materiaal toe met ongeveer 5 millioen
mark en werd van 3.430.000 mark in
-1898, 8.150.000 in 1899.
HAARLEM 31 Augustus 1900.
KONINGINNEDAG.
Gisteren bereikte H. M. Koningin
Wilhelmina haar twintigste levensjaar,
het tweede jaar van Hare regeering.
Hoe levendig staat het ons nog voor
den geest, hoe de laatste jaren voor Hare
geboorte ons .Koningshuis door slag op
slag werd getreden, tot ten laatste van
de voormaals bloeiende Oranjefamilie in
de rechte lijn, alleen nog was overge
bleven onze grijze Koning Willem III
en diens jongste zoon Kroonprins A-
lex inder, welke laatste niet voorbeschikt
was om Zijn Huis Zonen, het Vaderland
troonsopvolgers te schenken.
Toen koos Z. M. Willem III zich tot
Gemalin Prinses Adelheid, Emma, Wil
helmina, Theresia van Waldeck Pyr-
mont. Uit dit huwelijk werd 31 Au
gustus 1880 geboren Prinses Wilhelmi
na, Helena, Pauline, Maria, na het over
lijden van Kroonprins Alexander aange
wezen als de Troonopvolgster.
Groot was de vreugde van het Ne-
derlandsche Volk, toen onze Koning
deed bekendmaken, zijn voorgenomen
huwelijk en wel in de eerste plaats,
omdat nu de kans grooter was om de
Kroon te bewaren in dezelfde lijn, doch
meer nog verheugde het Volk zich bij
de geboorte van het Koninklijke Kind,
wier Moeder zich reeds eene plaats in
de harten van het Nederlanische Volk
had veroverd.
Met immer klimmende belangstelling
heeft de natie de ontwikkeling der O-
ranjetelg gevolgd, met blijdschap zag
men bij Haar de deugden tot rijpheid
komen, die Haar moesten sieren als
eenmaal de tijd zou gekomen zijn, waarin
de Scepter aan Hare hand zou toever
trouwd zijn en n og hooger steeg de
belangstelling teen na het overlijden
des Konings, Koningin Emma, als Re
gentes de lasten van het Koningschap
voor Hare Dochter tot de meerderjarig
heid in handen nam.
Koningin Emma verschafte Hare
Dochter eene eenvoudige opvoeding, ge
heel in den geest van het Nederland-
sche Volk, waarover Zij eenmaal Konin
gin zou zijn. Waar het kon en wair
het mocht, bracht de Moeder de Doch
ter telkens in aanraking met het Volk,
dat bjj elke toenadering meer en meer
de aanstaande Koningin als op de han
den droeg, waartoe in de eerste plaats.
Hare hooge afkomst van de grondleggers
onzer onafhankelijk en vervolgens Haat-
lief, eenvoudig karakter, dal nimmer
waar Zij zich den Volke aanbood, zich
verloochende.
In 1898 was de tijd gekomen, waarop
H. M. meerderjarig werd. Wie herinnert
zich niet dien tijd van gloeiend enthou
siasme uitgaande van de hoofdstad, zich
voorplantende over geheel Nederland.
En wij hebben daarbij Koningin Emma
niet vergeten, de moedige Vrouw, die
de moeielijke taak, de opvoeding der
Koningin, tot een goed einde had ge
bracht. De twee eerste jaren van H. M.
regeering zjjn voorbijgegaan zonder ern
stige staatsschokken. Koningin en Ver
tegenwoordiging bleven bun eed getrouw,
waren elkaar tot steun en zoo ging het
raderwerk van Staat haar rustigen gang,
steeds middelen beramende om toestan
den te verbeteren en wetten in over
eenstemming te brengen met de billijke
eischen des tijds.
En wij mogen tevreden zijn. Ondanks
de Vrouwelijke regeering, waartegen in
den beginne wel eens werd opgezien,
van weekelijkheid geen sprake.
