HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 29
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Vierentwintigste Jaargang.
144
van WOENSDAG 9 April 1902.
Nieuwsberichten.
TEIEPHOONNUMMER
TELEPHONISt'HE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden
-,25.
franco p. poet —,40.
Afzonderlijke nommerg 8 centen per stuk.
Pr|i per Advertentie van 1—5 regela i 0.25, elke regel
meer 5 cents, greote letten naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertmtün worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 13 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst.
Alweer zoo'n Kitchener bericht waarbij
een vraagteeken behoort gesteld te wor
den. Uit Driekuil werd een colonne ver
kenners gezonden. Zjj vervolgde de Boeren
dertien mijlen in het struikgewas. Toen
kregen de Boeren versterking en rukten
tegen de colonne op, een gevecht ont
stond, waarbij ten slotte de Boeren
werden uiteengedreven, doch een Engel-
sche Afdeeling Canadeezen bood tegen
stand tot alle manschappen dood of
gewond waren.
In dit bericht voelt men weer de
tegenspraak, maar, alweer geelt de ver-
liezenlijst meer licht.
Vredesonderhandelingen in de lucht
hangende gaat ermede gepaard een eigen
aardige omzwenking in den Jingo-troep,
die eerst voor de Boeren belangen oog
noch oor had, maar thans begint uit te
spreken, dat men niet alles kan ver
wachten. Hunne onafhankelijkheid, zeg
gen zij, moeten de Boeren verliezen, dit
staat als een paal boven water.
Een der bladen van die kleur geeft
een geheel plan van bevrediging, waaraan
de Boeren zich maar hebben te onder
werpen.
Verschrikkelijk moet er omgesprongen
worden met de levensmiddelen uit En
geland naar Afrika gezonden, daar op
gestapeld en door water en zon totaal
ongeschikt geworden voor de consumptie.
Ook zouden enkele officieren de levens
middelen eenvoudig ten eigen bate ver-
koopen. Een geval van dien aard is reeds
in vervolging gesteld.
Engeland schijnt omtrent Natal al
even ongerust als over Kaapkolonie; uit
gebreide veiligheidsmaatregelen zjjn ge
nomen. Reeds zijn de burgerwachten
in functie, maar nu zijn er nog vijfhon
derd vrijwilligers opgeroepen bovendien.
Ten noorden van de Toegela mag geen
verkeer plaats hebben, wie verder wil
reizen, dan Colenso moet een verlofpas
hebben.
Wat de uitslag is van de besprekingen
der Boerenleiders in Afrika, daarvan
hoort men niets. In Engeland bestaat
het vermoeden, dat, hoe langer berichten
uitblijven des te meer kans er is op het
slagen der onderhandelingen. De re
geering doet of niet zij vrede verlangt
maar de Boeren en de meeste bladen
trachten de regeering te drjjven in het
spoor van niet-te veel-toegeven, wat dan
ook geheel ligt op den weg van de Cham-
berlain-politiek.
Gedurende den oorlog heeft Engeland
zijn staatsschuldbrieven zien dalen van
114 tot 92 dat is ongeveer 18 pCt. Onge
lukkig de bezitters er van, diejuist nu
geld noodig hebben, want de enorme
daling werkt op het verkrijgen van geld.
De kleinhandel moet de gevolgen van
den oorlog al geducht beginnen te ge
voelen, door sterk verminderde koop
kracht van bet publiek, waarbij dan
nog zal komt de belastingverhooging
die zooals men overal ziet, in niet ge
ringe mate den middenstand drukt.
De gevechten bij Driekuil en Boes
manskop, door de regeering Engelsche
overwinningen genoemd, leveren thans
in de verliezenlijst bij Driekuil 3 officie
ren gesneuveld, "16 gewond, 24 man
gesneuveld en 136 gewond. Kitchener
brengt bij dit gevecht hulde aan de
Canadeesche troepen, die er 53 man
verlorenbij Boesmanskop of Leeuwkop,
gelijk het in de verliezenlijst wordt
genoemd, twee officieren gesneuveld,
onder wie een majoor, vijf gewond, van
wie vier ernstig, 20 man gesneuveld en
56 gewond.
Men herinnere zich, dat beide treffens
hebben plaats gehad in streken waar
geen boeren meer waren, in schoon
geveegd terrein.
Het testament van Rhodes loopt over
een nalatenschap van zes millioen pond
sterling of twee en zeventig millioen
gulden. Daarvan worden twee millioen
pond aangewend ten bate van het onder
wijs.
