De Heer Modoo heeft nog een vraag
omtrent de betrekking van Boekhouder
bg gemeentereiniging-
De Heer V. d. Kamp vraagt of B en W.
bekend zjjn met eene ernstige bestraffing
bjj Gemeentereimging. Toezegging van
onderzoek wordt gegeven.
Ten slotte had eene geheime zitting
plaats.
Voordrachten in Teylers Stichting-
Woensdag hield Proffessor B. J. Stok
vis van Amsterdam eene voordracht over
de bedwelmende middelen.
Steeds, zeide Spreker, heeft de mensch
getracht naar afleiding, om eens een
ander mensch te worden, zich te ver
maken en dit geschiedt op verschillende
wjjzen, al naarmate het individu is aan
gelegd. Niet ten onrechte zegt dan het
spreekwoord: Zeg mg hoe gjj U ver
maakt en ik zal U zeggen wie gg zgt.
Bjj de keus van vermaak zoekt men
het sterkste, het meest prikkelende ge
notmiddel.
Tot deze behooren bij ons thee, koffie,
bg den Oosterling betel en siri, enz. in
het algemeen de narcotische middelen,
zjj bezitten in mindere of in meerdere
mate bedwelmende kracht.
De geneeskunde heeft altijd gezocht
naar middelen tot verzachting van pjjn
en die gevonden in scheikundige midde
len.
Welriekende planten bezitten dit be
dwelmend of verdoovend vermogen in
hooge mate, de roos en de narcis bezitten
dit bij hun bederfwerend vermogen. Zjj
veroorzaken loomheid, dofheid en slaap
vergiftigingsverschijnselen.
Reeds in de oudheid b.v.b. kende men
het bedwelmend vermogen van het melk
sap van de papaver, de opium, die slaap
verwekte en gevoelloos maakte.
Voor een paar eeuwen, onderscheidde
men, verzachtende, pijnstillende en ver
stijvende middelen. Zoo kende men het
lachgas, een stikstofuxydule, bestaande
uit zuurstof en stikstof; het maakte
vrooljjk en verwekte bij inademing dron
kenschap.
De Amerikaansche dentist Wels vond
gas, thans nog in de geneeskunde in
gebruik bij operaties. Na bem vond men
den ether, ook Boerhave was dit middel
bekend. Doch ook de ether moest het
afleggen bij chloroform. De ontdekking
der verdoovende vloeistoffen had plaats
gehad, zjj worden aangewend inwendig
met het doel om langs een omweg tot
het bloed te komen, terwjjl bij inademing
zjj eerder daartoe geraken door middel
van de longen, maar bjj inhalatie moet
het verdoovingsmiddel in sterker mate
aangewend.
Steeds heeft de wetenschap getracht
de wjjze te kennen waarop de bedwel
mende middelen op het licha im werken
men heeft de waarheid gezocht. Reeds
in 1767 zeide een geleerde, dat genees
middelen op zichzelf niets doen; hun
werking is te verklaren als men het
samenstel van het geheele lichaam kent.
Men zocht de verklaring in de verwant
schap der middelen met de hersenen,
het ruggemerg enz.
De ware verklaring schjjnt gevonden
in 1849 en 1855, men merkte toen op,
dat de bedwelmende middelen sterker
werken, naarmate zjj meer vet oplossen.
Nu komt bg de zenuwcellen veel vet
voor; ontnemen of zetten dus vet om
bg de zenuweellen.
Alcoholische vloeistoffen verwekken
buitengewone bewegingen, in later sta
dium gevoelloosheid. Zjj bezitten een
roodmakend vermogen veroorzaakt door
het verwijden van de bloedvaten. Doch
ook het bloed bevat veel vet, waaraan
is toe te schrijven verandering van het
bloed door het gebruik van etherische
oliën. Zelfs de planten, als in mindere
of meerdere mate vethoudend, worden
er door aangetastzjj sterven, de mensch
verliest er zjjn bewustzijn van.
Vervolgens stelde Spreker ons aan
schouwelijk voor de structuur van het
centraal zenuwstel, uitgaande van één
punt in draden, die met elkaar contact
houden. Bij het gebruik van bedwel
mende middelen wordt dit contact waar-
scbjjnljjk verbroken, doch dit herstelt
zoodra de oorzaak niet meer bestaat.
Bg de scheiding onstaan andere ver
houdingen.
Alcohol en opium verwekken dronken
schap doch van geheel verschillenden
aard.
Alcohol lost wel vet op, opium niet
waaraan misschien is toe te schrijven,
dat het eerste lichaamsbewegingen ver
oorzaakt, het laatste zinsbegoocheling,
fantasiën, slaap.
Spreker eindigde met den wensch, dat
hg tot het laatste Woensdagavond niet
medegewerkt zou hebben.
