HAARLEISCH
Eerste Blad.
No 18
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Drieëntwintigste Jaargang.
144
van WOENSDAG 6 Maart 190L.
N ieuwsberichten.
TELEPHOONNUMMER
telephon'ische verbinding
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden—,25.
B franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 8 centen per stok.
Prüi pc? Advertentie vani-firegeii I 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar piaatarnimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentün worden aangenmnen tot DINSDAG en VRIJDAG des middag* ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Jioord-Znidhollandmlie Stoomtramweg-MaatschappijHaarlemLeiden. 1 Oct. 1900.
Stadstijd. Haarlem—HillegomLeiden. 7.12, 8.42, 10. 11.03's m., 12.32, 1.50, 2.53,
4.22, 5.42, 6.59, 8.32 s ar. Haarlem—Hillegom 9.52, 11.15 s av.
Stoomtram Haarlem—Alkmaar. (Stadstijd). Haarlem—Alkmaar: 8.,10.,12,202.20,
5.7.20, 9,40 j-, 11.20 -f- f Alleen tot Beverwijk.
Haarlemsche Tramway-Maatschappij. Van t Station 7.30 's morgens tot 10.30 'sav.
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Yortreknren der Spoortreinen va* Haarlem. 1 Oct. 1900. Tijd van Greenwich. Naar
Amsterdam: 5.17, 6.15', 6 54, 7.18', 7.30, 7.48', 8.01', 8.13*,9.07',9,28,9.44' 10.41,
10 55'. 11.03*, 11.26, 11.57* 's m. 12.15', 12.31', 1.06, 1.37', 1.59', 2.17', 2.44, 3.14',
3.33', 3 51', 4.10, 4.39', 4.51', 5,34', 5.56, 6.11', 6.29', 7.10, 7.44'8.21*, 9.04', 9.23,
9.38', 10.10', 10.40', 10.48, 11.20' 's av.
Va» Amsterdam: 5225, 6.45, 7.08', 7.17', 7.35, 7.53', 8.05, 8.49', 9.07', 9 29', 9.44', 10.18',
10.40, 11.19', 11.33, 11.53', 'sm. 12.05', 12.46', 1.-', 1.34, 1.58', 2.24,3.03', 3.27',
3.53, 4.34', 4.39, 5.10, 5.32, 3.09', 6.27', 6.47, 7 29, 8.46', 9.15, 9.36', 10.02',
10 33, 10.58', 11.40 's avonds.
Naai' Rotterdam: 6.03, 7.30', 7.36 tot Leiden, 8.15', 9.15', 9.28', 10.11,11.40','s morg.,
42.03 tot Leiden, 12.32", 1.13, 3.26", 4.23 tot den Haag, 5.38 tot Vogelenzang, 6.32",
7.17, 9.07', 9.59', 10.28' 's av.
Naar den Helder: 6.17, 7.22 tot Alkmaar, 9.S0' tot Alkmaar, 's m., 12.19, 2.03 tot
Alkmaar, 3.55, 3.15' tot Alkmaar, 6.53 tot Alkmaar, 8.26", 9.46 's av.
De uren gemerkt zijn sneltreinen. Voor de uren vet gedrukt worden geen
speciale retourkaarten 2e en 3e klasse buurtverkeer, geldig een dag, afgegeven.
Naar IJmuiden5.54, 7.43, 8.05, 9.31, 11.10 sm. 12.19, 2.03, 3.55, 5.10. 6.—, 6.53,
8.26, 9.46 'sav.
Naar Zandvoort: 5.59, 7.25, 9.55 'sm. 12.37,2.20,3.51,4.56, 6.03 tot Overveen, 7.58's av.
Van Zandvoort: 6.27, 7.50, 10.40 's m. 1.14, 2.45, 4.16, 5.32, 8.35 'sav.
Tram-Umnibns-itaatsciiappij. Bloemen daalOverveenHaarlem.1 Oct.1900 (stad
Vertrekuren van Bloemend&n! (Hotel Kennemertand)7.45, §8.25 8.50 9.25, *101510.40
1115 'sm., 12.20 '12.45. 1.25, 1.55, 2.55, 3.30, 3 50 4.35, 5.40, 6 35, 7.15, 8.40
"9.15 9 50 's av. Correspondeerende op de aankomende treinen.
