jaajq ftjj -uaiap jaara pioo raaq uoq pjcras aiapuB uaaS
jbbui 'jaarajararaiu SBuaS 'uaSsjsaS Suiijbiubb aip joop
inaq apuoM ag -piBq uftz do pusq ap ftz apSaj uaoj,
•apqoBjraqS fiz 'moo} ui pain 'jb qoiz appuaM uipog bq
-qipq .iBcq joop uannoMjaAO sbm ftq 'psinA uftz [aupuo
pjBBMzpaq 'apjBB tap pnapaiuq quoz 'pjaq apnajau
-a8az spaaps ap 'japqoaAdraBij apiaomiaAuo ap 'ftjj
•naaqasjaA aAjaz Bpaj^r nipoS apuopq ap 'UBuiapiog snu
oaiqoB[saS aqosaijg apsjapa jap naa uba pij naa
aoq J9MU naa [BBtnnaa aoq 'q[OA sno uba aSus apno
ap n jauuijajj majapajaA qoop 'uajappiqiaA para n §ui[
gapsinaiap pBB[ 'qjtjq Mn pin 'qaajq pspBBjdsira atp 'apjaq
naa qn'jj -MnoiA naa uba 'naaapuB uba uaSusqjB para
jiaqsuaAa] aqosuB§ Mn psag -uaAjaz n pop raoq 'oqqpj//
maps apnaroan
-jaap 'aSjisnja uftz ftq apjooq 'aaSsjsaSj piaMj sjapnoqos
auftz mo uijb s^aSpnig aoq oqqg appaoA sdBjqsuag
qius
naa ui uaAjaipsgaM aip [napiooM apqosz 'uaiapsmpf
a; a a b2 ja a o na Smpsnjaq uba napjooM suuqp qoo
uaddq ajqaajqjaA aaMp uappqoBjp 'naam tjoiz uapurq
9[[Bius aavvp uapraapq 'uaSioqiaA pjaM uftpjoS uaa joop
spqaajs SubSui ap ubajbbm 'qajpjaAftz paq m ug
•naAa^aSni spojp
uapquajqaS joop ua°ui[jaMdo aiappiq ap jooa qaaAY
'SuipsiBqpm aqaj uaa pop uiBMq piBtns uapajpsaq sjaa§
-jaAap 'apdojqaSdo Sub[ apjaaq ubui aqiaps aQ pBBjaS
paq jooa uapusq ap Saojs na do fiq p]aiq gnjiaspojg
sucqp ua jBBq qi pjaiq uaAaj paq usp
ja°ooq 'pi^q uftm iBBq aptuaou „paSua apaoS ufij\[//
•uainajq ua subjS jam uaAa( uftm apioop uaa||B ftz
•uazoj ap jooa pqoij paq usp 'apjBB apjftpsiaA ap jooa
nozapua] ap UBp jaara ftra sbm ftz •apuimaq appqpuo qt
L6
100
hem gericht, met hun innigen blik; de hooggaande
golven van gesmade liefde en gewonden trots legden
zich. Zwijgend beantwoordde hij Liudger's handdruk.
//Ubbo, de oude Perzen hadden de gewoonte niet
te bidden om iets, dat zij begeerden of om eenig goed,
maar altijd om het goede. Zij begrepen, dat niemand
zelf weet, wat het meeste dienstig is voor zijn geluk,
dat wat de mensch als een zegen beschouwt bij de
uitkomst menigmaal blijkt een vloek te zijn geweest.
Door lijden tot waarachtig heil, dit is de ervaring van
menig menschenleven. Neem uw kruis op, het is het
teeken van het Christendom. Zij het ook uw schild,
het symbool van bitter lijden, dat voert tot eeuwige
heerlijkheid. Het kruis, beschouw het als het zinne
beeld van geheele opoffering van eigen ik aan anderen,
die hiervoor misschien nimmer zullen danken, maar
toch eenmaal eerbiedig zullen neerzinken, voor de door
nenkroon, die werd tot stralenkrans. De vuurdoop van
ontgoocheling en zielesmart, wie werd hij bespaard?
Wel hem, die zijn troost vindt in de smartvolle wer
kelijkheid, door met alle krachten hem gegeven, zich
te wijden aan het heil zijner medemenschen, pelgrims
naar de eeuwigheid als hij."
«-Uwe woorden klinken als een stoot op den krijgs-
hoorn, zij zijn een oproeping tot krachtsontwikkeling
van lichaam en ziel. Maar wie heeft mij noodig Wat
ik doe kan elkeen verrichten, oneindig beter dan ik
dit vermag."
