HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 10
144
met AMSTERDAM.
van ZATERDAG 4 Februari 1899.
Ned. Vereen, tot bevordering
van Zondagsrust.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
op Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
Nieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Eenentwintigste Jaargang.
TELKPHOONNUMMER
TELEPHON1SCHB VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS
P»r drie maandent —,25.
franco p. post —,40.
AfMnderlfJke nommers 3 centen per stuk
Prijs per Advertentie van 1—6 regels 1 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag? en Vrijdagavond.
Advertentiën worden, aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Nord-Zuidliollandsche Stoomtramweg-Maatschappij: HaarlemLeiden. 1 Oct. 1898
Amsterdamsche tijd. Haarl.Hilleg.—Leiden 6.5, 7.39, 9.17,11.- 'sm., 12.17,1.48,3.09,
4.28, 5.48, 7 21, 8.41 'sav. HaarlemHiltegom 10 02. 11.15 'sav.
Stoomtram Haarlem—Alkmaar. (Amsterd. tjjd). Haarlem-Alkmaar: 5.55, 7.20, 9.—, 10.30,
12.—, 1.30, 3.—, 4.30, 6.—, 7.30, 9.—+, 10.30+. Alkmaar-Haarlem: 6 05, 7.45, 9.20,
10.55, 12.30, 2.—, 3.30, 5.—, 6.30, 8.-, 9.-*, 10.25. Tot Velsen.f Tot Beverwijk.
Haarlemsche Tramway-Maatseliappij. Va11 'tStation 7.30 morgenstot 10.30'savonds.
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Tortreknren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oot 1898. Tijd van Greenwich. Naai
Amsterdam: 5 33. 6.15* 7.24'. 7.45, 8 01*. 8.29*. 9.08*. 9.22*, 10.41, 11.-*, 11 28
's niorg12 31*. 1 08. 1 54*. 214*. 2.44 3.14*, 3.36*. 410 4.44*, 4.58', 5.35*, 6.06,
6 45', 7.19*, 7 55, 8.42, 8 57*. 9.38*, 10 10*, 11—, 1147* 'sasonds.
Van Amsterdam- 533, 648, 712*. 7.53*, 8.03, 851, 909*, 9.22*, 9.44*, 10.11, 11 07*.
11 35. 11 59* smorg. 1219', 12.44*, 1.33*, 1.56*, 2 35, 3.05*, 4.01 4 37'. 5.10,5 32,
6 07*, 6 28*, 6 50, 7 30 8 45*, 9.15, 9 56*, 10.35, 1135 's avonds.
Naar Rotterdam 612, 7.33*, 7 36 tot Leiden, 8.15*, 9 32", 10.09. 11 30* 'smorg.. 12 07
tot Leiden, 12 41*, 1.10. 3 28', 4 32. 5.38 tot Vr gelenzang, 6 28*. 7.23,9 08*, 10 20* 'sav.
Van Rotterdam: 5 07, 6 45, 7 35*, 8 35*, 9.45', 10 05 'smorg.. 12 42', 1.-, 212* 3 35*,
3.50, 5 32*, 6 33, 814*, 8.41, 10.28 'sav. De met gem. tremen zijn sneltreinen.
Naar den Helder6.19 's m., 12.30,3.55, 6.55*, 9.45 'sav. De met gemerkte is een sneltrein.
Naar IJ meiden: 5.16, 6.19, 7.42, 8.18, 9 23, 10.44 'smorg., 12.30, 2.02, 3 55, 5.04, 6 55,
7 58, 9 45 's avonds.
Van IJmuiden: 6.55, 8 54, 10.8,'smorg,, 12.30, 2.06, 3.37,5.14,6.42,8 02,9 34,10 29'sav.
Naar Zandvoort: 6.04, 7.39, 9.53, 's morgens, 12.11, 2.20, 3.39, 5.08, 8.02 's avonds.
Van Zandvoort: 6.52, 8.04, 10.31, 'sm., 12.43, 2 45 4.19,6 49, 8.30 'savonds.
