HAA RLEMSCH
LNO 27,
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Tweeëntwintigste Jaargang.
14-4
WOENSDAG 4 April
Eerste Blad.
N ieuwsberichten.
TÏLKPHOONNVUIWSÏ
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden —,25.
franco p. post—,40.
Afzonderlijke nommers 3 eenfen per stuk.
Pr||i per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSOHUNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertent/en worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst,
Tweede Kamer.
In de zitting van Vrijdag werden art.
36 en 37 van het Leerplicht ontwerp
^overgangs bepalingen) goedgekeurd. Op
art. 38, bepalende, dat de wet in wer
king treedt op een nader by Kon. Be
sluit vast te stellen tijdstip, was door
den heer Schaepman een amendement
voorgesteld, om de wet in werking te
doen treden op ten nader bij de wet
vast te stellen tijdstip. De voorsteller
zeide tot toelichting, dat het am. geen
wantrouwen tegen de Reg. bedoelt,
overtuigd als hjj is, dat zjj zal nakomen
de belofte ean tegemoetkoming aan bil
lijke eischen van het bizonder onderwijs.
In de gegeven omstandigheden zou
Spreker de Reg noode zien heen gaan,
maar zijn amendement bedoelt waar
borgen te vragen, en de meerderheid
der Reg. aan den pols te voelen om te
weten of zij in de richting der Reg. zou
willen meegaan met het oog op de zware
konkurrentie die het bizonder onderwijs
wacht. Uitstel van invoering achtte hij
ook hierom wenschelijk, omdat de Kamer
nog in het onzekere vei keert omtrent
de wijze en het tjjdstip van tegemoet
koming. Het am. wil geen afstel, maar
wil mogelijk maken eene nationale wet
te verkrijgen. De Min. van Binnenl,
Zaken verklaarde openlijk namens de
geheele regeering de aanneming van het
am. ten sterkste te ontraden. Hoe vriend
schappelijk ook, is het uittermate des-
strukiief. De Reg. kan niet meewerkende
invoering van den leerplicht afhankelijk
te maken van later voor testellen wetten.
Legde de Reg. zich er bij neer, dan
eerst het marchandeeren beginnen, en
zou het de leus worden: zooveel subsidie
anders geen leerplcht. De Reg. alle
pressie verwerpend, herhaalde dat door
invoering van leerplicht het bizonder
onderwgs ook financieel niet in ongun
stiger kondilie zal komen. Zij zal een
ontwerp gereed maken met al den
spoed dien het belang der zaak vordert.
Om deze en andere redenen achtte de
geheele Reg. het am. onaannemelijk en
hoopte zij dat de heer Schaepman het
zou kunnen intrekken. De heer DeSa-
vornin Lohman verklaarde, dat het
stellen der portefeuille kwestie weinig
indruk op hem maakte, maar hg erkende
dat de herhaalde verzekeringen van den
Minister dat hjj zal Ietten op de billijke
eischen van liet bizonder onderwijs naar
indruk op hem niet gemist hebben en
hem vertrouwen doen stellen op de
toezegging drr Reg. wat naar hij hoopte
door den heer Schaepman zou gedeeld
worden. Spreker gaf daarom in overwe
ging de proef op de meerderheid der Ka
mer thans niet te nemen.
De heer Schaepman verklaarde
dat hg den gegeven raad zou volgen,
vooral na de zeer stellige en eerlijke
verklaring, door den Min. namens de
geheele Regeering afgelegd. Hiervan
akte nemend, wenschte hjj de meerder
heid niet te stellen voor een proef, die
nog later kan volgen, en trok hjj zijn
amendement in. Op de door den heer
Mackay geuite vrees, dat de invoering
van het herhalings onderwijs niet gelei
delijk zal geschieden, antwoordde de
Minister nog, dat de invoering daarvan
geleidelijk zal kunnen plaats hebben,
terwijl hjj aan den heer Kuyper ver-
klaarde,! dat herhalingsscholen, waarvoor
zich geen leerlingen aanmeldden, niet
behoeven te worden opgericht. Na goed
keuring van de Overgangs bepalingen
werd in den konsiderans der wet uit
gedrukt, dat ze ook strekt tot verbetering
van de gelegenheid om herhalingson-
derwjjs te ontvangen, en werd de
eindstemming bepaald op Vrjjdag 30
Maast des namiddags 1 uur. De Ver
gadering werd tot Dinsdag gescheiden.