Van Haarlem (Station) 8.33, 9.28, 9.46 10.27. '10.57, 11 25 11.58 'sm.. '12.45, 1.29,
2.19, 2.37, 3 43 4 08 4 38, 5.13. 6.16. 7 32 8.15, 9.25, '10.-, 10.42 'sav.
's Zondags 8.05, Alleen Zon- en Feestdagen. Correspondeerende op de treinen
naar Amsterdam, volgens Greenwichtijd.
Eerste Xederl. Electrische Tram-Maatschappij Haarlem-Zandvoort. 1 Oct. 1903 tot
1 Mei 1901 Stadstijd.
Van Haarlem: -j-6.- 7.40 S8.53 10.10 11.15 'svm. 12.25 1.- 1.40 2.20 3.- 3.40
4.20 5.40 6.45 8.— 9.05 10.05
Vaa Zandvoort: +6.52 S 8.15 9.32 10.40 11.50 'svoorm. 1.10 1.32 2.12 2.52 3.32
4.12 4.52 6.12 7.15 8.32 9.35 10.35.
-j- loopen alleen op werkdagen. S loopen direct van Zandvoort naar het station
H.IJ.S.M. te Haarlem en omgekeerd. De van station H. IJ.S.M. te Haarlem direct
naar Zandvoort vertrekkende treinen, zijn «irca 10 min. later aan de kruising Konin
ginneweg. Stopplaatsen in de stad van de met S gemerkte treinen zijnde Rozenstraat,
Zijibrug, Mauritsstraat en Koninginneweg.
De vet gedrukten alléén op Woensdagen, Zon- en Feestdagen, bij gunstig weer.
1 Stopplaatsen van de trams naar Zandvoort en omgekeerd aijnkruising Koniaginne-
weg, Emmabrug, Schouwtjeslaan, Aerdenhoutsweg, Doodweg, Gi.-Bentvelt on Zandv. tol.
Haarlem—Aerdenhont. Van Haarlem. Nam. 1.30, 2.2.35, 3.15, 4.4.30
Van Aerdenhout. Nam. 1.48, 2.15, 2.50, 3.30, 4.15, 4.45.
Alléén bij gunstig weor.
Haarlem—Bloemendaal. Voorloopige aankondiging.
Van 's morgens 7.15 tot 's middags 1 uur, om het half unr.
Bij gunstig weer na 1 uur tot 5 uur 's middags, om het kwartier.
Van 5—10 uur "s avonds om het half uur.
Op Zon- en Feestdagen vóór 10 uur v.m. ea na 5 uur n.na. om 't hall uur.
Na 10 uur v.m tot 5 uur n.m. om het kwartier.
Telegraafkantoor. lOct. 1900. —Tijd van Greenwich. Het kantoor is geopend op werkdagen
van 's m. 7.30 tot s iv y.30 uur, op Zon- en algemeen erkende Christelijke feestdagen
van's m. 7.30—11.30's m 12.30—2.30,6.30—7.30 cur. Binnenl. Telegrammen worden
berekend tegen 25 cents voor de eerste 10 woorden, verder tot 50 woorden 5 «ent voor
elke 5 (of minder) woorden daarboven, en boven 50 woorden 5 cents voor elke 10 (of minder)
woorden meer.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1900. - Tijd van Greenwich. Openstelling
van het kantoor: Dag van 7.30 'amorg. tot 9 uur'sav. Op Zondag van 's morg. 7.30
tot 12,30 uur 'a middags Voor de storting en uitbetaling van postwisseis, postbc.
wijzen en de invordering van gelden op kwitantiën alleen op werkdagen, van 8 30 uur
's morg. tot 2.30 uur'sav. Voor de Spaarbank van 'sm. 8.30 tot 8.30 uur 'sav., op Zon
dag van 8.30 tot 9.30 ure 's m. Voor de Postpakketten alleen op werkdagen, van
's morgens 7.30 tot 9 uur 's avonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 6.40, 9.'sm., 12.,3.6 20,8 40'sav
Op Zon- en algemeeue erkende Christelijke feestdagen: 8.— 's m. Kosteloos gelegen
heid tot afh. der brieven enz. van 11.30 tot 12.30.
