HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 37.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Tweeëntwintigste Jaargang.
144
van WOENSDAG 9 Mei 1900.
Nieuwsberichten.
TÏ1EPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden,25.
franco p. post—,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stak.
Pr|i per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën, worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Gedurende de laatste twee dagen der
vorige week hebben de Boeren weer
belangrijke verliezen geleden, door de
verovering van Brandfort, dat aan den
spoorweg ten noorden van Bloemfontein
gelegen is. Van daar moet nu de opmarsch
naar Kroonstad begonnen zijn, de stad
die thans de hoofdplaats van den Vrij
staat is. Bij Brandfort schijnt hevig te
zjjn gevochten.
Door ziekte onder de paarden is gene
raal Buller in Natal tot werkeloosheid
gedoemd, mogelijk óók wel, omdat Ro
berts groote troepenafdeelingen aan zijn
bevel heeft onttrokken.
Een deel van het Engelsche leger is
thans, tot verrassing der Boeren, de
Vetrivier overgetrokken en opweg naar
Mafeking, men was zelfs in Engelaud
van meening, dat de Boeren dezen
verbindingsweg zouden afsnijden.
Niets dan ontmoedigende berichten
zeker van de Boeren, maar misschien
weten zij beter de voordeelen van den
toestand te beoordeelen.
Dat alles zeo maar zonder slag of
stoot zal gaan, gelooven zelfs de En-
gelschen niet, dit blijkt uit de voorbe
reidende maatregelen die Roberts ge
nomen heeft, om zoo langzaam aan zijn
troepen te doen uitrusten en voor aan
voer van levensmiddelen den weg open
te houden. Inmiddels moet de sterfte
onder de paarden nog steeds aanhouden.
Van de paarden die in het begin van
ven oorlog in Afrika zijn aangekomen,
is er bijna geen een meer over en dc
nieuw aangevoerde zijn ziek of te ver
moeid om dienst te doen.
De Boeren, die volgens de korte
telegrafische mededeeling bij Vetrivier
verrast werden, trokken in Noordooste
lijke richting terug en zijn nu zeer
waarschijnlijk bij Winburg gelagerd,
terwijl een ander deel nog altijd in het
Oosten rondtrekt, voorloopig in bedwang
gehouden door generaal French.
In het Britsche Lagerhuis is de open
baarmaking drr rapporten betreffende
de gevechten bij den Spionkop ter
sprake gekomen.
Het geschiedde bij de behandeling der
credieten voor Oorlog, en als aanleiding
werd genomen een voorstel van den
Afgevaardigde Runciman om dat crediet
met het oog op die openbaarmaking te
verminderen.
Door den JVce-Minister van Oorlog,
den Heer Wyndham, werd de open
baarmaking verdedigd, want men achtte
de geheele openbaarmaking niet ge
schikt. waarschijnlijk komt er het een
en ander in voor, dat de wereld niet
behoeft te weten. Daardoor zou, naar
zijne meening, het vertrouwen der
troepen in Natal op hunnen aanvoerder
geenszins worden geschokt. Hij was er
van overtuigd, dat zoowel Roberts als
Buller de stukken voor openbaarheid
bestemden, van oordeel zjjnde, dat deze
meer goed dan kwaad zou doen. Het
zou eene belediging zijn te trachten
„een zoo groot man als Buller te ver
dedigen.
Het blijkt thans dat de overtocht over
de Vetrivier niet gemakkelijk gegaan is.
Er werd hevig artillerie-vuur gevoerd.
De Boeren zijn toen vertrokken in de
richting van Winburg, waar de Eogel-
scheu binnen getrokken waren. Win
burg ligt evenals Brandfort aan den
Spoorweg Bloemtontein Pretoria.
Naarmate de Engelsche troepen meer
noordwaarts komen, komt hun leger
steeds dichter opeen, zooals ook bjj de Boe
ren het geval is en dan zal waarschijnlijk
bij de Vaalrivier een bloedig treffen
plaats hebben, want daar begint, zooals
men weet, de Transvaalsche republiek
en daar begint weer het echte Boeren
gevechtterrein. Uit Natal zijn daardoor
generaal Botha reeds vierduizend man
aangekomen tot versterking van en kele
posten.
De Deputatie der Zuid-Afrikaansche
republieken zijn voor hun vertrek los
gekomen omtrent het doel der reis. Zij
is, deelt zjj mede, op reis naar Amerika
om het Amerikaanscbe Volk op de
hoogte te stellen van den werkelijken
toestand en een scheidsgerecht uit te
lokken, aangezien de Engelsche pers
allebei valsche voorstellingen verspreid.
