HAARLEMS CH
Eerste Blad.
PREDIKBEURTEN enz.
No. 95. Uitgave van DE ERVEN LOOSJES Gedempte Oudegracht 88. Vijfentwintigste Jaargang.
144
van ZATERDAG 28 November 1903.
TE HAARLEM
Zondag 29 Nov. 1903.
Nieuwsberichten.
TELEPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Psr drie maanden-,25
franco p. poet ,40.
Afzonderlijke nommcrs 8 centen per stnk
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en VrljdagavonO
Advertentie», worden aangenomen tot DINSDAG en VBIJDAG des middagten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst.
Egliso Wallonne.
9l/| heures, Ecole du Dimanche.
101/» heuree, Mr. M. Dupont.
Gereformeerde Kerk.
(Ged Oudegracht.)
Voorm. 10 ure, Vs. Mulder.
's Avonds 5 Va ure, Vs. Mulder.
Eben-Haëzer Kerk.
(Klein Heiligland)
Voorm. 10 ure, Ds. Tibben.
'i Avonds 5Vs ure, Ds. Tibben.
Woensdag.
's Avonds 8 ure, Vs. Mulder.
Gemeensch. dienst.
Christelijk Geref, Gemeente.
Zuiderstraat
Voorm. 10 ure, Ds. Schotel.
's Avonds 5Vs ure, Ds. Schotel.
Woensdag.
's Avonds 8 ure. Ds. Schotel.
Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Poolman.
Nam. 1 ure, Zondagsschool.
(Nassaulaan).
's Avonds 61/» ure, Dr. van Bakel.
Kerk der Veroenigde Doopsgezinden
Voorm. 10 ure, Dr. Elhorst.
's Avonds 6 ure, Ds. Plantenga.
Kemonstrantsoh Geref. Kerk.
Voorm. 10 nre, Dr. Haentjens.
Met medewerking van het Zangkoor.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Ds. de Blocq van
Scheltinga.
Gemeente van Gedoopte Christenen.
Lokaal Schachelstraat 6.
Voorm. 10 ure, Gemeente Vergadering.
Nam. 12 nre, Zondagsschool.
's Avonds 6 ure, Onderl. Vergadering.
Dinsdag.
'g Avonds 8Vs ure, Bidstond.
Z. D. Baptisten.
{Parklaan 17.)
Sabbat (Vrijdag) 's avonds 8 nre,
Bespreking van de Profetiën.
Sabbat (Zaterd.) vm. 10 ure, Prediking.
Sabbat (Zaterdag) Nam. 3 ure, Sabbat-
school. Onderl. Bijbelbespreking.
Afdeeling Haarlem van het
Nederlandsch Luth. Genootschap
voor In- en Uitwendige Zending.
Zondagsschool ten 1 nre in de Open
bare school C, Leidsche Vaart.
BUITENGEMEENTEN.
Waar niets anders vermeld wordt, wordt de
Ned. Hervormde Kerk bedoeld.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, Dr. Gerth van Wijk.
Emer Pred. te 's Gravenhage.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, Ds. Boon.
Doopsbediening.
Eveng. ïiuthereohe Kerk.
Voo m. 10 ure, Ds. Loman.
Doopsgezind© Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Sepp.
Ymuiden.
Godsdienstoefening van wege den
Ned. Protestantenbond, Hotel No. 1,
ingang Oranjestraat.
's Avonds 6Vs ure, Ds. Sepp.
Pred. te Beverwijk.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen.
's Avonds 6Vs ure, Ds. van Leeuwen.
Heemstede.
Voorm. 10 nre, Dr. Jonker.
Nam. 2Vi ure, Dr. Jonker.
Hillegom.
Voorm. 10 ure, Ds. Wustenhoff.
Pred. te Sassenheim.
Avondmaal.
Houtrijk en Polanen.
Voorm. 10 ure, Ds. Heeringa.
Santpoort.
Voorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga.
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, Ds. Baljon.
Velsen.
Voorm. 10 ure, Ds. de Sopper.
Nam. 2Vi ure, Dr. de Sopper.
Doopsbediening.
Velseroord.
Voorm. 10 ure, de Heer Gutteling.
's Avonds 5 nre, de Heer Gutteling.
Zandvoort.
Voorm. 10 nre, Ds. Swaan.
Pred. te Haarlem.
Eerste Kamer. De Kamer verga
derde Dinsdag. Beëedigd werd het ge
durende het reces herkozen lid, de Heer
Sickenga, na onderzoek en goedkeuring
der geloofsbrieven.
Kennis werd gegeven van het zenden
van een brief van rouwbeklag aan de
familie Schorer, waarvoor dankbetuiging
was ontvangen.
Verschillende stukken werden naar
de afdeelingen verzonden en daarna is
de vergadering verdaagd.
Tweede Kamer. In de Kamerzitting
van Maandag werd nog door verschil
lende Heeren deelgenomen aan de al-
gemeene beschouwingen omtrent de
Indische begrooting meest ter beant
woording van hetgeen vroeger in het
midden was gebracht. De 150 millioen
bedoeld door den Heer Van Kol is ge
noemd vullen van het vat der Danaiden,
want zij zullen den inlander niet be
schermen tegen de hebzucht der Chinee-
zen, waartegen hij niet beschermd is, I
terwjjl ook nog wordt opgemerkt, dat
de Heer Van Kol het doet voorkomen,
of hij alleen het weet.
