N ieuwsberichten. De Werkstaking. Hillegom. Eerste Paaschdag Yoorm. 10 ure, Ds van Veen. 's Avonds 5 ure, Ds. van Veen. Tweede Paaschdag. Yoorm. 10 ure, Ds. van Veen. Houtrijk en Folanen. Eerste Paaschdag. Yoorm. 10 ure, Dr. Jonker. Pred. te Heemstede. Doopsbediening. Santpoort. Eerste Paaschdag. Yoorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga. Tweede Paaschdag. Geen dienst. Spaarndam. Eerste Paasehdag. Yoorm. 10 ure, Ds. Baljon. Tweede Paaschdag. Yoorm. 10 ure, Ds. Baljon. Velsen. Eerste Paaschdag. Voorm. 10 ure, Ds. de Sopper. Tweede Paaschdag. Yoorm 10 ure, de Heer Gulteling. Heide. Eerste Paaschdag. sAvonds 5 ure, de Heer Gutteling. Tweede Paaschdag. Geen dienst. Zandvoort. Eerste Paaschdag. Voorm. 10 ure, Ds Hulsman. Tweede Paaschdag. Yoorm. 10 ure, De. van Leeuwen. Pred. te Bloemendaal. Tweede Kamer. Zaterdag was bij het voortgezet algemeen debat over de stakingswetten de heer van der Vlugt de eerste spreker. Hg verdedigde de wetsontwerpen vooral tegen de aanvallen der uiterste linkerzijde, daarbjj voorop stellend, dat de Reg. het gezag moet hoog houden, de arbeidsvrjjheid moet beschermen tegen koalitie-dwang en een regelmatige funktioneering van het hoofdverkeer moet verzekeren tegen een aanslag van onduld baren solidariteits- waan. Vooral nu de Reg. Sprekers vorm bezwaren tegen de oorspronkelijke ont werpen grootendeels heeft weggenomen, zal hg gaarne de Reg. steunen bij het daarstellen der zaak, die hem van den aanvang af sympathiek was. Dit is niet een blind volgen van de Reg., want deze zal Spreker beslist tegen zich vinden bij een voorstel tot tariefherziening in pro- tektionistieschen zin, Spr. ging vervol gens na de vakbeweging in Engeland, waar bij groote stakingen een opzeg gingstermijn wordt in acht genomen. Hg gaf vervolgens een schets van de wetgeving in Duitschland ten aanzien van de vakbeweging, welke z. i. zeker niet door socialisten hier zou worden geweuscht. De oorzaak der verdeeldheid tusschen sommige sprekers en den heer Troelstra was, dat laatstgenoemde en de zijnen de zaak bekjjken door een kijker van klassen-partikulerisme, terwijl Spre kers geestverwanten de vragen onpar tijdig naar rechtsideeën beoordeelen. De voorgestelde enquête achtte Spr. noodzakelijk, maar hg oordeelde het noodig, dat niet alleen gevraagd zou worden naar grieven ter eener zijde, maar ook geluisterd zou worden naar die der andere zgde. Spr. betoogde, dat het exkluzieve egoïsme van één klasse nooit kan zijn het belang der gemeenschap. Hij beschouwde het gebeurde in de laatste dagen van Januari als een uiting van misdadige solidariteit met moord dadige eischen. Een Reg., die elk revo lutionair partikularistiesch bedrijf met gepaste middelen wenscht tegen te gaan, zal, zeide Spreker, steeds eenparig aan hare zijde zien hen, die de taak en hooge roeping van de Staatsoverheid erkennen, om alle partikularisme te breidelen. De heer van der Zwaag gaf de schuld van de beroering in het land aan het opruiend geschrijf in de bladen, wier redakties naar een zenuwlijders inrichting hadden moeten verwezen worden. Hij protesteerde tegen de on zedelijke bewering, dat Spreker en zijn geestverwanten oorzaak zijn, dat de lichtingen moeien blijven, omdat van socialistiesche zijde geprotesteerd is tegen overhaaste, onoordeelkundige wijze van behandeling der stakingswetten. Spreker zou wenschen, dat de miliciens morgen naar huis gingen, maar hij hield vol, dat de behandeling der wetten is over haast. Van een enquête, meent Spreker, is niets te wachten, alleen reeds omdat wat het loon betreft, de Reg. machteloos staat tegenover de Spoorwegdirektie. Tegenover den heer Talma beweerde Spreker, dat door den gestelden opzeg gingstermijn de staking