hervormingen; de sultan belooft, maar
wetende dat niemand hem wat maken
zal, doet hij wat hij wil.
Het zou echter kunnen zijn, dat de
naties zich de zaak aantrokken en van
dien kant pressie werd geoefend op de
regeeringen, dan zou de kwestie een
anderen vorm kunnen aannemen. Reeds
nu heeft er in Londen iets van dien aard J
plaats gehad.
Een later bericht deelt mede, dat de
sultan thans nog een stap verdergaat;
hjj heeft toegestemd in een voorstel om
alle Bulgaren die bij de opstandelingen
worden aangetrofTen, hetzij gewapend of
ongewapend, neer te schieten en zijn er
reeds bevelen in deze aan de verschil
lende legercommandanten gezonden. De
Bulgaren, die zich bij de opstandelingen
hebben aangesloten, weten nu waaraan
zich te houden, maar het zal niet te
verwonderen zijn, als het tot meerder
verzet leidt.
Omtrent „Schandelijke Schooltoestan-
den" te Leerdam, waarover den laatsten
tjjd veel geruchten in omloop waren,
schrijft thans het Hoofd der bedoelde
school aan de Redactie van het School
blad het volgende:
Slecht ingelicht was de schrijver van
het stukje „Schandelijke Toestanden"
in Uw voorgaand No. Mijne school toch
telt geene enkele klasse van 89 leerlin
gen en evenmin eene met 112 meisjes
„voorttobbende" onderwijzeres in de N.
H. Even over de 60 reikt de grootste
onzer klassen. Behoudens deze uitzon
dering zou Z. E. de Minister dan ook
bij een eventueel bezoek normale toe
standen ontwaren. Sedert den grooten
exolus van Jan. 1903 is het „ten hemel
schreiende" voorshands van onze school
af.
Aangaande deze zaak ontving de Re
dactie nog van andere, even bevoegde
zjjde de navolgende inlichtingenDe
«schandelijke toestand" op onderwijsge
bied te Leerdam is eenvoudig een over
gangstoestand geweest, welke slechts
eenige dagen heeft geduurd. Van de
leerlingen der eerste klasse aan school
I zijn een dertigtal naar school II over
geplaatst. Van dit dertigtal waren de
meesten uit onbekendheid met de nieuwe
schoolkringen in onze gemeente abu
sievelijk bij school I aangegeven. Thans
is het evenwicht hersteld.
Waar is echter, dat de ruimte nu
alweer te beperkt blijkt. Dit komt me le, 1
doordat zich een groot aantal werklieden
gezinnen te Leerdam hebben gevestigd,
tengevolge van de oprichting eener groote
nieuwe fabriek in het vorige jaar. Het
gemeentebestuur beraamt hiervoor de
noodige maatregelen.
Op negen en zestigjarigen leeftijd is
te 'sOravenhage overleden Jhr. Mr. J. W.
M. Schorer, Vice-president van den Raad
van State, tot welk hoog ambt hij in
1896 werd geroepen, nadat hjj achter
eenvolgens het ambt van Burgemeester
der gemeente Middelburg en Commis
saris der Koningin in de provincie Noord-
Holland had bekleed.
Dit jaar weid op voorstel vaneen lid
van den Gemeenteraad van Vlissingen
besloten aan minvermogenden te ver
gunnen, des Zaterdagsavonds van 5 tot
8 en des Zondagsmorgens van 6 tot 9
uur voor verminderden prijs van 10 cent
een zeebad te nemen, mits voor eigen
badlinnen zorgende; de gemeente plaat
ste een houten loods aan het strand
Veel succes heeft de voorsteller van die
goedkoope zeebaden niet gehad, daar
slechts 10 personen er gebruik van ge
maakt hebben.
Een matroos der marine, die spoedig
dig den dienst met pensioen gaat ver
laten, heeft aan H. M. de Koningin een
adres ingediend, om toestemming, in elk
geval medewerking om een huwelijk te
sluiten. Hij wenscht nl. te huwen met
de dochter geboren uit het derde huwe
lijk van een ambtenaar. Toen deze amb
tenaar zjjn eerste vrouw verloren had,
leerde hjj een ongehuwde vrouw kennen,
die een natuurljjken zoon had, den hier
bedoelden matroos. Hij nam haar tot zjjn
tweede vrouw, en erkende op haar ver
zoek het kind, hoewel hij de vader niet
was. Deze erkende zoon wil nu huwen
met de dochter uit het derde huwelijk,
en de ambtenaar van den burgerlijken
stand maakt bezwaar, omdat de jonge
lieden broeder en zuster zjjn volgens de
wet, ook al bestaan zij elkaar in het ge
heel niet. Vandaar de aanbieding, aan
H. M., van het adres.
Men meldt uit Terschelling
De werkzaamheden op het wrak der
Lutine zjjn geëindigd. Door het minder
gunstige weder heeft men in dezen
zomer slechts zeven keeren het wrak
kunnen bewerken. Evenals vorige jaren
was het resultaat nihil, zoodat men van
Engelsche zijde er ernstig over denkt,
geen werkzaamheden er meer op te
beproeven.