Lichting der hulpbrievenbussenKoninginneweg, Leidschevaart, Kaasmarkt, Kenaupark,
4.55, 8.40 'sm, 12 55, 4.10, 7.25 'sav. Zon- en Feestd. 4 55 's m., 12.25's av. Haze-
paterslaan, Boterfabriek, v. Marumstraat, 58.45 'sm. 1.4.15, 7.30 's av Zon
en Feestd. 5.- 'sm., 12.30 'sav. Brongebouw, Hassel.plein, Amsterd.poort,Sehoter-
singel. Burgwal, 5.05, 8.50 's morg. 1.05,4.20,7.35 'gav. Zon- en Feestdagen.
5.5 'sm. 12.35 's av. Gr. Houtstraat, Duveny.straat, Ged. Oudegracht 5,10, 8 55,
's m.,
Parklaan,
Lichting aan het Station: RichtingAmsterd.
5.38', 6.24, 10.20* 's av.Richting Rotterdam 7.25,'sm., 12 26. 4 18", 6 24 9—.*,
lÓ.20*'»av. Richting den Helder, 5.45, 9.25'smorg„ 12.14*,5.05»,6.48*,9.40* 'sav.
De met word en Zondags niet. gelicht.
WETEN EN WERKEN.
De allerlaatste lezing in dit seizoen had
plaats door den Heer F. Grabijn, onder
werp: De Noord Nederlandsche Burger
lijke Bouwkunst in de 15e, 16e en 17e
eeuw.
W(j hebben hier te doen, zeide Spre
ker, met een speciaal Nederlandsche
kunst, werkelijk van vreemde smetten
vrij, echte Nederlandsche Renaissance.
Spreker stelde zich eerst lot taak het
ontstaan van deze aan te duiden, doch
moest op dien weg even Griekenland
en Italië aandoen en sprak even over
het Parthénon, van Perikles en Phy-
dias, den bouwmeester en den beeld
houwer.
Rome overvleugelde Griekenland, de
Grieksche kunst verviel en nadat onder
Constantijn den Groote het Christendom
z(jn groote uitbreiding ontvangen had,
ontstond de Romeinsch christelijke stijl,
terwijl ongeveer dienzelfden tijd de
Arabische kunst in Spanje tot haar
recht kwam.
Na Karei de Groote ontstond in Frank
rijk de Gotische of spitsbogenstijl, waar
van o.a. de Dom te Parijs een der
schoonste uitingen is. Deze stijl, ook die
van onze Haarlemsche Groote Kerk,
bloeide tot in de vijftiende eeuw. Na
verschillende perioden doorloopen te
hebben, was haar laatste vorm de flam
boyant stijl.
Toen begon in Italië weer de zin voor
christelijke kunst te herleven en ont
stond ook de Nederlandsche Renaissance.
Nu leidde Spreker ons langs eene
zeventiende eeuwsche stad met haar
muren en wallen en torens en poorten
zoo'n Oud Hollandsche stad met monu
menten van bouwkunst van drie a vier
eeuwen oud.
Binnen de stad de huizen met trap
gevels, luifels, uithangborden en teekens,
de ingezetenen gekleed in de soliede
kleedij dier dagen. Hoewel de straten
nog voor een groot deel ongeplaveid
waren, vormde toch alles te zamen een
schoon geheel.
In woord en beeld deed Spreker ons
met de voornaamste typen der Burger
woonhuizen kennis maken.
Het eerste, het oudste, droeg geheel
het kenteeken van den flamboyantstijl,
de muren waren gewit, de vloer was
roode steen. De meubelen waren van
eikenhout. Te Delft en Dordrecht zijn
nog fraaie typen van dezen bouw te
bewonderen.
Een jonger type van woonhuis vertoon
de de bogen boven de ramen vervangen
door acaden, waartusschen kruisramen,
en van toen ook nam de verbinding van
bak- en bergsteen een aanvang.
Met veel takt voerde spreker ons langs
een zilversmidswinkel met zijn heerlijke,
soms ondeugende, drijfwerken,de schoone
gildebekers, de mooi gevormde voorwer
pen van dagelijksch gebruik om ons zoo
weer te brengen op de bouwwerken,
een nieuwe type, waar de ramen door
een boog ontlast waren.
De sluitsteenen der bogen werden dan
met koppen versierd. Uit dien tijd dag-
teekent ook de echte Nederlandsche
leeuwenkop.
