HAARLEMSCH
Eerste Blad.
PREDIKBEURTEN enz.
No. 103
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Tweeëntwintigsteaargang
144
van ZATERDAG 29 December
TE HAARLEM
I
N ieuwsberichten.
TELEPHOO NfNjtJ M M E R
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden—,25.
franco p. poet—,40.
Abonderlfjke n»mmerg 8 centen per stik.
Pr|i per Advertentie van 1-5 regels 10.25, elke regel
meer 5 cents, greete letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentie», worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG da middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Rkntifltb R-ftmflonte. OudpAaarsannnd. tnt ruil hun rlf»l Nipiiwa w;an«nc
Zondag 30 Dec., Oudejaarsavond
en 1 Jan. (Nieuwjaarsdag).
Eglise Walloime.
Dix heures, Mr. Muller.
La St. Silvestre.
Soir 7 heures, Mr. Muller.
Gereformeerde Kerk:
Oed Oudegracht.)
Voorin. 10 ure, De. Mulder.
Avonds 5 ure, Ds. Mulder.
Oudej aarsavond.
'i Avonds 7% ure, Ds. Mulder.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Ds. Mulder.
Eben-Haëzer Kerk.
(Klein Heiligland)
Voorm. 10 ure, Ds. Tibben.
's Avonds 5Va ure, Ds. Tibben.
Oudejaarsavond.
's Avonds 8 uur, De. D. Tibben.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Ds. Tibben.
Christelijk Geref, Gemeente.
Zuiderstraat
Voorm. 10 ure, Ds. Schotel.
's Avonds 51/» ure, Ds. Schotel.
Oudejaarsavond.
's Avonds 8 ure, Ds. Schotel,
Nie uwj aarsdag.
Voorm. 10 ure, Ds. Schotel.
Luthersche Kerk.
Toorm. 10 ure, Ds. Wempe.
Oudejaarsavond.
's Avonds 7 ure, Ds. Poolman.
Besluit van Jaar en Eeuw.
Kerk der Veroenigde Doopsgezinden
Voorm. 10 ure, Dr. Elhorst,
's Avonds 6 ure, geen dienst.
Oudejaarsavond.
's Avonds 7 ure, Ds. Hesta.
Remonstrantsch Geref. Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. J. van Loenen
Martinet,
Em. pred. te Amersfoort.
Oudejaarsavond.
's Avonds 7 ure, Ds. Wempe.
Kerk der Broedergemeente.
Voormiddag 10 ure, Ds. de Blocq van
Scheltinga.
Oudejaarsavond.
Voorm. lli/j ure, Ds. de Blocq van
Scheltinga.
Z. D. Baptisten.
(Parklaan 17.)
Sabbat (Vrijdag) 's avonds 8 ure,
Bespreking van de Profetiën.
Sabbat (Zaterd.) vm. 10 ure, Prediking.
Sabbat (Zaterdag) Nam. 3 ure, Sabbat-
school. Onderl. Bijbelbespreking.
Baptiste Gemeente.
Lokaal Klein Heiligland 8.
Voorm. 91/, ure, Bidstond.
Voorm. 10 ure, Onderlinge vergadering.
Nam. 12% ure, Zondagschool.
's Avonds 6 ure, Onderl. vergadering,
'g Avonds 8 ure, Jengedochters Ver-
eeniging.
Dinsdagavond 8y, ure, Bidstond.
Oudejaarsavond.
Avonds 11 y, ure. Bidstond.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Onderl. vergadering.
Afdeeling Haarlem van het
Nederlandsch Luth. Genootschap
voor In- en Uitwendige Zending.
Zondagsschool ten 1 ure in de Open
bar* school C, Leidsche Vaart.
BUITENGEMEENTEN.
Waai niats andars vermeld wordt, wordt da
JTad. Hervormde Kerk bedoeld.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, Ds. Gerth v. Wijk.
Oudejaarsavond.
's Avonds 7 nre, Ds. Gerth van Wijk.
Collecte voor noodljjdende Kerken en
Personen.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Ds. Gerth v. Wijk.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, Ds. Boon.
Doopsbediening.
Oudejaarsavond.
Nam. 7 ure, Ds. Boon.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Ds. Boon.
Evang. Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Gonlag.
Oudejaartavond.
Nam. 6*A ure, Ds. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Toorm. 10 ure, Ds. Sepp.
Oudejaarsavond.
's Avonds 61/, ure, Ds. Sepp.
Bloemendaal.
Toorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen.
Oudejaarsavond.
's Avonds 7 nre, Ds. van Leeuwen.
Nieuwjaarsdag
Voorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, Ds. Kuglman.
Oudejaarsavond.
's Avonds 6Vi ure, Ds. Kuglman.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Ds. Kuglman.
Hillegom.
Voorm. 10 ure, Ds. v. Veen.
Avonds 5 nre, Ds. v. Veen.
Oudejaarsavond.
's Avonds 7 ure, Ds. v. Veen.
Nieuwjaarsdag
Voorm. 10 ure, Ds. v. Veen.
Houtrijk en Folanen.
Voorm. 10 ure, Ds. Heeringa.
Bevestiging v. Kerkeraadsleden.
Oudejaarsavond.
'•Avonds 7 ure, Ds. Heeringa.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Ds. Heeringa.
Velsen.
Voorm. 10 ure, Ds. Hulsman.
Pred. te Zandvoort.
Nam. 6 ure, Dr. Klap.
Bevestiging van nieuwe lidmaten.
Oudej aarsavond.
's Avonds 61/, ure, Dr. Klap.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Dr. Klap.
Heide.
Toorm. 10 ure de Heer Gutteling.
's Avonds 5 ure, de Heer Gutteling.
