HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 14
144-
van WOENSDAG 18 Februari 1903
Uitgave van DE ERVEN DOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Vijfentwintigste Jaargang.
TELEPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drl8 maanden - 25
franco p. post—,40.
Afzonderlijke nommer» 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VER8CH1JNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentién worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG de» middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst.
Noord./nldhollandsche Stoomtramweg-MaatschappijHaarlemLeiden. 1 Oct. 1902.
Stadstijd. Haarlem HillegomLeiden. 6.06* 7.24, 8.42,10. 11.18 'sm., 12.36, 1.54
3.12, 4.28, 5.48, 7.06, 8.24 sav. Haarlem—Hillegom 9.42, 11.15 sar.
Van af 1 December tot 28 Februari.
8toomtram Haarlem—Alkmaar. 1 Oct. 1902. (Stadstijd). HaarlemAlkmaar 7.35 9.—
11.35, 1.35, 3.15*, 4.20, 5.45, 7.35, 10.20§, U.30§
Tot Beverwijk. Tot Sandpoort.
Haarlemsche Tramway-Maatsehappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 'sav
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oct. 1902. Tijd van Greenwich. Naar
Amsterdam: 5.11, 6.12 6 54', 7.18', 7 30, 7.48', 7.59*, 8.09», 8.35 9.-, 9.28*,
9.44*, 10.05* 10.23-, 10.41, 10.55-, H.25 's m., 12.15', 12.35', 1.08, 1.33', 1.47'
2.02', 2.32*, 2.44, 3.14', 3.33-, 4.10, 4.39', 4.51', 5.14, 5.34', 5.50*, 6.—*, 6.19','
6.32,7.20', 7.47', 8.12, 8.35*, 8.58*, 9.25, 9.40', 10.08, 10.49, 11.20' 'sav.
Van Amsterdam: 5.20, 6.30*, 6.45, 7.05', 7.34, 7.52', 8.09, 8.43', 9.04', 9.08,9.28,9 43',
10.22*, 10.35, 11.34*, 11,39, 11.58* 's m. 12.22*, 12.46', 1.15', 1.37, 1.55', 2.25,
2.50, 3.02', 3.25*, 3.54, 4.34', 4.39, 5.13, 5.37, 6.15", 6.37, 6.59*, 7 28, 8.26*, 8.62',
9.17, 9.43', 10.04', 10 33, 11.08', 11.55 's avonds.
Naar Rotterdam: 5,58, 7.27', 7.35 tot Leiden 8.15', 9.10', 9.27', 10.10, 10.45', 12,—'
's morg. 12.08, 1.15, 2 48" tot den Haag, 3.25', 4.23, 5.40 tot Vogelenzang, 6.86'
7.08, 8.48', 9.13', 10.06*, 10.30' 'sav.
Naar den Helder: 5.49 tot IJmuiden, 6.15, 6.57 tot IJmuiden, 7.30 tot Uitgeest, 7.51
tot Alkmaar, 8.04 tot Alkmaar, 9 30 tot IJmuiden 9.50", 9.57 tot Uitgeest 11.04 tot
Alkmaar 's m., 12.27, 2.07 tot Alkmaar, 3.55 tot Alkmaar, 5.08 tot Uitgeest, 6.05
tot Beverwijk, 6.23* tot Alkmaar, 7.27 tot Alkmaar, 8.38', 9.45 'sav.
De uren gemerkt zijn sneltreinen. Voor de uren vet gedrukt worden geen
speciale retourkaarten 2e en 3e klasse buurtverkeer, geldig een dag, afgegeven.
Naar Zandvoort: 5.53, 7 22, 9.35, 's m. 12.44, 2.17, 3.19, 4.55, 7.56 'sav.
Van Zandvoort: 6.24, 7.47, 10.— 's m. 1.26, 2.44, 4.16, 5.38, 8.35 'sav.
Stoppen allen aan de halte.