Toch doet de Koningin zich telkens
en telkens kennen als de gevoelende
Vrouw. Waar het lot ongelukkigen treft
is de Koninklijke steun steeds in het
vooruitzichtwaar het goede te bevorde
ren is, nimmer zocht men te vergeefs
naar daden eener Koninginne waardig.
Elk Volk heeft zijn Nationalen feest
dag wij Nederlanders hadden, ondanks
ons roemruchtig verleden, ondanks onze
helden en martelaren, er langen tijd geen.
Was het wonder, dat men hiertoe bij
ons voorbeschikte den verjaardag der
Koningin, en dit plan, door zuivere
Oranjeliefde tot rijpheid gekomen, meer
en meer is de 31e Augustus de dag,
waarop de Nederlanders van verschillen-
kleur en richting zich kunnen vereeni
gen onder de aloude Oranjevaan.
Onder het teeken van Oranje heeft
ook Haarlem Vrijdag feest gevierd.
Waar vroeger eene Feestcommisie de
leiding der feestelijkheden op zich nam,
trad dit jaar voor het eerst op de Ver-
eeniging .Koninginnedag", bij welks
Bestuur wij, jammer genoeg, vele na
men missen, wier bezitters ook onder
het publiek een goeden klank hadden.
Doch de Vereeniging is nog jong, maar
steeds krachtiger moge zij zich ontwik
kelen, ook wanneer weer de ouder be
kende elementen, hunne medewerking
weer verleenen.
Reeds in den vroegen morgen kreeg
de stad een feestelijk aanzienallerwege
de Nederlandsche met het oranjeteeken.
Het Feestprogramma gaf in volgorde
aan, behalve een Godsdienstoefening in
de Groote Kerk te zeven uur, Koraal-
muziek van den toren der St. Bavo te
half negen, door het Fanfarekorps
Kunst na Arbeid onder directie van
den Heer C. G. J. Ruhl. Het programma
liep over zes nummers. Het werd geopend
en gesloten door Nun danket alle Gott.
Open lucht uitvoeringen uit de hoogte
hangen in de eerste plaats af van
windrichting. Er werd krachtig gespeeld
in verband met den afstand naar de
diepte. In sommige stadsgedeelten was
de muziek beter waar te nemen dan
op de Groote Markt, maar het doel is
bereikt. Het fanfarekorps heeft op waar
dige wijze den feestdag geopend.
Inmiddels hadden de kinderen zich
tot het uitvoeren hunner liederen
verzameld, naar de bepaalde volgorde.
Net gekleede kindereu allen getooid
met de kleur van den dag, allen voorzien
van vlaggen en vaandels en allen onder
behoorlijk geleide van onderwijzers,
onderwijzerressen of particulieren ston
den geschaard tot het brengen van de
de aubade, ochtend- of wekmuziek. In
hea programma w.cs een kleine duister
heid omtrent den aanvang, half negen
en negen uur. Een vroolyk aanzien
leverde de Markt op, zoo geïllustreerd
is onze Markt een vriendelijk plekje.
Een aardig gezicht, dat plaatsnemen
op de Markt.
Toen nam de aubade eeri aanvang.
Zes en dertig honderd kinderen, leer
lingen van alle Haarlemsche scholen,
namen er deel aan. Onder directie van
den Heer W. Robert, die zich steeds
belangloos beschikbaar stelt, en met
begeleiding van het Stedelijk Muziek
korps van den Heer Kriens, werd het
volgende programma uitgevoerd:
Wien Neerlandsch bloed,
't Is feest,
Zij zullen haar niet krenken,
Oranjelied,
Wilhelmus.
Enkele liederen werden met veel
aplomb gezongen. Frisch, klankvol rolden
de tonen over het breede marktplein,
van alle zijden dicht bezet met aandach
tige toehoorders.
De zang, het gezongen lied oefent
invloed uit. Zij treft menige snaar des
gemoeds, wekt herinneringen aan lang
vervlogen dagen, bezielt en verwarmt.
Waarom toch zingt men zoo weinig?
