in het licht moeten stellen. De algemeene
indruk zou zijn dat Botha bij zjjn optre
den in Natal niet gelukkig is geweest,
maar het hoofddoel zal toch wel geweest
zijn de aandacht der Engelschen van
andere punten af te leiden en hun macht
te versnipperen.
Uit Richmond (K. K.) wordt gemeld,
dat het bericht als zoude Malan gesneu
veld zjjn, gebleken is onjuist te zjjn
geweest. Dit komt meer voor bjj de
heeren Engelsche oorlogscorresponden
ten.
Den 7en September zijn 40 Boeren
en vreemdelingen, door de Engelschen
in Transvaal krijgsgevangen gemaakt,
er in geslaagd te ontvluchten en zich
te voegen bij het commando van Ben
Viljoen.
Het Britsch Ministerie van oorlog laat
officieel tegenspreken, dat Lord Kitchener
ontslag vroeg.
Ook wordt ontkend, dat tusschen den
opperbevelhebber en het Ministerie van
Oorlog wrijving bestaat.
Meer en meer blijkt dat de gevechten
om de forten Itala en Prospect hevig
zjjn geweest en de verliezen van beide
zijden groot. Eigenaardig weten de
telegrammen wel, dat er vijfhonderd
Boeren sneuvelden, maar de gewonde
en gesneuvelde Engelschen worden ge
raamd. De streek aldaar werd schoon
geveegd, maar ongelukkig namen de
Boeren er 29 September een groot con-
vooi op zes mijlen afstand van de plaats
des gevechts. In Natal werden op ver
schillende punten Boeren gezien.
Verschillende Boerencommando's heb
ben de Kaapkolonie verlaten, het is er
echter nog verre af dat de Kolonie vrjj
zou zijn zooals in Engeland beweerd
wordt. De zaak is, dat in Natal meer
dere krachten noodig zjjn en deze zijn
getrokken uit de Kaap.
Het blijkt nu, dat het bericht, omtrent
het zenden van tienduizend man uit
Indië naar Afrika, een verzinsel is uit
Chamberlains departement afkomstig.
Hoe langer hoe meer wordt het het
publiek duidelijk, dat er geen mannetjes
meer zijn en dat zelfs bij de meest ge
zochte korpsen geen officieren genoeg
wat bljjkt uit het over den tijd
aanhouden der officieren; men bezit et-
geen om de vertrekkenden aan te vullen.
Chamberlain had in Engeland ouden-
dag-pensioenen beloofd. Nu daar van
wege den oorlog niets van kan komen
begint men hem te dringen zijn woord
te houden. Nu heeft Chamberlain, om
tijd te winnen de zaak ter bespreking
gegeven aan de verschillende werklieden
vereenigingen en het kan dus nog lang
duren, eer men gereed komt met ad
viezen, pre-adviezen en contra-pre ad
viezen en daar is het den minister juist
om te doen.
Algemeen is het oordeel der Engelsche
bladen dat Engeland er thans slecht
aan toe is.
In een stuk van de Westminster Ga-
zette zegt een deskundige: Engeland
staat voor een moeilijke keus. Het kan
van drieën één doen:
lo. Vrede sluiten met de Boeren.
2o. Door een algemeene oproeping,
door conscriptie of levée en massa, een
leger vormen dat maanden zal noodig
hebben vóór het geoefend is en dan
worden uitgezondenen in dien tijd zal
de toèstand nog ernstiger worden.
3o. Zijn ongeluk te gemoet loopen.
Ook de Times ziet den toestand niet
helder in en zegt zoo iets van den hon
gerdood in het vooruitzicht van een
groot deel der troepen. Het blad meent,
dat het slechts aan de Boeren ligt, om
Kitchener en zjjn troepen niet alleen
verstoken te houden van wapens en
ammunitie, maar ook van levensmid
delen.
De „Times" stelt de gevechten bjj fort
Itala en bij het kamp van Kekewich bjj
Moedwil voor als Engelsche overwinnin-
ningen en verwacht dat de weifelende
sympathie betuigers met de Boeren daar
door zullen worden afgeschrikt,
t Den uitvoerigen uitslag van deze ge
vechten zullen de verliezenlijsten wel
duidelijk maken.
De »Times" is woedend over de flaters
en misrekeningen derregeering, die blind
is voor de feiten die het geheele volk
ziet.
