HAARLEMSCH Eerste Blad. No. 87 144 van WOENSDAG 31 October 1900. N ieuwsberichten. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Tweeëntwintigste Jaargang. TELE PHOONNUM MER TELEPHONISCHE VERBINDING met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maanden—,25. franco p. post—,40. Afzonderlijke nommera 3 centen per stuk. Pr|e per Advertentie van 1—5 regels f 9.25, elke regel meer 5 cents, greote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond. Advertentieri warden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. Iweede Kamer. In de zitting van Woensdag werd bepaald, dat den vol genden dag na de pauze regeling van werkzaamheden zou plaats hebben. De beraadslaging werd voortgezet over art. 2 van de Kieswet met de amendementen der heeren van Kol c.s. strekkende om het Kiesrecht te verleenen onafhankelijk van stilstand van werkzaamheden, ziekte, verwonding, werkeloosheid of werksta king, en ook bij het genieten van on gevallenrente. De Min. van Binnenl. Zaken had bezwaar tegen het tweede amendement, nl. het begrip van loon, dat doorgaat bij werkstaking. Zoo iets kan hij niet opnemen onder de geschikt- heidskenteekeneu. De heeren Pijnappel, van Karnebeek en meer sprekers deelden dat bezwaar de heer De Waal Malefijt echter niet. De Voorstellers namen ook de lock out of uitsluiting naast werksta king op en stelden pensioen of lijfrente gelijk met het inkomen der vrouw, dat voor haren man geldt. Ten slotte werd aangenomen met 72 tegen 13 stemmen, buiten rekening te laten tijdelijken stilstand van het werk voor den tijd der dienstbetrekking. Verworpen werd met 52 tegen 33 stemmen het doorgam van het loon bij werkeloosheid, werkstaking of uitsluiting. Aangenomen werd met 44 tegen 40 stemmen tijdelijke ongevallen rente, en met 43 tegen 41 stemmen, inkomen, pensioen of lijfiente te doen gelden voor haar man. Het am. Troelstra om, behalve geneesmiddelen, ook ver strekkingen van genees- en heelkundigen aard niet te begrijpen onder bedeeling, uitsluitende van het Kiesrecht, werd verworpen met 52 tegen 33 stemmen, na ontrading door den heer Tydeman en den Minister. Het regeeringsartikel, dat alleen geneesmiddelen niet als onder stand aanmerkt, werd goedgekeurd met 60 tegen 22 stemmen. Tegenover de door de Reg. voorgestelde uitbreiding van gemeentekiesrecht door het vervallen ten eerste van huur-loon- en Kapiciteiten- kiezerschap voor gemeentelijk Kiesrecht, verdedigde de heer Troelstra gemeentelijk Kiesrecht los van elke belastingbetaling. De heeren Meesters en Basterd vreesden van deze uitbreiding eene desorganisatie in de gemeentehuishouding, terwijl de heer de Savornin Lohman de regeling min of meer bestreed. De heer De Waal Malefijthad die vrees niet. De Min. stelde de wijziging voor als weinig beteekenend. Hij onti ied het am. Troelstra als liggende buiten het Kader der wet. De heer Ferf kwam op tegen deze herziening, waarna de Minister nog gebrek aan principieele oppozilie konstateerde. Het amendement Troelstra werd verworpen met 53 tegen 30 stemmen. Het uitbreidingsvoorstel der Regeering werd verworpen met 46 tegen 39 stemmen. Door den Min. is overwogen het am. De Waal Malefijt, om lijsten door belastingontvangers jaar lijks in te zenden voor het opmaken der Kiezerslijst alfabetisch te rangschikken. Bij art. 8 vestigde de heer van der Velde er 's Ministers aandacht op, dat de in zekere gevallen vereischte overlegging van aanslagbiljetten de geheimhouding van de vermogens- en bedrijfsbelasting niet waarborgt. Bij beraadslaging over art. 45 van het Kieswet-ontwerp in de zitting van Donderdag werd het voorschrift om huizenverhuurders en werkgevers te verplichten hun huurders en werklieden voor de Kiezerslijst aan te geven, heftig bestreden door den heer De Savornin Lohman, die opkwam tegen plaatsing huns ondanks van lieden op de Kiezers lijst, en tegen de daarin gelegen onge lijkheid. Naast leer- militie- en vakcine- wenscht Spreker geen Kiezerslijstaan- gifte. De heer Mutsaers verzette zich ook tegen den nieuwen dwang op het Nederlandsche volk, die de verhouding tusschen patroon en werklieden zal verbreken. Wordt deze dwang in de wet opgenomen, dan zou hij tegen deze moeten stemmen. De Minister van Binnen- landsche Zaken verdedigde den maatre gel als een noodzakelijk uitvloeisel van het gebrekkige kiesstelsel, en