HAARLEMSCH Eerste Blad. No. 94. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Vijfentwintigste Jaargang. 144. van WOENSDAG 25 November 1903. Nieuwsberichten. TELEPHOONNUMMER TELEPHONISCHE VERBINDIN8 met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS P«r drie maanden ....ƒ- |25. franco p. post —,40. Afzonderlijke nommers 3 centen per etnk Prijs per Advertentie van 1—5 regels I 0.25, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond Advertentiën worden aangenomen tol DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst. Ttcetde Kamer. Aan de orde kwam Vrijdag, Grensregeling Rotterdam-Hilli- gersberg, dat na eenige discussie werd aangenomen en evenzoo Grensregeling Schoterland, Weststellingwerf en Oost stellingwerf, Droogmaking van plassen onder Reeuwijk en Sluipwijk (subsi- dieering), aanleg Spoorweg Middelburg Domburg en uitbreiding Station Haar lem. Vervolgens werden de algemeene be schouwingen over de Indische begrooting voortgezet. De Heer Male fijt bespreekt voorname lijk de finantieele kwestie. Over de laat ste tien jaren is er een tekort van 77 millioen, maar vindt den toestand zoo onrustbarend niet, in aanmerking geno men den Atjeh oorlog, den tegenslag van de Solowerken, den achteruitgang van de koffiekultuur, den nood in Sema- rang en dan staat daartegenover de aan leg van spoorwegen of andere publieke werken. Er moet echter gestreefd wor den naar het verdwijnen van het tekort, maat dit kan niet opeens. Dat de draag kracht der bevolking achteruit gaat, geeft meer zorg; het eerste tot verbe tering is door den Min. verricht, volgens een nieuw stelsel. Spreker vindt niet veel verschil tus- schen een renteloos voorschot en een leening. Het eerste neme men aan, maar dan als buitengewoon. Een sluitpost is het echter niet, hij verschilt hierin met den Heer Roëll. De Heer verhey zocht in niet geringe mate de schuld b(j het Indisch Bestuur. Mèt den minister heeft spreker ver trouwen in de draagkracht van Indië, mits men zorge voor de verhooging van de draagkracht der bevolking en voor de ontwikkeling van nog onontgonnen terreinen. Tevens moeten alle niet strikt nood zakelijke uitgaven worden vermeden en dit punt is in de begrooting reeds toe gepast, maar er zal nog meer losgelaten dienen te worden. De kosten van de verdediging tegen een buitenlandschen vjjand behooren, althans voor een groot deel, door het moederland te worden gedragen, misschien wel geheel. Meer dan een voorschot trekt Spreker aan het denkbeeld van den Heer Pgnacker Hor- d(jk, het sluiten van een leening door Indië voor de werken van productieven aard (die -rente en aflossing kunnen dekken) en tevens voor de andere wer ken waarvan de kosten voor rente en aflossing door de Nederlandsche schat kist zouden kunnen worden gedragen. Nog waren de Heeren van der Zwaag en Van Kol aan het woord. De laatste zegt, geen aannemelijk geneesmiddel tegen de kwaal vernomen te hebben. Als wij in de werkelijke behoefte wilden voorzien, moest er 150 millioen geleend. Thans wil men millioenen beschikbaar stellen zonder ze te kunnen gebruiken; men is er onbekwaam toe. Spreker acht noodig voor de te nemen maatregelen, ten behoeve van den inlander om diens weerstandsvermogen te verhoogen, voor de verbetering van de politie, verbete ring van de rechtspraak, voordedessa- hoolden, voor de inlandsche ambtenaren, geneeskundige hulp, volksonderwijs, landbouw, visscherij, de cultuurverbete ring, de heerediensten, de inlandsche industrie, te zamen aan blijvende uitgaven 14.7 millioen. Dan voor irri- gatiewerken (15 afdeelingen op Java), drinkwaterleidingen, bestrijding van het pauperisme, emigratie naar de buiten bezittingen, te zamen voor de maat regelen a 34 milliven voor zaken waar voor men niet mag leenen. Wijders voor de rentegevende irrigation, tramlijnen, spoorwegen, gou vernemen ts-onderne- mingen, aankoop van particuliere lande rijen, alle zaken waarvoor men wél mag leenen, te zamen 150 millioen, die ruim schoots rentabel zullen zijn. De eenige