HAARLEMSCH
Eerste Blad,
No: 86
telephoo;nndmm;er
144
TELEPHONISCHE VERBINDINS
van WOENSDA.G 30 October
N ieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Drieëntwintigste Jaargang.
met AMSTERDAM,
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden,25.
franco p. post—,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stak.
Priji per Advertentie van 1—regel» 10.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
De correspondent van de Daily News"
bij Plumer's colonne meldt van Slanga-
piesberg, dat de Britsche kanonnen
Donderdagmorgen de Boeren beschoten
in een kloof in het dichte struikgewas,
waar de vjjand nog verborgen is. Een
zware donderbui, met wind e i regen,
woedde tot den middag èn bemoeilijkte
de operaties zeer. Vele tenten van de
kampen op de kopjes werden wegge
slagen, terwijl de troepen in het veld,
zonder tenten of bagage, een zwaren
tijd hadden.
Er ging geen dag voorbij waarop geen
buit werd gemaakt. Toen het voornaam
ste lager der Boeren was genomen,
werden 40 wagens verbrand; duizend
runderen en een paar duizend schapen
vielen den Engelschen in handen. Zij
werden met 300 vrouwen en kinderen
naar Wakkerstroom gezonden.
Het Boerenkamp was een werkplaats
voor het maken of herstellen van wa
gens, schoenen en kleederen. Het was
een stad van tenten, zoo verborgen, dat
ze van de omringende kopjes onzicht
baar was.
Uit een brief van een soldaat van de
„Victorian Mounted Rifles" blijkt dat
de Engelschen tijdens hun jongste ope
raties in het zuidoosten van Transvaal
ook de hoeve van Louis Botha hebben
vernield. De meubelen werden naar
buiten gesleept en in brand gestoken
het huis werd door middel van dynamiet
verwoest.
Niet onaardig maakt de Petit Bleu
bij dit bericht de opmerking dat de
Britsche soldaten hier Britsch eigendom
hebben vernield.
Immers krachtens de proclamatie'van
lord Kitchener zijn de eigendommen
van alle Boeren, die zich den 15en Sep
tember niet hebben onderworpen, ver
beurd verklaard en zullen ze worden
verkocht om uit de opbrengst de kosten
van onderhoud der concentratiekampen
te bestrijden.
De vernielde hoeve, zegt het Brus-
selsche blad, behoorde dus niet meer
aan Botha, maar aan den Engelschen
Staat!
De Boeren hebben nu zoo meldt
een correspondent van Reuter te Giey's
pas de vallei ontruimd die tusschen
de Olifantsbergen en de Piquetbergen
ligt. Twee Britsche colonnes zijn tege
lijkertijd de Bergrivier overgetrokken en
hebben eenigen tegenstand ontmoetten
westen van het dorp Piquetberg. (Dit
dorp ligt op nog geen 100 K. M. van
Kaapstad.) De Boeren hebben twee malen
Grey's pas aangevallen, die een der
uitgangen van de vallei vormt; de aan
vallenden werden afgeslagen door het gar
nizoen, voor tweederden uit Kapenaars
van Hollandsche afkomst bestaande.
Den 19en zjjn, volgens een bericht
uit Middelburg, by Sterkstroom twee
desserteurs van Mjjburgh's commando
ïgevangen genomen". Den 22en is een
gevecht geleverd tusschen een Engelsche
patrouille uit Stormberg en een kleinen
troep Boeren ten oosten van Rarners-
Syding. Een Boer werd gevangen ge-
Chamberlain is weer aan 't oreeren
geweest, thans te Edinburg. Hij heeft
geducht afgegeven op de Iersche parle
mentsleden, die hij samenvat onder den
naam van landverraders. Hij wil midde
len om die leden in bedwang te houden
en het heeft al den schijn, dat zijne
bedoeling is het getal Iersche afgevaar
digden te verminderen en dit alles
omdat zij geheel gekant zijn tegen den
oorlog in Afrika. Vervolgens den oorlog
besprekende, haalt hij handig waarheid
en verdichtig dooreen en doet uitkomen,
dat de regeering niet zal aarzelen om
nieuwe offers aan te vragen ten einde
den oorlog tot een gewenscht einde te
breengen. Chamerlain kan het niets
schelen, wat het oordeel der volkeren
is over barbaarschheden, want, zegt hij,
wij zullen nooit zooverre gaan als men
in Polen, Bosnië of in den Fransch
Duitschen oorlog is gegaan.