Te Hoofddorp, waar men druk bezig
is, met het opbrengen van zand voor 't
belasten van den grond, waarop later
een fort zal gebouwd worden, is door't
uitzetten van der. ondergrond een groot
gedeelte van 't aangebrachte zand in den
binnengracht weggezakt.
De grond is daar zeer week. Vroeger
heeft bij 't maken van den innudatiedijk,
hetzelfde verschijnsel plaats gehad.
De aanvoer op de najaarsveemarkt te
Hoofddorp, die men als gevestigd kan
beschouwen, was vrij wel.
Er waren aangevoerd 44 koeien. De
hoogste prijs die besteed werd was 175.
De handel was redeljjk.
HAARLEM 2 October 1903.
Het «Haarlemsch Tooneel", Direc
tie Louis Bouwmeester gaf Dinsdagavond
«Asra" van Philippi.
De inhoud komt op het volgende neer.
Gabriele Hartmann is Opera Zangeres,
haar echtgenoot, Willv Schroder, leeft
van haar gescheiden, het kind uit dit
huwelijk is bij haar.
Gabriele heeft echter een andere ver
bintenis aangegaan met een componist,
dien zij zeer lief heeft.
Zij wil dien man beroemd maken,
tegelijk om hem te vaster aan haar te
verbinden en ook wel om haar ijdelheid
te streelen en tracht Schroder te be
wegen tot een echtscheiding, waartoe
deze wil besluiten onder voorwaarde,
dat zij het kind aan hem afstaat, wat
zjj natuurljjk niet doet.
Om dit te bereiken, componeert zjj de
opera Asra, een toondicht dat zeer de
aandacht trekt enzjj stelt haar
stuk onder den naam van den minnaar,
die zich dit heel kalm laat aanleunen
en inmiddels leeft van hetgeen Gabrieles
kunst oplevert. Zóó is zjj in de netten
van dien man verward, dat zjj 't hem
niet eens erg kwalijk neemt, als hjj een
mooie som aan de speeltafel verliest en
verder blijkt te zijn een onverbeterlijke
losbol.
Op den avond var. de première wordt
het bekend dat niet hjj de componist
is; Gabriele wordt in zjjn plaats ge
huldigd en hjj door het publiek geducht
op zijn plaats gezet, wat aanleiding geeft
dat hij haar verlaat. Zij doorziet nu zjjn
karrakter, neemt vergift en sterft, wat
wjj in dit geval geen gelukkige oplos
sing vinden.
Waarom liet de auteur Gabriele na
zooveel ongelukkige omstandigheden niet
geheel wjjden aan haar kunst en aan
haar kind of moest dat sterven, terwille
van een ontrouwen egoïst het stuk be
langwekkend maken?
Heel veel waars of waarschijnlijks
bevat het stuk niets, het mooie is ge
legen in het magnifieke spel van Me
vrouw van LierCuypers, die Dinsdag
avond in het nieuw gevormde gezelschap
voor 't eerst optrad. Men heeft deze
begaafde artiste in de volheid van haar
kunnen bewonderd en toegejuicht. Dat
twistgesprek tusschen haar en Schroder
was vol gloed en uitdrukking.
De mooie uitgebeelde rol was de
bloemenhulde waard, die over Mevrouw
van Lier—Cuypers werd uitgestort.
De Heer Louis Bouwmeester als
Schroder, gaf den kalmen cynicus prach
tig. Zjjn spel met den wandelstok in 't
eerste bedrjjf gaf te kennen, wat zjjn
woorden niet uitdrukten.
Vader Hartmann werd voorgesteld
door den Heer Frits Bouwmeester; juist
een rol voor d e i frisschen acteur.
Frits Bouwmeester gaf iets treffends
te zien toen men hem het afsterven van
zjjn dochter mededeelde.
De schouwburg was tameljjk goed
bezetbjj de eerste voorstelling van een
nieuw stuk, waarin de rollen zoo bezet
waren als hier 't geval was, had het
drukker kunnen verwacht worden.
October, winterdienst der spoor
wegen en zomer temperatuur, het laatste
na gedurende bijkans den geheelen
zomer verkeerd te hebben onder den
invloed van najaarsstormen en onuit-
staanbaren regen, die haast elk uit-
plannetje verijdelden. Dure groenten,
schraal ooft, de huismoeders in zak en
asch over onmogeljjke prijzen van aard
appels en vleesch, de huisvaders ten
opzichte van die dingen kalmer gestemd.
