tember eenige weken voor haar gezond
heid in Schotland, op het kasteel Balmo
ral, gaan doorbrengen, bij hare groot
moeder, Koningin Victoria.
Het Turksche legerbestuur heeft in
Duitschland duizend snelvurende kanon
nen besteld, de kosten zijn ongeveer
vjjf millioen gulden.
Onder de kippen van den heer J. P.
de Korte te Meppel bevonden zich er
twee, waarvan de krop zich zoodanig
ontwikkelde, dat deze over den grond
schuurde bij het loopen en de pooten
telkens in de veeren verward geraakten.
Wat te doen? Slachten? Een der werk
lieden van de tabaksfabriek „De Rustende
Jager" van den heer J. Fransen,
genaamd Hoegenberg, wist raad.
Hij snijdt den krop open en daar
vertoont zich een bal, grooter dan een
vuist, bestaande uit heide, gras enz, dat
zich, onverteerd, daar had opgehoopt.
Met een draad wit naaigaren, door olie
gehaald, en eene naald werd fluks de
borst weer dichtgenaaidvier dagen zijn
de patiënten afzonderlijk gehouden en
nu, 14 dagen na de operatie, zijn de
kippen niet alleen volkomen genezen,
maar ook weer geregeld aan het leggen.
In West-Pruisen werken veleNeder-
landsche kinderen beneden den leeftijd
van 16 jaar. De Pruisische regeering
heeft nu last gegeven die kinderen
over de grenzen te zetten, als zij niet
door hun ouders vergezeld zijn.
Een hond uit Assen werd dezer dagen
verkocht en per spoor naar Amsterdam
gezonden. Enkele dagen later verscheen
de hond weer bij zijn ouden meester
te Assen, en het dier mocht nu blijven.
Te Leiden is voor eenige dagen over
leden Mejuffrouw Louise Hardenberg,
Directrice der Kweekschool voor Be-
waarschoolhouderessen aldaar. Geduren
de dertig jaren stond deze hoog begaafde
dame aan het hoofd der Inrichting. Het
Bestuur der Kweekschool heeft als op
volgster benoemd Mevrouw de Bock-
Hardenberg eene der eerste leerlingen
van de overledene.
Bij den landbouwer Kofoed aan den
IJ weg te Haarlemmermeer, zijn door
middel van inbraak konijnen ontvreemd.
Het mocht den Chefveldwachter Sloot
weg gelukken den vermoedelijken dader
op te sporen, zekere A. K. bij wien pog
konijnen gevonden zijn, die door den
bestolene voor de zijnen werden erkend.
Op de paardenmarkt te Hoofddorp
zijn Maandag j.l. aangevoerd 280 paar
den en veulens en 37 hitten. De handel
in beste paarden was vlug, en mindere
soorten traag.
HAARLEM, 26 Juli 1898.
Naar wij vernemen is de sub
commissie voor Haarlem en Omstreken
der Vereeniging tot oprichting en exploi
tatie van Volks Sanatoria voor borstlij-
ders in Nederland thans voltallig en
bestaat uit de volgende persenen:
Jhr. mr. J. W. G. Boreel van Hoge-
landen, burgem. van Haarlem, eere
voorzitter; dr. S. Fyan, te Haarlem,
voorzitter; mr. H. J. D. D. Enschedé,
te Haarlem, secretaris; dr. H. L. van
Linden van den Heuvell, te Haarlem,
penningmeester; dr. D. Bakker, te
Bloemendaal; H. F. Bultman, te Haar
lemmermeer; E. Bijleveld, te Overveen
mr. F. A. Bijvoet, te Haarlem; mr.
M. G. P. del Court van Krimpen, te
Velsen; dr. F. Daniels, te Haarlem;
dr. J. van Deventer, te Bloemendaal;
O. D. Emrik, te Haarlem; dr. C. A.
Gerke, te Zandvoort; W. D Haitsma
Muiier, te Haarlemdr. A. Kouwenaar,
te Bennebroek; F. M. baron van Lyn-
den, te Haarlem dr. J. Nieuwenhuyzen
Kruseman, te Haarlem; J. D. Onder
water, te Heemstede; dr. L. C. Proot,
te Haarlem; mr. W. Th. Pahud de
Mortanges, te HaarlemJhr. P. Quarles
van Uflord, te Haarlemdr. J. W. Schuit,
te Beverwijk; J. Smits C.Jzn. te Haar
lem H. v. Waveren, te Hillegom,
(Huize Hofzicht.)
