Nieuwsberichten.
De Vereeniging voor Ziekenverpleging
kon aan 136 aanvragen niet voldoen.
Verpleegd werden 201 zieken, waarvan
11 kosteloos.
In het Ziekenhuis van den H. Joan
nes de Deo bevonden zich 126 personen,
20 zjjn er overleden. Er waren 21 broe- i
ders en de broeder-overste.
De Vereeniging van den H. Vincen
tius a Paulo ondersteunde 182 gezinnen.
Uitgereikt werden 28884 porties ge
kookte spjjs en voor de Vereeniging Kin
dervoeding 14300 porties aan leerlingen
der scholen.
In het St. Franciscusgesticht, samen
gesmolten met de Mariastichting aan de
Kamperlaan, verpleegde337 zieken, waar
van 49 zjjn overleden.
De Commissie ter Spjjsuitdeeling aan
Behoeftigen reikte gedurende 14 weken
aan 1172 personen 32450 porties ge
kookte spjjs en aan Israëlitische gezinnen
238 porties droge gort uit.
Het kapitaal der Stads Bank van
Leening bedroeg 62900.
Er werden beleend 98435 panden,
waarop is voorgeschoten 279610.75.
Verkocht werden 1711 panden die
6883.80 opbrachten. Het voordeelig
slot, 1331.07, werd gestort in de ge
meentekas; het is een vergoeding voor
het renteverlies over 50000, dat de
gemeente zich getroost.
Dan geeft het verslag een opsomming
van de binnen Haarlem bestaande hofjes.
De Vereeniging «Weldadigheid naar
Vermogen" ondersteunde 243 gezinnen,
bestaande uit 1254 personen, 17 ervan
kwamen voor de eerste maal in aan
merking voor ondersteuning. Losse werk
lieden, grondwerkers en werkvrouwen
leverden het grootste contingent.
Ten behoeve der gezinnen werd uit
gegeven ƒ11371.21, benevens bons voor
kleedingstukken, brandstoffen en eet
waren.
Een legaat groot 5000.viel der
Vereeniging ten deel.
De Haarlemsche Hulpbank werkte
met een kapitaal groot 40050.ren-
deerende 3 °/c. Het uitgeleende bedrag
beliep 80950, aan premiën enz. werd
uitbetaald 395.02.
Aan 61 aanvragen kon wegens ver
schillende omstandigheden niet voldaan
worden.
Bij de Spaarbank van het Departement
Haarlem der Maatschappij tot Nut van
't Algemeen bedroeg op 1 Januari 1902
het gezamenlijk te goed der deelheb
bers 758613.00'/j, ingeboekt werd
159096.74i/a, aan rente werd inge-
-chreven 24306.21 l/s-
Op 31 December bedroeg het tegoed
aan 4313 deelhebbers ƒ776387.95, de]
reserve 89350.31 Vs-
In de schoolspaarbank werd door 279
leerlingen ƒ2096.33 belegd.
De Stuiversspaarbank van den Volks
bond was aan 1416 inbrengers schuldig
23963.47, het reserve-fonds beliep
ƒ1101.68.
Wordt vervolgd.)
Eertle Kamer. Na Maandagavond
weder te zijn bijeengekomen hervatte
de Kamer Dinsdag hare werkzaamheden.
Zonder stemming werden onderscheiden
wetsontwerpen aangenomen-, ondermeer:
betreffende het onder de wapenen hou
den der lichting 1902; suppletoire oor-
logsbegrooting voor kazernement te Nij
megen; salarisregeling voor klerken en
bedienden aan de departementen; pro
vinciale heffingen in Frieslandspoorweg
aanleg en exploitatie van het Lawa-ge
bied en overeenkomst met de Maatschappij
Suriname; decentralizatievan het bestuur
in Ned. Indiê; suppletoire Indische be
grooting betreffende invoering van het
kandidaat ambtenaarschap; wijziging van
het mailkontracht met de Stoomvaart
maatschappij „Nederland". Op de behan
deling van het wetsontwerp betrekkelijk
de traktementsregeling voor leden van de
rechtbank en de kantonrechters te Am
sterdam en Rotterdam, bepleitten de hee-
ren van der Biesen en Dijckmeester een
meer algemeene betere salarieering der
rechterlijke macht. De Min. van Justitie
achtte algeheele herziening een onafwijs
bare eisch, omdat ook hij de traktemen
ten over het algemeen te laag oordeelde.