weg om al dat geld te verkrijgen zou een beroep op het moeder land zijn, doch die weg is afgesloten: het zou tot de ruïne van Nederland zelf leiden. Dus rest ons niets volgens de heer Van Kol dan een gedeelte van ons koloniaal bezit te verkoopen, om met de opbrengst de rest dat zou dan zijn Java, Sumatra, Banka, Billiton, Bali en Lombok te helpen. De Heer van Raalte zegt, dat niet speciaal is aangegeven voor welke uit gaven het voorschot is bestemd. Keizer Wilhelm heeft v. Einem, den minister van oorlog, graaf Schlieffen, chef van den generalen staf, en generaal Hülsen-Haseler bij zich ontvangen. Men brengt deze audiënties, in welingelichte kringen, in verband met de invoering van doortastende maatregelen, om een einde te maken aan toestanden als bij het proces tegen luitenant Bilse aan den dag zijn gekomen. De onzedelijke levens wandel, het schulden maken en de zeer slappe dienst van de officieren te For- bach moeten ter hoogste plaatse een zeer pijnlijken indruk gemaakt hebben. Intusschen wordt gemeld dat generaal Stötzer het garnizoen te Forbach gron dig geïnspecteerd heeft. Zoo iets was te verwachten na het proces, en het be hoeft dan ook geen verwondering te wekken dat alles in orde bleek. Men gelooft dat het geheele bataljon van den trein naar Montigny bij Metz zal over geplaatst en te Forbach zal vervangen worden door het 33ste rijdende artillerie. Het vonnis heeft middelerwiil rechts kracht gekregen en luitenant Bilse zal zijn straf uitzitten in de gevangenis te Metz. De veroordeelde is echter van plan, een verzoekschrift in te dienen, om zijn heenzending uit den dienst veranderd te krijgen in vrijwillig ontslag, zoodat hij recht op pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid zou behouden. Het naar de oorzaken van den brand in een postwagen op den spoorweg naar Nikolajtf ingestelde onderzoek heeft aan 't licht gebracht, dat de wagen in brand is gestoken nadat drie pakketten bank biljetten, ter gezamenlijke waarde van 7,400,000 roebel, waren verdonkere maand. Een der pakketten was bestemd voor het ministerie van financiën en twee voor de Rijksbank. Het Italiaansche koningspaar heeft het te Londen goed getroffen met het weer, waardoor het programma, ont vangst door het Engelsche hot, ritten door de stad, aanbieding van adressen, bijwoning van een plechtige zitting der Poorterij met maaltijd enz. geregeld kon afloopen. Chamberlain zet zijn veldtocht voor beschermende rechten voort. Aardig, dat h(j nu aan zgn staf heeft toegevoegd professor Hewins, hoofd van de Londen- sche Staathuishoudkundige School en hoogleeraar in de staathuishoudkunde en de statistiek aan King's College, die op uitnoodiging van Chamberlain zijn genoemde betrekkingen heeft neergelegd. Het klinkt vreemd, dat Chamberlain voor zgn plan geld, veel geld nood'g heeft; men krijgt dan zoo'tdenkbeeld, dat er een luchtje aan is als men zoo erg zijn kracht zoekt in den mammon. Pinnow, de man die jaren lang de trouwe kamerdienaar van prins Bismarck is geweest, is Donderdag in een Ber- lijnsch ziekenhuis op 53-jarigen leeftijd aan kanker gestorven. De laatste dienst dien Pinnow aan zijn meester bewees, was dat hij hem de oogen toedrukte. Toen het huishouden op Friedrichsruh ontbonden werd, kreeg Pinnow een baantje als portier in het paleis Bellevue. Reeds eenigen tijd doet zich te Am sterdam een nijpend gebrek gevoelen aan 2 ys-centsstukken, die hoe langer hoe meer gebruikt worden voor de munt gasmeters, perronkaartjes en diverse automaten. Eens zelfs zag men in de Lazarussteeg, waar een klachten- en bestelkantoor der gasfabriek gevestigd is, een groote file van menschen staan, queue makend voor het inwisselen van 2y,-centsstukken. Van gemeentewege wordt thans in dit gebrek voorzien. Iedere conducteur, die des morgens zijn bepaald aantal 2 -centsstukken ontvangt als wisselgeld, krijgt dat tegenwoordig uitbetaald in nieuwe muntstukken, zoodat het in omloop zijnde aantal dagelijks vergroot wordt. De munten zgn van dit jaar. Uit den raad