HAARLEMS CH
Eerste Blad.
PREDIKBEURTEN
No. 21.
144
van ZATERDAG
Maart
Ned. Vereen, tot bevordering
van Zondagsrust.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
op Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
TE HAARLEM
Zondag 15 Maart 905.
BUITENGEMEENTEN.
Nieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN DOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Vijfentwintigste Jaargang.
TELEPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden —,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 8 eenten per stuk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VEK30HIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentien worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG de» middags ten 12 ure, die alsdan too rrwgelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
Eglise Wallonne.
lOVs heures, Mr. Duproise.
Pasteur a Bois le Due.
Gereformeerde Kerk.
Ged Oudegracht.)
Voorin. 10 ure, de Heer van Diemen.
Theol. Candidaat.
'8 Avonds 5Vs ure, de Heer van Diemen^
Eben-Haëzer Kerk.
(Klein Heiligland)
Yoorm. 10 ure, Ds. Tibben.
'g Avonds 5Vj ure, Ds. Tibben.
Waai niet! anders vermeld wordt, wordt de
Ned. Hervormde Kerk bedoeld.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, Ds. Gerth van Wijk.
Christelijk Geref, Gemeente.
Zuiderstraat
Voorm. 10 ure, Godsdienstoefening,
's Avonds 5Vs ure, Godsdienstoefening.
Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Poolman.
Nam. 1 ure, Zondagsschool.
(Nassaulaan).
Kerk der Veroenigde Doopsgezinden
Voorm. 10 ure, Ds. de Vries.
Bemonstrantseh Geref. Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. van Loenen Martinet.
Emer Pred. te Bussum.
Repetitie van het Zangkoor te lH/s
ure, in de Kerk.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Ds. Evelein.
Evang. Luth. Pred. te Leiden
Baptiste Gemeente.
Lokaal Schachelstraat 6.
Voorm. 10 ure, Onderl. vergadering.
Nam. 12% ure, Zondagsschool.
'8 Avonds 6 ure, Onderl. Vergadering.
Z. D. Baptisten.
(Parklaan 17.)
Sabbat (Vrijdag) 's avonds 8 ure,
Bespreking van de Profetiën.
Sabbat (Zaterd.) vm. 10 ure, Prediking.
Sabbat (Zaterdag) Nam. 3 ure, Sabbat-
school. Onderl. Bijbelbespreking.
Afdeeling Haarlem van het
Nederlandsch Luth. Genootschap
voor In- en Uitwendige Zending.
Zondagsschool ten 1 ure in de Open
bare school C, Leidsche Vaart.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, Ds. Boon.
Evang. Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. de Lang.
Emer. Pred.
Doopsgeeinde Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Britzel.
Pred. te Wormerveer.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen.
'sAvonds 6l/s ure, Ds. van Leeuwen.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, ure, Ds. Hulsman.
Pred. te Zandvoort.
Hillegom.
Voorm. 10 ure, Ds. Veen.
Pred. te Haarlem.
Houtrijk en Polanen.
Voorm. 10 ure, Ds. Creutsberg.
Pred. te Wijk aan Zee.
Santpoort.
Voorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga.
Zandvoort.
's Avonds 7 ure, Ds Zeegers.
Van Heemstede.
Voordrachten in Teylers Stichting.
Als laatste Spreker bij de voordrach
ten in Teylers gehoorzaal trad op Dr.
Hugo de Vries, Hoogleeraar te Amster
dam.
Tot onderwerp was gekozen het ont
staan der soorten in de plantenwereld,
soorten, elk op zich zelf zich ontwikke
lende.
Van de schoone en veel gezochte orchi-
deën bestaan drie a vierduizend soorten,
ongerekend de vele bastaardsoorten door
kweekkunst of toeval verkregen.
Van de barbaris, de bloeiende heester,
in het najaar de bekende zure vruchtjes
dragend, werden de bastaarden aange
toond, verschillend in vorm van blad en
bloem. Zij ontstaat uit een kruising van
de geel- en de roodbloeiende.