Zandvoort.
Voorm. 10 ure, Dr. Klap.
Pred. te Velzen.
Oudejaarsavond.
's Avonds 61/, ure, Ds. Hulsman.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Ds. Hulsman.
WETEN EN WERKEN.
Maandagavond trad de Heer A. van
der Voort op. Juist den avond voor
Kerstmis een bijeenkomst, men kan
nagaan, dat dit voor velen niet zeer
geschikt was. Daarom dan ook, dat er
veel minder toehoorders waren. Zeker
jammerde voordracht was aantrekkelijk
genoeg. Zij handelde over de oudste
geschiedenis van Haarlem.
Het landschap zelf toonde in hoofdzaak
een veenachtigen bodem gevormd uit de
bekende veenplanten, van Sassenheim
tot Uitgeest een breede, deltavormige
strook, onze latere bloembollengrond.
Aan den Oostkant van het Spaarne
bosch; een en ander verlevendigd door
moeras- en watervogels. Van de zoog
dieren was waarschijnlijk de otter de
eenige vertegenwoordiger.
Vrij algemeen worden de Kaninefaten
voor de eerste bewoners van deze streek
gehouden. Zij bewoonden kleihutten over
een houten geraamte gebouwd.
Geld was hun onbekend. Hun gods
dienst was een veelgodenvereering, hun
godsdienstfeesten werden gehouden in
de open lucht. Dieroffers werden dien
goden gebracht.
De benamingen van veel dier gods
dienstige gebruiken leven nog in onzen
t(jd voort, Spreker gaf hiervan eenige
voorbeelden.
De rechtspraak had mede plaats in de
open lucht. De misdaden werden gestraft
met geldboeten. Recht was moeielijk te
krijgen en soms, in twijfelachtige geval
len besliste een godsgericht over schuld
of onschuld.
Men stelt zich voor, dat de eerste
woonhutten geplaatst waren omstreeks
de plaats waar de Beek, toen een open
water, in het Spaarne vloeit, welk water
reeds in de 15e eeuw werd overdekt
en sedert dienst doet als riool.
Een eeuw na het begin onzer jaar
telling ontmoeten wij de veel meer be
schaafde Romeinsche cohorten in deze
streken. Ouze kennis van den landzaat
danken wij voornamelijk aan hen.
In velerlei opzicht verbeterden zij de
toestanden, de heirwegen werden aan
gelegd, gebouwen gesticht, handel werd
gedreven, doch deze bepaalde zich nog
tot ruilhandel. Nieuwe wapens, kleederen,
sieraden kwamen in het bezit der be-
woners. Ontgravingen in latere tijden
hebben veel licht verspreid omtrent de
aanraking met Romeinen.
Alles wisselt. In de vierde eeuw was
het uit met de macht der Romeinen,
zij waren verdrongen, deze op hun beurt
moesten wijken voor Friezen en Franken,
waardoor telkens het oorspronkelijk
geslacht zich oploste onder de indringers.
Het Christendom heeft in deze streken
nooit goed wortel kunnen schieten vóór
Karei de Groote zich aan deze aange
legenheid wijdde.
Zoo langzaam aan had zich om en
in de nabijheid van het Zand, de Groote
markt, eene bevolking gevestigd. In den
Christelijken tijd verkrijgt dit plein in
de geschiedenis der in wording zijnde
stad veel beteekenis. De Groote kerk
verrees er even als enkele kloosters in
den omtrek er van.
Toen werd Haarlem tot stad verheven
en verkreeg zij eenige voorrechten,
waarop de poorters niet weinig trotsch
waren.
Spreker deelde mede, dat die oude
stad besloten was tusschen Spaarne,
Oudegracht, Kraaienhorstergracht (Nas-
saulaan), Ridderstraat en Bakenesser-
gracht, welk oudste stadsgedeelte zeker
niet uitmu at door een regelmatig aan
gelegd stratennet. Een sluis en een dam
werden in 1240 gebouwd.
Verder werden de verschillende ver
grootingen op den plattegrond aangetoond
en volgden eenige geschiedkundige feiten,
waarbij Haarlem betrokken was.
Op Oudejaarsavond heeft geen bijeen
komst plaats, niet voor den eersten
Maandag in Januari worden wij weer
verwacht. Dan zal de Heer C. Kuhn
de spreekbeurt vervullen.
De plannen van President Kruger
hangen nog in de lucht. Voorloopig
schijnt hij in den Haag te blijven, doch
er is ook sprake vaneen tijdelijk verblijf
te Utrecht.
De President heeft een bezoek ge
bracht aan Prins Hendrik van Mecklen
burg, dat gevolgd werd door eene tegen
bezoek.
De Boeren zijn de Kaapkolonie binnen
gedrongen onder rechter Herzog, dien
tengevolge hebben de Engelschen voor
loopig de vervolging van De Wet op
gegeven.
Medegedeeld wordt dat hun aantal
vier duizend man bedraagt, doch in
Engeland vindt men deze schatting te
hoog. Een Duitsch blad, dat meestal
goed is ingelicht, weet nog mede te
deelen, dat Herzog twee treinen met
proviand en ammunitie buit maakte en
tachtig mannen gevangen nam.
De stad Colesberg in Kaapkolonie is
door de Boeren bezet en hun comman
do's nemen gestadig toe. De Wet zit
honderd vijftig mijlen, oostelijker, te
Ladybrand. De Kaapse! e regeering moet
zeer ontstemd zijn over den loop dien
de zaken thans nemen, te meer omdat
daar geen bereden Engelschen troepen
zijn. Op aanvoer vsn nieuwe troepen
naar Z. Afrika word I sterk aangedron
gen.