Hier te Haarlem is nog een schoon
voorbeeld van Oud Hollandsche bouw
kunst te zien,het perceel SpaarneNo. 108
Nog werd de aandacht gevestigd op
het fraaie smeedwerk aan de woningen,
de mooie ankers, het kunstig vervaar
digde hang- en sluitwerk der deuren
en ramen.
Meubelen en huisraad toonen mede
aan hoe hoog in dien tijd het handwerk
stond elk ambachtsman was een artist.
In dien bloeitijd, de 17e eeuw, hadden
wij ook onze groote mannen op ieder
gebied. Op dit tijdperk volgde een periode
van verval, welke wij nog niet te boven
zijn.
Natuurlijk met de trekschuit naar
huis en daar een en ander over de
Nederlandsche schilders en hun kunst.
Had de schilder zich vroeger bijna
uitsluitend bezig gehouden met kerke
lijke kunst, in den bloeitijd begaf de
artist zich op 't ruime veld van natuur
en leven.
Spreker schetste ons Hals in zijne
verbazende techniek, Rembrandt in zijn
zin voor licht en bruin, Jan Steen als
karakterschilder, evenals Ostade een
blik gunnende in het burgerlijk leven
dier dagen.
Als type van nationale bouwkunst
werd nog geroemd onze Vleeschhal, zoo
schoon door de harmoniesche verbinding
van bak- en bergsteen. Het Paleis op
den Dam te Amsterdam is ongeveer
uit denzelfden tijd, maar het type is
anders; de bouwmeester van Kampen
had Italië bezocht, den vruchten van
die kunstreis neergelegd in zijn schep
ping: Het Paleis.
De Noord Nederlansche bouwkunst,
releveerde Spreker, staat geheel op zich
zelf, is de trotsch van de Nederlandsche
bouwkunst evenals de schilderkunst, wp
mogen er trotsch op zjjn die kunst te
bezitten en, al kunnen wij Nederlanders
ons niet meer zoo uiten als vroeger, de
teekenen zijn er, dat die tijd terugkeert.
Voor de ambachtslieden in Weten en
Werken is er ook Maandagavond heel
wat te leeren geweest, temeer daar
Spreker de kunst verslaat om in een
goeden vorm de verschillende zaken tot
hun recht te brengen.
Tweede Kamer. Nadat in de zitting
van Donderdag besloten was tot toelating
van het nieuwe lid voor Beverwijk den
heer W. C. J. Pastoors, was het eerst
aan de orde de interpellatie van den heer
van Bylandt Apeldoornbetreflende het
gebeurde met den heer Pott, konsul te
Lorenzo Marques. De interpellant vroeg
wat de reden was van de intrekking
van het exequatur, en wat de Min.
verder gedaan heeft. De Min. van Bui-
tenl. Zaken trachtte de zaak helder te
maken en meende met het oog op de
gemeenschappelijke belangen, die wjj
met Portugal hebben het incident ge
sloten te moeten verklaren. De heer
van Bylandt vroeg den Min. de stukken
ter inzage te geven, en voorts of het
exequatur niet kon worden teruggegeven
De Min. antwoordde, dat hij zich moei
lijk daarover kon uitlaten. Daarna in
terpelleerde de heer Drucker over de
groote rechtsonzekerheid, ontstaan door
her arrest van den Hoogen Raad, be
treffende de abbatoirs; hp achtte het
zeer wenschelpk, dat die rechtsonzeker
heid zoo spoedig mogelijk worde opge
heven. Het antwoord door den Min. van
Waterstaat enz. bevredigde den inter
pellant. Daarna kon de behandeling der
Legerwetten worden voortgezet. De
eerste twee hoofdstukken der Leger-
organisatie werden aangenomen. Bp de
wijziging der Militiewet werden aan
gehouden de wijzigingen van artt. 2 e» 3
der Wet tot art. 122. De Min. van
BinDenl. Zaken heeft overgenomen de
gewijzigde redaktieder Komm. van Rapp.
op art. 12. Op. art. 17 werd aangenomen
met 51 tegen 17 stemmen het am. van
Karnebeek- Tydeman, em wèl voor de
militio in te schrijven Nederlanders met
meer dan één nationaliteit behoorende
