HAARLEMS CH Eerste Blad. PREDIKBEURTEN enz. No. 13 144 van ZATERDAG 14 Februari 1903 Ned. Vereen, tot bevordering van Zondagsrust. Doet Uwe inkoopen liefst niet op Zondag. Waarom zoudt gij geheel onnoodig de Zondagsrust van anderen storen? TE HAARLEM Zondag 15 Februari 1905. BUITENGEMEENTEN. Nieuwsberichten. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Vijfentwintigste Jaargang. TELÏPHOONNTJMMER TELEPHONISCHE VERBINDING met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maanden —.25. franco p. post —,40. Afzonderlijke nommers 8 centen per etnk. Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond. Adverteniien worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst. Het Bestuur der Afdeeling. Sabbat (Zaterd.) tb. 10 are, Prediking. Sabbat (Zaterdag) Mam. 3 ure, Sabbat- school. Onderl. Bijbelbespreking. Eglise Walloime. 101/, heures, Mr. Pouget. Pasteur a Amsterdam. Gereformeerde Kerk. Ged Oudegracht.) Yoorm. 10 ure, Da. Mulder. 's Avonds 51/1 ure, Da. Mulder. Eben-Haëzer Kerk. (Klein Heiligland) Yoorm. 10 ure, Da. Tibben. 's Avonds 5i/s nre, Da. Tibben. Woensdag. 's Avonds 8 ure, Da. Tibben. Christelijk Geref, Gemeente. Zuiderstraat Yoorm. 10 ure, Godsdienstoefening, 's Avonds 5Vi ure, Godsdienstoefening. Woensdag. 's Avonds 8 nre, Godsdienstoefening. Luthersche Kerk. Yoorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga. Pred. te Santpoort Nam. 1 ure, Zondagsschool. (Nassaulaan), Kerk der Veroenigde Doopsgezinden Yoorm. 10 ure, Ds. Plantenga. 's Avonds 6 ure, Dr. Elhorst. Remonstrantsoh Geref. Kerk. Voorm. 10 ure, Da. Hugenholtz. Voorganger Vrije Gemeente Amsterdam. Repetitie van het Zangkoor te li1/, ure in de Kerk. Kerk der Broedergemeente. Voorm. 10 ure, Da. Hekker. Ilerst. Ev. Luth. Pred. te Amsterdam. Baptiste Gemeente. Lokaal Schachelstraat 6. Voorm. 10 ure, Onderl. vergadering. Nam. 12% ure, Zondagsschool, 's Avonds 6 ure, Onderl. Vergadering. Z. D. Baptisten. Parklaan 17.) Sabbat (Vrijdag) 's avonds 8 ure, Bespreking van de Profetiën. Afdeeling Haarlem van het Nederlandsch Luth. Genootschap voor In- en Uitwendige Zending. Zondagsschool ten 1 ure in de Open bare school C, Leidsehe Vaart. Waai niet» ander» varmeid wordt, wordt ds Ned. Hervormde kerk bedoeld. Bennebroek. Voorm. 10 ure, Ds. Gerth van Wijk. Beverwijk. Voorm. 10 ure, Ds. v. Leeuwen Boom kamp. Emer. Pred. te Haarlem. Evans. Luthersche Kerk. Voorm. 10 ure, Ds. Temoog Apèl. Pred. te Alkmaar. Doopsgezinde Kerk. Voorm. 10 nre, de Heer Koekebakker. Candidaat te Amsterdam. Bloemendaal. Voorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen. 'sAvonds 6V, ure, Ds. van Leeuwen. Heemstede. Voorm. 10 ure, Dr. Jonker. 's Avonds 7 ure, Ds Zeegers. van Meer en Bosch. Zendingsrede. Hillegom. Voorm. 10 ure, Ds. van Veen. 's Avonds 5 ure, Ds. van Veen. DoopBbediening. Houtrijk en Polanen. Voorm. 10 nre, Ds Claassen. Pred. te Uitgeest. Santpoort. Voorm. 10 ure, Ds. Poolman. Pred. te Haarlem. Velsen. Voorm. 10 ure, Ds. de Sopper. Nam. 61/, ure, Ds. de Sopper. Heide. Voorm 10 ure, de Heer Gutteling. sAvonds 5 ure, de Heer Gutteling. Zandvoort. Voorm. 10 ure, Ds. Hulsman. Nam. 3 nre, Ds. Hulsman. Doopsbediening. Voordrachten in Teylers Stichting. Woensdag trad in Teylers gehoorzaal als Spreker op Mr. J. Baron d'Aulnis de Bourouill, met een zeer actueel on derwerp De verhouding van de Nederl. Bank tot den Nederlandschen Staat. In 1814 ontving de N. B. haar eerste concessie voor vijf en twintig jaar, welk contract telkens werd voortgezet en nu den 31 Maart 1904 zal eindigen. Veel notitie heeft het publiek van dit laatste teit niet genomen. Alleen de Vereen, voor Staatshuishoudkunde en Statistiek heeft zich met de kwestie be moeid. Het resultaat der besprekingen was, dat de wenschelijkheid werjjj uit gesproken het voorloopig contract dat de Staat zal aanbieden, zal goedgekeurd worden. Zich vervolgens bepalende tot den werkkring der N. B. bracht spreker in herinnering dat het woord bank afgeleid is van het woord banco, wisselaar, die op een bank aan de markt zijn bedrijf uitoefentbankier, iemand die geldhan del drijft. De N. B. schiet geld voor tegen waar borg, zij geeft daarvoor in ruil bank papier, waaraan het publiek steeds be hoefte heeft, omdat geld, specie te lastig zou zijn b(j groote betalingen en boven dien heeft het een financieel voordeel, uitsparing van rente, aangezien de Bank op haar ruim twee honderd twintig millioen, vijftien millioen specie en hon derd zeven en tachtig millioen beschik baar heeft voor rentebesparing. Het bankpapier is echter geen wettig betaalmiddel, men kan het weigeren; daarom geeft de staat, om in dat geval aan de behoefte aan papier te voldoen, het muntpapier in billetten van tien en vjjftig gulden. Vóór het