HAARLEMSCH
No. 12
144
Eerste Blad.
Ned. Vereen, tet bevordering
van Zondagsrust.
Ooet Uwe inkoopen liefst niet
op Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
PRËDIKBÈIIKTËN enz.
TE HAARLEM
Zondag 11 Februari 1900.
BUITENGEMEENTEN.
N ieu wsberich ten
Uitgave van DE ER VEIN LOOS J ES, Gedempte Oudegracht 88. Tweeëntwintigste laar gang.
IllirBOOSMVMXII
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden,25.
franco p. post—,40.
Afzonderlijke nommera 3 eenten per stnk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regela 10.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentien worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG deii middUuj8 ten 12 ure, dü alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
Egliao Wallonne.
Dix heures, Mr. Muller.
Gereformeerde Kerk:
(Ged Oudegracht.)
Yoorm. 10 nre, Ds. Mulder.
'e Avonds 5 nre, Dn Mulder.
Eben-Haëzer Kerk.
(Klein Heiligland)
Yoorm. 10 nre, Ds. Tibben.
't Avonds 5Va uur, Ds. Tibben.
Woensdag.
's Avonds 8 ure, Ds. Tibben,
Gemeenschappelijke dienst.
Christelijk Geref, Gemeente.
(Zuiderstraat.)
Yoorm. 10 ure, Ds. Schotel.
Avonds 5l/j ure, Ds. Schotel.
li oensdag.
's Avonds 8 ure, Ds. Schotel.
Lathersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Poolman.
Nam. 1 ure, Zondagsschool.
'sAvands 6 Va ure, Ds. Wempe.
Kerk der Yeroemgde Doopsgezinden
Voorm. 10 ure, Ds. de Vries,
't Avonds 6 ure, Ds. Craandijk.
Remonstrantsch Geref. Kerk.
Yoorm. 10 ure. Ds. de Waard.
Doopsgez. Pred. te Utrecht.
Kerk der Broedergemeente,
's Avonds 6Vs ure Ds. Smitt,
Pred. te Amsterdam.
Z. D. Baptisten.
(Parklaan 17.)
Vrijdag 12 Jan., 's avonds 8 ure, Be
spreking van de Profetiën.
Zaterd. vm. 10 ure, Prediking.
Nam. 121/j ure, Sabbatschool.
Baptiste Gemeente.
Lokaal Klein Heiligland 8.
Voorm. 10 ure, Onderlinge vergadering.
Nam. 12% ure, Zondagschool.
's Avonds 6 ure, Onderl. vergadering.
'sAvonds 8 ure, Meisjesvereeniging.
Dinsdagavond 81/9 ure, Bidstond
Afdeeling Haarlem van het
Nederlandsch Luth. Genootschap
voor In- en Uitwendige Zending.
Zondagsschool ten 1 ure in de Open
bare Bchool C, Leidsche Vaart.
Ned. Hervormde Kerk bedoeld.
Bennebroek.
Yoorm. 10 ure, geen dienst.
'sAvonds 7 ure, Ds. Gerth v. Wijk Jr.
Beverwijk.
Yoorm. 10 ure, Ds. Boon.
Ev&ng. IjUthornche Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Sepp.
Bloemendaal.
Yoorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen.
'sAvonds 6V9 ure, geen dienst.
Heemstede.
Yoorm. 10 ure, Ds. Kuylman.
Hillegom.
Voorm. 10 ure, Ds. v. Veen.
'sAvonds 5 ure, Ds. v. Veen.
Houtrijk en Folanen.
Yoorm. 10 ure, Ds. Hoog.
Emer. Pred. te Hillegom.
Santpoort.
Yoorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga,
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, Ds. Heeringa.
van Houtrijk en Polanen.
Velsen.
Yoorm. 10 ure, Ds. Klap.
'sAvonds 6Vs ure, Ds. Klap.
Zandvoort.
Yoorm. 10 ure, Ds. Hulsman.
'sAvonds 6Vj ure, Ds. Hulsman.
WETEN EN WERKEN.
Bij de eenige ongewone bijeenkomst
van Dinsdag trad de Heer Keiler van
Hoorn ais spreker op.