Schouwburgvoorstellingen reeds begin
September aangevangen en voortge
zet neen maar niet om bjj te houden.
Schouwburgzaal driekwart, half of nog
minder gevuld, dus eigenlijk te groot.
Toch een Vorrloopige Commissie tot
het stichten van een nieuwen Schouw
burg, reeds sedert een paar jaar, waar
aan volgens haar adres aan den Raad
dringende behoefte bestaat, ook omdat
veilig mag worden aangenomen, dat het
gemis van een schouwburg die aan de
eischen des tjjds beantwoordt, velen weer
houdt om zich te Haarlem te vestigen.
Men neme de motieven aan. Als men
echter let op één Schouwburg, d:e te
groot blijkt en één waar nog heelemaal
niets gedaan wordt, leeg staat; vrage
waar moet het publiek vandaan komen
voor een derden kunsttempel.
Enfin, wie lust heeft, wage er zjjn
geld aan. Er is in den laatsten tjjd toch
al zooveel verloren, met kansspel, zoodruk
met zuur verdiend geld gesmeten, dat
nog een paar ton minder zooveel niet
uitmaakt.
Is onze Schouwburg, Jansweg, zoo erg
min, zóó onveilig? Me dunkt, als dat
zoo ware, dan had ons lang niet gemak
kei jjk Gemeentebestuur al lang sluiting
bevolen. Zijn niet al de voorschriften ten
opzichte van veiligheid stiptelijk opge
volgd
Onze schouwburg is niet volmaakt,
maar ongezellig of onveilig kan niemand
haar noemen. Het uitzicht op het tooneel
is overal vrij, except de belemmering
door hooggetuigde dameshoofden en waar
op de Directie hier nog maar niet durft
of wil ingrjjpen.
De ventilatie laat te wenschen over,
zoodat electrisch een licht groote verbete
ring zou zjjn, maar de hooge aanlegkos-
ten
Maar als ons Gemeentebestuur er niet
tegen opziet om voor te stellen, acht en
twintig honderd meter duur gekochten
gemeentegrond tegen één gulden per
jaar voor het doel af te staan, dan zal
het wel lang duren eer heel Haarlem
diiar genoegen mee neemt; 't zou een
zwaar offer zjjn gebracht aan de kunst.
Niet te groot, als men het missen kar..
Met een enkel woord willen wjj
er op wjjzen dat de firrna H. Reinhardt
en Zonen, boekbinderij, haar zaak ver
plaatst heeft van Helmbrekersteeg No.
5 naar de Overzjjde No. 4.
Dat dit niet slechts een verandering
van werkplaats, maar tevens eene zeer
groote verbetering is, waren wij in de
gelegenheid bjj ons bezoek te consta-
teeren. De binderjj wordt hier uitge
oefend in flinke, ruime localiteiten, die
naar de eischen des tjjds zijn ingericht
en van de beste werktuigen voorz.en
zijn. Wjj twijfelen dan ook niet of de
firma Reinhardt, die degeljjk en billijk
werk levert, zal bjj deze uitbreiding en
verbetering van bedrjjf welvaren.
Gedurende de maand September
werd het Museum van Kunstnijverheid
alhier, bezocht door 670 belangstellen
den, terwjjl uit de aan het Museum
verbonden boekerij '240 boek- en plaat
werken naar verschillende plaatsen van
ons land verzonden werden.
In de Rotonde van het Museum
van Kunstnijverheid zjjn thans tentoon
gesteld eene reeks gekleurde en onge
kleurde plaatwerken, reproductiëen der
bouwkunst en beeldhouwkunst, der schil
derkunst en kleinkunsten uit het oude
Egypte, waardoor wjj een overzicht
krjjgen van het hooge standpunt, waarop
kunsten en ambachten in tjjden, die
verre achter ons liggen, in Egypte ston
den.
Zondag is de toegang kosteloos.
Naar men ons mededeelt, worden
hier ter stede, pogingen aangewend tot
oprichting van een nieuwe kiesvereeni-
ging, die zich aansluit bij de liberale
Unie.
Zaterdag in den Schouwburg
«Toontje Solidair" in het jaar 3000,
groote phantastische Toekomst-Revue,
met zang, dans, duetten, koren enz. van
Arn. van Raalte.
De opvoering door het Brondgeest-
Ensemble genoot een groot succes.
Beknopt driemaandelijksch overzicht van
den toestand der Onderlinge Brand
waarborg-Vereeniging voor de ge
meente Haarlen.
Aantal deelhebbers op 1 Juli 1903 839
Vermeerderd door toetreding met 17.
Aantal deelhebbers op 1 Oct. 1903 856.