Alle deze treinen stoppen aan de Halte
I'ram-Omnlbus-Maatsehapplj. BloemendaalOverseenHaarlem. 1 Oct. 1898.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Kennemerland): 8.25+, 905, 1015*. 10 40. 11.40*
'sm., 12.10 12.45* 1.25. 2.55§ 3 15.3 50 4 40§ 5.40§6 45 7.15 8 35 9 15* 9 50's av.
Van Haarlem (Station): 9.38, 10 25, 10.57* 11 47 sm., 12 21*, 12.58, 1.26, 2.17 345§
410 4 46, 5 20§ 6.16§, 7.35 816, 9.25, 10 01*, 10.37 's avonds
Alleen op Zon- en Feestdg-n. Vertrek Z ndags 8,05. J Vervallen bij sneeuw;
alsook de Zondagsritten.
Telegraafkantoor. 1 Oct. 1898. Het kantoor is geopend op werkdagen van 's m. 7.30 tot 's av.
9.30 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen van 's m. 7.3011.30 's m.
12.30- 2.30, 6.30—7 30 sur. Binnenl. Telegrammen worden berekend tegen 25 cents
voor de eerste 10 woorden, voer elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1898. Tijd van Greenwich. Openstelling
van het kantoor: Dag van 7.30 'smorg. tot 9 uur'sav. Op Zondag van's morg. 7.30 tot
9,30 en van 11.30 tot 2.30 uur 's av. Voor de storting en uitbetaling van postwissels, post-
bewijzen en de invordering van gelden op kwitantiën alleen op werkdagen, van 8 30 uur
's morg. tot 2.30 uur 's av. Voor de Spaarbank van 's m. 8.30 tot 8.30 uur 's av., op Zon
dag van 8.30 tot 9.30 ure 's m. Voor de Postpakketten alleen op werkdagen, van
's morgens 7.30 tot 9 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 6.40, 8.10,10.40'sm., 12.10,2.40,7-10'sav.
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen: 7.25 'smorgens, 2.30 'savondi,
Lichting der bulpbrievenbussenFlorapark, Rampersingel, Leidschevaart, Schotersingel,
Brongebouw: 6.10, 9.25 'sm. 1.10, 4.40, 7.40 'sav. Zondags 6.10 'sin 12.25 'bsv.
Gr. Houtstr., Amsterd. Poort: 6.15, 9.30 'sm.. 1.15, 4.46.8.'sav. Zondags6.15'sm.
12.30 'sav. Botermarkt, 2e Hassel.str., Parklaan, Kaasmarkt. 6.25,9 40's morg., 1.25,
4.55, 8.10's av. Zondags 6.25 'sm., 12.40 'sav.
Lichting aan het Station: Richting Amsterdam 7.40,10.55,11.23 'sm., 12 24', 1.49,2.39. 5.30,
6.6, 6.40", 10.15" 'sav. Richting Rotterdam 7.28, 11.23* 'sm., 12 36. 4.27", 6 23,
9.3* 10.15* 'sav. Richting den Helder,6.2,9.18morg., 1224*. 4.59*,6.50,9.40'sav.
De met wordei Zondags met gelicht.
Het Bestuur der Afdeeling.
Eet Algemeen Nederlandsch Verbond.
Naast de Vereeniging Het Buitenland,
die de materiëele belangen van ons land
voorstaat, is verleden jaar opgericht Het
Algemeen Nederlandsch Verbond, dat
zich ten doel stelt de handhaving en
verbreiding van de Nederlandsche taal
en de behartiging van de belangen van
den Nederlandschen stam.
Met het doel van deze Vereeniging
ook hier ter stede een afdeeling te
stichten had de Heer Dr. H.J. Kiewiet
de Jonge Woensdagavond de vriendelijk
heid het doel en streven in te leiden voor
genoodigden, hiertoe in het Brongebouw
saamgekomen.
Onze afgevaardigde ter Tweede Kamer,
Jhr. Mr. A. J. Rethaan Macaré, opende
de bijeenkomst. Wjj hebben, zeide Spre
ker, het vorige jaar feest gevierd, feest
gevierd als één krachtig volk. Wat ons
vereende was onze Koningin, het sym
bool van ons volksbestaan enonzeschoone
Moedertaal, het kenteeken van den Neder
landschen Stam.