Eerste Nederl. Electrlsche Tram-Maatschappij Haarlem- Zandvoort. 1 Oct. 1902 tot
1 Mei 1903. Stadstijd
Van Haarlem: §6.30, 7 40, 8.15, S9,13, 10.—, 11,-, 11.20 'sm., 12,20,12,40.1,40,
SI,53, 2,45, s,20, 4,20, S4,53, 6,—, 6,40, 7,50, 9.-, 10,20 'snam.
Van Zandvoort: §7,05, S8,12, 9,12, 10,12, 10,32, 11,32, 11,52 's m„ 12,52, SI,12, 2,12,
2,37, ?.'-2, S4,12, 5,12, 5,32, 6,32, 7,12, 8,25, 9,32, 10,52 's nam.
Loopen alleen op werkdagen tot nadere aankondiging.
S Loopen direct van Zandvoort naar het station II. IJ. S. M. te Haarlem en
omgekeerd, en zijn aan een rood vlaggetje aan den motorwagen aangebracht,
kenbaar.
HaarlemBloemendaal. Van Haarlem dagelijks (Stadstijd).
Van 's morgens 6.54 tot 12.45 nm. elk half uur.
Van nam. 12.45 tot 5.45 nam. elk kwartier.
Van nam. 5.45 tot 10.15 elk half uur.
Op Zon- en Feestdagen.
's Morgens 9.45 tot 5,15 nam. om het kwartier.
Bij gunstig weder van 1 uur nam. tot 6 uur nam. elke 10 minuten.
Vóór 'smorg. 9.45 en na nam. 5.15 tot 10.15 om het half uur.
Van Bloemendaal, dagelijks (Stadstijd).
Van 's morgens 7.— tot 1.— nam. elk half uur.
Van nam. 1.— tot 6.nam. elk kwartier.
Van nam. 6.tot 10.30 nam. elk half uur.
Op Zon- en Feestdagen.
's Morgens 10,tot 5.30 nam. om het kwartier.
Bij gunstig weder van 1 uur nam. tot 6 uur nam. elke 10 minuten,
Vóór 'smorg. 10.en na nam. 5.30 tot 10.30 om het half uur.
Telegraafkantoor. 1 Oct. 1902.— Tijd van Greenwich. Het kantoor is geopend op werkdagen
van 'sm. 7.30 tot «u 9.30 uur, op Zon-en algemeen erkende Christelijkefeestdagen
van's m. 7.3011.30'sm 12.302.30,6.307-30 tur. Binnenl. Telegrammen worden
berekend tegen 25 cents voor de eerste 10 woorden, verder tot 50 woorden 6 cent voor
elke 5 (of minder) woorden daarboven, en boven 50 woorden 5 cents voor elke 10 (of minder)
woorden meer.
Voor den intercommunalen en internationalen telephoondienst is het kantoor op
werkdagen van 'sm. 7% tot sav. 9% uur. Op Zon-en Feestd. v. 12%—1 uur geopend
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1902. Tijd van Greenwich. Openstelling
van het aantoor: Dag van 7.30 'smorg. tot 9 uur'sav. Op Zondag van 'smorg. 7.30
tot 12,30 uur 's middags. Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbe.
wpzen en de invordering van gelder op kwitantiën alleen op werkdagen, van 8 30 uur
's morg. tot 2.30 uur's av. Voor de Spaarbank van 's m. 8.30 tot 8.30 uur 'sav., op Zon
dag van 8.30 tot 11.30 ure 'sm. Voor de Postpakketten alleen op werkdagen, van
's morgens 7.30 tot 9 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 6.40, 9.'sm., 12.3.—,6.20,8.40'sav.
Op Zon- en algemcene erkende Christelijke feestdagen: 8.'sm. Kosteloos gelegen
heid tot afh. der brieven enz. van 11.30 tot 12.30.