Terwijl Chamberlain voortgegaan is
opnieuw uiteen te zetten, hoe Engeland
recht heeft oorlog te voeren in Zuid-
Afrika en de middelen verdedigt die
aangewend zijn voor den ooi log te doen
eindigen en zinspelende op nog ergerlijke
feiten in de toekomst, bracht hij toch
hulde aan de standvastigheid der Boeren,
maar.... daar tegenover behoorde ook
te staan volhouding door Brittanje.
Overigens heeft de minister geen nieuwe
gezichtpunten geopend in zijne rede
voering, door acht duizend personen
bijgewoond.
Wat Chamberlain heeft beweerd over
tegen volkenrecht strijdende daden in
den Fransch-Duitschen oorlog, heeft in
Duitschland zeer de aandacht getrokken
en de hoogste verontwaardiging gewekt.
Vooral de keizer zal het Chamberlain
nooit vergeven, dat hij op deze wijze
critiek heeft uitgeoefend en dat wel in
een tijd waarin de vriendschap tusschen
Engeland en Duitschland sterker was
dan voor eenige jaren. De Britsche mi
nister heeft ook Oostenrijks handelingen
in Bosnië aangehaald. Als een kleine
vergelding kon Oostenrijk nu wel eens
het leveren van oorlogscontrabande aan
Engeland, paarden, verbieden. In 't al
gemeen kon men zeggen dat Chamber
lain bij zijn optreden te Edinburg wel
wat zijn mond voorbij heeft gepraat.
Van de bijeenkomst van den Engel
schen ministerraad onder voorzitting van
koning Edward, waarin zou beraadslaagd
worden over den oorlog, is nog niets
vernomen. Wel is er sprake van ver
schil van gevoelen in het kabinet, maar
als er veel oppositie in het ministerie
bestond, zou Chamberlain zich niet zoo
kras hebben uitgelaten, als hij te Eding-
burg deed.
Tegenover het optimisme dei regee
ring staan een menigte klachten. Zoo
verklaart de Times, dat teekenen van
leven aangenaam zouden zgn.
Het land wordt het moede, zegt een
blad, en ofschoon het pessimisme beperkt
is tot een klein deel, let men alleen op
het verlies, den last en het gevaar ver
oorzaakt door gebrek aan beslistheid.
Ook de Heer Churchill was slecht
te spreken over het regeeringsbeleid.
Alles is, zegt hg in orde, behalve het
resultaat van de leiding;niettegenstaan
de alle proclamaties, was de vijand vijf
malen in veertien dagen aanvallend op
getreden en daarvan drie malen met
succes. De kosten van den oorlog in bloed
en geld duurden voort. De middelen om
daarin te voorzien, werden gaandeweg
maar ernstig gereduceerd. Andere naties
wisten dat onze handen volzjjnenonze
belangen moeten daaronder lijden. De
druk der krijgswet en de geestdrift der
loyalen waren niet langer wat ze waren.
Het volk was niet minder vastberaden dan
vroeger om den oorlog tot een goed einde
te brengen, maar het was riiet langer dui
delijk hoe men het moest aanleggen en de
belangstelling verminderde.
In een brief van Reuters's correspon
dent te Middelburg, in de Kaapkolonie,
van 1 October, wordt gemeld, dat ko
lonel Gorringe eenige gevangenen, die
gegrepen werden terwijl zij khaki uni
formen droegen, in kort geding door
den krijgsraad heeft doen veroordeelen,
en laten doodschieten. Charles Williams
vraagt in de Morning Leader, of het
waar is, dat na Paardenberg een En
gelsche generaal aan lord Roberts mee
deelde, dat president Steyn de wapens
wilde neerleggen, en dat lord Roberts
daarop antwoordde, dat hij de voortzet
ting van den oorlog wenschte.
Aan de stad Frankfort a.M. is een som
van 500,000 mark geschonken, welke de
onbekende schenker bestemd wil hebben
voor verder onderzoek naar de oorzaken
van den kanker. Reeds is besloten daartoe
aan het instituut voor experimenteele
pathologie aldaar een adsident te benoe
men, die met het onderzoek belast wordt,
onder leiding van den directeur prof.
Ehrlich. Als adsident is dr. Weidenreich,
thans te Straatsburg, benoemd.
De Amerikanen moeten nu besloten
hebben op de Filipijnen het voorbeeld
van Engelschen en Spanjaarden te volgen,
en het stelsel (dat een der voorwendsels
geweest is, door Mac. Kinley gebruikt
om op Cuba tusschenbeide te komen)
van de concentratiekampen, naar den
trant van Weyler, daar in te voeren.