Stemt Engeland niet in zoo'n scheids
gerecht toe, dun zullen al deze leugens
de Amerikanen niet bedriegen, want
zij zullen begrijpen, dat Engeland de
onafhankelijkheid der Republieken
tracht, te vernietigen, zooals het ge
tracht heeft, de vorige eeuw de onaf
hankelijkheid van Amerika te vernieti
gen.
Omtrent de werkstaking der Amster-
damsche typographen deelt het Volksdag
blad mede, dat Zaterdag eene vergade
ring heelt plaats gehad van vijf patroons
en vijf gezellen met een voorzitter
buiten de partijen. Toen is het volgende
besproken
Een eventueel eindigen der staking
zou plaats vinden op den volgenden
grondslag: 12 50 minimum loon, gel
dende voorloopig voor 6/10 van het
personeel, terwijl 1/10 over 6 maanden
zal volgen, alles bij een 9-urigen
werkdag, Zondagsbladen zullen vervallen,
terwijl Zaterdagnacht 12 uur de arbeid
eindigt en op Zondagnacht 12 uur
begint. Drie vrqe dagen op nader te
bepalen tijd zijn evenzeer in de regeling
begrepen, terwijl verbod! van al
len Zondagsarbeid wordt geaccepteerd.
Verder is het noodig, dat iedere leerling
voldoende lager onderwijs heeft genoten,
terwijl in beginsel werd ingestemd met
invoering van een leerlingstelsel.
Besloten werd, bij hervatting der
werkzaamheden, dat alle gezellen weder
in dienst worden genomen, terwijl elke
patroon zich gedurende een jaar ver
bindt niemand te ontslaan tengevolge
dezer beweging.
Te Krakau staken de geneesheeren
hunne bezoeken, die zij te karig geho
noreerd achten. Zij verlangen een hoo-
ger tarief.
De Amerikanen geven op de Phillip-
pijnen der bevolking geen schitterend
voorbeeld.
Nu weer is de bemanning van het
Amerikaansche stoomschip Escano, dat
te Manila lag, aan het muiten geslagen.
De reeder, de kapitein en de officieren
werden gedood door de muiters, die
daarna een lek maakten in het schip,
zoodat het bij de kust van Leyfu zonk.
Evaert Andrée, de broeder van den
ontdekkingsreiziger, heeft een brief aan
het Neto York Journal geschreven, waar
in hij zegt, dat hij en zijn familie nog
gelooven, dat zijn broeder nog in leven i
is en dat zij hopen, dat hij vóór het
einde van dezen zomer in Noord-Ame-
rika zal aankomen. Hij gelooft, dat de j
reizigers bij de Pool geland zijn en
daar den winter hebben doorgebracht.
Vervolgens zjjn ze verder getrokken en
hebben zuidelijker weer overwinterd.
Volgens deze veronderstelling zou An-
dreé thans ten Noorden van Prins-Al-
bertland moeten zijn. Wanneer hij dezen
zomer niet terugkomt, zal ook zijn
broeder hem moeten opgeven.
In de Nuova Antologia heeft de bekende
Hoogleeraar Lombroso een artikel over
de Boeren geschreven.
Wel verre van hen tot een „inferieur
ras" te rekenen, vergelijkt hij hen bij
de Virginiörs van 1700 en de Floren-
tijners van 1100. Hij beschouwt hen
als menschen, wier beweerde boersch-
heid zich in volledige beschaving ver
anderen zal, zoodra de omstandigheden
daartoe slechts gunstiger worden, gelijk
al blijkt wat men er voor het onderwijs
doet.
Lombroso eindigt met te voorspellen
dat, welke ook den uitslag van den
oorlog zijde Boeren het overleven
zullen en eindigen met de overhand
te verkrijgen over het Britsche ras, in
de eens te vestigen Vereenigde Staten
van Zuid Afrika.
De Duitsche Regeering schijnt zich te
zullen nederleggen bij het besluit der be-
grootings-commissie, waarbij de vloot-
uitbreiding aanvankelijk tot eene ver
meerdering van slagschepen zal worden
beperkt. Gelijk men weet, zou trouwens
met den aanmaak der geweigerde krui
sers eerst over 5 a 6 jaar een aanvang
worden gemaakt.
Bij het Duitsche leger in Elzas-Lotha-
ringen is men op maatregelen bedacht
tegen het daar heerschende drankmis
bruik.
De verkoop van sterken drank is er
nu niet alleen verboden in de cantines,
maar in alle door militairen bezochte
lokalen.
