De Staking.
Met welbehagen deelen Duitsche
kranten enkele spiekende cijfers mede
uit de statistiek van geboorten te Ber
lijn. Daaruit blijkt dat er in 1901 een
moeder was van 45 jaar, die haar 28ste
kind ter wereld bracht. Op haar volgde
een moeder van 41 jaar met 23 kin
deren, en drie anderen tusschen de 40
en 46 met 21 kinderen; 246 Berlijn-
sche vrouwen nadden in 1902 meer dan
een dozjjn (13 tot 20) kinderen. Tegen
over de jongste moeders, dames op den
leeftijd van 16 jaren van wie er liaan
hun eerste kind het leven schonken, en
een aan haar tweede, stonden twee da
mes ouder dan 50 jaar, van wie er een
haar eerstgeboren, een andere haar vierde
kind ten doop hield.
Een ernstig opstootje heeft plaats ge
had in eenige kosthuizen te St. Peters
burg, beter gezegd toevluchten voor on-
behuisden. De oorzaak dezer wanorde
lijkheden schuilde in een onderzoek door
de politie naar de paspoorten der logeer
gasten.
Toen dit onderzoek begon, draaiden
de gasten de lichten uit en begonnen
zjj de ruiten in te slaan. Toen zij ook
de politie dreigden, werd er een delache-
chement bereden gendarmes ontboden.
Dit was het sein voor de gasten om den
inhoud der petroleumlampen over de
bedden uit te gietende brandweer
slaagde er echter in den brand hierdoor
ontstaan in den aanvang te beperken
Eindelijk kreeg de politie de overhand
en kon zjj 380 personen gevangen ne
men.
Eenige uren later hadden soortgelijke
opstootjes plaats in een ander toevlucht
in de buurt, die evenwel spoedig onder
drukt werden. In het geheel werden in
deze beide en eenige andere logieshuizen
voor de armere klassen 1904 personen
zonder paspoorten aangehouden dienzelf
den nacht.
De stedelijke autoriteiten van Berlijn
hebben besloten in 't vervolg minder
onderwijzeressen te benoemen dan tot
dusver. De verhouding tot de onderwij
zers zou eigenlijk moeten zijn als een
tegen drie, doch dat is reeds lang over
schreden ten gunste der vrouwelijke
werkkrachten. Op de meisjesscholen zou
de helft van het onderwijzend personeel
uit onderwijzers moeten bestaan, doch
er zjjn er dooreengenomen niet meer dan
«Sn tegen drie dames en in de lagere
klassen van alle jongensscholen doen
onderwijzeressen dienst. De onderwijze
ressen zijn, hoewel ze minder uren voor
de klas staan, goedkooper: terwijl de
onderwijzers van 1848 tot 4248 rnark
verdienen, komen de onderwijzeressen
niet hooger dan van 1432 tot 2731 mark
en er zijn bovendien altijd onderwijze
ressen in overvloed ter beschikking.
Door den regel echter komen de onder
wijzeressen eerder om pensioen aanklop
pen dan de onderwijzers en ook is het
ziektecijfer aanmerkelijk hooger.
Zoo kwamen het vorige jaar op 2881
onderwijzers 23873 dagen van verzuim
en op de 1525 onderwijzeressen 20838
verzuimdagen, dus slechts 8.29 per hoofd
b(j de mannen en 17.27 gemiddeld bij
de vrouwen.
Ook de roman van aartshertog Leopold
Wölfling heeft een zeer vulgair eind-
hoofdstuk. Hij heeft dezer dagen zjjn
handteekening gezet op een stuk, dat
hem vanwege den keizer van Oosten
rijk was voorgelegd en waarbij ''ij af
stand doet van zijn trouwplannen, zelfs
van zjjn liefje Wilhelmine Adamowitsj,
in ruil voor een jaargeld. De aartshertog
zit op zwart zaad en hg kan het leven
in Montreux niet volhouden. Dus doet
hij afstand van al zijn geboorterechten,
van zjjn officiersaaostelling, van het
Gulden Vlies, van de hofdotaties en van
het familiefonds, neemt den naam aan
van Leopold Wölfling, neemt een andere
nationaliteit aan en belooft nimmer de
grenzen der Oostenrijksche monarchie,
zonder 's Keizers verlof, te zullen over
schrijden; levenslang krijgt hij daarvoor
een toelage van 2500 francs maande
lijks en een bedrag ineens van 200,000
frcs. om zijn schulden af te betalen.