Lichting der hulpbrievenbussenKoninginneweg, Leidschevaart, Kaasmarkt, Kenaupark,
Kamperlaan 4.55,8.40 'sm., 12 55,4.10,7.10 's av. Zon- en Feestd. 4 55 's m., 12.25 's av.
Hazepaterslaan, Boterfabriek, v. Marumstraat, 5 8.45 'sm. 14.15, 7.15 's av. Zon
en Feestd. 5.— 'sm., 12.30 'sav. Houtplein, Hassel.plein, Amsterd.poort, Schoter
singel, Burgwal, 5.05, 8.50 'smorg. 1.05, 4.20, 7.20 'sav. Zon- en Feestdagen.
5.f - -®-
Parklaan
Lichting aan bet Station: RichtingAmsterd. 7.20,10.50,11 20'sm., 125', 1.55,2.35*. 5 25*
5.40', 6.20, 10.25' 'sav.Richting Rotterdam 7.20, 11 50,'sm., 2.35, 410',6.20.
8.40*, 10.25* 's av Richt, den Heider, 5.45,9.45 '1 morg., 12.20', 5-.*, 7.20*, 9.35* 's ar
De met worden Zondags niet gelicht.
Het Bij Post- en Telegraafkantoor op het Plein is geopend op werkdagen van 7.30
,s m. tot 8.00 's av. Op Zondagen is het gesloten.
De Nutslezing.
In de buitengewone vergadering van
het Nut trad Maandag avond Ds. Huls
man van Zandvoort op met eene studie
over Graaf Tol-toi.
Toen Attila, zoo verhaalt de legende,
zich de vraag stelde hoe hjj de wereld
zou regeeren, bemerkte hij een kat
spelend met den rijksappel. 1Z00 zal
ik de wereld regeeren," besloot hij sik
sal met de wereld spelen. Van dat
oogenblik werd hij een geesel der mensch-
heid. Tolstoi eindigde als een apostel der
geestelijke liefde.
Tolstoi is geboren den 28 Augustus
1828. Vroeg verloor hij zjjn ouders,
zjju opvoeding ontving hij van drie tan
tes.
Als zoon van aanzienlijken Russischen
huize leidde hij aan de universiteit te
Kasan het leven van een echten wereld-
ling. De Russische heiligen verwierp hjj
en stelde daarvoor in de plaats de drie
groote geleerden van zijn tijd, Voigt,
Busch en Molenschot en leefdevoorts het
leven zooals het voorkwam. In zijn
biecht" heeft hij later al zijn zonden
aan de wereld beleden; alle misdaden,
schreef hij, heb ik bedreven. Ondanks
al het verkeerde bleef op den bodem
van zijn ziel een parel liggen.
Tolstoï stelde zich in de ontwikke
ling van zijn gemoedsleven voor zedelijk
volmaakt te worden en hoewel zijn
tantes eerzuchtige plannen met hem
hadden, trad hij na een leven van drie
jaren uit de beschaafde wereld terug
om le arbeiden voor zijn boeren.
Hier werd een kort begrip gegeven
van den toestand en denkwijze des
Russischen boers, die alles behalve
vleiend was voor den eigenaar van de
goederen waartoe de boer behoorde.
Tolstoï stelde zich voor zijn boeren
te beschaven, ze zoo gelukkig te maken,
de boer beantwoordde dit streven met
een hardnekkig „'t komt er niet op aan"
Toen zocht Tolstoï zjjn geluk in de
dorpen, nadat hij met spel en drank
zijn halve vermogen verloren had. Ook
daar vond hij 't geluk niet.
In 1854 brak de oorlog tusschen Rus
land en Turkije uit. Tolstoï stortte zich
in dien oorlog en leerde daar al de ver
schrikkingen van den krijg kennen. Hij
verwisselde nu het zwaard met de pen,
beschreef den oorlog en brandmerkte
dien als een God- en menschonteerend
kwaad.
Inmiddels was Tolstoï als letterkun
dige bekend geworden, verkeerende in de
beste kringen, was overal gevierd, dacht
slechts aan naam maken en geld ver
dienen.