Voorts werden aangenomen de suppletoire
begrootingen betreffende de kosten van
de Spoorweg enquête Kommissie en Ra
den van Beroep in zake de Ongevallen
wet, en het wetsontwerp tot voorkoming
van gelijktijdig genot van Ongevallenwet-
uitkeering en pensioen ten laste van den
Staat.
In haar artikel over 's Pausen dood
zegt de Kölnische Zeitung dat voorden
opvolger van Pius IX de moeilijke taak
was weggelegd om een richtsnoer te
vinden voor den weg, dien de Kerk
voortaan in geheel nieuwe toestanden
had te gaan, toestanden, waaraan Pius
IX zich niet meer had kunnen wennen.
De Küln. meent, dat Paus Leo dat richt
snoer heeft gevonden en als een kostbare
nalatenschap aan zijn opvolgers over
draagt. Hij heeft zonder aan den vorm
te raken de Kerk weten te leiden en
buiten botsingen te houden tegenover
den tijdgeest van de 19de eeuw. Boven
dien is Leo XIII een uitbreider der Kerk
geweestvolgens de Gerarchia cattolica
voor dit jaar is onder paus Leo het aan
tal kerkelijke waardigheidsbekleders
met 254 vermeerderd; hij heeft opge
richt twee patriarchaten, 34 aartsbis
dommen; 113 bisdommen; 65 apostoli
sche vicariaten; 35 apostolische prefec
turen, een versterking van de hooge
organen der kerk als onder geen vroe-
geren paus op zoo grooïe schaal heeft
plaats gehad.
Tie Weetminster- Gazette zegt, dat ook
zij, die die niet tot de Roomsch-Katho
lieke Kerk behooren, wel hulde moeten
brengen aan het edel karakter en de
persoonlijke vroomheid van dezen Paus.
„Wanneer wjj.t zegt het blad, „de
eigenschappen opsomden, welke naar
onze meening bij het hoofd van een
groote kerk worden vereischt, dan zou
den dat voor het meerendeel de eigen
schappen zijn, welke hij bezat.
„Hij was vriendelijk en waardig in
zjjn houding, wjjs, rechtvaardig en zacht
aardig gezind en hij wist door een tint
van welwillenden humor het gestrenge te
verzachten, zonder iets aan zijn waardig
heid te kort te doen."
„Alleen betreurt de Gazette's Pausen
hardnekkig verzet tegen den tegenwoor-
digen staat van zaken in Italië en zjj
spreekt den wensch uit, dat de nieuwe
Paus meer verzoeningsgezind zal blijken.
Door sommige berichtgevers worden
uit Rome geruchten verspreid, dat het
Conclave ditmaal belangrijk van den ge
wonen vorm zou afwijken krachtens bul
len, die nu na 's Pausen dood voor den
dag moeten komen. Een der gewich
tigste veranderingen zoude zijn dat de
kardinalen niet meer zullen worden op
gesloten. Zij zouden alleen bij het weg
gaan telkens beëedigd worden van niets
te zullen zeggen en zich niet te laten
beïnvloeden door eenige regeering.
De kardinalen in het Conclave behoeven
volstrekt niet een kardinaal te kiezen
tot paus, zij zouden zelfs uit de leeken-
wereld hunne keus kunnen doen. Eens
heeft dan ook een keizer van Duitsch-
land Maximiliaan de tiria begeerd. Maar
in de practijk zijn het grootendeels kerk
vorsten geweest, die op den pauselijken
troon verheven werden, en Adrianus VI
is het laatste voorbeeld, zoowel van een
niet-Italiaan, als van een kardinaal, die
zich niet binnen het Conclave bevond,
die tot Paus verkozen werd.
De bijeenkomst van het Conclave, dat
den opvolger van Paus Leo XIII zal
moeten aanwjjzen, is op 1 of 2 Augus
tus bepaald.
Reeds moet beslist wezen, dat het
weder te Rome zal worden gehouden,
wat trouwens niet wel anders verwacht
werd.
Een belangrijk besluit namen reeds
de kardinalen, door bij meerderheid van
stemmen Mgr. Merry del Val tot con-
sistoriaal-secretaris aan te wijzen. Aan
gezien kardinaal Rampolla tegen deze
benoeming moet geweest zijn, ziet men
hierin eene manifestatie tegen den ge
wezen Staats-secretai is, aan wien overi
gens de Camerlengo, kardinaal Oreglia,
de vriendelijkheid bewees hem te ver
gunnen zjjne vroegere vertrekken in het
Vaticaan te blijven bewonen.