Van zijn zuster, de bijna vergeten
ex-kroonprinses Louise, verneemt men,
dat zij in villa Toskane bij Lindau, op
Beiersch grondgebied verblijf houdt en
geheel van de wereld afgescheiden leeft
ze wordt bewaakt door een kamenier,
een Franciskaner biechtvader en twee
gendarmen.
Te Berlijn stond Donderdag terecht
zekere Alfred Patschke, e.n knaap van
twaalf jaar, die, nadat hij al het over
gespaarde geld van zjjn ouders gestolen
had, het huis boven hun hoofd in brand
stak om den diefstal te verbergen, zoo
dat zjjn ouders bijna gestikt zijn. Hij
toonde bij zjjn verhoor niet het minste
berouw en beschreef in bizonderheden
wat hjj gedaan had. Hjj kreeg vier jaar
gevangenisstraf, de eisch was tien jaar
geweest.
Te Leipzig is tegelijkertijd een jongen
van denzelfden leeftijd, die een sexueelen
moord had gepleegd op een meisje van
acht jaar, veroordeeld tot opsluiting in
een krankzinnigengesticht.
Bij een ontploffing in het tuighuis en
kruithuis te Kanton moeten 1500 men-
schen omgekomen zjjn.
Te Rotterdam is door alle categoriën
van bootwerkers Dinsdag het werk her
vat.
De Burgemeester heeft een deputatie
van ontslagen spoorwegbeambten ont
vangen. De mannen verzochten den
steun tot het verzoek om althans een
gedeelte der menschen weer in dienst
te stellen.
Het Amsterdam*che spoorpersoneel
verzoekt tot hetzelfde doel den steun
van Am8terdamsche notabelen.
Vierhonderd gemeentewerklieden al
daar zjjn ontslagen.
Thans wordt gemeld, dat de voor
waarden, waarop het havenbedrijf weer
wordt open gesteld in de hoofdstad, nog
niet zijn vastgesteld, maar bijna zeker
zeker is, dat zij geen verbod zullen
bevatten om lid van een arbeiders or
ganisatie te zijn.
Men schat het getal der werkloozen
aldaar op ongeveer tienduizend.
Onder het ontslagen spoorwegperso
neel bij de verschillende maatschappijen
zijn personen met van dertien tot zeven
en dertig dienstjaren. Zouden die men
schen in 't geheel niet aan hun toekomst
gedacht hebben, toen zij den arbeid neer
legden, of verkeerden zjj zoo sterk onder
den indruk, dat het opzet tegen het wettig
gezag gelukken zou? Maar dan hebben
hun leiders bij het nemen van het door
allen betreurde feit er hen niet op ge
wezen, dat het conservatisme van den
Nederlander zich altijd in de eerste plaats
heeft doen hooren, als het wettig gezag
stond aangerand te worden.
In het begin dezer week zijn te Haar
lem verschillende personen gekeurd voor
den dienst der H.IJ.S.M.
Tot de stakers behoorden ook de siga
renmakers te Amersfoort, hoewel de pa
troons hadden bepaald, dat ontslag er
een gevolg van zou zjjn.
Na de opheffing wilden de mannen
weer hun werk opvatten, maar de pa
troons hielden zich aan hun woord. Nu
kunnen de stakers vóór 18 dezer zich
opnieuw bij hun patroons aanmelden en
deze zullen dan beslissen wie aangeno
men wordt of afgewezen. De eersten
kunnen dan 27 April het werk hervatten.
Namens 420 personen van het personeel
der H. II. S., S. S. en Gooische Stoom
tram-maatschappij is aan een aantal
ingezetenen te Amsterdam het verzoek
gericht met hun handteekening te wil
len ondersteunen een adres aan de direc-
tiën van den volgenden inhoud
Ondergeteekenden, geven metgepasten
eerbied te kennen, dat zjj hun leedwezen
betuigen over het voorgevallene in de
jonste dagen
dat zjj ter wille hunner bedroefde
gezinnen zich gaarne opnieuw zouden
willen wijden aan de taak door hen
vroeger met zooveel ijver volvoerd;
dat zij den goeden naam, welken de
spoorwegen in Nederland steeds hadden,
opnieuw met alle energie willen hand
haven
dat zij mitsdien een beroep doen op de
grootmoedigheid van UwHoogEd.Gest.,
om ondergeteekenden in hunne vroegere
functiên zooveel mogelijk te willen her
stellen.
