HAARLEMSCH
PREDIKBEURTEN enz.
Eerste Blad.
No. 24 Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Tweeëntwintigste Jaargang.
144
met AMSTERDAM.
van ZATERDAG 24 Maart 1900.
Neé. Vereen, tot bevordering
van Zondagsrust.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
op Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
TE HAARLEM
Zondag 25 Maart 1900.
BUITENGEMEENTEN.
Nieuwsberichten.
lïIïPHOONMUKXlJ
TEEEPHONISCHE VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS
Par drie maanden—,25.
franco p. poet —,40.
Attonderlljke nommers 3 centen per stnk.
Pr|> per Advertentie van 1—5 regels i 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 uredie alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
Egliso Wallonne.
Dii heures, Mr. Muller.
Gereformeerde Kerk:
Ged Oudegracht.)
Yoorm. 10 ure, Ds. Mulder.
'g Avonds 5 ure, Ds. Mulder.
Woensdag.
'g Avonds 8 ure, Ds. Ringnalda,
Yereenigde dienst.
Eben-Haëzer Kerk.
Klein Heiligland)
Yoorm. 10 ure, Ds. Tibben.
's Aronds 5Va uur, Ds. Tibben.
Christelijk Geref, Gemeente.
{Zuiderstraat.)
Yoorm. 10 ure, Ds. Schotel.
's Aronds 51/, ure, Ds. Schotel.
Luthersche Kerk.
Yoorm. 10 ure, Ds. Poolman.
Nam. 1 ure, Zondagsschool.
Kerk der Veroenigde Doopsgezinden
Yoorm. 10 ure, Ds. Craandijk.
Remonstrantseh Geref. Kerk.
Yoorm. 10 ure, Dr. Tideman.
De Penningmeester zal eiken Maandag
middag ran i2 ure te spreken zijn
aan het Kerkgebouw, ingang Kos
terswoning.
Kerk der Broedergemeente.
Yoorm. 10 ure, de Heer Korff,
Zendeling onder Israël te Amsterdam,
's Aronds 6i/s ure, Ds. Dug vendak
Erang. Luth. Pred. te Weesp.
Donderdag.
's Aronds 8 ure, Bidstond voor Israël
Spreker de Heer Korff, Zendeling
onder Israël te Amsterdam.
Z. D. Baptisten.
Parklaan 17.)
Zaterd. vm. 10 ure, Prediking.
Nam. 1'21/j ure, Sabbatschool.
Baptiste Gemeente.
Lokaal Klein Heiligland 8.
Yoorm. 10 ure, Onderlinge vergadering.
Nam. 12% ure,Zondagschool.
's Avonds 6 ure, Onderl. vergadering,
'g Avonds 8 ure, Meisjesrereeniging.
Dinsdagavond 8y, ure, Bidstond.
Afdeeling Haarlem van het
Nederlandsch Luth. Genootschap
voor In- en Uitwendige Zending.
Zondagsschool ten 1 uro in de Open
bare school C, Leidsche Vaart.
Waar niet» andar, vermeld wordt, wordt de
Ned. Hervormde Kerk bedoeld.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, Ds. Gerth v. Wijk Jr.
Beverwijk.
Yoorm. 10 ure, Ds. Boon.
Doopsbediening.
Evang. Luthersche Kerk.
Yoorm. 10 ure, Ds. Gonlag.
Doopsgezinde Hork.
Voorm. 10 ure, Ds. Sepp.
Bloemendaal.
Yoorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen.
'g Avonds ure, Ds. van Leeuwen.
Hillegom.
Yoorm. 10 nre, Ds. v. Veen.
'g AvondB 4% nre, Ds. v. Veen.
Houtrijk en Polanen.
Voorm. 10 ure, Ds. Heeringa
Santpoort.
Yoorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga.
Doopsbediening.
Spaarndam.
Yoorm. 10 ure, Ds. Moeton
Pred. te Haarlem.
Velsen.
Yoorm. 10 ure, Ds. Klap.
's Avonds 6i/j ure, Ds. Klap.
Heide.
's Avonds 5 ure, de Heer Gutteling'.
Zandvoort.
Yoorm. 10 ure, Ds. Hulsman.
Doopsbediening.
's Avonds 6Ve ure, Ds. Hulsman.
Tweede Kamer.