van Hindeloopen meldt de Leeuw. Ct. Op eene vraag van den burgemeester of men bij de nachtwacht het gebruik van den ratel wil bestendigen, antwoordt de heer Van der Kooi dat hem de wacht zonder ratel niets waard is. Zijne mede leden zijn allen van hetzelfde gevoelen en zoo zal Hindeloopen dus bljjven be- hooren tot de ratelende gemeenten. In „De Christelijke Onderwijzer", het orgaan van de Unie van Chr. Onder wijzers, komt de volgende advertentie voor; „Wie kan een chr. onderwijzer, die zich in het vasten wil trainen, ten einde eenig geld te kunnen besparen voor zijn pensioen, aan een boek helpen, getiteld ïGids of leefregelen voor den vaster"". De Post deelt mede dat nog volstrekt niet besloten is tot een verblijf van den Keizer in het Zuiden, gedurende den winter. Alleen hebben de dokters den Keizer den raad gegeven, zich nog te ontzien en in den ruwsten tijd van den Duitschen winter, de maanden Januari en Februari, een zachter klimaat op te zoeken. Voor dien tijd zal de wond van de operatie ook stellig genezen zijn. Omtrent den storm van Zaterdag ko men de volgende berichten in: De treinenloop op de lijn Amsterdam Gouda ondervond belangrijke vertraging, doordat tusschen Gouda en Nieuwerkerk eenige telegraafpalen waren omverge- i| waaid, die de spoorbaan versperden. De trein naar Brussel kwam 1 uur 20 minu ten alhier te laat binnen en de trein 87, van Amsterdam naar Vlissingen, kwam een uur over zgn tgd alhier aan. De storm uit het Westen dreef Za terdagmiddag en avond het water ge ducht op in de rivier en de havens te Rotterdam, zoodat te ruim 5Vs uur, bij hoog water, het water bgna overal in de havens met den kadekant gelgk stond. Op de Noordblaak stond het zelfs tot aan de boomen, en als gewoonlijk waren weder vele kelderverdiepingen onderge- loopen in het Hang, op den Visschersdgk en den Steiger. De pijlschaal op de Vlasmarkt wees bij hoog water een stand aan van 2,68 meter boven R.P. De Oude Plantage liep onder water. Hier en daar werd aan huizen en boo men eenige schade aangericht. Het stoom schip Polurian sloeg los van zgne lig plaats aan boei 16. Eenige sleepbootjes schoten toe om het stoomschip weder op de ligplaats te helpen brengen. Het binnenwater kreeg door regen en wind mede een bedenkelijke hoogte, voor al op de Coolsingel, waar het een eind op den wal stond. Door den hoogen waterstand buiten kon van spuien geen sprake zijn. Wegens hoogen en wassenden water stand werden te Zwolle de keersluizen in de Willemsvaart Zaterdagnamiddag gesloten, zoodat de vaart gestremd is. Door den krachtigen Noordwesten storm is de haven te Bergen op Zoom totaal ondergeloopen. Des avonds om half zes heeft het te Nijmegen, bg vliegenden storm, gedu rende ongeveer tien minuten zwaar ge onweerd. Laugs de Amsferdamsche Vaart zijn eenige telefoonpalen omgewaaird. Op de wagenweg heeft een boom het moeten opgeven. Van een der in aanbouw zijnde huizen aan de Koninginneweg is een bovenge deelte van een zijmuur omgewaaid. Het zeewater is de Eem binnenge- loopen, de polders zgn onder water gezet. Zondag rees de Zuiderzee bij Edam twee meter boven A.P. Te Kampen stond de IJsel een paar meters over de IJselkade, het Kamper eiland staat bijna geheel blank. Te Almelo werden op onderscheidene punten telephoondraden afgebroken, (waardoor het communicaal verkeer eenige vertraging ondervond) boomen ontworteld, ruiten verbrgzeld, daken gehavend, schoorsteenpijpen vernield. De dekplanken van eenige in de haven liggende schepen werden honderden me ters weggeslingerd. Het eiland Marken en een groot deel van Urk is overstroomd. Een windhoos heeft Zaterdagmiddag in en om Sneek groote schade bezorgd. Een watermolen werd opgenomen en een meter of tien verder over een sloot geworpentallooze schoorsteenen kwa men naar beneden, molens begonnen door te draaien, spiegelruiten werden tot gruis geslagen en wat natuurlijk niet in gebreke bleef: duizenden dak pannen deserteerden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1903 | | pagina 1