In verband met de wreedheden door
Australische officieren gepleegd in Trans
vaal worden door een in Engeland te
ruggekeerd soldaat nog de volgende bij
zonderheden medegedeeld. Het doodvon
nis tegen Morant en Hancock is den
24sten Februari voltrokken. De soldaten
die tot levenslang zjjn veroordeeld, ver
richten, naar men aanneemt, op dit
oogenblik nog dwangarbeid te Kaapstad
en de veroordeelde officieren zullen in
Engeland gevangen gezet worden. De
reputatie van de Boschveid-karabiniers,
Austalische hulptroepen, was alles behal
ve goed, daar er manschappen bij inge
deeld waren die door andere corpsen
waren uitgestooten. Er waren volop
schelmen bij, en het verhaal van hun
misdrijven verbaasde niemand die wist
wat voor slag van mannen er bij in
gedeeld waren. Na het schandaal zjjn
de onwaardigen uit het corps verbannen.
De naam werd veranderd in Pietersburg
Light Horse en het bevel werd opge
dragen aan officieren van de geregelde
troepen. Sedert heeft het corps «uitste
kende diensten" bewezen in de afgelegen
streken van noordelijk Transvaal.
Welke hoop op vrede ook Engeland
moge bezielen, toch is men niet gerust.
Vooral President Steijn acht men het
struikelblok; deze kent slechts één eisch,
onafhankelijkheid.
Enkele bladen meenen echter dat er
nog wel kans is op onderhandelingen,
wanneer Engeland maar iets toegeeft.
De correspondent van de Daily Mail zegt,
dat, wanneer Engeland de volgende vijf
punten nauwkeurig omschrijft, de kans
op vrede groot is:
lo. Het tjjdstip waarop de Boeren een
autonome regeering zullen krijgen;
2o. de staatkundige positie der Boe-
renstaten
3o. intrekking der verbanningsdecre
ten
4o. liet verleenen van amnestie aan
de kolonisten;
5o. de toekenning van schadevergoe
ding voor het opbouwen der verwoeste
hoeven.
De Boeren kunnen echter daar niet
op ingaan.
De Heer Russel Rea verkondigde als
zijn meening, dat als Botha en De Wet,
Steyn en Schalk Burger hun hand gezet
hadden op een papier, de Boer zou huis
waarts keereh en zich in het onvermijde
lijke schikken, doch ook deze begrijpt de
Boeren niet, hij vergeet, dat de Boeren,
die nog steeds met zooveel volharding en
zelfverloochening den strijd volhouden,
geen „huis" meer hebben. Door En-
gelands wreedheid, door de staatkunde
van Milner en de militaire noodzakelijk
heid van Kitchener, is hun huis, hun
hoeve verbrand, hun grond verwoest,
hun veestapel vernield. En onder die
onstandigheden zouden de Boeren moeten
toegeven! Zij kunnen niet.
Volgens Engelsche opgaaf zouden
thans nog acht duizend Boeren te veld
staan, van welk getal de juistheid wordt
betwijfeld.
Kitchener bericht, dat Kritzinger is
vrijgesproken en als gewoon gevangene
zal behandeld worden.
In het Lagerhuis is medegedeeld, dat
de regeering niet in de gelegenheid is
inlichtingen te geven aangaande vredes-
onderhandelingen.
Toen president Loubet met zijn echt-
genoote Zondagochtend uit Montelimar
te Parijs terugkeerde trad aan het station
een man op hem toe, die echter in den
kraag werd gepakt eer hij genaderd was. jj
Bij fouilleering werd een geladen revolver
op hem gevonden, doch hoewel de zaak
er toen barsch begon uit te zien, bleek
al spoedig, dat de man aan vervolgings
waanzin leed en met zelfmoordplannen
rondliep. Hij is in een ziekenhuis opge
nomen.
De verbonden patroons te Berlijn heb
ben besloten de werklieden, die den
Meidag meevierden door van hun werk
weg te blijven, vijf dagen uit te sluiten; 1
in weerwil dezer bedreiging hebben reeds
een aantal werkliedencomité's tot viering
van den eersten Mei besloten.
Te Ipek in Albanië hebben opstan
delingen de regeeringsgebouwen bezet
en alle ambtenaren gevangen genomen.
Zij seinden daarop naar Yildiz Kiosk
den eisch tot vrijlating van enkele Al-
baneezen die gevangen waren genomen
en ondanks afgelegde beloften in gijzeling
werden gehouden. Twee bataljons infan
terie zijn naar Ipek gezonden.