Van sommige zijner werken werd een
kort overzicht ten beste gegeven. Zoo
bevat een zijner novellen de moraal:
Het hoogste goed is reinheid; een an
dere: Be beschaving maakt den mensch
niet gelukkig.
Na van 1859 tot 1861 bijna geheel
Europa bereisd te hebben, kwam hij in
Rusland terug, waar hij de kennisma
king met de hoogste Russische bescha
ving voortzette. Meer en meer wortelde
zich in hem de overtuiging dat de be
schaving, als zoodanig, niet in staat is de
ellende in de maatschappij op te heffen,
niet veel waarde voor het geluk had.
In 1861 stichtte Tolstoï, op een hier
toe door hem aan de regeering gericht
verzoek, scholen. Het onderwijs bepaalde
er zich tot lezen, schrijven, rekenen en
historie. Er heerschte volkomen vrijheid
onder de leerlingen, zijn modelscholen
waren beroemd, toch vond hij er geen
rust bij. De twijfel deed hem uitroepen
't Helpt niet de menschen te willen be
schaven.
Ook het probleem van rijkdom en
armoede bestudeerde Tolstoï. Omtrent
de laatste vergeleek hjj den Russischen
boer bij een afgejakkerd paard.
Spreker besprak hier weer enkele no
vellen, waaruit op nieuw zijn veelzijdig
heid bleek, maar ook dat hg de maat
schappij en hare euvelen kende.
Veel heeft Tolstoï geschreven van den
dood, in het algemeen heelt hij het geluk
gezocht in alle toestanden, hij vond het
nergens en dit maakte hem krank naar
lichaam en geest. Na zjjn herstel trad
hjj in het huwelijk. Het was rijk gezegend
aan kinderen en 't was een gelukkig
huweljjk. Uit dezen tijd dateert zijn
beroemd geschrift waarin hij aantoont
dat rijkdom, roem noch kunst iets be-
teekenen zonder liefde tot God en de
menschen; zjjn helden vinden daarin
hun vrede.
Toch moest hjj soms uitroepen, alles
is ijdelheid en kon hjj het leven bijna niet
meer dragen. Toen wees men ham op
den Christus, hij meende dien te vin
den in den Grieksch orthodoxen gods
dienst en boog zich onder diens juk.
Maar die godsdienstvorm met zjjn uit
sluiting van alle andersdenkenden deed
hem dien godsdienst aan strenge kritiek
onderwerpen, wat hem bracht tot de
bronnen des christendom, den bijbel.
Daar heeft hjj gevonden den Christus,
doch, helaas, meende Spreker, hij vond
den mensch Jezus, den duldenden en lij
denden Christus, doch dit bracht hem de
excommunicatie, de verbanning uit de
Grieksche Kerk.
Toch heeft hjj sedert dien tjjd vrede
gevonden en ook zjjn geloof aan een leven
hier namaals heeft vasten vorm ver
kregen.
Spreker eindigde met de meening dat
Tolstoï, ondanks zjjn afdwalingen, een
groot man mag genoemd worden.
WETEN EN WERKEN.
Als laatste Spreker in dit seizoen trad
in Weten en W>.rken Dr. L. Bleekrode
van 's Gravenhage op. Behandeld werd
het gas- en het electrisch gloeilicht.
Spreker gaf een uitvoerig overzicht
van de geschiedenis der uitvinding van
beide lichtsoorten, zooals wjj dit van
den accuraten Spreker gewoon zjjn door
mooie proeven toegelicht en waartoe
Spreker de noodige instrumenten had
meegebracht, bovendien nog alles toe
gelicht door lichtbeelden.
Zoo zjjn wij weder aan het eind der
voordrachten in Weten en Werken.
Steeds waren de bijeenkomsten uit
stekend bezocht, bewjjs voor de hooge
waardeering tegenover de Vereeniging.