Woensdag en Donderdag a.s. gaat
van het gezelschap van Lier in onzen
schouwburg de bekende revue van
Reyding Luilekkerland, een waar succes
stuk. Deze revue werd hier ter stede
eenmaal voor 't voetlicht gebracht. Men
ga dus lachen!
Met de kermis krijgen wij de Rot
terdammers, en zij hebben reeds aan
gekondigd Madame Sana Gene, waarin
Willem van Zuylen optreedt. Voorwaar
geen slechte keus voor een kermis-
voorstelling!
- In verband met de aanneming
van de Wet op de persoonlijke dienst
plicht door de beide Kamers der Staten
Generaal is gisterenavond de alhier
bestaande afdeeling van den Anti-
Dienstvervangingbond opgeheven. Dit
geschiedde na de regeling der admini
stratieve en financiëele aangelegenheden.
Het archief der afdeeling zal worden
aangeboden aan de Gemeente terwijl
het batig saldo der rekening zal strek
ken tot den aankoop van een klein
souvenir voor den zeer ijverigen sec
retaris den heer A. C. de Koek.
Na de benoeming van leden en
leden-plaatsvervangers voor de laatste
algemeene vergadering der afdeelingen
welke op 2 Augustus te 's Gravenhage
zal plaats hebben, werd de samenkomst
na de gewone plichtplegingen door den
heer F. van Tuerenhout gesloten.
INGEZONDEN.
De Oranje Vorsten in Haarlem.
Nassau en Oranje-Nassau te Haar
lem, archivalia, (1515—1897) door
M. G. IVildeman, adjunct-archivaris
van Haarlem.
Joh. Enschedé en ZonenHaar
lem 1898.
Tot de schoone' litteraire dingen,
die ééns genoten, nimmermeer uit de
bewondering gaan. mag het Lied aan
Zuleikha van Mirza-Schaffy-Bodenstedt
geteld worden. De vonst om de beminde
Zuleikha met niets of niemand te ver
gelijken danmet zichzelve is
ongewoon en de woorden:
Schön, dornlos, von ewigem Son-
[nenschein
ICann Sie nur mit sichselbst verglichen
sein,
klinken zoo sober dat de ongemeenheid
der gedachte niet lijdt door den woor-
densmuk.
Herhaaldelijk werd ik in de laatste
dagen aan die regels van Bodenstedt
herinnerd, toen ik zoogenaamde recen-
siën las over het geschrift van den
heer Wildeman. De eene penvoerder
vergeleek het met eene historische
schets; de ander met eene feestbijdra-
ge in proza; een derde met een politiek
strijdschrift en een vierde denkelijk
de snuggerste van allen met zich
zelf: met archivalia of bescheiden ge
trokken uit het archief der gemeente
Haarlem, die uitsluitend de be
zoeken door Vorsten en Vorstinnen
van Oranje-Nassau aan Haarlem ge
bracht tot onderwerp hebben en tot
dusver nog niet het licht zagen.
Het is ook noodzakelijk dit te doen
wijl daardoor de deugd der bescheiden
heid in den verslaggever over een
archiefstudie wordt aangemoedigd.
Immers, wie ter wereld zal nu zoo
waanwijs zijn om archiefstukken te
recenseeren? Men heeft zonder meer
en zonder commentaar hunne authenti
citeit te aanvaarden of die op goede
grónden te weerleggen. Slechts in het
laatste geval kan van eigenlijk gezegde
critiek sprake zijn en al het andere
moet zich ipso facto bepalen tot een
relaas.
Wat nu het historisch gedeelte betreft
dit is voor allen die aan de feestvierin
gen te Haarlem in Augustus e.k. zullen
deelnemen dubbel belangwekkend. Men
weet dat de adjunct-archivaris der ge
meente Haarlem (de heer M.G. Wildeman)
tot de feestcommissie behoorend, met
buitengewonen ijver zijn taak vervult
en men kan nu vernemen door deze
archiefstudie vernemen dat hij het
Hoofdbestuur der Feestcommissie tot
viering van den Koninginnedag te
Haarlem een goed hart toedraagt.