Steeds is het een genoegen den ge
moedelijken ouden Heer te hooren ver
tellen van alles en nog wat, soms wat
scherp toestanden uitbeeldend, soms
dwaasheden op ironische wjjze aan de
kaak stellend, telkens zijne toespraak
doorwevende met van die bizonderheden
welke blijk geven van's Sprekers bele
zenheid enuitstekend geheugen
Het begon met een voorpraatje over
de vraag, wat de oorzaak is van ons
sympathiseeren met de Boeren, toege
schreven aan onze taalverwantschap,
want wij zijn van denzelfden stam. Al
spreken de Boeren ook wat anders, dit
behoort gelijkgesteld met de dialecten bij
ons te lande. En dan, hoeveel plaats
namen in Zuid Afrika, wijzen niet op
Nederlandsche afkomst.
Spreker bracht vervolgens in herinne
ring het Nederlandsch Taalverbond als
uitvloeisel van een te Dordrecht gehou
den Congres en hoe dit Taalverbond
allen die op de aarde Hollandsch spre
ken trachtjjjte bereiken.
Er is berekend, dat het getal Hol
landsch sprekenden ongeveer negen mil
joen bedraagt, waarvan er volgens Dr.
A. Kuyper ongeveer twee honderd veer
tig duizend in Amerika wonen. De
meeste van deze zijn Hollanders van
afstamming.
De Taalbond heeft eene Vereeniging
gesticht ten doel hebbende de wereld
in te lichten aangaande deTransvaalsche
kwestie. Moge haar uitgebreide corres
pondenlie het doel bereiken.
Onze gedachten deelen wij mede door
de spraak, dat groote geschenk van onzen
Schepper, terwijl bovendien bij den
mensch de zucht bestaat om die gedach
ten mede te deelen; wjj oefenen er
invloed door uitonzeafwi-selende vreug
de en smart moeten ons van 't hart,
door middel van het voertuig, de spraak.
Men spreekt van Vaderland, maar de
taal er gesproken heeft een intiemen
titel; men noemt haar moedertaal. Er
wordt dan bedoeld de taal die onze
moeder ons heeft leeren spreken met
een geduld en volharding, die men na
tuurlijk als kind niet beseft, met eene
toewijding als welke alleen de moe
der in staat is te geven.
Het spijt Spreker, als hij onze taal
hoort misbruikenzij is daarvoor te
schoon en wie stopwoorden gebruikt
kent de taal niet; gebrekswoorden zijn
onwelluidend en dikwijls hoogst onbe
tamelijk.
Het gebruik van vreemde woorden
is in het Nederlandsch volkomen onnoo
dig. Soms geven zij aanleiding tot mis
verstand, soms maakt de gebruiker er
van zich belachlijk.
Enkele aardige voorbeelden hiervan
werden onder de aandacht gebracht.
Men behoort het uit drukken der
gedachten te beoefenen; juist en kort
eene bedoeling uitdrukken. Uit het leven
van het Kamerlid, onzen Stadgenoot den
Heer Lieftinck werden eenige puntige
gezegden verteld, welke de uitwerking
bewezen van een te juister tijd gegeven
gepast antwoord.
De taal is gansch het volk, beteekent
de taal drukt het karakter van het volk
geheel uit en 't is eigenaardig, dat de
Nederlander, die zich gemakkelijk in
den vreemde beweegt, steeds zijne taal
overbrengt aan zijn in den vreemde gebo
ren kinderen hierdoor zijn karakter be
houdt en dat der nakomelingen er
naar vormt. Laat ons teeds toonen,
dat wij dat zuivere bloed willen
behouden kalm, onbevangen zijn
weg te gaan, dat is het echte Holland-
sche karakter. Laat verder ieder Neder
lander zijn eigen manier van spreken,
maar laat het een goede manier zijn
en dat het op verschillende wijzen goed
kan zijn toonde Spreker aan, door het
voorlezen van een brief waarin de schat
van zinverwante woorden dit zeer dui
delijk aantoonde, echter wees Spreker
er op hoe gemakkelijk men zich in deze
aan overdrijving schuldig maakt.
In het algemeen kan, eindigde Spreker,
een woord ten zegen zijn of ten vloek.