Tusschen allen, die het Nederlandsch
spreken, behoort een band te bestaan.
Hoe dien band aan te kweeken, hiertoe
zou, hoopte Spreker, deze bijeenkomst
medewerken.
Dr. Kiewiet de Jonge, het woord er
langende, deelde mede, dat een schrijven
van adhaesie was ingekomen van de
Vereeniging tot vereenvoudiging van de
schrijftaal, wat zeer op prijs gesteld
wordt.
Spreker zette vervolgens het doel van
den Bond uiteen, bescherming van het
Nederlandsch waar dit noodig bljjkt «n
een band te hechten tusschen allen die
in dien geest willen werkzaam zjjn.
De Bond hieruit ontstaan bevat vier
groepen, Nederland met wat er toe be.
hoort, België, Zuid Afrika en Amerika.
Elke groep heeft een eigen bestuur.
Het optreden van den Bond moet zijn
kalm, nationale dweepzucht moet verre
van ons zijn, moet trachten te behouden
en werken volgens den historischen
weg.
In Vlaanderen heeft het Vlaamsch, de
voorloopster van het Nederlandsch, te
strjjden met het Fransch, in Afrika
dreigt het Engelsch het Afrikaansch te
verdringen. Hiervoor behoort gewaakt;
het gevoel van eenheid met den Neder
landschen stam dient levendig gehou
den.
Over Amerika zijn minstens een milli-
oen Nederlanders, of personen die op
hun Nederlandsche afkomst fier zijn.
Er behoort naar gestreefd bij dezen ook
de liefde tot de kennis der moedertaal
te bevorderen en reeds trachtte de Bond
in deze richting sympathie te wekken,
doch zonder gevolg, tot Prof. A. Kuiper
op zijne reis door de Vereenigde Staten
voor de zaak geestdrift wist op te wekken,
waardoor thans te Chicago eene Bondsaf-
deeling is gesticht evenals te New-York,
terwijl deze beiden zich verbonden hebben
het Nederlandsch Verbond te steunen.
Spreker deelde mede een schrijven
van een Professor in Amerika waarin de
meening werd uitgesproken, dat het
Nederlandsch onder de Nederlandsche
Amerikanen recht van bestaan heeft
met eene toekomst als tweede taal.
In onze Oost is het Maleisch de
omgangstaal tusschen den Nederlander
en den inlander en dit tengevolge
van de politiek der vroegere Oost-Indi
sche Compagnie. Doch de tijden zijn
veranderd. De inlandsche ambtenaar
heeft behoefte aan de kennis der
regeeringstaal en bovendien aan meer
dere dan zjjne tegenwoordige oppervlak
kige kennis, welke volgens een beschaafd
inlandsch hoofd ook een gevaar voor
de toekomst is. Wat hier voor het
Verbond te doen is weten de mannen,
die met de toestanden aldaar bekend
zijn. Het is nog niet beslist hoe het
Ned. Verbond in Oost-Indië zal werk
zaam zijn, te meer daar er de Neder
landsche geest sluimert; het bewustzijn
behoort er aangekweekt te worden.
In Zuid-Afrika bestaat strijd tuschen
het Engelsch, het Afrikraansch en het
Nederlandsch. Het Engelsch is sedert
den inval van Jamesson wat in discrediet
gekomen. De beste oplossing zou zijn
als het Afrikaansch iets liet vallen
en het Nederlandsch een en ander van
het Afrikaansch overnam. Inmiddels is
de Hollander bij den Boer niet gezien. Er
bestaat afgunst omdat de Boer den
strijd tegen den meer ont wikkelden
Nederlander niet kan volhouden. Doch
vriendschapsbanden met deze Taalver
wanten behooren aangekweekt. Pogin
gen in deze richting zjjn nog niet
geslaagd, maar gunstige teekenen zijn
er, en er bestaan vele middelen om den
Afrikaanschen Boer te steunen in
zijn strijd tegen het Engelsch. Als
bewijs dat het Afrikaansch dicht genoeg
het Nederlandsch staat las Spreker
het Transvaalsche volkslied voor. Er
behoort echter eene krachtig willen toe
om die taal tegen het uitgebreide
Engelsch te handhaven. En wij zjjn
niet onmachtig, wij kunnen samen
strijden met den steun van het Neder
landsch Verbond.