wel degelijk onmogelgk wordt gemaakt. Hoewel vóór de leuze: een man een man, en een woord een woord, verdedigde Spr. het verbreken van het kontaakt tusschen ongelijke partijen. De in de ontwerpen aangebrachte wijzigingen wettigen z. i. niet den draai der liberalen. Spreker protesteerde tegen de uittartende houding door den heer Passtoors aangenomen. Hij wees ten slotte op de teekenende nieuwigheid in het parlement, nl. op het bravo geroep, wat, werd ze door gevoerd, ook zou leiden tot teekenen van afkeuring. De Voorzitter greep de gelegenheid aan om de Earner te ver zoeken zich van teekenen van goed- of afkeuring te onthouden, waar dit ook voor de tribunes streng is verboden. De heer Melchers verwachtte van eene rege ling der rechtspozitie geen wegneming der grieven van het Spoorwegpersoneel. De heer de Savornin Lohman, hoewel den stakers niet vijandig, juichte de straf tegen dienstweigering toe en dankte daarom de Reg. voor de genomen maat regelen tegen desorganizatie van het verkeer en tot bescherming der rechten van tal van arbeiders, die tevreden zgn, te beweren dat bevoegdheid tot staken ontnomen wordt, is opzettelijke onwaar heid. De wet wordt slechts verscherpt, om het individu beter te kunnen be schermen. De heer Nolens achtte de maatregelen noodig ter beëindiging vsn een toestand van onzekerheid, waarvan onberekenbare geldelijke en zedelijke schade het gevolg is. De Min. van Bin- nenl. Zaken betuigde zgn dank voor den steun van de rechter- en linkerzijde. Nog steeds is de Reg. overtuigd, dat een ernstige, gevaarlijke, dreigende toestand wordt doorleefd, en het haar plicht is zoo spoedig mogelijk zekerheid van rechts orde te krijgen, om een einde te maken aan de spanning in het land. De oppozitie buiten de Kamer had weinig druk op de Reg. gemaakt. Daarna trad de Min. in de verdediging der wetsontwerpen. Het eerste artikel der strafwetnovelle dient om terrorisme van arbeiders op arbei ders tegen te gaan en bemoeilijkingen mishandeling door stakers te straffen. De Min. verklaarde zich voor gezonde ontwikkeling van Vakvereeniging. Maar deze wordt onmogelijk gemaakt van Soc. Democratische en anarchistiesche zijde, omdat in die kringen zich allengs denk beelden van recht en zedelijkheid heb ben gevormd, waardoor zij staan als een abnormale groep buiten het volk. Van daar dat veel zelfbewuste arbeiders niet met hen willen samenwerken. Van velen in den lande is gebleken de krachtige begeerte om verlost te worden van een ondragelijke tyiannie en om de vakbe weging op betere banen te brengen. De Min. betoogde voorts, dat de spoorweg staking gelijk ze uitbrak misdadig is en dus strafbaar moet zijn; dergelijke sta king is een aanslag op de commercieele belangen van het land of op de hoogheid van het staatsgezag. De aan de Reg. verstrekte inlichtingen leveren ten volle het bewijs, dat het gevaar in het land geenszins verminderd is. Integendeel, de toestand is zeer ernstig. De Reg. mag dit niet voor de Staten-generaal ver zwijgen. Bij de voortzetting in de zitting van Dinsdag van het algemeen debat over de Stakingswetten was de Min. van Justitie het eerst aan 't woord. Voorop stellend, dat wat de vorige dag had gebracht, verdediging der wetten vrijwel overbodig maakte, achtte de Min. het voor zijn verantwoordelijkheid plichttoch de bezwaren, tegen de wijziging van het strafrecht geopperd, te weêrleggen. Hg betoogde, dat de voorgestelde strafbepa lingen geen knevelen beoogen, maar el tot doel hebben de kwaadwilligen van de goedwilligen te schiften, om herha ling te voorkomen van het gebeurde in Januari, waaraan het anarchistische be ginsel ten grondslag lag, waartegen de wetgever moet optreden ter verzekering van de persoonlijke