De gemeenteraad van Sloten (N.H.)
verleende aan den heer P. Jongejans
desgevraagd eervol ontslag als hoofd der
O.L. School in het dorp en zulks met
ingang van 1 Juli a.s.
In het Bestuur der Ned. Herv. Kerk te
Sloten is wel eens geen aangename
verhouding thans weder heeft de predi
kant een klacht bq het kerkbestuur in
gediend tegen een der kerkvoogden, die
zich voor een huwelijksinzegening zeer
ongepast zou hebben uitgelaten tegen
den predikant en den organist.
HAARLEM, 8 Mei 1900.
Zang en Vriendschap.
De Koninklqke liedertafel „Zang en
Vriendschap' heeft Vrijdagavond in de
Groote of St. Bavo Kerk eene uitvoering
gegeven ten voordeele van de vrouwen
en kinderen in ons land, wier mannen
vaders ot verzorgers in Zuid-Afrika
strijden, gewond of gesneuveld zijn. De
belanglooze medewerking mocht zij
daarbij ondervinden van mej. Anna
Blaauw uit s' Gravenhage, van den heer
W. Ezerman, organist der St. Bavo,en
van de beide zonen van den heer Robert.
Waar in het algemeen elke poging
die wordt aangewend, om liet leed van
dezen droevigen oorlog te verzachten
op steun en waardeering kan rekenen,
daar mag met bijzondere ingenomen
heid het streven van Zangen Vriendschap
om in dezen te doen, wat in haar ver
mogen is, worden begroet. Met bqzondere
ingenomenheid omdat aan elke uitvoe
ring tjjdroovende voorbereidingen zijn
verbonden en een waardig optreden in
velerlei opzichten inspanning vordert.
Gelukkig zjjn de financiëele resulta
ten bevredigend geweest en mag over
het artistieke succes niet den warmsten
lof worden gesproken.
Voor de medewerkenden ligt in deze
uitkomsten voorzeker de grootste vol
doening.
Het Koor der Zangvereeniging maakte
een diepen indruk, evenzeer door de
heerlijke wijze waarop het ten opzichte
van klank en nuaceering en muzikali
teit de klassieke werken der oude mees
ters voordroeg, als door den treffenden
inhoud der werken zelve.
De getalsterkte der uitvoerenden was
van dien aard, dat er een goede ver
houding ontstond tusschen de ruimte
de hoog en ver zich uitstrekkende
ruimte van het gebouw en het klank
volume.
Een klein koor geeft in deze kerk,
waar als van zelf, door de reusachtige
afmetingen het verlangen naar grootsche
indrukken levendig wordt, geen effect.
Slechts zelden was de werking van
vocale-muziek voor ons zoo aangrijpend
en kwamen de superieure kwaliteiten
van den zang der liedertafel zoo tot haar
recht als bq dit concert.
Naast het Koor mogen de verrichtin
gen van de Solisten met waardeering
worden besproken.
Het geluid van mej. Blaauw leent zich
door zijn machtige sonoriteit zoo bq
uitstek goed voor den kerkzang. Het
Abendlied van Brambach en Die Ehre
Gottes van Beethoven zouden wel met
een spontaan applaus zijn beloond, indien
niet de plaats der samenkomst alle luid
ruchtigheid had buitengesloten.
De heer W. Robert Jr. speelde de
vioolbegeleiding van de mooie aria Er-
barme dichuit de Hattheus Passioneene
Sonate van Tartini en het Adagio uit
het concert voor viool van Bach. Al deze
nummers, het eerste in vereeniging met
mej. Blaauw, maakten een voortreffelij-
ken indruk en bewezen dat de heer
Robert thans onder de vioolartisten een
goede plaats inneemt.
De heer Ezerman 1< idde de uitvoering
in met een orgelstuk en sloot haar op
gelijke wijze, terwijl aan den heer
Louis Robert de begeleiding der solo's
was opgedragen. Dat beider spel zich
waardig aansloot aan de mooie kunst
der anderen, zij ten slotte met ingeno
menheid vermeld.
In haar geheel stond de uitvoering
van Zang en Vriendschap zeer hoog. Voor
den directeur, den heer W. Robert, zal
dat een groote voldoening geweest zqn.
Gaarne maken wij van dit schrqven
gebruik om te melden dat het Volks
concert van het Haarlems a Gappella Koor,
Zondagmiddag in de concertzaal gege
ven goed is geslaagd.
Do koornummers klonken aanmerke
lijk beter, dan bij de laatste uitvoering
op de Bovenzaal. Het solo-gedeelte sloot
zich op aangename wijze daarbij aan