Een correspondent uit Kaapstad deelt
nog mede, dat de toestand der Engelschen
treurig is. Overal doemen Boeren op,
maar dan zjjn er geen Engelschen of
ze zijn juist vertrokken.
Bovendien zjjn de soldaten overwerkt
en de officieren moeten door hardheid
hun mannen tot plicht brengen. En nu
zeggen de bladen, dat de toestand on
veranderd is.
De bouwvallige torens der negen-
honderdjarige Dom te Bremen zjjn thans
hersteld. Het werk heeft twee en drie
kwart millioen mark gekost en het meest
opvallend is dat deze som geheel gedekt
is door bijdragen van ingezetenen.
In Frankrijk heeft zich een bond
gevormd, die ten doel heeft de belangen
te verdedigen van de sofficiers d'acadé-
mie", wier paars lintje, naar zij beweren,
daarom zoo weinig in tel is, omdat het
zoo weinig in het oog valt; na een
paar weken wordt de kleur zoo donker,
dat men het bijna niet meer ziet. Deze
jofficieren" vragen dus een andere kleur
voor hun lintje.
Nu zal de nijdige wereld wel weer
beweren dat het alleen om 't lintje te
doen is.
Zwitserland voerde in 1900, 7300000
horloges uit tot een bedrag van honderd
twintig millioen francs.
Tusschen Frankrijk en Turkije is het
niet in 't reine. Het Fransche Middel-
landsche Zee eskader wordt te Toulon
uitgerust en de sultan richt drie rege-
menten lichte cavallerie op.
Zondag zjjn uit Nieuw Orleans weer
1050 paarden voor Zuid-Afrika inge
scheept.
President Rooseveldt, de Hollander
van afkomst, volgt dus hierin ook zeer
stipt de politiek van zijn voorganger.
Te Rheinau te Baden wordteen schoor
steen gebouwd die 122 meter hoog zal
zijn, de hoogste van Duitschland. Hij
behoort bij een chemische fabriek, en
wordt zoo hoog om de gassen, die er
uit stroomen zoo weinig schadelijk voor
de omgeving, bepaaldelijk ook voor den
plantengroei te doen zijn.
Op bevel van den Sjah van Perzië
zullen 150 jongeliden uit de eerste fa
milies hun opleiding in Europa ontvan
gen en met dat doel binnenkort naar
de voornaamste Europeesche hoofdsteden
worden gezonden om er op kosten der
regeering te studeeren.
De .Daily Chronicle" zegt uit goede
bron te weten, dat president Roosevelt,
evenals president Mc Kinley, zou weige
ren een Boeren deputatie te ontvangen,
voor het geval president Kruger voor
nemens zou zijn zulk een gezantschap
naar de Vereen. Staten te zenden.
Het Fransche blad Patrie deelt mede
dat de President der Fransche Republiek,
de Czaar, de Koningin der Nederlanden
en de Koningen van Griekenland en van
Italië het er over eens zjjn om het hof
van arbitrage te machtigen op hunne
ofificieele instemming te rekenen.
Men weet dat de schipbreuk van de
Engelsche torpedojager Cobra te wijten
is hieraan, dat de boot op een walvisch
is gestooten. Tot deze meening is men
gekomen omdat door visschers een doode,
vreeselijk verwonde walvisch hebben
gevonden. Hieruit zou dus bljjken, dat
een torpedoboot niet opgewasschen tegen
zoo'n zeemonster.
President Loubet heeft van den czaar
eene uitnoodiging ontvangen tot een
bezoek aan Rusland. Dat de uitnoodiging
wordt aangenomen, daartegen bestaat
geen bezwaar.
Venezuela en Colombia vechten er
samen op los, zonder den oorlog ver
klaard te hebben. Nu heeft Venezuela
geld noodig en hebben de Ameri-
kaansche aandeelhouders van de bank
geweigerd aan die leening deel te nemen,
waarop de regeering dreigde de banken
te sluiten. President Rooseveldt heeft
hen echter laten beduiden, dat hjj
de belangen der Amerikaansche aan
deelhouders zal weten te doen eerbiedigen
en is dus rechtstreeks gemengd inden
strjjd. Dit zal wel van invloed zjjn op
den duur van den oorlog.