Immers, hij biedt meergenoemd Be
stuur „tot steun van zijn loffelijk doel"
de archivalia aan. Bij het historisch
belang komt dus een actueel zich voegen
en men mag hopen dat deze twee
factoren tot een som zullen leiden, die
de koorden van de Commissie-beurs
zal doen strak staan, want, naar men
licht begrijpt, is het des heeren Wilde-
man's doel de opbrengst van zijn boekje,
waarvan de firma Joh. Enschedé en
Zonen met de meeste bereidwilligheid
de uitgaaf belangeloos op zich nam, te
doen storten in de kas van het Hoofd
bestuur. Ik ben zeker dat de uit meer
dan zestig leden bestaande commissie
tot viering van den Koninginnedag te
Haarlem minstens 59 leden telt, die
zich het even leerrijke als het goede
doel bevorderende boekje hebben aan
geschaft. Wat doet men niet als het
een goed doel betreft; als het een ver
dienstelijk commissielid betreft en last
not least, onuitgegeven historische be
scheiden over de stad zijner inwoning
in verband met de Vorsten en Vor
stinnen uit het doorluchtig Huis
Oranje-Nassau betreft. (Taalzifters mo
gen bedenken dat ik juist om meer
klem aan mijn betoog bij te zetten, het
eentonige betreft herhaalde.) Welnu, het
boekje van den heer Wildeman is de
verspreiding in alle, vooral in deze dagen
ten volle waard. De heer Wildeman
is een archivaris door een historicus
aangevuld. Ik weet wel dat alle historici
buiten het maken van archief-studiën
geen aanspraak mogen doen gelden op
den naam van geschiedkundigen, doch
evenzeer is het mij bekend dat lang
niet alle archivarissen historici zijn, waar
er dus één wordt gevonden als de
schrijver van de geschiedkundige aan-
teekeningen over Elisabeth Musch met
allen lof genoemd door de heeren Prof.
Fruin, Victor de Stuers, pater Allard
e.a. moet men ook buiten de kringen
van de Ilaarlemsche Feestcommissie de
aandacht op een arbeid van zooveel
historisch belang vestigen.
Wie bij de lezing van oude chronyken
geniet, kan zijn hart ophalen in die der
Staat Gorinchem en landen van Arkel door
Hendrik Kemp teboekgesteld. Zeker
is hetgeen deze kroniekschrijver over
Karei van Bourgoniën, Grave van
Charloys, Heere van Arkel en Gorinchem
mededeelt voor alle liefhebbers van het
geschiedkundig tijdperk, toen naar
Potgieters fraaie uitdrukking:
't Bourgondische Kruis uit de stof
wolken luchtte,
van hoog gewicht.
Eenzelfde genot smaakt, daar voor
den tijdgenoot altoos de geschiedenis van
het jongst verloopen 50 jarig tijdvak
van minder aanbelang schijnt, wie de
perioden van de Stadhouders uit het
Oranjehuis in dit boekje nagaat. Zóo de
vijf bezoeken door Prins Willem I aan
Haarlem gebracht, deels uit de Haar-
lemsche geschiedschrijvers, deels uit de
Resolutiën van Burgemeesteren en uit
die der Vroedschappen getrokken, mee-
rendeels het best gekend uit de The-
soriersrekeningen; dan de door Maurits,
Frederik Hendrik en de verdere Stad
houders met Haarlem onderhouden
betrekkingen en hunne daarmêe in
verband staande bezoeken.
Het geeft alles van nauwkeurige
archiefstudie blijk en het denkbeeld om
de geschiedenis te fatsoeneeren naar
vooropgezette staatkundige of gods
dienstige meeningen blijft vreemd aan
dergelijken arbeid.
Echter niet zoo vreemd als ik het
wel gewenscht had. Immers in noten
en korte opmerkingen, in kleine grau
wen en snauwen blijkt de hartstoch
telijke gezindheid van den jongen archi
varis. En dat, dunkt mij, ofschoon ver
klaarbaar, niet aanbevelenswaard. Een
relaas van historische feiten uit archief
bescheiden saamgesteld mag niet pole
misch worden. Dat strijdt tegen het
archivistisch karakter. Het is een juffrouw
met een neepjesmuts, die met een waaier
over straat zou loopen en daarmeê
coquette tikjes uitdeelde. Op het
veld van historische werkzaamheid door
den heer Wildeman gekozen zijn nog
schatten te ontginnen. Hij ga voort
spade en houweel moedig en krachtig
te hanteeren, doch, zoodra hij het zwaard
der critiek om de heup gespt, moet hij
op het voetspoor van Prof. Robert
Fruin, het resultaat zijner archiefstu
diën in goed geschreven, vernuftig
opgevatte artikelen aanbieden.
Ik weet zeker dat het debiet zijner
boeken daardoor grooter zal zijn, dan
wanneer hij slechts onuitgegeven ar
chiefstukken aan het licht brengt, hoe
belangwekkend deze op zichzelf ook
mogen wezen.
F. Smit Kleine.
„Weldadigheid naar Vermogen".
Afdeeling: „VERKVERSC'HAÏFING",
Van 1 Nov. tot 27 Juli hebben rich de vol
gende personen aangemeld:
1 voor nachtwaakster
3 voor oppasser.