Hij liet het hoofd op de ineengeklemde handen zinken
en meewarig zag Liudger op hem neer. In het snaren
spel dezer menschenziel was een toon gesprongen,
welke haar voormalige harmonie vormde tot schrille
wanklanken. Wie, wat zou in staat zijn de accoor-
■pqoBU uaiaquop ut SuiSjaAO Buftq aip
'Suiiamaqos aMUBjp uaa apqosjaaq jo pamaq nap ubb
sub[° opqasz uaa apJooqS SuqassiMjB fig 'uapjainismo
UBBra apuaqaaiqjaA spaaj jap pqoqjaAjiz paq Sou sraos
jjbba apuajft unq ui ftz uooqosjo 'iqonj ajaquop ap
ubb pjaapjaA qarz uappnq s(BSSBmuaq|OM app -pqoBjqaS
-jooa uapjaM spaaj atp 'uajqaBM aj uapjBBd ap do mo
uapnq jbbu uapBj) ftg -napjooM uba paojA uaa usp jap
-uaqajdspM sbm qqq ufiz 'jnap ap apuado jaSpnig
|atz ap jbbu
uajBM uapBjaq aip uaq jooa apajA 'tUBsqotj paq jbbu
uapiaotujaA ap jooa ;snj 'apajA aSqraq na psnj appiqs
apqosjaaq 'apqbbj apjBB ajaquop ap jauiaq uap uba
jnnzB puajBjps ')aq jbbm jBBp jbbui 'jquoApuo pfups
ap sbm puojSjooa uap dg 'qi[q s(jaSpnxg jooa 'uaotztA
uaauisjB 'napjooM aujtz ftq saaj p|8A pftM uag Tioz
uazaM jBBjdaSaz |BBmuaa jbm apjBBqjaA uaSoo janftz
sub}S ap jbbui 'Sipsuja qijq uftz sbm Sop^ uainjsMnoj
apSajaSjB uaa s[8 'uapajSjuo sbm tuaq apqoBpaS ajap
-piq ajapat sdBjqsuaa jo sbm pajj -puapjoSuio pjBBMZ
uftz oqqg SaojA <((j ubbS ap n para ftra US punSja,\//
,/uaSSazapjaaAmaqqaq qi// pjBBpaq ftq 5[Bjds(('uaAaSaq
japsaam mu jbbu ftra qt psq psraoq Mn japuoz jjoq"
uajazjbb ftq noz pbm 'paaj qosuaraapara uaa 'apquaM
pqoijd ap jbbui pqoBtn sqnuQ ni qoiz jbS ftq 'uapsoq uaAaj
paq raaq uoq pqoop azag -ptajaq puopsjap sbm jaSpnig
(<j ftra para raoq 'jaSpnig apapa
!n piq 3ji 'o j pjsoqaq aquBjq uaa pbm ftS s[8 paaM
puBraaiu 'ftS sjb uaSuara ftuaspjB ap ubq puBraai^j//
•puadftjSuBB ua SiAaojp uaquopq uaS
-uipaapapara ajsq qoQ 'appqpo J00A apqaams dpnq mo
maps uaqojqaSjB uapqoBjq ua uaqqius joop 'uaa para
aqpaM 'n^g sbm pajj "Ssoja SuaSaop aip 'muoja uaa paq
tOI
101
den opnieuw te doen ruischen met vollen, reinen
toon Het deelnemend vriendenwoord werd hem belet,
een vuistslag dreunde op de deur, hol klonk de echo,
die hij opriep in de vredige woning. Een man stormde
binnen, hijgend naar adem, sidderend, bleek, met bloed
bevlekt door de felle zweepslagen, die hem striemden,
hem bijna hadden gedood. Jammerend, met door snikken
afgebroken woorden klonk zijn verward, half onver
staanbaar verhaal: ook hij was dien dag gesleept naar
Haron state, ook hij was gegeeseld op Ormr's bevel,
ook hij had het vreeselijk moordtooneel aanschouwd.
Het was een sombere, bloedige schilderij, die zijne
woorden ontrolden, voor de oogen zijner ontstelde toe
hoorders wie het bloed week uit het van schrik
verstijfd gelaat. Ubbo had zich plotseling, als met
een schok opgericht en de hand aan zijn zwaard ge
slagen, met fonkelende oogen en dreigend gebaar, zijn
gelaat verwrong zich als in duldelooze pijn. Liudger
stond roerloos, maar zijn zwoegende borst verried hoe
zeer het stormde in zijn binnenste, hoe wild de on
stuimige hartslag was die riep om redding en recht.
Eindelijk zweeg de spreker uitgeput stil, hij wankelde
en zou zijn gevallen als Ubbo hem niet in zijn krach-
tigen arm had opgevangen. Een benauwde, drukkende
stilte waarin een doodsadem door het vertrek scheen te
waren, bleef geruimen tijd heerschen. Nog onmachtig
een woord te uiten, met gejaagde hand en krimpend hsrt,
verbond Liudger de bloedige striemen van het slacht
offer van Ormr's wreedheid. De hand deed wat zij
vond om te doen al beefde ook de ziel van overstel
pend wee, uit diep gevoeld medelijden geboren. Maar
eindelijk was de gemartelde toevertrouwd aan de zorg
van Guntherda, die bij zijn leger zou waken, geheel