Onze vaderen wisten 't beter; op hunne
gezelschapsavonden zongen zij uit hun
liederboekjes, thans nog als curiosa door
sommigen bewaard. Wel waren die lie
deren niet altijd geschreven in den
kindertoon, maar andere tijden, andere
zeden, en beter iets, als toen, dan niets
als nu. Haast zou men denken, dat
zingen onfatsoenlijk is of bij politiever
ordening verboden. Men vindt het gek,
zijn gevoel te uiten in eene eenvoudige
melodie. Wij Nederlanders hebben het
zingen verleerd! Jammer, en nog eens
jammer, doch laat ons hopen. Een goede
dertig jaar geleden werd een poging
gedaan om het oude lied, of beter de
oude melodiën weer aan de schoolkinderen
te leeren. Het pogen vond geen genoeg
zame waardeering. Wie heeft den moed
het na dertig jaar nog eens te beproeven.
Men bewijst er de Maatschappij een
weldaad mede.
Na afloop trok de kinderstoet naar
de Hertenkamp, om daar de overige
voormiddaguren onder gepaste kinder
spelen door te brengen.
Het mooie terrein was hiertoe doel
matig verdeeld in perken. Aan verver-
schingen heeft het niet ontbroken.
De Ileeren Martin, specialiteiten op
het gebied van organiseeren, weten altijd
wat nieuws, wat grappigs te bedenken,
daar de kinderen pleizier in hebben.
Natuurlijk waren er ook prijzen voor
de overwinnaars in de spelen; voor wat
behoort wat.
Inmiddels maakten de verslaggevers
hun observaties en met hunne aantee-
keningen in den zak begon voor hen
de rust, als dit gedeelte van de feest
viering persklaar was geleverd ter plaatse
waar het behoorde. Zoo'n feestdag is
voor hen geen gemakkelijke dag, maar
daaraan denkt men niet, als men zijn
blad, of zijn blaadje leest.
Te twee uur in de Groote Kerk
buitengewoon orgelconcert. De volks
liederen vormden den hoofdschotel van
het programma. Druk was het concert
bezocht, een bewijs dat reeds een groot
publiek den feestdag in eere houdt.
Van muziek hooren geen sprake, van
wege het geschuifel en gepraat. Dit
schijnt er zoo bij te behooren. Van
drie uur tot half vijf weer muziek uitvoe
ring op de Groote Markt.
Ten twee ure maakten ook honderden
gebruik van het Matinee in den Hout.
Als vorige jaren hadden in verschil
lende lokalen volksvoorstellingen plaats.
Dat deze bijzonder in den smaak vallen,
mag wel blijken uit de groote opkomst
in geen der lokalen was meer een
plaatsje te veroveren.
In de Sociëteit Vereeniging traden
welwillend op, de Heeren G. Zalsman,
Carel Phlippeau en H. Pielage, benevens
het Quartet «Euterpe", het Mannenkoor
zCaecilia" en het Fanfarecorps «Wil
helmina", directeur W. H. Boekwijt,
Beschermheeren J. J. F. Beynes en J.
W. A. Beynes.
De uitvoering in den Schouwburg
was welwillend aangeboden door de
Letterlievende Vereeniging J. J. Cremer"
Beschermheer Z. E. de Heer J. T. Cremer,
Minister van Koloniën.
In de Kroon had de Tooneelvereeni-
ging »Door Inspanning Uitspanning"
het woord.
In St. Bavo, Smedestraat, de Rede
rijkerskamer »J. A. Alberdingk Thijm".
De Uitvoering in de Vauxhall was
welwillend aangeboden door de Zang-
vereeniging «Onderlinge Oefening",
onder leiding van den Heer G. N.
Wagner.
Met niet genoeg te waardeeren vir
tuositeit gaf elk der medewerkenden
het beste waarover zij te beschikken
hadden. In de verschillende zalen
heerschte de meest mogelijke orde en
goeden toon, passende bij de stemming
van het oogenblik. Aan herhaald, geest
driftig applaus heeft het niet ontbroken
en zeer zeker zou men deze afdeeling
der feestelijkheden niet gaarne van het
programma zien verdwijnen.