Woensdag 14 Maart werd de be
raadslaging voortgezet over art. 12
van het Leerplicht ontwerp (gel
dige redenen van tijdelijk schoolver
zuim) en de daarop voorgestelde amen
dementen. Het am. v. d. Zwaag
gericht tegen a'len veldarbeid werd
gesteund door den heer van Gilse en
vooral door den heer Rethaan Macaré
die, onbewezen achtend s Ministers
stellinz, dat die Kinderarbeid zou zijn
een noodzakelijk kwaad, slechts geringe
beteekenis hechtte aan den kinderarbeid
voor den landbouw, daargelaten nog de
schadelijkheid voor de kinderen voor
hun fyzieke ontwikkeling en uit een
zedelijk oogpunt. De heer Pyttersen,
zich hierbij aansluitend achtte veldar
beid door kinderen onnoodig voor den
landbouw en beriep zich op personen,
volkomen met den toestand bekend. De
heer Kerdjjk stelde nu voor, alleen voor
werkzaamheden in de veenderijen geen
schoolverzuim toe te staan. De harde
noodzakelijkheid verbiedt verder te gaan.
De Komm. van Rapp. advizeerde gun
stig voor alle amendementen, behalve
voor die van de heeren v. d. Zwaag en
Ketelaar (fakultatief) gemeenteverbod
van veldarbeid. De heer Roessing be
streed de uitzondering van veen-arbeid
omdat daarbij de kinderen, ter vervan
ging van de moeder, thuis noodig zijn.
De heer Kuyper verklaarde zich tegen
het am. v. d. Zwaag, omdat verbod van
veldarbeid, samenhangende met de vraag
van arbeidskracht, thuis behoort in een
arbeidskontrakt op loonsregeling. De
bescherming van het kind tegen exploi
tatie door veldarbeid moet geschieden
in de Arbeidswet. De beslissing betref
fende het schoolverzuim ten behoeve van
den veldarbeid behoort bij de ouders en
niet bij de Overheid door tusschenkomst
van den school opzieners. Wegens de
inmenging zou Spreker ook tegen het
artiekel stemmen. De Min. van Binnenl.
Zaken, waardeerend het streven van
den heer v. d. Zwaag naar Kinderbe
scherming, bleef overtuigd, dat bij aan
neming van het am. de toestand der
kinderen ongunstiger zou worden, en
hjj wees den heer Kuyper er op, dat
de bepaling de ouders niet afhankelijk
maakt van den schoolopziener. De Min.
ontried zeer het am. v. d. Zwaag, nam
van den heer Roessingh over de uitdruk
king „ten behoeve van werkzaamheden"
en zou een verbod van veenarbeid niet
betreuren. De stemming over de amen
dementen was als volgt: Verworpen
werd met 68 tegen 31 stemmen het
am. Ketelaar (toestemming der school
opzieners voor 't verzuimen van langer
dan 5 achtereenvolgende schooltijden.
Het am. v. d. Zwaag (verbod veldarbeid)
werd verworpen met 69 tegen 30 stem
men. Het am. Kerdijk (verbod van
veenarbeid) werd verworpen met 51 tegen
45 stemmen. Het am. Smeenge (samen
vallen van veldarbeid met de vakantie)
werd verworpen met 59 tegen 40 stem
men. Het am. Ketelaar (regelings be
voegdheid van veldarbeid door de ge
meentebesturen) werd verworpen met 67
tegen 32 stemmen. Na verwerping met
50 tegen 49 stemmen van het am. Loh-
man (het doen vervallen der goedkeuring
van Gedep. Staten in het am. Tydeman
(verplichtte regeling van veldarbeid door
de gemeentebesturen) werd het am.
Tydeman verworpen met 50 tegen 49
stemmen. De art. 1215 (regeling der
vergunningen voor veldarbeid) werden
daarna onveranderd goedgekeurd. Bij art.
16 (bevoegdheid van het schoolhoofd om
verlof te verleenen de school te verzui
men verzocht de heer Ketelaar, op het
voetspoor van het adres van Israëlitiesche
besturen, de godsdienstplichten uit te
zonderen van de redenen van schoolver
zuim, waarover het schoolhoofd moet
oordeelen. Behalve zijn voorstel, om den
klasse onderwijzer te hooren over een
verlof, en bekrachtiging van den school
opziener op 5 in plaats van op 10 verloven
te vorderen, stelde de heer Ketelaar
nog voor een ongemotiveerd, niet
tg'dig opgeven verzuim en ver
schoonbaar te verklaren. De heer Rink
wilde verplichting voor het schoolhoofd
om op verzoek verlof te verleenen bg
ongesteldheid en vervulling van gods
dienstplichten, maar bevoegdheid wegens
andere redenen. De Minister gaf deze
uitlegging, dat het schoolhoofd verlof
moet geven, in geval van de bij art.