Ook de tabak, zelfs onze binnenland-
sche, heeft bastaarden, de kruising be
staat in het overbrengen van het stuif
meel van de eene bloem over te brengen
op den stempel van een andere, de hieruit
ontstane bastaarden staan dan tusschen
beiden in, dragende de kenmerken van
beiden. Bastaarden doen zich soms voor
als soorten. Distels, wilgen en bramen
kunnen vele bastaarden doen voorkomen.
Uit de hooge grove distel en de distel
met één stengel en één hoofd ontstaat
de tusschensoorl Engelsche distel.
Tot het bekomen van variteiten wor
den de planten kunstmatig bevrucht,
doch ook veel in deze heeft plaats door toe
val toeval, meent spreker, dat echter aan
vaste regels blijkt onderworpen te z(jn,
zooals blijkt aan hem, die, toegerust met
het noodige waarnemingsvermogen de
oorzaken weet op te sporen.
Vervolgens kwam de ribes ter sprake,
de vroeg bloeiende heester, waarvan twee
soorten zijn, gele en roode.
Spreker toonde ook hier den bastaard,
vertoonende de eigenschappen van den
vader en van de moeder, maar van
beiden in kleur en vorm verschillend.
Soms treft men bij de bastaarden ver
zwakking van vruchtbaarheid, soms een
sterk waarneembaar verlies van kracht
aan de plant.
Bastaarden hebben het vermogen zaad
te maken, doch het is niet te bepalen
wat er uit voort zal komen, ot de plant
in haar onderdeelen zal trekken naar
den vader, naar de moeder, of dat de
bastaarden onderling ongeljjk zullen zijn.
Spreker behandelde vervolgens de Teu
nisbloem. In hoofdzaak zijn er twee soor
ten van, de groote zooals die voorkomt
in de duinen onder Vogelenzang en de
kleinbloemige in de nabijheid van het
Zandvoortsche strand. De kweekkunst
doet uit beide soorten weer een plant
ontstaat, vertoonende de ouderlijke vor
men.
Om de geheimen in deze te kunnen
naspeuren, behooren de planten, die tot
kruising bestemd zijn voor wetenschap
pelijk doel, zeer zorgvuldig behandeld te
worden, en streng afgezonderd te blijven.
De lucerne, de bekende voederplant,
die van wege haar diepgaande wortels
bij de grootste droogte groen blijft bloeit
wit of blauw, van de bastaard dier bei
den is de bloem groen en vormt a!s 't
ware een tusschensoort,
Onder de aandacht werd nog gebracht
de overgang van de tarweplant en van
een wilde plant tusschen tarwe groeiende.
Door het een of ander toeval ontstond
uit de kruising dezer planten een soort
die zaad maakte en dit laatste gaf een
plant die constant bleef, voor zoover die
óf met tarwe of met de wilde plant
overeen kwam.
Bij den doornappel, wit en blauw bloei
end, geeft de bastaard zaad, dat tot plant
geworden een mengeling van wit en
blauw geeft, overigens juist op de ouders
gelijkend en dit is regel bg de bast
aarden van alle planten dat in den regel
Z\ van het aantal bastaardplanten de
variteit gelijken, van het aantal de
soort zeer nabij komen. Hoe het dan
weer met de afstammelingen van variteit,
en soortgelgkend gesteld is, maakt nog
een punt van onderzoek uit. Bjj de Turk-
sche tarwe of maïs hetzelfde verschijnsel.
Kruist men de meel-maïs met de zoete
of suikermaïs dan geven de bastaarden
voor 'A suiker-, voor meelzaden en bij
voorgezette verbastering doet zich het
zelfde verschijnsel voor.
Dat de volledige kennis der verschijn
selen in deze van veel gewicht is voor
de kweeking van kuituur-planten werd
nog opgemerkt.
Spreker toonde ten slotte door middel
van een wetenschappelijk schema aan,
dat in de schijnbare wanorde ten dezen
toch een groote regelmaat bestaat.
De bij uitstek populaire voordracht
opgehelderd door duidelijke afbeeldingen
en gedroogde planten, werd door een
talrijk gehoor met veel belangstelling
gevolgd.