De oorlog bljjkt ook van invloed ge
weest te zjjn op den reislust der Engel
schen gedurende den zomer, zeker wel
voor een deel gevolg van kleinere winsten
bij njjverheid en handel.
Zaterdag hebben de afgevaardigden
der mjjnsyndicaten in België besloten
tot eene algemeene werkstaking der
mjjnwerkers in het Luiksche kolen
bekken.
Twee Fransche torpedobooten hebben
in den nacht van Zaterdag op Zondag
in Franscb water tegenover Dives een
Engelsche visschersboot buitgemaakt op
het oogenblik dat deze oesters vischte.
De andere Engelsche booten konden
nog wegkomen eer de Fransche politie-
booten naderbjj gekomen waren.
President Roosevelt moetin zijn eerst
volgende boodschap aan het Congres in
het bjjzonder willen aandringen op de
noodzakelijkheid om de Amerikaansche
vloot uit te breiden, opdat zij in staat
zal zjjn voor de Ver. Staten alle conflict
met de vreemde mogendheden te voor
komen.
Bij het aangaan der Openbare School
te Hoofddorp, kwam men hedenmorgen
tot de ontdekking, dat er inbraak had
plaats gehad.
Door verbreking eener kast, is het
daarin aanwezige week-schoolgeld eener
klas ontvreemd, benevens stalen pennen.
Eene tweede kast droeg mede sporen
van inbraak, doch hieruit werd niets
vermist.
De politie heeft dadelijk een onderzoek
1 ingesteld.
HAARLEM 4 October 1901.
In 1871 werd door Teylers Tweede
Genootschap een prijsvraag uitgeschre
ven betreflende een historisch drama
uit de Nederlandsche geschiedenis. Van
I de ingezonden antwoorden werd be
kroond het drama in Nederlandsche
verzen van den Heer D. F. van Heyst.
Dit tooneelwerk werd vóór eenige
jaren door de Letterlievende Vereeni-
ging ten »Cremer" tooneel gevoerd.
Het berust op de volgende historische
gegevens.
George de Lalaing, Graaf van Rennen
berg, was stadhouder van Groningen en
Ommelanden namens den Prins van
Oranje en bevorderde de zaak der Neder
landers op vele wijzen. Van Spaansche
zijde wist men hem later tot afval te
brengen, niettegenstaande hij, als mede-
onderteekenaar van de Unie van Utrecht,
het volle vertrouwen der Staten bezat.
Zijn wankelen en vallen stond in ver
band met de meest verlokkende aan
biedingen en ook met zijne liefde voor
de gravin van Ahremberg, alsmede dat
hij, als belijder van den Roomschen
godsdienst, van tijd tot lijd met zijne
regeeringsleden, die de zaak der Her
vorming waren toegedaan, in botsing
kwam. De Prins kreeg ten slotte brieven
in handen, die Rennenbergs dubbelzin
nig handelen in 't licht stelden. De Prins
trachtte nog te vergeefs Rennenberg
terug te houden, doch deze verklaarde
zich thans openlijk als stadhouder van
den Spaanschen koning. Na nog eenige
lotswisselingen het liep hem in zjjn
krjjgsbedrijven niet medeverviel hij in
eene kwjjnende ziekte en stierf, niet
zonder berouw over zijne afdwalingen.
Het bekroonde drama is natuurlijk
romantisch ingekleed.
Ter gelegenheid van haar twintigjarig
bestaan heeft de Letterlievende Veree-
niging Cremer een Internationalen Too-
neelwedstrjjd uitgeschreven. Acht Ver
eenigingen zullen er aan deel nemen.
De openingsvoorstelling had Dinsdag
avond in den Schouwburg plaats met
het Tooneelwerk George de Lalaing,
Graaf van Rennenberg, waarvan wjj
boven den geschiedkundigen kern in
herinnering brachten.
De Voorzitter van Cremer, de Heer
G. J van Gasteren, opende de feeste
lijkheden met een toespraak. Hij wees
er op hoe steeds tooneel- en rethorjjk-
kunst onze taal hadden beschaafd en
gevormd, en deze den band vormde van
één volk met ééne taal, deNederlandsche,
hoe een geheel oorspronkelijk Neder
landsche kunst ontstond, hoe zelfs de
loop der tjjden, het eigenaardig stempel
niet heeft kunnen vernietigen, 't zjj
Nederland stond onder Franschen of
anderen invloed.