De boeiende voordracht, verhelderd
door feiten werd met veel belangstelling
gevolgd.
De gehoorzaal was geheel bezet.
WETEN EN WERKEN.
Dinsdagavond trad de Heer J. C. van
den Berg uit Heerenveen als spreker
op met eene voordracht over den graat
de Mirabeau.
Spreker schetste eerst den toestand
van Frankrijk in 1789. Hoe het volk
eeuwen gezucht had onder het juk van
adel en geestelijkheid, hoe eindelijk
in genoemd jaar de Staten Generaal bjjeen
kwam, hoe op den 4en Mei van dat
jaar deze Staten in plechtigen optocht
trokken naar haar vergadergebouw te
Versailles, hoe deze eerste bijeenkomst
werd geopend door den Koning. De
vergadering bestond uit de vertegen
woordigers van den adel, van de geeste
lijkheid en het volk. Onder de laatsten
bevond zich de graaf de Mirabeau, de
man op wien de blikken van den
derden stand zich richtten.
Die eerste vergadering was het voor
spel van de vreeseljjke dingen, die later
Frankrjjk zouden treffen.
Voor koningin Maria Antoniette, was
die tocht naar Versailles een via dola
rosa, voor den koning, die den toestand
niet helder inzag, was het een schoone
dag.
Gabriele. Honoré, Graaf de Mirabeau
was den lOden Maart 1749 op het voor
vaderlijk stamslot in Provence geboren,
leelijk en mismaakt. De vader was een
hardvochtig man, die gedurende zjjn
leven niet minder dan twee en vjjltig
lèttres de cachet tegen zijne familieleden
wist te verkrijgen. De jonge graaf werd
door den graaf gehaat; werd bestemd
voor den militairen stand, wist overal
de harten voor zich te winnen, waar
door de haat nog steeg. De oude graaf
bezigt zelfs de lêttres de cachet tegen
den zoon, waardoor deze menigmaal
kennis maakte met de gevangenisholen
van de afzichtelijkste bewaarplaatsen.
Toch stond de adeltrotsch van den ouden
heer hem toe een huweljjk aan te gaan.
Inmiddels waren de revolutionaire
denkbeelden van Honoré meer en meer
tot rijpheid gekomen, wat hem al weer
gevangenschap en zelfs echtscheiding
berokkende.
Tot driemalen heeft eene vrouw grooten
invloed op zjjn leven geoefend Twee
malen vlucht hij met de eene naar
Engeland, met de tweede naar Holland,
doch alles ontvalt hem, behalve zijn
toewijding aan de publieke zaak. Wjj
vinden hem eens als geheim gezant van
Frankrijk te Berljjn bjj zjjn terugkomst
in het vaderland schreef hg „Geheime
Berlgnsche hofgeschiedenissen" welke
uitgave hjj steeds heeft betreurd en hem
een berg van moeieljjkheden en ver
volging baarde. In de revolutie vindt
hg een steunpunt; met verpletterende
meerderheid werd hg te Marseille tot
vertegenwoordiger van den derden stand
verkozen.
Op de tribune schitterde hg door zjjn
gloeiende redevoeringen, waardoor hjj
spoedig erkend werd als leider van den
derden stand in de Staten Generaal.
Doch steeds hield hjj het koningschap
hoog, dat hjj, behoudens eene wjjze
constitutie, vereenigbaar achtte met
volksvrijheid. Noch de ministers, noch
de koning begrepen echter den toestand
toen Mirabeau aan een minister schreef
den koning te redden, doch hjj wilde
dit niet ten koste van de volksvrijheid.
Inmiddels had niets den gang der
revolutie kunnen stuiten, getuige de
bestorming van de bastille, door een
opgezweepte menigte uit de onderste
lagen van Frankrjjks hoofdstad.
Toen de toestand zóó was besloot men
den gang der zaken toe te vertrouwen
aan een tweemanschap. Men koos
hiertoe Lafayette en niet Mirabeau,
wiens afwezigheid in die kritieke dagen
men aan verraad toeschreef. De waar
heid was, dat hjj zich bevond aan de
stervenssponde zjjn vaders.
Inmiddels te Parjjs nieuwe schrik-
tooneelen. Het gepeupel bracht het
koninklijk gezin naar Parjjs terug, doch
Mirabeau wilde nog vorst en volk redden.
Hiertoe ontwierp hjj eene koninkljjke
proclamatie, maar lang weigerde de
koningin, zich door hem te laten redden.
Eindeljjk gaf zjj toe ran den drang der
omstandigheden en confereerde zjj met
Mirabeau. Het gevolg was een overeen
komst met den koning; reeds achtte
hjj het koningschap gered. Zjjn plan
was door geheime agenten overal de
belangen van het koningschap te doen
prediken en de Staten Generaal door
het nemen van onzinnige besluiten on
mogelijk te maken.