Aan het slot der voordrachten in dit
seizoen mag een woord van dank worden
gebracht aan H.H. Directeuren, voor de
aangeboden gelegenheid om door de
meest bevoegde sprekers verschillende
onderwerpen van kunst en wetenschap
te hooren behandelen.
Tweede Kamer. Bij de zitting van
Dinsdag waren alle ministers tegen
woordig, uitgezonderd de Min. van Kol.
Al de tribunes waren geheel bezet, en
in de loges zag,men vele dames. Aan
de orde waren gesteld de interpellaties.
De Voorzitter konstateerde, dat de aan
hangige ontwerpen thans niet in be
handeling konden komen. De interpellant
Mees voerde het eerst het woord, die
meende, dat men thans met kalmer
overleg zal kunnen oordeelen, dan dade-
ljjk na het gebeurde. Hg stelde aller
eerst de vraag: „heelt de Reg. geen
aanleiding gehad om voorbereid te zijn
op eene werkstaking, waarin ook het
spoorwegverkeer dreigde betrokken te
worden", voor welke vraag z i. voldoende
gronden bestaan. Sprekers tweede vraag
was: sop welk standpunt heeft de Reg.
zich geplaatst, toen zij kennis kreeg van
het feit, dat in het Spoorwegverkeer
eene gedeeltelijke staking plaats had,
en van het gevaar, dat die staking zich
verder zou uitbreiden." Spreker eindigde
met de vraag„is de Reg. van 28 Januari
voldoende op de hoogte geweesi, of heeft
zij zich op de hoogte laten stellen om
trent de konferentie tusschen den Min.
van Waterstaat enz. en de Directie van
het Hol!. Spoor?" De heer Troelstra
ving aan met te wijzen op den zeer
ernstigen toestand, veel ernstiger dan
in 1848. Alles moet gedaan worden, om
daarin zoo spoedig mogelijk verandering
te brengen, want weinig is noodig om
een uitbarsting te bewerkstelligen en
het ekonomiesch leven van ons volk in
gevaar te brengen. Wordt niet van
weerszijden met beleid en zelfverlooche
ning gewerkt, dan gaan we een tijdperk
van gewelddadige revolutie te gemoet.
Interpellant schreef de schuld van de
staking toe aan hen, die nooit hebben
willen luisteren naar de 13 jaar lang
geuite rechtmatige grieven en klachten
van het Spoorwegpersoneel. Spreker be
toogde voorts, dat de staking niet het
werk was van enkele raddraaiers, en
dat evenmin er mede beoogd werd een
politieke manoeuver of verplaatsing van
gezag. Na de pauze schetste interpellant
de noodlottige werking van dagblad-
artiekelen, als van de Nederlander. Daarna
kwam hij op het onder de wapenen
roepen der lichtingen, waardoor volgens
hem voedsel is gegeven aan de bestaande
spanning en ernstige vermoedens bjj de
arbeiders werden gewekt. Spreker oor
deelde, dat de Reg. de militairen op
roepende, ontjjdig gehandeld heeft, en
zich heeft laten beheerschen door de
konservatieve pers. Interpellant vroeg:
lo. of het plan bestaat, de miliciens te
verplichten, bjj eventueele staking in
het spoorwegbedrijf, dienst te doen in
plaats van stakende machinisten enz.,
en, zoo ja, op welke wetteljjke bepalin
gen dit zou steunen? Ten 2de vroeg
Spreker, of de Min. geen toezegging kon
doen, met het oog op de groote kosten
dezer buitengewone oproepingen, de
herhalingsoefeningen der lichtingen 1897
1898 en 1900 voor dit jaar te laten
vervallen. Z. i. kon dat zonder eenig
bezwaar geschieden. Herstel van mis
standen te zoeken door het nemen van
dwangmaatregelen oordeelde hij ten
zeerste nadeelig. Met klem drong Spreker
er bjj de Kamer op aan, door daden te
toonen, dat zjj niet door overhaaste be-