Met het buitengewoon schoone weder,
scheen echter des avonds de muziekuit
voering in den hout voor het publiek
grooter aantrekkingskracht te bezitten
dan die op de markt, waar echter goed
werd gespeeld.
In den Hout toch had behalve het
stedelijk muziekcorps, de Koninklijke
Liedertafel Zang en Vriendschap hare
medewerkking verleend en men weet hoe
het publiek daarop gesteld is. Beide
uitvoeringen slaagden goed en vermoch
ten een weinig geestdrift tot uiting te
brengen.
Tegelijk met het officieele korps was
in het Brongebouw de Alkmaarsche
kapel, directeur de Heer Otto, aan het
woord. Ook daar was veel goeds te
hooren.
Tegen lien uur begon daar het vuur
werk, dat een groot publiek trok. Men
amuseerde zich daar in de mooie licht
effecten en verbaasde zich over de
buitengewoon heftige kanonades, die de
halve stad doorknalden.
Toen was het feest afgeloopen en
trok men kalm huiswaarts, in het be
wustzijn een schoonen dag doorleefd
te hebben.
Het Museum van Kunstnijverheid
te Haarlem, werd dit jaar tot den 30sten
van de afgeloopen maand bezocht door
4366 belangstellenden.
De aan genoemd Museum vei bonden
boekerij was tijdens de maand Augustus
gesloten, doch zal den 3 September weder
geopend worden. De uitgebreide verza
meling boek en plaatwerken die deze
boekerij omvat, hebben betrekking op de
kunstgeschiedenis van verschillende lan
den en tijdperken, op de verschillende
kunstambachten, alsmede op de diverse
technieken die bij de décoratieve en ver
sierende kunsten in toepassing worden
gebracht, terwijl de afdeeling plaatwer
ken eene ruime keuze van afbeeldingen
omvat, die den studeerenden als ook hen
die in de prachtijk werkzaam zijn tot
leiddraad dienen.
Deze boek- en plaatweeken worden
kosteloos aan belangstellenden ter raad
pleging toegezonden. Het Reglement
der boekerij kan bij den Directeur van
het Museum van Kunstnijverheid te
Haarlem worden aangevraagd.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot
Ridder in de Orde van Oranje Nassau,
onze stadgenooten de Heeren W. Robert,
directeur van de Afdeeling Haarlem der
Maatschappij tot bevordering der Toon
kunst, de Heer P. Dyserinck, Voorzitter
der Subcommissie voorde Kweekschool
voor Zeevaart te Leiden en de Heer H.
H. Beels, lid en thesaurier van den Raad
van Administratie der Hollandeche
IJzeren Spoorweg Maatschappij, de
eere medaille in brons aan A. Kiel,
kommies 2e kl., L. F. Junge, draaier
bij de centrale werkplaats der Holland-
sche IJzeren Spoorwegen Maatschappij.
In het douchebadhuis zjjn in de
afgeloopen week genomen 309 baden.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
24 Aug. C, G. v Asten en A. C. M. Pen-
narts. 27 Aug. W. J. Hugesl g en A.
Rvijnd'T 29 Aug P. J. de Roodc en
J. M. Swerik. R. P. A. F ansen en A.
v. 't Vlie. H. M. van Heems en J C.
Scheerlings. J. B. Henneke en T. Post.
H. J v. Weeren n JHertog II. Koster
en W. Ruij*. G. Kravijer en E. Schermer.
30 Aug. J. de Vogel en S. E. Thipsen.
Ph. S. van O i en S. Parser.
GETROUWD.
2? Aug J. J. Keet ei M. Hartfch.
29 Aug. G. G v Beem en M. Bij-ter.
T. ^ieuwenhu'zen en A T Kcijze-s.
J. W. A. de Zwager en M. C. v Seggelen.
G. J. Nienkemper en A. A. C Bell weg.
J A. Wielart ea J. H. Schipper
H. Vermeer en H. v. Dijk. J.J. valesen
M. A. v. d. Bogaa d C H. J. Ilii ij boom
en M. 1. Jsnus. 30 Aug. H. W. S uiten
S H- de Gelder. Dr. P Bierens de Haan
en F. I H. Philip e. D. Smit en A. F.