Nadat de Min. van Fin. geantwoord
had op de financieele bezwaren van den
heer Bastert, werd in de zitting van
Donderdag met 57 tegen 16 stemmen
aangenomen de vrjjmaking der tollen op
den Rijksweg langs de Zuiderzee tus-
schen Katenveer en Amersfoort, als
voortzetting van de algeheele afschaffing
der Rijkstollen' Goedgekeurd werd een
ruiling van gronden met de maatschappij
ïde Schelde*, die zich door de oprich
ting van eene gieterjj onafhankeijjk van
het buitenland wil maken. Verder het
ontwerp tot onteigening voor het ka
naal GentTerneuzen, waarbij de Min.
aan den heer Hennequin beloofde te
zullen overwegen de uitbreiding der
los- en laadplaatsen aldaar en het ver-
leenen van subsidie tot verbetering der
afwatering van de Axelsche vlakte;dat
tot onteigening voor een stoompontveer
in het Noordzee kanaal te Velzen, en
voor een lokaalspoorweg Enschedé
Ahaus. Aan de orde werd gesteld de
wijziging der klassifikatie en aanslag
der koffiehuizen in de personeele be
lasting. De heer van Dedem kwam op
tegen het nu reeds veranderen van het
moeiljjke werk der klassen-indeeling en
tegen de remissie aan koffiehuishouders
als strijdend met den geest der wet op
het personeel. Spreker waarschuwde
tegen ondermijning van de personeele
belasting, omdat de schatkist de 10
miljoen niet kan missen, en hij tege
moetkoming aan de bezwaren der kof
fiehuishouders op andere wijze mogelijk
acht. De heer van der Kun daarentegen
juichte de verbeterde klassifikatie toe,
maar achtte vergoeding van de nadee-
len aan de gemeenten tengevolge van
de bestaande indeeling billjjk. Tegen de
belasting vermindering voor de tappers,
een soort van belastingtrainen, had
Spreker evenmin bezwaar. De heer De
Ras had algemeener herzieniDg ge-
wenscht. De heer van Gilse wees op
den invloed van klassifikatie vooral op
het kiesrecht. Hij meende voorts, dat
algemeene verlaging van den aanslag
van lokalen van tappers en koffiehuis-
houders veel billijker zou zijn dan de
voorgestelde afloopende remissie van
belasting gedurende 10 jaar. De Min.
van Fin. betoogde, dat juist de bedoe
ling van het ontwerp is de wet op het
personeel tot een levende wet te maken,
door de tabel te wijzigen naar de om
standigheden. Een geheele herziening
der uitkeeringswet kon de Min. niet
aanvaarden, al behoudt hjj zich zijne
volle vrijheid voor om naar omstandig
heden te handelen. Een afloopende tien
jarige remissie voor kofflehuishonders
en tappers is als een wenscheljjke over
gangsmaatregel te beschouwen. Na
sluiting van het algemeen debat werd
art. 1 goedgekeurd.
Niettegenstaande andere berichten
schjjnt Roberts voornemens zjjne groote
operatiën in den Vrjjstaat pas over vier
weken aan te vangen, aangezien hij zjjn
basis geheel vrij wil hebben en er nu
nog te veel Boeren in die streek zjjn.
De Kaapsche vrijwilligers zijn ten
Zuiden van de Oranje-rivier terug ge
commandeerd. De Engelschen hebben
zich nu wel in Vrjjstaat genesteld, maar
een veel grooter gebied bezetten de
Boeren op Britsch gebied.
Portugal zal de schadevergoeding,
waartoe het door het Berner scheids
gericht veroordeeld is, ter zake het ge
schil spoorweg Delagoabaai uit eigen
middelen betalen. Het bedrag is wel
75 minder, dan Engeland gemeend
had, Portugal zal dus hierdoor niet
genoodzaakt zjjn de haven van Delagoa
aan Engeland te verpachten, wat een
groote geruststelling voor Transvaal is.
Jouberts stoffelijk overschot is Donder
dag voorloopig te Pretoria ter aarde
besteld. Een zeer groot publiek was
hiertoe bijeengekomen.
Na afloop van den oorlog zou de ter aar-
debestelling plaats hebben op Jouberts
hoeve, waar hjj wenschte begraven te
worden.
Bij Brandford, waar de Boeren terug
gedreven heeten, is het bepaald een
belangrijk gevecht geweest, aangezien
de Engelschen er ruim honderd dooden
en gewonden bjj verloren, waarbij acht
officieren.
Roberts klaagt over de bedrijvigheid
van den vijand. De langdurige rust,
welke hjj zijn troepen had toegedacht
zal dus nu en dan wel eens onderbroken
worden.
Aan de grensbergen tusschen Natal
en den Vrjjstaat bevinden zich uitge
breide, zeer sterke stellingen der Boeren.
De Engelsche bladen zjjn ten hoogste
verbolgen over de scheidsrechterlijke
uitspraak omtrent Portugalmeer en
meer komt aan het licht, dat Delagoa
baai de prijs was waarop men gerekend
had.