als middel om aan kiesbevoegden werkelijk kiesrecht te geven, te meer daar dit aangiftestelsel reeds zonder bezwaar werkt voor de Kamers van Arbeid, en ook de werkman vaak den tijd mist voor de aangifte, waaruit bovendien belastingplichtigheid van velen kan blijken. Wat is voorgesteld is eene techniesche verbetering, welke repliceerde de heer De Savornin Lohman neêrkomt op f 400 boete voor nalatige patroons. De heer Staalman noemde het onwaar, dat arbeiders zich uitonverschil- ligheid niet aangeven. Neen, zij laten het wegens den omslag en de formaliteiten. Spreker ondersteunde den maatregel dien de heer De Waal Malefijt waardeeit, doch niet doeltreffend acht. Hij gaf in bedenking alle loonkiezers, na eenmaal aaagifte, op de lijst te laten, tot dat hun niet kiesgerechtigheid blijkt. Het ontwerp geeft te veel administritieven omslag. De heer Schaper protesteerde tegen de houding der leden, die wèl arbeiders tot aangifte willen dwingen, tegenover vrijlating der bezittende klas se; dat vindt Spreker een schromelijke ongelijkheid. Daarom zou hij tegen 's Ministers voorstel stemmen, dat slechts bestreden wordt uit vrees voor meer kiezers. De Minister vreesde van het denkbeeld van den heer De Waal Malefjjt juist administratieven omslag. Na nadere beantwoording van de bedenkingen door den Minister, bestreed de heer Veegens de afwenteling van wetgeversplicht. Op anderen wordt door deze regeling een kunstmiddel toegepast van de slechte kieswet. De heer De Savornin Lohman vroeg het woord voor een persoonlijk feit, dat hij zag in 's Ministers kwalifi- katie van zjjn argumenten, als sstaats- gevaarlijk". De Voorzitter had het er echter niet in gezien. Toen veroordeel de heer Lohman het voorstel als over brenging van de taak der kiesvereeni- gingen op den wetgever. Het Regeerings voorstel (aangifteplicht voor verhuurders en werkgevers) werd verworpen met 55 tegen 22 stemmen. Om vrees voor be lastingaanslag bij tal van werklieden te overwinnen, stelde de heer Kolkman voor, bij aangifte wegens dienstbetrek king niet te vorderen de verklaring, dat het inkomen het wettelijk bedrag overtreft, maar alleen dat het dit bereikt. Dit voorstel werd aangenomen met 46 J tegen 29 stemmen. De inzendingstermijn voor de kiezerslijsten door de gemeente besturen aan de armbesturen is, op verzoek van den heer van Asch van Wijck (Ede) met drie dagen verlengd. Zijn voorstel om den terugzendingster mijn door de armbesturen te verkorten, werd verworpen. Ook werd verworpen het voorstel V. d. Velde tot het verplicht stellen van het drukken der kiezerslijsten in alle gemeenten. Door de voorstellers werd ingetrokken de bepaling omtrent de inlevering van kandidatenlijsten van 40 2 uur, waarin de Minister bezwaar zag voor de groote steden. Bij het am. Troelstra om de kandidatenlijsten niet ie publiceeren en niet ter inzage te leggen, dat de Minster bestreed werd de vergadering verdaagd tot den volgen den dag. Na de pauze had de eindstem ming plaats over de Ongevallen wet die nog eenigzins gewijzigd ten opzichte van de formatie bij exekutie van panden werd atngenomen met 88 tegen 3 stem men. Tegen stemden de heeren Veegens, Bastert en Kerdijk. De werkzaamheden zijn aldus geregeld, dat na de Kieswet behandeld zullen worden verschillende wetsontwerpen, waaronder dat betreffen de den locaalspoorweg Amsterdam Haarlem. Daarna zullen eenige eenvou dige ontwerpen in de afdeelingen waren onderzocht. In de zitting van Vrijdag werden met overgroote meerderheid verworpen de amendementen om de ter vizie leg ging en aanplakking van de kandidaten lijsten bij verkiezingen af te schaffen. Aangaande den tijd van stemming. thans van 8 tot 5 uur, was voorgesteld deze te houden op 41 tot 8 uur, met één uur pauze. Verschillende amendementen werden nog voorgesteld; door de heeren Troelstra c.s., om de stemming te houden van 8 uur 's mor gens tot 9 uur namiddags, met 3 uur pauze; door de heeren van Asch van Wijck en De Waal Malefijt, om den gemeen teraden, die dit wenschen, te vergunnen tusschen 40 en 7 uur stemming te houden door den heer De Waal Malefijt, om den Zaterdag vóór een stemming van 4 tot 8 uur gelegenheid te geven stem men uit te brengen, ter vergemakke lijking voor de zeevisschers door den heer Bastert, tot herstel van den bepaalden steentijd, doch met verkorting voor