Toen had de grootste ramp voor het
koningschap plaats; Mirabeau stierf,
doch als een held. Een geheel volk ge
leidde hem ten grave, de koningin
weende; zjj althans had den machtigen,
moedigen kampvechter der volkvrjjheid
begrepen.
Nog steeds ziet men tot hem op als
een van de grootste helden der revolutie.
Meermalen is in onzen kring de groote
revolutie besproken in haar oorsprong
en loop. Aangenaam was het dus met
een der voornaamste revolutionairen te
kunnen kennis maken en dit wel op
de taktvolle, welsprekende wjjze van den
Heer Van den Berg, wiens eerste optreden
in Weten en Werken zulk een prettigen
jndruk teweeg bracht.
De voordrachten zjjn hiermede ge
ëindigd.
Een woord var dank tot het Bestuur,
dat ook weder dezen winter voor veel
afwisseling wist zorg te dragen.
HAARLEM 14 Februari 1902.
Men verzoekt ons iets te zeggen
in het voordeel der uitvoering van
Franchemont de Marskramer op a.g. Dins
dagavond 18 Februari. Dit mag wel
overbodig geacht worden, omdat de
herinneringen aan de keurige uitvoering
van deze lieve operette nog levendig
genoeg zullen zjjn om te verlangen naar
eene herhaling. De bezetting is wat de
hoofdpartjjen betreft dezelfde als die van
het vorig seizoen. De dames E. Burteé,
W. v. d. Velden en Lohoff en de heeren
H. E. van Brummelen, Carel Phlippeau,
G. W. van Gasteren om dezen slechts
te noemen, hebben opnieuw hunne me
dewerking verzekerd. Voegt men hierbjj
de goede verzorging der Koren en der
instrumentale begeleiding dan mag met
goeden grond eene groote opkomst wor
den verwacht. Wie aan zjjne huisgenoo-
ten een avond van hoog te waardeeren
muzikaal genot wil verschaffen mag met
Dinsdagavond in den Schouwburg niet
ontbreken.
Men weet dat het gezelschap van
de Heeren Hertz en Jean Coquelina.s.
Woensdag 19 Febr. hier in den Schouw
burg zal opvoeren het drama Quo Vadis
door Emile Moreau, bewerkt naar den
beroemden roman van Henrjjk Sien
Riewicz.
Den Heer Walter zal de rol van Clülon
Clulowde spelen, terwjjl de Directie
van den Schouwburg de la Porte St.
Marten den Heer de Max in de rol van
Petroue zal laten optreden.
De Heer de Max behaalde in deze
rol te Parijs en te Brussel een schitte
rend succes wat nog des te meer doet
verwachten van hetgeen de voorstelling
van Quo Vadis hier te Haarlem zal te
genieten geven.
De Directeuren, de Heeren H Hertz
en J. Coquelin, verzekeren dat de ver
tooning hier niet zal behoeven onder te
doen voor die in Parjjs. Zjj brengen
décors, 200 costumes, wapenen en acces
soires mêe uit Parjjs.
In het Museum van Kunstnijver
heid zullen aanstaanden Zondag tentoon
gesteld zjjn het beeld van den Heer
Huizinga, voorstellende Kain, de decora
tieve werken van den Heer Mansveld
te 's Gravenhage en een verzameling
gebatikte doeken en bedrukte stoffen.
Zondag is de toegang kosteloos.
Op 31 December 1901 bedroeg de
bevolking dezer gemeente met inbegrip
van het garnizoen en de gevangenis
31 746 mannen en 35124 vrouwen,
totaal 66 870 en is in dat jaar ver-
meerderd met 1 601 zielen. Geboren zjjn
I 904, overleden 880 personen. Er zjjn
gehuwd 492 paren.
Zondagavond komt in den Schouw
burg het bekende Volksthéater Hart met
„Het Roofschip of de schrik der Zeeën."
Maandag wacht ons de Voordracht van
Mevrouw Holtrop van Gelder. Voorge
dragen wordt, Lioba, drama van trouw,
van Frederik van Eeden.
Men weet wat men in deze van de
fjjngevoelende Mevrouw Holtrop te wach
ten heeft en bepalen ons dus slechts tot
de eenvoudige mededeeling.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
12 Febr P. J. Huel en N. Groot.
G. van Aalst en M. P. van den Hoff.
N. H Edciu- en T Garritgen. P. Schip
pers en C P. Lv Maitre P. Ho' gendo rn
en K. van Vlijmen. 13 Febr. F. C. Wil-
lekes en G. H Lasschuit.