vrijheid. De Mm. antwoordde den heer Rink, dat art. 258ów alleen betrekking heeft op amb tenaren en die spoorwegbeambten, die werkzaam zgn in het verkeer, dus niet op spoorwegmannen, werkzaam in de werk plaatsen. Het art. bedreigt slechts straf tegen kontraktbreuk met het oogmerk om stremming te brengen in het ver keer: onjuist is daarom de bewering, dat het artiekel werkstaking onmogelijk zou maken. Niet wordt ingegrepen tegen vakorganizatie, vereenigingswezen, ver- eenigingsrecht en solidariteit. Maar voor al degenen, die de vrijheid liefhebben zgn deze wetten, die vrijheid, recht, orde en verzoening willen, een onafwijs bare eisch. De heer Schaper, repliceerend, kwam heftig op tegen de z. i. belee- digende aanvallen en beschuldigingen, waaraan de socialisten hebben bloot ge staan van de zgde van den Premier en van de heeren de Savornin Lohman, Talma, Heemskerk en anderen. Hen, die het voorgestelde brutaal stuk gezag doordrijven, stelt hij er voor verant woordelijk indien er bloed vloeit. Her haalde malen moest Spreker tot de orde worden geroepen. Op een interruptie van den Voorzitter, die er op aandrong, dat Spreker zich tot de aanhangige zaak zou bepalen, verzochf de heer Schaper den Voorzitter op luiden toon, dat deze zich niet moest laten opruien door menschen, die achter hem staan. De heer Seret, een der leden, die achter den Voorzitters stoel stonden, riep„Dat is een leugen." De Voorzitter wees den heer Schaper op het beleedigende van diens gezegde, waarop laatstgenoemde verklaarde niet te hebben willen be leedigen, doch waarschuwen, en daarna vervolgde h\j zjjn repliek. De heer de Savornin Lohman verklaarde mede na mens alle leden der Rechterzijde, van het woord af te zien. De heer Mees zag ook van het woord af. Vervolgens re pliceerde de heer Troelstra. Op voorstel van den Voorzitter werd bepaald, dat den volgenden dag bjj den aanvang der zitting eenige spoedeischende ontwerpen zouden behanield worden. De heer Troel stra trad vooral in weerlegging van het gesprokene door de heeren van der Vlugt, Talma en Passtoors. Hg verde digde neutrale vakvereenigingen en betoogde, dat de voorstanders der wetten in gebreke waren gebleven feiten van terrorisme te noemen. In heftige taal herinnerde Spreker aan de daden van terrorisme tegenover hen, en zijn partg- genooten gepleegd, zonder dat de Reg. ooit beschermend was opgetreden. (Her haalde malen werd Spreker tot de orde geroepen). De ingediende wetsbepalin gen waren volgens SpreVer niet gemo tiveerd door den bestaanden toestand. De uitgebroken Spoorwegstaking is de schuld van de Reg., van de Christelijke meerderheid en de burgerlijke partijen, die met de Reg. méégaan en de arbeiders in den steek laten. Op hen rust de verantwoordelijkheid voor de gevolgen. Met een woord van protest tegen de wetten, die vakorganisatie belemmeren, eindigde Spreker eerst omstreeks 4 uur zijn repliek. Daarna de heer Helsdingen. De treinenloop is ook Dinsdag geregeld volgehouden. Aan de Centrale Werkplaats werkten Dinsdag zeshonderd tachtig man en voor de veiligheid van dezen wordt zorg ge dragen. De arbeid in de bouwvakken ligt geheel stil. Tegenover de bewering van het Be stuur der Algemeene Vereen, van Spoor- en Trampersoneel, dat de treinen sléchts door onbekwaam en dronken personeel geleid worden, geeft de Spoordirectie de stellige verzekering, dat het dienstdoende personeel uit de meest vertrouwbare en beproefde mannen bestaat. Het comité van verweer heeft Dinsdag middag de werkstaking gelast voor het bakkersbedrijf in het geheele land. Getracht werd daaraan nog dien avond uitvoering te geven. Uit Amsterdam meldde men, dat de patroons, dit voorziende, reeds hunne maatregelen namen om zooveel mogelijk