Vc-nout.
GEBOORTEN.
22 Aug C. A. v. Alphen geb. v Dalsem d.
23 Aug. W v. Haiter. geb. Honing d.
K. M-fijer geb de Grout, z. M. Boud»wijn
geb. Ca-dol z A. A Snellers geb. Tanger-
mann z. 24 Aug. J C. Smeets geb. Slen
ders d. F. v. Aalst, geb v. Veen z.
A. v. d. Meijdcn geb Weel z 25 Aug.
L J v d Weyden geb. Bosch d. A.de
Wilde geb Korthof d. E. v. d Poll
geb Kloosz A M v. Wees geb. Koolend.
A. M. Jansen geb. Bauer z.M. Breems
geb. Pbi'inpo z. A C. den Nienwenboer
geb. Weijll z R de Beer geb. Zeehande
laar z. R. Groen geb. Sobereki d.
A. G. v. Hemert geb Velthuijsen d.
26 Aug B. J. M. Wolffenbuttel geb Kleine
z H. de Nijs geb. 11 ok d. E J.
Oxsen-r geb. Vring d. II de Bruijngeb.
Rsdemaker d 27 Aug A M. B s geb.
Koppen z. M. v. Hoof geb. Duin d.
28 Aug. J. M. de Mooij grb Thij'sen z.
M. C. Ditks geb. Fonteijne d. 29 Aug.
M. H. Kluijskens geb. Brcnders z - A. Hoef-
geest geb. Ledder z M M.v Zanten geb.
den Houter z. A M. Knoop geb. van
Hemut z. 30 Aug. K Smits geb. van
Ossenbrugge z. J. Hoeing geb. Rutgers z.
OVERLEDEN.
22 Aug. C. Gerritsen 87 i. Rasmvest.
24 Aug H. M. Otto 83 i Gr. Houst-aat.
C. W. Voogt 2 i. zSoutmanss'raat.
25 Aug. M. Groo'egied m. d., Teijler-
strad. J. v. Huizen geb. Dyk 96 j.,
Parklaar. J. M. v Berkum 15 m d.,
Kanperlaa". M. L. Burger 2d z. Camp-
buiisstraat, 26 Aug. J. v. Br rk 6 j. z
Schotersingel. CE Aarnink geb. de
Vries :-7 j., Zomerstraat. M. A. R sies
3 j. d.. Kr. Heerenstraat. 27 Augustus.
A. D Smit 4 d d Doelstraat. H. Bank
1 m. z Brouwer vaart. J. Krros geb.
An heunissen 77 Anegang 29 Aug.
H. A. Otter 1 m d. Itoisvelddraat.
C. M. Rijbroek II i. Ewchilderslraat.
MUZIEKUITVOERING
in den Hout, op Zondag 2 Sept., 1900 's nam.
van 2% tot 4 uur, door hetHaarl. Muziekkorps,
Dir. Luit kapelmeester C. P. W KRIENS.
PROGRAMMA.
1. »Le Luron." MarcbeMuliot.
2. «L'Italiana in Algerie."
OuvertureRossini.
3. "See me dance." PolkaSalomons.
4. Fantasie de l'opérette »Rolmon
Crus Off nback.
5Festival- overtureLeutner.
6. -The Mikado" WaltzSullivan.
7. Grande fantasie de l'opéra *Le
Prophete"Meyerbeer.
0R6ELBESPEUN6
in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op
Dinsdag 4 Sept. 1900, des namiddags van
12 uur, door den Heer W. EZERMAK.
PROGRAMMA.
1Preludium en Fuga No 2Mendelssohn.
2. ElévationSamt-Saëns.
3. Sonate No. 6Mendelssonh.
a Andante.
b. Andante conmoto.
c. Allegro maestoso.
4. Vorspiil Zu ParsifalR. Wagner.
5. Duet uit Slabat MaterRossini.