I voor smid.
1 voor bankwerker.
1 voor kieedermaker.
2 voor strijkster.
1 voor stopster.
1 voor mingelwer
1 voor costuumnaaister.
1 voor kookster.
1 voor breister.
2 voor portier.
37 voor werkvrouw.
5 voor wascbvrouw.
7 voor naaister.
13 voor los werkman.
2 voor pakhuisknecht.
1 voor huisknecht.
1 voor schoenmaker.
1 voor stoelenmatter.
2 voor schrijfwerk.
3 voor grondwerker.
1 voor sigarenmaker.
20 voor loopwerk.
2 voor schilder.
1 voor koperslager.
1 voor blikslager.
Bij de aanmelding moet een getuigschrift van
goed gedrag overgelegd worden.
Van 1 Nov. tot 27 Juli zijnde volgende per
sonen geplaatst
2 voor wascbvrouw.
1 voor los werkman.
2 voor loopwerk.
1 voor strijkster.
35 voor werkvrouw.
1 voor huishoudster.
3 voor naaister.
1 voor slopster.
Particulieren en werkgevers, die van bovenstaande
aanbiedingen gebruik wenschen te maken, worden
beleefd verzocht hunne aanvragen schriftelijk tot
het Bestuur te richten, bus Doelen, Stadhuis, of
Stationsplein
Inlichtingen kannen dagelijks van 9-1 en van
8-5 uur verkregen worden bij deo Administra
teur, bureau Doelen, Kamer No 2.
Voorworpen, gedeponeerd aan het
Commier ariaat van Politie, die da
gelijks (uitgezonderd des Zondags;
van 's middags 11 tot 1 ure voor de
eigenaars terug te bekomen zijn:
Een moer van een wagen. Eenige
portemonnaies met geld. Een dienst
boden japon. Een passer. Een
voorstuk van een blouse waarop een
zeeuwsche knoop. Een R.C. kerkboek.
Een wit koralen kettingje. Een
schooltasch. Een vertind slot. Een
bloedkoralen armband met gouden slui
ting. Een gouden broche. Een
dames ceintuur. Twee kinderboeze
laars en een breikous. Twee zilveren
broches. 1 zilveren ring en 1 paar
gouden oorknopjes, alles defect. Een
gebrand ijzeren dameshorloge. Een
geldstukje. Een koperen dop van
een sportwagen. Een zweep. Een
hondje. Een zilveren knipje met geld.
Een tijgerhond. Een jongenspet.
Een gouden oorknopje. Een hon-
denmuilkorf. Een zilveren dames
remontoir horloge. Een zilveren
schakelarmband. Een blokschaafje.
Een sportschoen. Achtergelaten in
de t ram Een portemonnaie met geld.
Een pakje papierwerk.
GRAAN- EN ZAADMARKT.
Marktbericht van 18 Juli 1898.
Paardtnboonen f 6.75
Paardenmarkt 26 Juli 1898.
Aangevoerdprijs
683 paarden f 800.f 75.
Er waren vele fraaie luxe-paarden,
alsmede beste werkpaarden van gemengd
ras aanwezig, waarvan veel aangekocht
zijn door Buitenlandsche Kooplieden.
Handel zeer levendig.
Markt van 25 Ju'i 1898
Boter. Aangev, 168 verk. 168, K. G.
L. pr. ƒ1,00 II. pr. 1.10 p. K. G.
Biggen. Aangev. 72, verk. 72 stuks.
L. pr. f 7.H. pr. f 9,— p. stuk.
Schrammen. Aangev. 53 verk. 53stuks.
L. pr. f 10.-. H pr. ƒ14.p. stuk.
Aardappelen. Aangev. 906 H.L. verkocht
721 H.L.
L.pr. 1.80—H.pr. ƒ4.00—p. H.L.
Appelen Aangev. verkocht H. L.
L. pr. f H. pr. p. H. L.
Peren. Aangev. verkocht H. L.
L. pr. H. pr. p. H. L.
ORGELBESPELING.
in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op
Donderdag 28 Jnli 1898, des namiddags van
2—3 uur door den Heer W. EZERMAN, met
welw. medewerking van Mej. Lucie Coenen
(sopraan) ut Utrecht.
PROGRAMMA
1. Preludium on FugaJ. S. Bach.
2. Aria: „HöreIaraël" nit ..Elias". Mendelssohn.
3" (Cb: Adafio m0derat°> leSonateMendelssohn.
4. Gebet der Elisabeth nit
TannhiiuserR. Wagner.
5. Brautchor nit LohengrinR. Wagner.