nadeel te voorkomen. Ook voor de metaalbewerkers in het gansche land, is werkstaking geprocla meerd. Met de strekking der in behandeling zijnde wetten is de pers het vrijwel eens, allen betreuren de thans uitge broken werkstaking zooals zjj begonnen is om zich te stellen vjjandig tegenover het gezag. Daarom is de publieke opinie over de staking slecht te spreken, aan gezien het wettig gezag behoort hoog gehouden. Een der bladen merkt op, dat het in het belang van bljjvende rust te hopen is, dat de werkstaking zich kalm ont- wikkele en niet zooals de vorige keer in de geboorte gesmoord worde: de kwaal moet uitwerken. De Nederlandsche burgerij moet leeren gevoelen wat een staking beteekent en wat van de drijvers in deze te wachten is. Om te beginnen zullen niet de drijvers, maar de gedrevenen de slachtoffers zjjn van al de ellende eener staking voor een of meer takken van het volksbe staan. En de mannen die thans in de voorhoede staan der beweging, zullen zij in staat zgn de hongerigen te spijzen? Het Comité van Verweer verlangt, dat geld ter ondersteuning toestroomt. Van welken kant verwacht men dien stroom. Van dien der stakenden? Och, kom! Van de burgerij wien de geheele toeleg hoogst onsympathiek is? En hoe zal den nij veren werkman, steeds gewoon zelf te zorgen, het stuk broodsmaken, hem bjj wgze van aalmoes toegeschikt.? Verplaatsen zich handel en nijverheid naar elders, „trekt mee daarheen" roept de drgver. Uit het oog verloren wordt, dat ook in den vreemde geen handen te kort zgn, hoe zal dus de vreemdeling daar ontvangen worden als men weet, dat in eiken stand de landgenoot de oudste brieven de eerste rechten heeft. Zeer terecht wordt de staking in het algemeen geacht het meest te zullen treffen hem die het 't minst gelegen komt: den staker. Vanwege de staking in het bakkers bedrijf te Amsterdam worden broodkar ren begeleid door politie. Tegen Donderdag had het Comité van Verweer algemeene werkstaking gepro clameerd. De Burgemeester van Haarlem heeft doen weten dat hij het mogelijke zal doen om hen die willen werken behulp zaam te zgn. De staking in het bakkersbedrijf was echter niet algemeen. De meeste pa troons beschikten over genoegzaam per soneel, maar de brood bezorging kon niet geregeld plaats hebben en dit had ten gevolge, dat de winkels als het ware werden bestormd en de voorraad spoedig was uitverkocht. Medegedeeld wordt, dat ongeveer een vijfde deel van het treinpersoneel het werk heeft neergelegd, wat zeker den voormannen der beweging is tegen ge vallen. In het bakkersbedrijf schijnt het niet staken geen indruk op de leiders te maken, aangezien de meelvoorraad spoe dig zal uitgeput en aanvoer onmogelijk zal zjjn. Te Haarlem is ongeveer de helft der werklieden in de bouwvakken werkzaam gebleven. Naar men verneemt is door den Raad van Toezicht op de spoorwegdiensten een onderzoek ingesteld naar de bewering dat onbevoegde machinisten door de spoor wegmaatschappijen zouden worden be last met het rgden van treinen. Daarbg is gebleken dat die bewering geheel on juist is en de machinisten aan wie de treinen worden toevertrouwd volkomen berekend zgn voor hun taak. De Vereen, van Werkgevers op Scheep vaartgebied, Ver. van werkgevers in het Veembedrgf, de Amsterdamsche Expedi- teursvereeniging, en de Schuitenvoerders- Patroonsvereeniging, allen teAmsterdam, hebben een lock out uitgeschreven waar bij de werkzaamheden zgn neergelegd, tot betere tijden zijn aangebroken. Hierdoor zgn ongeveer vijfduizend man zonder werk. Als de arbeid weer aanvangt staan werklieden en werk gevers geheel vrjj tegenover elkander d. w. z. elke partij kan haar eischen stellen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1903 | | pagina 2