bestaan der N. B. was te Amsterdam de Amsterdamsche wissel bank. Zq ontving allerlei, doch de specie bleef in de bank en gaf papier als ruil. Zij stond onder toezicht van de Amsterdamsche vroedschap, doch werd wegens Qnancieele moeieljjkheden op geheven. Amerika en Engelsch Indië hebben dergelijke banken. Het eerste heeft zijn zilver certificaten, van het het laatste is een deel niet door waarde aan specie gedekt. In alle staten van Europa bestaat een circulatiebank, bij ons verkreeg de N. B. in 1863 de bevoegdheid om als circu latiebank werkzaam te zijn. De N. B. ontvangt waarden in kas, zij kan uit- leenen tegen waarborg, veertig procent van haar kapitaal bestaat in specie, over zestig kunnen Handel en Nijverheid be schikken. Bij het uitbreken van een geldcrisis, als bvb bij den oorlog van 1870/71 wor den vele wissels, althans voor'toogen- blik, waardeloos. Het publiek moet dan geld maken, vraagt dan aan de N.B. voorschot, welke verleend wordt op effec ten. De bank geeft in ruil haar bank papier, dat na het eindigen der crisis aan de Bank terugvloeit en als zoodanig bezweert de N. B. bij ons een geldcrisis. Vervolgens besprak de Spreker het geldwezen. Geld heeft een bepaalde waar de, onveranderlijk. Een groote rol speelt in deze het goud, zijn waarde verloopt zeer weinig. De goudmarkt heeft een vast adres noodig, een punt waar zij steeds goud kan omzetten en zij vindt dit in de circulatiebanken, die als zoodanig de voorraadkamers van Handel en Nijver heid zqn, want goud kanuit-en in gevoerd worden tegen vasten prqs en de N. B. is altijd bereid tot uit- en invoer van goud. De N. B. staat onder staatstoezicht, De Koningin benoemt President en Se cretaris doch heeft het monopolie van pa pier uitgift. Nu moge men hier aanvoeren dat concurrentie in deze zou gewenscht zijn echter Spreker zet uiteen, dat bij con currentie misbruiken mogelijk zijn, b. v. b. het minder nauw toezien op de waar borgen in ruil voor papier. Een groote circulatiebank onder toe zicht van den Staat is noodig. Sedert 1888 heeft de Staat aandeel in de winst der N. B. en bij een nieuwe concessie zal de Staat in deze wel hooger eischen stellen. Er wordt thans echter gevraagd niet Staatstoezicht, rnaar Staatsbestuur, doch Spreker acht den Staat hiertoe minder geschikt, wat de Staat, de regeering, kan misbruik maken van haar macht b. v. b. uit partjj belang, dit heeft plaats gehad in alle landen waar de Staat bestuurde en dit heeft soms aanleiding gegeven tot groote moeielijkheden. Regel behoort te zijn, dat de Staat geen invloed uitoefent op de geldmarkt. Onze N. B. staat in Europa, en terecht, hoog aangeschreven en zij danktdiegoede reputatie in niet geringe mate aan het beleid van het vroeger bestuurslid, den Heer W. C. Mees. Na nog in korte trekken gewezen te hebben op het historisch mechaniame der N. B. besloot Spreker met den wensch dat hij niet te veel zou gevorderd hebben van het voorstellingsvermogen der aan wezigen en zqn voordracht mocht strek ken tot waardeering van de instelling der Nederlandsche bank. De gezondheidstoestand van den Duit- schen keizer veroorzaakt volgens ge ruchten ernstige ongerustheid in de regeerings- en officieele kringen. Verzekerd wordt dat de Keizer*zich overwerkt heeft sedert hq zelf de leiding genomen heeft in de regeling der Vene- zolaansche quaestie. De doktoren hebben hem een onmiddellijke en algeheele rust voorgeschreven. De Keizer gaf echter te kennen dat hq zijn levenswijze niét kon veranderen, zoolang het Venezolaansche geschil hangende is. Dit bericht vinden wij in de »Paris- NouvellesDeze bron is zeker niet onverdacht. Turkqe wapent zich ondanks de tegenspraak van de Porte. Verschillende bladen ontvangen be richten, die toonen dat Turkije op alle gebeurlijkheden in Macedonië voorbereid wil zqn. De Daily Telgraph meldt, dat de hooge krijgsraad in Konstantinopel besloten heeft de reserves van het tweede en derde legerkorps in Adrianopel en Saloniki gelegerd onder de wapens te roepen. De admiraliteit heeft bevel ontvangen alles gereed te maken voor het vervoer van 300,000 man uit Klein Azië naar Europa. De gemeenteraad van Antwerpen heeft credieten toegestaan voor den bouw van twee nieuwe havenbassins met kaden, die 2572 meter lang zullen worden en 8,735,000 frs. moeten kosten: in vier jaar zullen de nieuwe havenwerken ge reed zqn. Ook is besloten, dat voor alle tramlijnen het trolley systeem zal worden toegepast, waarbq de trammaatschappq zich tegenover de gemeente o.m. ver plicht, de voornaamste straten electrisch te verlichten en desverlangd aan de stad 220,000 kilowatturen per jaar te leveren tegen den prijs van 22 centimes per kilowatt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1903 | | pagina 1