kleino gemeenten. Ook de Komm. van Rapp. verklaarde zich het meest voor handhaving van den bestaanden toestand, maar zag bij aan neming van het Regeeringsvoorstel in meerdere ruimte voor de stembureelen, volgens het am. van Asch van Wijck, eene verbeteriug. De heer Kool achtte stemming tot 's avond 9 uur ongeriefelijk voor het platteland. De heer Kolkman vreesde drinkgelagen in de late avond uren. De Minister bestreed alle amen dementen, als indruischende tegen een uniforme regeling voor alle gemeenten, vooral dat ten gerieve van de zeevisschers welk amendement een klasse privilege wil vestigen. De heeren Troelstra c.s. stelden nader voor de stemming te houden van 's morgens 8 tot 's avonds 8 uur, behoudens een uur pauze, in welken zin de Minister zjjn ontwerp wijzigde, waardoor het amendement verviel. Toen stelde de heer De Waal Malefjjt voor, toch voor gemeente» mo gelijk te maken, de stemming van 8 tot 5 uur in te korten, welk amende ment werd verworpen met 46 tegen 24 stemmen. Eveneens werd verworpen met 48 tegen 23 stemmen, de bestaande uren te behouden, met uitzondering voor kleine gemeenten (am. Bastert). Het amendement betreffende uitzonde ring voor zeevisschersplaatsen werd verworpen met 36 tegen 34 stemmen. Verworpen werd met 45 tegen 26 stem men het gewijzigd Regeeringsvoorstel (van 8 tot 8 uur), zoodat de bestaande tijd voor stemming gehandhaafd blijft. Aangaande de geldigheid der stembiljetten werd, op voorstel van de Komm. van Rapp. bepaald, dat blijkbaar met opzet aangebrachte teekeningen op stembil jetten, die biljetten ongeldig maken. Het am. De Waal Malefijt, voorschrij vende vertoon, des verlangd, aan het publiek van twijfelachtige stembiljetten werd aangenomen met 34 tegen 29 stem men. De mildere opvatting omtrent teekenen werd goedgekeurd met 37 tegen 26 stemmen. Op voorstel van de heeren Drucker en Kolkman, overgenomen door den Minister, i« vaststelling van den oflicieelen verkiezings uitslag op den stemdag zelf mogelijk gemaakt. Tegen het voorstel Troelstra c.s. om den ge wonen Kamerstemtjjd te stellen op He- melvaartdag, voerden de heer Pjjnappel en de Minister gemoedsbezwaren aan, op grond waarvan het amendement werd ingetrokken. Aan den heer De Savornin Lohman zeide de Minister toe, b(j tweede lezing ook onware aan gifte voor de personeele bi lasting met ontzegging van aanspraak op kiesrecht te straffen, nu de volle aanslag niet meer vereischt wordt. De Kieswet is afgehandeld. Dinsdag eindstemming te 4Vs uur, bij aanvang der vergadering. Medegedeeld wordt, dat de troepen macht van de Wet met den dag grooter wordt en dat van alle zijden Boerentroe- pen den toestand voor de Engelschen onveilig maken. Zooveel is zeker, dat de oorlog nog vele offers eischt, maar Roberts, die de berichten opzamelt, om er te gelegener tjjd eene voor de Engel- sche toestanden geschikt epistel van samen te stellen deelt de laatste dagen al heel weinig mede. De Fransche regeering heeft reeds te kennen geven, dat te Marseille de heer Kruger niet-officieel zal worden ontvan gen en de kooplieden zullen zorgen, dat de gemeenteraad hunne handelsbelangen met Engeland niet gaat compromitteeren. Dezer dagen is bericht, dat de Belgi sche regeering vertrouwelijk aan de Transvaalsche legatie te Brussel zou hebben meegedeeld, dat een langdurig verblijf van President Kruger te Brussel misschien aanleiding zou geven tot anti- Engelsche betoogingen, hetgeen de re geering niet zou kunnen dulden. In allen ernst heeft een blad dat te Pretoria verschijnt, in het Engelsch dus, de regeering aangeraden alles in Transvaal te vuur en te zwaard te verwoesten en dan later de bevolking schadeloos te stellen. Krijgsbedrijven hadden de laatste dagen niet plaats gehad, tenminste Ro berts vermeldt niets. Met beslistheid spreekt de Indèpendance Beige tegen, dat namens de Belgische Regeering aan het Transvaalsch gezant schap zou zijn beduid, dat een langdurig verblijf in België van President Kruger haar minder aangenaam zou wezen. Men vraagt zich in Londen hoe langer hoe meer af: ïwat zijn het toch voor documenten, uittreksels uit de archieven te Pretoria" die de Boeren zullen open baar maken na de aankomst van presi dent Kruger aldus seint de Londen- sche correspondent van de Petit Pleu.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1900 | | pagina 1