Vervolgens werd den verschillenden
begunstigers van nCremer" een woord
woord van dank gebracht voor ontvangen
steun, in niet geringe mate aan het
Gemeentebestuur voor haar stoffeljjken
en moreelen bijstand, door de Vereeni-
ging op hoogen prigs gesteld.
Toen ving de voorstelling aan. Met
genoegen hoorden wjj opnieuw het stuk
George de Lalaing. Sommige leden die
voorkwamen in de voorstelling van voor
eenige jaren, vooruitgegaan in uitspraak,
accentuatie en mimiek, krachtig strijdend
tegen de versmatige gedwongenheid van
Van Heyst en zjjn tijd. Want heteischt
volharding den acteur in zqn soms in-
gewikkelden versbouw te volgen.
Van de oude bekenden noemen wij de
titelrol, George de Lalaing, mooi ge
grimeerd en goed in kostuum. Hij weet
zich beschaafd uit te drukken, zijn too-
neelmanieren maken den indruk, dat hjj
zich weet te beweegen als galant edelman.
De beide Burgemeesters-typen vonden
wjj mooi, hunne verzen zegden zjj met
waardigheid.
Cornelia de Lalaing is een lang niet
te verwerpen kracht bjj Cremer, spreekt
goed, soms met gloed en trok zeer de
aandacht door haar fraai spel.
De Ida-rol werd zeer sympathiek
weergegeven. Ook deze wist zich goed
door de moeieljjkheden heen te werken.
Telkens kwam haar tooneel-routine hel
der uit.
Nog een woord van lof voor de mooie
vertolking van de Burger-Hopman partij,
zoo vol van ingehouden hartstocht, sober
voorgesteld.
Het samenspel wees op goede voor
bereiding, hiathen, zoo eigen aan dillet-
tanten-spel, kwamen niet voor. Aange
merkt zjj hier, dat de uitdrukking
„dillettenspel" in den goeden zin bedoeld
wordt; heeft niet het dilletantisme tot
de hoogste kunst geleid, is het niet de
kiem geweest van veel dat hoog stond
en staat in de kunstwereld?
Met voldoening kan Cremer op dezen
wegeslaagden kunstavond terugzien.
De zaal was uitstekend bezet met een
zeer belangstellend publiek.
In het Museum van Kunstnijver
heid alhier, zijn Zondag a.s. de moderne
kamerinrichtingen, alsook de Chineesche
muurschilderingen nog tentoongesteld.
Het Museum van Kunstnijverheid
te Haarlem, werd gedurende de maand
September bezocht door 772 personen,
terwijl uit de boekerij van het Museum
181 boeken plaatwerken naar verschil
lende plaatsen in Nederland verzonden
werden.
De Chr. Geh. Onth. Jonged. Ver
een. »De dochteren Rechabs" (Jeremia
35) hoopt a.s. Zondagavond te 6 uur in
't lokaal Parklaan No. 17 eene openbare
theemeeting te houden. Deze vergadering
zal toegankelijk zjjn voor vrouwen en
meisjes. De leden zulleD solo's, duetten,
samenspraken en voordrachten ten beste
geven terwijl tot bevordering der gezel
ligheid een kopje thee geschonken zal
worden. De toegang is geheel vrjj.
Lezeressen van Haarlemsch Adver
tentieblad komt a.s, Zondag, 6 Oct. en
helpt mee tot het welslagen der ver
gadering. Dan hoopt het Bestuur, met
vereende kracht vjjand koning Alcohol te
bestrijden en hem van onzen bodem
verdrijven.
E. N. E. T.
Lijn Haarlem— Zandvoort.
Van en met 1 tot en met 30 Sept. 1901.
Aantal vervoerde passagiers 31182.
Bruto ontvangsten 5938.80.
Hetzelfde tjjdvak des vorigen jaars
35388.
Bruto ontvangsten ƒ6180.15.
Ljjn HaarlemCeintuurbaan.
Van en met 1 tot en met 30 Sept. 1901.
Aantal vervoerde passagiers 90634.
Bruto ontvangsten ƒ4107.45.
Hetzelfde tjjdvak des vorigen jaars
70186.
Bruto ontvangsten ƒ4242.30.
Ljjn HaarlemBloemendaal.
Aantal vervoerde passagiers 31850.
Bruto ontvangsten 3647.25.