De Koninklijke familie is Woensdag
ochtend weer naar het Loo vertrokken.
De trein vertrok onder militair geleide.
Uit alle deelen des lands komen be
richten waaruit kan bljjken, dat overal
de rust is weergekeerd, na de dagen
van opgewondenheid, enkele daden van
kwaadwilligheid daargelaten op de spoor
wegen, zooals in gewone gevallen ook
wel eeDS plaats hebben, doch die thans
geboekt worden in het debet van dezen
of genen werkloozen spoorwegbeambte.
Het Amsterdamsche stakingccomité
verzoekt geldelijken steun voor de nog
steeds stakende grondwerkers aldaar. Er
moet onder hen veel gebrek geleden
worden.
Het loonverschil tusschen partijen is
nog verre van bijgelegd te zijn.
Eën groep arbeiders had het werk
willen hervatten, maar dit werd voor
komen.
In de laatst gehouden vergadering
van het Comité van Verweer is het,
begrijpelijkerwijs niet malsch toegegaan.
Het Comité werd verweten verschil
lende dingen te hebben nagelaten om
het slagen der staking te verzekeren en
andere dingen hebben gedaan, die de
stakenden geheel ontmoedigden. Den
Sociaal democraten werd de oorzaak der
mislukking toegeschreven. Natuurlijk
heeft het Comité zjjn gronden tot op
heffing uiteengezet. Dit vond heftige
bestrijding van de zijde van den heer
Domela Nieuwenhuis, doch ook tegen
dezen ontstond ernstige oppositie.
De raad werd nu gegeven: Laat nu
iedereen op zjjn manier trachten zoo
veel mogelijk geld bjj elkaar te krijgen.
1 De vakorganisatie heeft een knak ge
kregen, niet door de wetten, maar door
de staking. Laat ons redden wat nog
te redden is. Laat ieder in zjjn eigen
organisatie weer op pooten zetten wat
kan. Getwist in bladen en vergaderingen,
j maar niet in de vakorganisatie en deze
raad werd opgevolgd.
Teekenend over de verhouding tusschen
partijen is het volgende, uit »Het Volk"
overgenomen:
„De Groot feliciteert de vergadering
er mee, dat alle leden van het Comité
aanwezig zijn; hij zag zich verplicht
vanmiddag de leden Vliegen, Oudegeest
j en Van den Berg op het N. A. S. in
arrest te stellen en ze alleen vrij te laten
als zij verklaarden hier om 10 uur te zijn.
Verder verklaart hij dat het allemaal
schurken zijn. Hij zal nieuwe onthullin
gen doen. Het Plaatselijk Comité heeft
totaal geen mededeeling ontvangen van
het Landelijk Comité In den nacht van
de opheffing was het Landelijk Comité
niet aanwezig; hij spreekt verder over
de bouwvakken, en noemt de houding
van het Comité ingemeen."
Het geheele verslag zooals het Volk
het geeft, geeft den indruk van meer
dan gewone oneensgezindlieid. Geen der
Corailéleden bekent schuld, dus allen
meenen gelijk te hebben en waar dit
niet in behoorlijke taal kan geschieden,
beschuldigt en scheldt men elkaar; geen
van het Comité blijft anaangevochten.
Ten slotte zullen wel alleen medeplich
tig zijn, in elk geval aan het feit, dat
voor menigeen de toekomst bedorven
is. Zullen de bemiddelden onder hen
nu die menschen aan werk en brood
helpen
En zulke mannen behouden zich het
recht voor, het Nederlandsche Volk te
besturen, mannen, die elkaar thans, nu
de aanslag is mislukt, schelden en be-
leedigen op een manier die werkelijk
walgelijk kan genoemd worden.
Om'rent het weder in dienst nemen
van ontslagenen wil de Standaard den
patroons den tijd laten. Het blad meent,
dat als alles vergeven wordt, de leiders
zullen zeggenStaakt gerust, want
schade zult ge er niet bij ondervinden,
alles komt toch weer in orde! Neen,
zegt de Standaard, de patroons moeten
rustig overleggen op welke voorwaar
den zij het opnieuw met de mannen
willen wagen.
„De Nederlander" ziet ook in dat
bedreiging met ontslag haar kracht ver
liest als ze niet wordt gehandhaafd.