Lord Roberts heeft nu bepaald, dat
de oorlog zal geëindigd zijn medio Juni,
volgens zjjn eerste besluit was de tjjd
bepaald op April. De Boeren zjjn echter
in deze niet geraadpleegd.
De procureur generaal van de Zuid
Afrikaansche republiek deelde den con
suls en den journalisten officieel mede,
dat de Transvaal ontkent, van plan te
zjjn de mgnen en eigendommen in
Johannesburg te vernielen.
Zaterdag behaalden de Boeren bij Bloem -
fontein weer een voordeel, door het in
een hinderlaag lokken van een Engelsch
convooi, waarbjj het geheele detache
ment werd gevangen genomen en zeven
kanonnen veroverd. Volgens het bericht
uit Pretoria zouden er niet veel dooden
gevallen zjjn, het Engelsche bericht
deelt mede, dat de kanonnen terugge
wonnen zjjn.
In het algemeen blijken de Boeren
in den omtrek van Bloemfontein niet
stil te zitten en beletten zjj in elk geval
het verder voortrekken van Robert. De
Boeren schijnen het thans bijzonder
gemunt te hebben op de Engelsche
paarden; deze worden geregeld door
hen van de weidevelden opgevangen,
heel lastig voor Roberts want hjj heeft
die paarden hoog noodig.
Wegens de staking der dokwerkers
liggen thans tweehonderd booten op
lossing te wachten en de groote drukte
verwacht men pas over enkele weken,
als wanneer belangrijke ladingen tabak
verwacht worden. Het zjjn de losse
werklieden die staken. Eerst hebbende
driehonderd vaste mannen getracht ook
's nachts door te werken, maar dit was
natuurljjk onhoudbaar. Ook onder deze
heersclit verdeeldheid omtrent al of
niet staken.
Naast de werkstakende dokwerkers
te Amsterdam zijn er thans ook de
schilders ten getale van ruim dertien
honderd aan het staken. De eisch der
werklieden is een uurloon van drie en
twintig cents.
HAARLEM, 3 April 1900.
TOONKUNST.
De uitvoering van Donderdagavond,
gegeven door de Afd. „Haarlem" van
de Maatschappij tot bevordering der
Toonkunst was belangrijk omdat zjj de
gelegenheid bood, kennis te maken met
een tot hiertoe onbekend werk van
Gounod. Het onderwerp erin behandeld
is van hoogst religieusen aard, wat als
een aantrekkelijkheid te meer nog wor
den beschouwd. Het drama van Gol
gotha heeft alle eeuwen door dichters en
kunstenaars geïnspireerd totschooneen
verheven scheppingen. De artistieke
waarde te bepalen van Gounod's werk
zij aan elk der hoorders in het bijzonder
overgelaten. De waardeering hangt
geheel af van het standpunt waarop
de hoorder in kunstontwikkeling staat,
tevens van den toestand des gemoeds
waaronder men de uitvoering volgde.
Het begrip mooi is relatief een kan
daarin moeilijk voor allen uitspraak
doen.
Voor ons houdt de bewerking van
La Redemption het midden tusschen het
verhevene en het meer populaire.
Ongetwijfeld is het toonwerk door de
indeeling der verschillende fragmenten
en door den aard van de muzikale be
handeling geschikt om een groot publiek
te boeien.
De vertolking, die het werk van de
zijde der Afdeeling genoot, stond wat
het vocale gedeelte betreft hooger dan
het instrumentale deel.
Hoeveel wij ook gevoelen voor het
Orkest van ons Haarlemsch Muziekkorps
hoezeer ook wjj in vele opzichten
ingenomen zjjn met het besluit van het
Afdeelingsbestuur om dit korps niet
steeds buiten te sluiten, voor deze uit
voering, waarbjj aan het Orkest een
zoo belangrijk deel is opgedragen, zou
eene andere keuze ons meer welkom
zjjn geweest.
Het Amsterdamsch Orkest bevindt
zich te dicht bij Haarlem om niet nu
en dan, wanneer de aard van het uit
te voeren werk dat eischt, het orkestrale
deel op te dragen aan het Concertgebouw-
Orkest.
Met deze opmerking willen wjj niet
zeggen, dat het Orkest slecht is geweest
of de mooie momenten negeeren, die nu
en dan voorkwamen. Geenszins. Doch,
wie ooren heeft om te hooren, zal moeten
toestemmen, dat by de uitvoering heeft
ontbroken de milde klank, de vlekke-
looze harmonie. Verlangend bleef men
uitzien naar het doorbreken van het
warme licht, dat een hoogen glans geeft
aan de uitvoering en het doen van Koor
en Solisten als vanzelf voornamer en
nobeler maakt.
Het Koor der Zangvereeniging heeft
zich goed gehouden.
