptuapB
jaSpniQ uba SuiSaiAaq aqja aip 'apaJA uaqfipjaq
nap jbbu sjaaSjaAa) uiaq ftq jqooz nam qoop 'qfq
-jajm SipSnaf ufiz uba qaj) ajapai apnaqaa) )qoBjq
-sjiAA ua piaqjapuBjqog 'uaunaq a) usjbm iqoqdjaA
uaqfijapaaS aps )Bp 'yuqosaS uaa sisuajBdsijj siuopisj
uba l(snoi)8Bisapoa Biiogjo ap// joop uauiouaS SBjsaq ut
8 i
74
zooveel dit nog in zijn macht stond Zij vonden hem
nog levend om, weinige uren na de herroeping van het
wreede vonnis, dat hij eens velde over den beste, den
edelste zijner onderdanen, na diens zoon te hebben her
steld in den rang en de waardigheden van zijn geslacht,
voor goed de oogen te sluiten.
Thiatgrim bleef voortaan in het land zijner vaderen.
Zijn huis was het waar Bonifacius steeds geopende
harten vond, dat Willehad menigmaal tot rustplaats
verstrekte. En thans was het Liudger, zijn zoon, die
alle aardschen rang en eer van zich werpend, in de
volle kracht zijner jaren, in hun voetspoor trad, door,
als geloofsprediker, rusteloos te arbeiden in zijn ge
boorteland. Want opnieuw dreigde de leer van Wodan
het meer en meer kiemend en wassend Christendom
te verstikken, door het hevig optreden van den tegen-
woordigen koning Radboud en van Ormr, diens woeste
gunsteling. Toch was, tot nu toe, Liudger gevrijwaard
gebleven van alle aanslagen, bewaard voor iedere moor
denaarshand. Waren de laatste woorden hiervan oor
zaak, door den eersten Radboud, met stervende lippen,
gefluisterd
'/Vloek over hem, die het ooit waagt de hand op-
teheffen tegen een lid van Wurzings huisVan zijn
rang vervallen, verbannen uit zijn vaderland,jj zal hij
dolen in den vreemde, beladen met den vloek van
iederen weldenkende, verdoemd door den Alvader tot
het einde der dagen
Het was een welbesteede jeugd geweest, gesleten
onder onafgebroken studie, waarop de zoon van den
Frieschen edelling Thiatgrim mocht terugzien. Als
kind was het reeds zijn liefste bezigheid repen perka
ment of dennenboombast te verzamelen, die tot een
79
steken. Beloof hen een strijdros, edelvalken, de wilde
jacht op beer en everzwijn en zij zullen u volgen,
door de hitte des daags en de koude des nachtsMaar
voedsel voor hun geest, zij begeeren het niet
De middelen om te ontkomen aan de klauwen van
den satan, zij zoeken noch vragen er naar. Verdoemd
zullen zij wezen, al die verstokte Friezen, die aanbid
ders van Wodan en zijn duivelenheirReeds speur
ik den sulferdamp, die hen zal verstikken, het helle
vuur, dat
Bedarend legde Liudger hem de hand op den schou
der.
//Stil, stil Wytho! Gij doet mij pijn. Oordeel niet,
opdat u geen oordeel treffe. Vergeet niet welke voor
beelden velen voor^oogen hebben, hoe dwang en over
macht anderen terughouden, hoe
Wytho was opgesprongen, zijne handen beefden.
//Dwang, overmacht! Zij mogen zich niet laten te
rughouden, waarjhet de eer geldt van het Godsrijk
//Moet men ookjjvan velen die aarzelen, niet getui
gen: //Zij weten [niet [wat zij doen?" Het is het ge
loof hunner vaderen, dat zij moeten verlaten. Gods
dienstige tweestrijd, wondt de ziel dieper dan het
vlijmendste wapen het lichaam. De beste Chistenen
worden zij die, niet zonder ernstig nadenken, de groote
schrede wagen."
Wytho haalde minachtend de schouders op.
//Nu, uwe Friezen wegen en wikken dan wel lang
//Ook gij zijt een Fries, Wytho." Deze hield zich
alsof bij die woorden niet verstond. Halfluid herbaalde
hij de klacht Livinus aan Flobertus