12 erkende geldige redenen van verzuim
waaronder godsdienstplichten, zoodat
aldus voorzien is in de gevallen van
Israëlitiesche feestdagen. Raadpleging
van den klasseonderwjjzer zal van zelf
geschieden en behoeft niet in de wet
voorgeschreven te worden. Tegen de
andere amendementen heeft de Minister
geen principieele bezwaren. De heer
Troelstra zou het geheele artiekel af
stemmen, om zoodoende schoolverzuim
terwille van de ouders of kinderen te
beperken. De Min. repliceerde, dat zoo
danig verlof plichtverzuim van den
onderwgzer zou zijn. Na intrekking van
het am. Ketelaar betreffende het hooren
der klasseonderwijzers werd alleen dat
betreffendedeonverschoonbaarverklaring
met 53 tegen 46 stemmen aangenomen.
Art. 16 werd daarna goedgekeurd. Bij
art. 18 (lijsten der kinderen van 713
jaar op te maken door Burgemeester
en Wethouders, waaruit de schoolop
zieners het absoluut schoolverzuim kun
nen opmaken) stelde de heer Verhey
voor in te voeren het kaarlenstelsel,
als door Rotterdam is aangegeven. De
Min. bestreed dit, omdat de kontröle
dan zou worden overgedragen op de
gemeentebesturen, en algemeene invoe
ring bezwarend zou zijn. De heer Verhey
beperkte nu zijn voorstel tot het verleenen
van bevoegdheid aan sommige gemeenten
om een proef te nemen met het kaarten
stel sel.
Donderdag voortzetting van het debat
over art. 18 van het Leerplichtontwerp
(opmaken van lgsten). De heer BaAert
vreesde, dat het voorschrift betreffende
de lgsten van leerplichtige kinderen aan
de gemeentebesturen op groote kosten
zal komen te staan. De Min. verzekerde,
dat er slechts eenige duizenden guldens
mede gemoeid zijn voor administratieve
hulp die overbodig is wanneer, volgens
het am. Verhey, aan groote gemeenten
vergund wordt het schoolkaartenstelsel
in te voeren, ofschoon dat laatste alleen
Rotterdam zal helpen. De Min. zageene
verbetering in de inrichting der lg<ten
naar levensjaren, door den heer Kool
voorgesteld, wiens amendement werd
aangenomen met 63 tegen 29 stemmen
Het am. Verhey (Schoolkaarten) werd
verworpen met 70 tegen 24 stemmen.
Het am. van den heer Rink op art. 19
(jaarlijks opmaken van de li ste der
schoolgaande kinderen door de ho fden
der lagere scholen en mededeeling weke
lijks van de aanteekeningen wegens
schoolverzuim aan den schoolopziener)
om die mededeeling door den klassen-
onderwgzer te laten mede onderteeke
nen, werd na eenig debat aangenomen
met 46 tegen 45 stemmen, waatdpor
een amendement van den heer Loef!
betreffende dezelfde zaak verviel. Artt.
19 en 20 werden goedgekeurd. Bg art.
21 (administratieve en strafmaatregelen)
stelde den Min. konform de voorstellen
Rink en Mackay, de vrijwillige boet-
betaling gelijk met eene veroordeeling,
en verkortte hij den termijn na afloop
waarvan geen recidive meer geldt, van
twee tot één jaar. Daar werd het art.
goedgekeurd. Bg art. 22 was een amen
dement voorgesteld door den heer Ke
telaar en vier andere leden, om de
fakultatieve instelling van plaatselijke
kommissiën van toezicht op schoolver
zuimen te vervangen door de verplich
ting voor de gemeentebesturen tot op
richting van kommi8sieën tot wering
van schoolverzuim, saam te stellen uit
de ouders, onderwijzers en overige in
woners. De heer De Savornin Lohman
verwachtte van laatst bedoelde kommis-
sieën niet eene betere stemming der
ouders voor deze wet, tenzij zjj zeltde
kommissieën kiezen, wat door den heer
De Waal Malefjjt beaamd werd. De heer
Bastert vreesde van de verplichte instel
ling gebrek aan kommissieleden. De
heer Troelstra beantwoordde de beden
kingen met uiteenzetting van het pre-
ventieve doel van het amendement, dat