Het blad van den Italiaanschen pre
mier, Zanardelli, schrijft: »Was LeoXIII
een groot paus? Het antwoordt luidt
ontkennend. Zijn eenig doel was de
wereldlijke macht weer te krijgen, en
dat had slechts tot nadeel van het vader
land kunnen geschieden: heeft hij aan
vankelijk de verzoening gewild, spoedig
heeft hij onder den invloed der kardi
nalen en het Gezelschap van Jezus, in
welks geestelijke knechtschap hij stond,
daarvan afgezien. Vandaar zijn zwakheid
tegenover Frankrijk, dat dientengevolge
zonder tegenspraak der Curie zjjn anti-
clericale politiek kon drijven.
«Zjjn droom van vereeniging van alle
christelijke kerken reikte niet verder
dan het sturen van onnutte zendbrieven
aan de Engelschen. In plaats van die
vereeniging te bereiken, spleet bij het
katholicisme door de christelijke demo
cratie groot te brengen, die het hevig
aan den stok heeft met het conserva
tisme."
De Messagero verwijt nog den Paus
dat h|j ter wille van een nietig politiek
doel vasthield aan verouderde begrippen
tegenover de vorderingen der wetenschap.
Het begin van het Vaticaan, het Pau
selijke paleis te Rome, dagteekent uit
het midden der 4e eeuw, toen de Bis
schop van Rome het Lateraan verliet
om op den Vaticaanschen heuvel te gaan
wonen, ten einde dichter bjj het stoffelijk
overschot van den Apostel Petrus te zijn,
die daar ter plaatse, waar het paleis en
een circus van Nero hadden gestaan,
den marteldood stierf.
Er werden daar langzamerhand een
paleis en een sterkte gebouwd. Maar
den naam paleis verdiende het Pauselijk
verblijf eerst na 1146, toen Paus Eugenius
den bouw van het huidige Vaticaan be
gon. Latere Pausen hebben het Vaticaan
verg: oot en verfraaid. Maar het is niets
anders geworden dan een verzameling
van gebouwen, zonder eenheid of plan.
Om acht uur is Donderdag het lijk
van den Paus naar St. Pieter gedragen.
Alle zalen, gangen en trappen van het
Vaticaan, waarde rouwstoet langs moest
gaan, waren met kaarsen verlicht. In
de Sala ducale en de Sala regia had
men eenige honderden personen toege
laten, voorzien van bizondere, door den
raajordomus afgegeven toegangskaarten.
De mannen waren in rok gekleed; de
dames in het zwart met zwarten sluier.
De eerbewijzen werden in deze zalen
gegeven door de pauselijke gendarmes
en de paleiswacht. Deze laatste was in
twee rgen geschaard en vormde een
haag langs den geheelen stoet. Het
langzame, gecadenseerde gezang van de
personen die deel uitmaakten van den
stoet, kondigde van verre zijn komst aan
en verwekte een levendig vertoon van
nieuwsgierigheid en aandoening. De stoet
kwam om 8.20 aan den ingang der
Sala ducale. Hij werd voorafgegaan en
begeleid door Zwitsersche gardes. Aan
het hoofd van den stoet liepen de pause
lijke stalknechten, gekleed in hun kos
tuum van rood damast en dragende
brandende toortsen. Vervolgens kwamen
de poenitentiarissen van de basiliek van
het Vaticaan, de sacristein en de onder
sacristein der apostolische paleizen, allen
in koorhemd en stool met brandende
kaarsen. Vervolgens kwam het doods
bed met het ljjk, gedragen door de draag
stoeldragers en omringd door leden van
de adel wacht en door officieren van de
pauselijke lijfwacht met brandende fak
kels. Onmiddellijk na het doodsbed
kwamen de familie Pecci, de kardinalen
twee aan twee naar rangorde van an
ciënniteit. Eerst Oreglia en Vannutelli,
de een deken en de ander onder-deken
van het Heilig College. Alle kardinalen
waren gekleed in paarse kleeren ten
teeken van rouw. Ieder kardinaal werd
gevolgd door zijn secretaris, die een
brandenden fakkel droeg.