In Vlaanderen, over 't algemeen in
een groot deel van België, wordt het
kleur- en toonrijke Vlaamsch gespro
ken. Het is ongeveer het oude Hol-
landsch, dat ook aan deze zjjde van
den Moerdijk nog zou gesproken wor
den, hadde Parma door de inneming
van Antwerpen in 1584 niet verschillende
toestanden doen wijzigen. De Vlamin
gen, verreweg de meeste Belgen, spreken
of verstaan Vlaamsch. Door de ver
schillende regeeringsinvloeden hebben
zjj in den loop der tijden veelgeleden ;zijn
andere menschen geworden. Wij houden
niet van hen, zij gevoelen ditzoo is er
een kloof ontstaan. Hun vijand is het
Fransch en Frankrijk doet door subsidie
het zjjne om den strijd tegen het
Vlaamsch te bemoeielijken. De Vlamin
gen zelf hebben echter liever met den
Hollandschen landaard te doendoor
taalverwantschap gevoelen zij hunne
eenheid met den Nederlandschen stam.
De strijd tegen het Vlaamsch vindt
voedsel bij de Vlaamsche vrouw. Zij
hoewel dat Vlaamsch verstaande, drukt
zich liever uit in't Fransch, omdat haar
in de kostscholen geleerd wordt, dat
Vlaamsch niet de taal der beschaafde
Belgen kan zijn. Kon hierin verandering
komen, dan was de zaak voor een goed
deel gewonnen, hierbij zou eene gelde
lijke macht van veel dienst kunnen zijn.
Van ons Nederlanderschap behoort ook
in België blijk gegeven en die belangen
worden door het Nederlandsch Verbond
voorgestaan.
Na eene korte pauz; bekwam de Heer
Rethaan Macaré weder het woord om den
Spreker dank te zeggen voor zjjne heldere
uiteenzetting van de bedoelingen van
den Bond en spoorde krachtig aan tot
toetreding.
Van de gelegenheid tot het ontvangen
van inlichtingen werd gebruik gemaakt
door den Heer Garrer, die wenschte te
weten ot er reeds maatregelen waren
genomen tot samenwerking met de
Zuid-Afrikaansche Vereeniging; door
den Heer E. H. Krelage werd gevraagd
naar de financieele verhouding van den
Bond tot de Afdeelingendoor den Heer
Verwijnen werd de wensch geuit dat
de Bond ook het Hollandsch spreken
door de Sinjo's in Indië zou bevorderen
door den Heer Macaré, wat de Bond
doen kan voor vreemden tot den Neder
landschen stam behoorende, welke vra
gen door Spreker welwillend werden
beantwoord.
Na de beste wensshen voor den Bond
en voor de aanstaande Afdeeling Haar
lem en Omstreken van het Nederlandsch
Verbond uitgesproken te hebben werd
de bijeenkomst gesloten met de mede-
deeling, dat dezer dagen lijsten zullen
aangeboden worden, waarop men door
het toetreden tot het lidmaatschap bljjk
zal kunnen geven zijn steun aan het
Nederlandsch Verbond niet te willen
onthouden.
Eerste Kamer. De Kamer, die den
vorigen avond weder bijeengekomen was,
en toen vernomen had, welke stukken
waren ingekomen, heeft in hare zitting
van Dinsdag een aanvang gemaakt met
hare behandeling van de Staatsbegroo-
ting. Bij de algemeene beschouwingen
wees de heer van Boneval Faure op het
gebrek aan waarheid in onze wetgeving,
daar in verschillende wetboeken ficties
worden gehuldigd en schijn voor wezen
wordt aangenomen o. a. in zake het
ambts-eedig procesverbaal en den eed
waarvan misbruik is gemaakt door groote
veelvuldigheid. Spreker drong aan op