In het vilayet Saloniki moeten tal van
plunderingen en brandstichtingen zijn
bedreven door gewapende benden Bul
garen. Een Serviër werd vermoord.
Het Turksche gouvernement heeft
officieel een klacht ingedient bij den
Italiaanschen gezant over het feit, dat
Italiaansche visschers oorlogs contraban
den invoerden, bij de kust van Tripoli.
Tevens deelde het mee dat strenge maat
regelen genomen zouden worden, wan
neer hier niet spoedig een einde aankwam.
Men sch\jnt Italiaansche marine-offi
cieren gezien te hebben, die vermomd
als visschers, van uit een schuitje, waar
mee men gewoon is uit te gaan op
sponzen-visscherij, bezig waren zeeme
tingen en opnemingen te doen.
Japan gaat 30 millioen tegen 5 per
cent leenen voor spoorwegen en andere
openbare werken op Formosa.
De Chineesche Gezant te Tokio heeft j
een ernstig vertoog aan zijne Regeering
gezonden.
Hij geeft daarin den raad niet meer
Chineesche studenten naar Japan te
zenden, omdat zij daar te lande revo
lutionaire denkbeelden gretig opvangen
en naar hun eigen land medenemen
als de studietijd afgeloopen is.
Met rechtmatige bewondering wordt
in de Duitsche bladen gewag gemaakt
van een blinden jongeling, Karl Schmitt-
betz, uit Elberfeld, die aldaar onlangs
het eindexamen van het Real-gymnasium
(hoogere burgerschool waar tevens de
oude talen worden onderwezen) met
uitstekend gevolg heeft afgelegd. Hg
had zijn eerste opleiding genoten in een
blindeninstistuut en later door huisonder
wijs. In 1898 werd hij toegelaten tot
de ondersecunda (de vierde klasse van
boven af gerekend) van het gymnasium
en behoorde daar tot de beste leerlingen.
Vooral de wiskundige en natuurkundige
vakken leverden hem de grootste moeie-
lijkheden op, zoodat hij dan ook vooral in
de talen uitmuntte, hoewel hjj ook bij
deze te kampen had met het gemis aan
boeken in vreemde talen, met blinden-
schrift gedrukt. Door allerlei eigen vernuf
tige vindingen en ook met de hulp van zijn
medeleerlingen wist hij echter ook van
moeilijke meetkundige en algebraïsche
vraagstukken op de hoogte te komen
ook van natuurkunde en scheikunde, bjj
welke vakken hij de meeste proefnemin
gen natuurlijk niet kon waarnemen,
maar enkel door zijn sterk geheugen
zich kon helpen. Van de meeste toe
stellen wist hij door den tastzin een
voldoend begrip zich te vormen, en
merkwaardig is vooral, dat hij ook van
de gezicbtsleer een juiste voorstelling
heeft weten te verkrijgen. Al zijn schrif
telijk proefwerk, ook dat voor het eind
examen, maakte hjj met een schrijfma
chine voor het andere gebruikte hij het
bekende puntenschrift van Braille.
Bekend is, dat de metalen door aan
houdende trillingen óf hun vastheid
verliezen óf zekere veranderingen in de
structuur ondergaan. Tegenwoordig
schjjnt eene strooming te bestaan om
deze aan vermoeidheid toe te schrijven
en daaruit zou dan volgen dat metalen
en andere dingen, die men tot leven-
looze natuur rekent, zooiets van leven
bezitten. Metalen draden en veeren, b.v.b.
die des Zondags slecht werken, zjjn op
Maandag weer in goeden staat en bjj
langer rust vermeerdert het arbeidsver
mogen aanmerkelijk.
Thans deelt een Duitsch blad mede
van een smidsaambeeld te Sheffield, dat
des nachts een snurkend geluid maakte.
Een geleerde gaf den raad het aambeeld
eenige dagen ongebruikt in de open
lucht te zetten. Het middel hielp, het
snurken had opgehouden. De reden zal
hier wel weer geweest zjjn verplaatsing
der moleculen door veelvuldige trillingen.
Uit Rusland worden weer verschil
lende oproeren vermeld, zooals te Dorfat
en te Batoem. In de laatste stad kwamen
betoogers in botsing met de troepen,
waarbij dertien dooden vielen.
Etn industrieel van Haren, Georges
Lacroix, laat een kasteel bouwen te
Dieghem. De grondwerkers vonden bjj
het uitgraven der fundamenten een aan
tal geraamten en een groot aantal wa
penen. De „Petit Bleu" veronderstelt,