Nadat de stoet de Sala ducale en de
Sala regia langzaam voortschrijdende
was doorgetrokken, daalde bij de trap
af, die naar de kapel van het H. Sacra
ment. in ds basiliek van het Vaticaan
geleidt, waar hij om 8.45 aankwam. Hjj
trok binnen door de hoofddeur. Het was
een roerend en grootsch schouwspel. Aan
de deur gaf mgr. Pericoli de eerste ab
solutie. Het ljjk werd opgewacht door
al de leden van het kapittel van het
Vatikaan, die kaarsen droegen. De basi
liek die gesloten was, werd verlicht met
electrisch licht. De stoet schreed voort
tot aan het hoogaltaar waarvoor het lijk
wordt neergezet op een katafalk, terwijl
de zangers van de Juliaansche kapel de
gebeden aanhieven. De familie Pecci
schaarde zich aan een kant van het
altaar, de kardinalen aan den anderen
achter hen de verdere clerus en de hooge
waardigheidsbekleeders. Mgr. Ceppelelli
gaf de tweede absolutie. Vervolgens trok
ken de kardinalen zich terug en ging
het kapittel de sacristie weer binnea,
terwijl het lijk, omringd door edelen en
Zwitsers van de garde, en gevolgd door
de waardigheidsbekleeders, overgebracht
werd naar de sakramentskapel, waar
het werd neergelegd op een praalbed,
met zes kaarsen er omheen.
Het lijk werd vlak voor het hek ge
plaatst en zoodanig dat de voeten door
de tralies steken, opdat de geloovigen
ze kunnen kussen.
Toen het lijk de basiliek werd binnen
gebracht begonnen de doodsklokken te
luiden en bleven dit doen tot de plech
tigheid om kwart over negenen af was
geloopen.
De kansen van kardinaal Oreglia bjj
de Pauskeuze schijnen toe te nemen.
Tot dusver gold de kardinaal-kamerlengo
als een hard en gestreng man, een waar
tiran, maar thans heeft zijn taktvol op
treden, zoo wordt uit Rome aan ver
schillende bladen gemeld, hem vele sym-
pathiën bezorgd.
Door de verzoening met kardinaal
Rampolla en de dezen betoonde vrien
delijkheid, heeft Kardinaal Oreglia vele
vrienden gemaakt, terwijl Paus Leo zelf
in zekeren zin hem als zjjn opvolger
heeft aangewezen.
Bjj het afscheid nemen toch van den
stervenden Paus drukte deze zjjn ouden
tegenstander Oreglia de hand met de
woorden: „Ik beveel de kerk in uwe
zorgen aan." Men beschouwt dat als
een aanwijzing dat paus Leo zelf Oreglia
als zjjn opvolger wenschte.
In het laatste jaar zijn in de Vereenigde
Staten niet minder dan 10,306,407 dol
lars door rjjke menschen vrienden ge
schonken voor het inrichten van volks
bibliotheken.
De milde millionnair Carnegie schonk
daarvan 6,679,000 dollars.
Berljjnsche bladen weten te vertellen
dat Koningin Wilhelmina en de Prins
der Nederlanden de tweede helft van
Augustus te Rudolstadt komen door
brengen. De verjaardag van H. M. zou
daar ook gevierd worden. Eerst tegen
het najaar zou een verbljjf op het Meck-
lenburgsche slot Rabensteinfeld beraamd
zjjn.
De Engelsche Koning en de Koningin
zjjn te Dublin met groote geestdrift ont
vangen, heel anders dan voor vjjftien
jaar, toen den Prins van Wales in Ier
land een aller onwaardigste ontvangst
ten deel viel. In antwoord op een tot hem
gerichte toespraak zeide de Koning dat
de dood van den Paus droefenis heeft
gewekt in zijn eigen hart en in het hart
van een groot aantal zjjner onderdanen.
De Koning wist, hoeveel belang de Paus
stelde in de welvaart van het Britsche
volk, in elk opzicht.
Voorts zeide de Koning, dat zjjn be
zoek aan Ierland plaats had op een
tjjdstip waarop schitterende verwachtin
gen voor een nieuw tjjdperk van welvaart
gekoesterd werden; hjj hoopte hartelijk
dat deze verwachtingen zouden vervuld
worden.
Een Laffan-telegram uit Peking meldt,
dat Japan naar Petersburg een aantal
vragen zond, welker beantwoording on
middellijk zou beslissen over den vrede
of oorlog tusschen Japan en Rusland.
Uit Parjjs wordt gemeld, dat de be
grafenis van paus Leo, behalve door den
gezant Nisard als vertegenwoordiger der
Fransche Republiek, nog door twee of
ficieren van het militaire huis van pre
sident Loubet bjjgewoond zal worden.
De Vesuvius is weer violent aan het
ontploffen; het doet denken aan de ex
plosies, welke de vuurspuwing van 1878
zjjn voorafgegaan. Napels loopt niets
geen gevaar, daar de lava den kant van
Pompeji uitloopt.
Woensdag hebben de Belgische Kamer
en Senaat, in weerwil van het verzet der
liberalen en socialisten, hun vergadering
opgeheven wegens het overljjden van den
Paus.