De zoogenaamd neutrale bevolking van
Samar zou zooveel doenlijk in dergelijke
kampen worden bijeengebracht.
„Reynold's Newspaper" verzekert dat
Koning Eduard lijdt aan kanker in het
strottenhoofd.Sedert zijn troonsbestijging
is hij reeds driemaal geopereerd; voor
't laatst de vorige week. Oorspronkelijk
openbaarde het lijden zich als een ge
zwel (papilloma) op den linker stemband.
Na de jongste operatie (tracheotomie)
vertoont het slijmvlies een kankerachtige
aandoening.
Het blad zegt, dat de Koning waar
schijnlijk zijn kroning niet meer zal
beleven.
Andere bladen bevestigen het bericht
niet, doch ook van andere zijde werd
hetzelfde bericht ontvangen, .met ver
melding, dat de geneesheer des konings
hoop voedt, het leven van den vorst
nog enkele jaren te verlengen.
Uit Atjeh verneemt het „Bat. Nwsbl."
dat binnenkort een remonte-commissie
naar Medan vertrekt tot het opkoopen
van daar aanwezige Australische paarden.
Het moet met de remonte wel treurig
staan, als men er toe overgaat op Suma
tra Australische paarden te zoeken
exemplaren die natuurlijk voor grof geld
gekocht ten behoeve van de renbaan,
niet meer deugen voor andere diensten
en gaarne voor een nog hooger prjjs
aan het gouvernement worden overge
daan.
Waarom de commissie dan niet liever
regelrecht naar Australië gezonden,
vraagt dit blad.
Zaterdag had de plechtige inwijding
plaats van het Sanatorium Oranje Nassau
Oord bij Renkum, de Stichting van
Koningin Emma, in tegenwoordighei
van de Stichtster, H. M. Koningin Wi.-
helmina, Z. K. H. Prins Hendrik dei-
Nederlanden en vele genoodigden. De
Voorzitter van het voorloopig bestuur,
Jhr. de Ranitz, hield een openingsrede,
waarin in hoofdzaak de geschiedenis van
het stichtingsplan en het doel der stich
ting werden uiteengezet, waarna Konin
gin Wilhelrrina namens H. D. Moeder
het gebouw voor geopend verklaarde.
Een gedenksteen werd onthuld be
vattende de volgende inscriptie:
ïGesticht door Hare Majesteit Adel-
heid Emma Wilhelmina Thereeia, Ko
ningin-moeder der Nederlanden aan het
einde van het regentschap over het
Koninkrijk. Namens Hare Majesteit ge
opend den 26en October 1901 door Hare
Majesteit Wilhelmina Helena Pauline
Maria, Koningin der Nederlanden."
Hare Majesteit de Koningin heeft na
de inwijding van het Sanatorium Haar
Moeder medegedeeld, dat zij ƒ5000.
beschikbaar stelt voor het Emmatonds,
dat strekt om minvermogenden tegemoet
te komen in de verplegingskosten bg
opneming in het Sanatorium.
H. M. de Koningen Moede*- heeft de
leden van het voorloopig bestuur van het
Sanatorium te Renkum uitgenoodigd als
blijvend bestuur der stichting op te
treden.
De Noordbrabander deelt mede, dat
door het O. M. hij het Gerechtshof te
's Hertogebosch nog niet is beslist, of
hel den officier van justitie bij de recht
bank te Breda al dan niet zal laten
desisteeren van hooger beroep, door hem
ingsteld tegen het vonnis van die recht
bank, waarbg de huisschilder Mutsaers
werd vrijgesproken. Deze aangelegenheid
is nog bij voortduring in onderzoek bij
gezegd O. M.
Naar alle waarschijnlijk zal de be
handeling in hooger beroep niet plaats
hebben.
HAARLEM 29 October 1901.
De beroemde Hof Artist Emil
Richart komt in den schouwburg aan
staanden Donderdag met vFritz Reuter",
Levensbeeld in vier bedrijven en het
bekende kluchtspel van F. Reuter „Jo-
chem Pasel."
De voorstelling heeft plaats in het
Platduitsch, niet veel verder van het
Nederlandsch afstaande dan dit van het
Overgselsch Geldersch, dus door Neder
landers goed te volgen.
De voorstellingen van Richart trekken
overal zeer de aandacht van het too-
neellievend publiek.
Gisterenmiddag omstreek half drie
ure had er een formeele vechtpartij
plaats aan de groentenmarkt alhier. De