Verzekerd kapitaal op 1 Juli
1903 4.305.290
Vermeerderd door toetreding
met163.250
Verzekerd kapitaal op 1 Oct.
19034.468.540
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
29 Sept. H. W. Snel'jes en N. Heijman.
30 Sep'. J C Duits en J. Bouman. M.
D. Tierie en C. H. Uittenbosch. J F.
van der Pol en A. Rooreboom de Vries.
P. J. Jansen en H. M. B. van der Horat.
J. van Zijtveld en C Bijkoop.
GETROUWD.
30 Sep". J. Terstal en G. Hasielman.
J. E. K. de Lugt en M. Lauwers J.
Groeneveld en G. Die's. H. J de Groot
en M. Heeres. J. C. J. Hagemeijer en N.
de Waal Malefijt. J. C. W. Heesemans
en M. Heijboer. B. Damen en A C. Alders.
C. S'eeraan en G. Kievit. G. Smeets
en J. M. L Heeremans. A. Vrugt en
A. P. van Lunenburg. NP. Knape en
J. van den Berg. P. Kaptijn en G. E.
Meine. 1 Oc'.. J. J. P. C. van Sebaik en
P. H. van de Geer. T. J. L Co-poraal
en L M. J. Jeekel.
GEBOORTEN.
22 Sept E. M J. Wielart geb. van der
Horst z. N. van d n Be-g geb. van
Horssen d. 23 Sept A. M. kloes geb.
Heinsbergen z. 24 Sept. M. P. T. de
Wolf geb. Korstenbroek d. 25 Sept. J.
Revers geb. van Gelleknm d. G. H. van
der Wal geb. Kollerie z E. van der Drift
geb. Grimbergen z. E E. van den Haak
feb. Kipshagen z A.M. T. van Raaij geb.
edel z. E Liineburg geb. Engelberd z.
A. M Peters geb Smoelenaars d.
M. de Pijper geb. Sell uten d 26 Sept.
M. C Surenkeling geb de Goede d.
J. van Vaslenhoven geb. Polman d. P. A.
Uoote geb. Buijs z. 27 Sent. A. C. Stee-
kers geb. Fictoor z. R Olijdam geb. van
Oort d. J. Schouten geb Jacob< z.
C Pielage geb. van der Veen z. 28 Sept.
T Stoffels geb. Pijlman z B. van der Kodde
geb Koorn z P. Langeveld geb. Meija
2 z 29 Sept. G van Gastelen geb. van
Rocn z P van Lobuizen g b Bekius d.
C. J. Visscber geb. Molenaar d. M. C.
Fortgens geb. Moerkerk d. 30 Sept. M.
Brouwer geb Treffers d. S. Jacobson geb.
Kanteman z. C. Hopman geb. de Jong z.
C. P. Zijls'ra geb de Wilde z. K. van
Koningsbruggen g-b Kr ckelkoren d J.C.
Duk geb. Heijmans d. J. A. Menge geb.
Luderiioff z. A. Reckman geb. Kaptijn d.
1 Oct. M. H. van Driel geb. Heskes z.
OVERLEDEN.
24 Sept. M. Hendriks geb. van Slujjs 63 j.,
L. Annastr. 25 Sept. M. J. Brinkmeijer
geb. v. Couwelaar 85 j., Scboterstraat.
»6 Sept. H. Roosen 4 m. z Ceciliasteeg.
C. Hogendoom 17 j. z., Leidichevaart.
28 Sept. J van der Hoeve 51 j, Bakenes-
sergr. G. Scheffer geb. Grois 46 j., K.
Zijk raat.
VEEMARKT 30 Sept. 1903.
AangevoerdPrjjs:
6 Koeien ƒ215.ƒ170.
17 N. Kalveren 17.10.
21 Schapen f 21.16.
1 Paard f
Staat der Botermarkt over Sept. 1903
Boter. Aangev. 257 verk. 257 K. G.
H. pr. /1.50, L. pr. ƒ1.40 p. K. G.
Biggen. Aangev. 208, verk. 170 stuks.
H. pr. 9.L. pr. 4.50 p. stuk.
Schrammen. Aangev. 37, verk. 36 stuks.
H. pr. ƒ23.L. pr. 13.50 p. stuk.
0R6ELBESPELIN8
in de Groote- of St. Bavokerk alhier op
Dinsdag 6 Oc',. 1903, des namiddags van
12 uur, door den Heer W. EZERMAN.
PBOGBAMMA.
1. Preludium en FugaC. F. Hendriks.
2. AndantinoJ. Rheinberger.
3. SonateKransse.
a Atlegro moderato.
b. Adagio.
c. Mennet.
4. NaohapielRinek.
5. Ave MariaFr. Schubert.
V