Maar het blad wil de ontslagenen als
nieuwe beambten in dienst genomen
zien, ze weer als van voren af aan
laten beginnen, dus wat barmhartig
heid betrachten.
Het zou niet kwaad zjjn beide denk
beelden te vereenigenTijd tot nadenken
en toegeeflijkheid jegens de personen
die er onnadenkend zijn ingeloopen. Een
algemeene maalstaf zal niet mogeljjk
zijn en elk geval behoort op zich zelf,
doch in verband met het geheel, be
handeld te worden.
Aan het staatsspoorstation te 's Gra-
venhage zjjn heden 14 geschorste be
ambten van het machine-personeel weer
in dienst genomen, allen echter met
terugstelling tot een lageren rang en
daarmede gepaard gaande loonsverlaging
en plaatsing aan het einde van de
rangljjst in de nieuwe klasse.
Gevolg van dezen strafmaatregel is,
dat machinisten le kl. zjjn geworden
machinisten 2e kl. en machinisten 2e
kl., leerling-machinisten.
Het N. v. N.deelt mede: Zooals men
zich herinneren zal, heeft het gemeente
bestuur van Amsterdam indertjjd uit
Duitschland van de Lintorfer Erzberg-
werke machines gekocht bestemd voor
de werken te Amerongen, wanneer de
Rjjnwaterleiding aangenomen zou zjjn.
De aankoopsom bedroeg f 100.000.
Nu de Rjjnwaterleiding er niet gekomen
is, zjjn de machines opgesteld bjj het
pompstation aan den Haarlemmerweg
te Amsterdam. Wat bleek evenwel
demontage? Dat aan de machines eenige
onderdeelen ontbreken en er zelfs een
zeer belangrijk gebrek aan is.
De „New York Tribune" zwaait lof
toe aan de Nederlandsche Regeering
voor de wrize waarop zjj de staking
bedwongen heeft, die zoowel de njjver-
heid als de staatkundige onaf hankeljjk-
heid en zelfstandigheid van Nederland
bedreigde, daar Duitschland zou zijn
opgetreden, indien de Nederlandsche
Regeering de staking met minder be
kwaamheid en energie had behandeld.
In Nederland zelf is van Duitsche
inmenging niets bekend en er wordt
betwijfeld of de Nederlandsche regeering
wel zou willen terugkomen op haar
standpunt vanEigen zaken zelf be
handelen. Het is echter niet de eerste
maal, dat Duitschland aangewezen wordt
als de boeman van het kleine Neder
land.
Door den Amsterdamschen gemeen
teraad is besloten af wgzend te beschikken
op het voorstel van een der leden om
de gemeentelijke belasting op depublieke
vermakelijkheden te verhoogen. Me»
oordeelde, dat verhooging zou zjjn tot
groot nadeel van de ondernemers, die
toch al een kwaden tjjd hebben door
te maken.
Evenzoo werd besloten de hondenbe
lasting niet te verhoogen.
HAARLEM 17 April 1903.
In de vergadering van 7 April der
Kamer van Koophandel werd voor den
tijd van vier jaren tot Secretaris her
benoemd de Heer G. Petri; was o. a.
ingekomen een missieve van de Directie
der Hollandscbe Electrische-Spoorweg-
maatschappjj, waarbij, onder toezending
van een nieuw ontwerp voor den aanleg
van spoor-(tram) wegen in Haarlemmer
meer, aan déze Kamer het verzoek wordt
gedaan, dit plan, met betrekking tot de
door haar aan het gemeentebestuur van
Haarlem gedane aanvrage om subsidie,
daarvoor bjj dat Bestuur te ondersteunen.
Goedgekeurd werd een schrjjven aan
den Min. v. B. Z. betreffende eene in
richting voor hooger Handels-onderwijs.
In dit schrjjven acht de Kamer het
een eisch des tijds en een nationaal
belang dat van Rijkswege den aanstaan
den koopman gelegenheid gegeven worde
tot algemeene ontwikkeling op breeden
grondslag.
Maar nevens hoogere theoretische stu
diën acht de Kamer een practische op
leiding zoo gebiedend noodzakeljjk, dat
zjj reeds nu met nadruk er op meent
te moeten wijzen, dat het leerplan zoo
danig zal behooren te worden vastgesteld,
dat practische werkzaamheid op kantoor