GETROUWD.
11 Febr. J J van Griekei en J. M.Geer-
ling. 12 Febr. P. Bie-e'eker en A W.
de Vink. M W. Jonker en J. M Roe
land J. Schut'er en H Schagen.
P Hogendoorn en M. C Kloos. J.Möh-
rieger en C Sieffma. A. Blanket en
H R. Wykhuigeu. 1( Febr. J.v d Werff
en G. H. A. A. Heck. J. Slabber en
H. A. van der Koude.
GEBOORTEN.
6 Febr. A. Koopman geb. Sman d.
H. M. Snit geb. van Tongeren i. M. M.
van Huisen geb. Kale' d S. F- Oos'er-
hek g- b Lenstra 7 Febr. B. Walter geb.
Hu'siega z. C Giesberts geb. Jas z. G.
van Koning hoven geb. Kugperd.G. Sier-
veld geb Koog d. M. J. M orb ff geb.
van Kessel d. J. T. Groen geb. ujjt i
W Munnik geb. v. Wykd. 8 Febr. J. do
Jong g-b Groot nbuer z. C. A. Lugt- geb.
Hug-er d. CM. Aaldersgeb van Looyd.
J van der Spek geb. Zondervau z. E van
der Heide geb. Bylstraz. A. J.G. de Jong
geb. Haverkamp d. 9 Febr. J. M. Hil'erman
geb Breek d M A. L-tflsnggeb. Bakkers.
T. Markestein geb. Roest z. 10 Febr.
P. van Heezik geb. Daan z. A. M Dames
geb. van Deurren z. M. J. Qoonh >ut geb.
Wapens z. K. W C. Kenseo geb. Grand d.
fl. A. Ko'ter geb. de Haan d. A J.
Vries geb. Mul er z. 11 Febr. T. Wyk-
hui-e geb. Car' lus z. A. Jansen geb.
van Deventer d. G M. Kloos geb. Kloos
d. T Kaïtein geb van den Burg d.
12 Feb*. E. Fröl ch geb. Katama d 13
Febr. W. A van Tie en geb Koopman s.
M. C. Dekke- geb van Oploo d.
OVERLEDEN.
6 Febr. E. van Sanle 45 j„ Hazepaters-
laan. G. v. Waveren geb. Beers 2L
Wagenweg. 7 Febr. A. van Hemet geb.
Young 68 i.t Schagcbelstr, M J. vanZan en
geb. van Giel 65 j., Brouwersstr. E A.
Dam aans 1 m.d., v. Marumstr. G. Welage
56 j., de Witstraa 8 Febr. M. C. Jansen
§eb. Huisman 74 j, Hagedr. P. H van
en Egkbof 20 d. s.. Esrestraat. 9 Febr.
A. Bugs 75 j„ Leid ches'raat A C. van
El geb. Kruger 42 i„ Jae .bijaeatr D. F K.
Ha'denberg 71 jHazepater laan. JO Febr.
C. J. van der Bpl 67 j„ Jansstraat.
P. Eekhout 77 j-, Omvalspoort. B Rol
kam 79 jM v. Heemskerkstr. V. Beger-
bergen van Henegouwen 21 d. z Schoterweg
str. A. A. Jonker 52 jKruisweg.
J. Munnik 15 m. z Breestraat. 11 Febr.
H. Brujjns 9 m. d., Ursulastraat.P Vester
85 jKI. Heiligland. A. S'aal geb. Bek
kers 78 j.. Papent.vest. 12 Febr. M. E A.
v. Daalen 2 m. d., So; hi,straat.
Markt Tan 10 Februari 1002.
Boter. Aangev. 67, verk. 67 K. G-
L. pr. 1.40, H. pr. ƒ1.50 p. K. G-
Biggen. Aangev. 15, verk. 13 stuks-
L. pr. 10.H. pr. 12.p. stuk-
Schrammen. Aangev. 2, verk. 2 stuks-
L. pr. ƒ16.H. pr. p. stuk.
VEEMARKT 12 Febr. 1902
Aangevoerd
1 V. Kalf
69 N. Kalveren
12 Schapen
3 Paarden
Prjjs:
50.—
11— 8.—
30.— 17.—
f
0R6ELBESPELIN6
in de Groote- ol St. Bavokerk alhier, op
Dinsdag 18 Febr. 1902, dea namiddag» van
1—2 uur, door den Heer W. EZERMAN.
PROGRAMMA.
1. Sonate No. 4J. s. Bieb.
a. Adagio.
6 Ail jante.
e. Allegro.
2. Choral vorspiel and Fuge.... Brahms.
8. Ho auuahLemmens.
4. Els t's Bran'zu*R. Wagner.
5 Aria «-Mcndn.cht"R. Schumann.