Onzen invloed steeds in de eerste rich
ting uitoefenende, zullen wjj niet te ver
geefs geleefd hebben.
Bij uitzondering bevond zich Dinsdag
eene dame onder ons gehoor. Wel is
het jammer, dat dit eene uitzondering
is. De vrouw toch zou in onzen kring
heel wat kunnen leeren. De vraag is
gedaan, wie dan op de kinderen moet
passen, maar de wedervraag is of het
uitsluitend de plicht der vrouwen is e
of de mannen, dat niet eens kunnen
afwisselen. Nog een tegenwerping is, dat
ons gehoorzaaltje nu al te klein is. Wel
nu, dan kome er een grooter, maar.
de financiën?
Bij de toenemende belangstelling in
hetgeen Weten en Werken doet zou
het jammer zijn als het mettijdg zijne ba
kens kon verzetten.
De volgende spreekbeurt wordt ver
vuld door den Heer Dr. Van der Meuleu
van Bergen-op-Zoom.
Eerste Kamer. Vrijdag werden d
overige Hoofd-tukken van de Staatsbe
groting afgehandeld. Eerst Hoofdst.
VII B (Financiën). De heer van Lier
gaf te kennen, dat hij verlangt een
soort van hof van appél in belasting
zaken, ter bevordering van eene juris
prudentie in deze aangelegenheid, en
tot wegneming van de onrechtvaardig
heid, dat de administratie zich niet
stoort aan de uitspraken der beroeps
raden. De heer Fennema kwam op
tegen het vooruitloopen op de wijziging
der Vermogensbelasting, doordien de
ambtenaren den erfgenaam bevelend
nopen tot betaling van door den erflater
te weinig betaalfe vermogensbelasting.
De Min. van Fin. wenschte, evenals de
heer van Lier, zonder noodzaak geen
afwijking van de uitspraken. Hij ver
wees de zaak van een hof van appél
naar de regeling der administratieve
rechtspraak. De Min. achtte verplichting
tot motiveering der uitspraken niet
gewenscht, en had onlangs na een
klacht bepaald, dat aan een verzoek tot
nabetaling een uitnoodiging om ophel
dering moet voorafgaan. Stuitende
ontduikingen maken het verzoeken van
nabetaling dringend noodig, en daarom
is de Min. ongenegen den ambtenaren
aan te schrijven dit na te laten. Hoofdst.
VII B werd aangenomen. Evenzoo Hoofd
stuk XI (Onvoorziene Uitgaven). Ook de
Vestingbegrooting werd goedgekeurd. Daar
na was Hoofdst VIII (Oorlog) aan de
orde. De heer Rutgers van Rozenburg
betoogde de onrechtvaardigheid der
klacht, dat de defensie uitgaven te
hoog zijn, al schijnen zij hoog in ver
houding tot de daarvoor verkregen
waarde Spreker drong ernstig op
afdoende maatregelen tegen verder verval
der Kavallerie door gemis aan Vrijwil
ligers. In gelijken zin sprak de heer
Schimmelpenninck van der Oye, die
liever het in dienst blijven der miliciens
wilde aanmoedigen, en den wensch uitte
dat het aan deze Kegeering mocht
gelukken tot stand te brengen eene
blijvende defensie-regeling. Verder ver
zocht Spreker inlichtingen betreflende
de toekomstige bestemming van het
rezervekader en bepleitte hij bevordering
van schietoefeningen ter verhooging van
de volksweerbaarheid. De heer van
Wijck meende, dat het opdrijven van
het oorlogsbudget een einde kan nemen
met het oog op de vruchten der Vredes-
konferentie en de door deskundigen
mogelijk geoordeelde vermindering.
Spreker vroeg vóór de behandeling der
legerorganizatie een onderzoek naar
het Zwitsersche stelsel. Nadat de heer
Alberda van Ekenstein andermaal had
besproken de onevenredigheid tusschen
de oorlogs- en andere Staatsuitgaven,
betwistte de Min. van Oorlog de opdrij
ving der oorlogsuitgaven, die integendeel
Stationair blijven. Hij zocht het beste
middel tot aanmoediging van den Vrjj-
willigerdienst in het verzekeren van