In de avondzittiog sloeg de Heer
Hugenholtz nogal door wat den Voor
zitter aanleiding gaf te verzoeken geener
lei insinuaties ten beste te geven, daar
die tot de onedelste middelen in het
Parlement behooren.
De Heer Van Kol kreeg ook nog een
en ander te hooren in zake zijn voor
gestelden verkoop van een deel onzer
koloniën.
Vervolgens kwam de Minister van
Koloniën aan het woord. Een sluitpost
van eigenlijken zin is de voorschotpost
niet. Zeer beslist ontkent de minister
gezegd te hebben dat die post geen
fundament heeft of in de lucht hangt;
hjj heeft alleen gezegd te beseffen wat
er aan dat fundament ontbreekt.
De minister is bereid met zijn ambt-
genooten te bespreken of de post als
een bijdrage kan worden uitgetrokken.
Hij betwijfelt echter of zij er mee zullen
instemmen. Voor Indië is 't financieel
hetzelfde. Maar trekt men een bijdrage
uit, dan praejudiceert men den lateren
vorm van hulp, hetgeen met een voor-
schotvorm niet 't geval zou zijn. De
minister zal intusschen gaarne over de
zaak in overleg treden.
Verder is het den Minister aangenaam,
dat de vertegenwoordiging met de re
geering wil samenwerken om Indië voor
verdere inzinking te bewaren.
De algemeenc beraadslagingen werden
nu gesloten en zou Dinsdag de behan
deling der hoofdstukken een aanvang
Dinsdag; kwam Hoofdstuk II (Uitga
ven in Indië) in behandeling. Opnieuw
werd gewezen op den grooten achter
stand in Indië en de faillissementsrege
ling, en werd urgentie der herziening van
het drukpersreglement besproken. Op
dit laatste punt was de Heer Troelstra
aan het woord, noemende het een politiek
instrument tegen hen die men treffen
wil en aanleiding gevende tot willekeur.
Verder is hrj van meening dat sommige
onbeschroomde uitingen niet mogen
onderdrukt worden.
De Heer Van Kol bepleitte nog af
schaffing van de koelie-ordonantie.
De Minister verklaarde van de wenken
betreffende de faillissementen gebruik
te zullen maken.
Het drukpers-reglement heeft intus
schen de ontwikkeling van de Indische
drukpers niet belemmerden de minister
was derhalve van oordeel, de herziening
te kunnen uitstellen totdat zjj van zelve
aan de orde komt.
Bij art. 13 zegt de Minister toe, dat
zooveel mogelijk zal worden bevorderd
de benoeming van gegradueerde griffiers
bij de landraden.
Bij Afdeeling Financiën wordt aan
gedrongen op meer controle bij de ont
vangsten ter voorkoming van kas tekorten
De Heer van Kol vraagt waar de
Indische millioenen zitten. Op papier zijn
er belangrijke kassaldo's, maar waar de
millioenen zijn kon men niet zeggen.
En toch zijn vroegere achterstanden
tegenwoordig aangezuiverd. Men kan
weten wat in de beide kassen van Indië
en Nederland aanwezig moest zijn, en
nu behoort geverifieerd te worden of het
vastgestelde saldo aanwezig was, o. a.
f 24,268,000 op 31 Dec. 1891.
De Minister deelt mede, dat de aan
dacht der regeering op dit punt geves
tigd blijft en betwijfelt niet het streven
naar bestrijding van het opiumverbruik,
waartoe de Heer van Kol aanplanting
van de papaverplant door het gouver
nement had aanbevolen. Nog wordt er
op gewezen, dat de politie behoort ver
sterkt te worden, terwille van de open
bare veiligheid.
Verder lichtte de Heer Cremer toe
een amendement om de voorgedragen
verhooging van de tractementen van zes
residenten 3e kl. op de buitenbezittingen,
tot een bedrag van 18,000, te doen
vervallen. Die verhooging acht hij, met
't oog op den financieelen toestand, niet
gewenscht en ook niet urgent. De M nis
ter acht den post noodig en verzoekt
verwerping, zooals dan ook geschiedt.
Woensdag werd de behandeling voort
gezet. De Heer van Kol wijst op het
ergerljjk toenemen van groot grondbezit
op Java bij de post remigratie", meent,
dat die post bij behoorlijke welvaart van
den inlander geheel kan verdwijnen.
Aanleg van spoorwegaanleg wordt ont
raden. De Minister beantwoordt. Door de
emigratie moet eensdeels afleiding wor
den gegeven aan de overbevolking op
Java en anderdeels moeten de buiten
bezittingen bevolkt worden. Niet in de
overbevolking zelve zoekt ook de minis
ter de reden van den achteruitgang, maar
in den onvoldoenden voorraad van pro
ducten. En voorts zal er een groot deel
der bevolking van de landbouwende
categorie naar de industrieele worden
overgebracht.
B(j Inlandsch bestuur wordt toelage
gevraagd voor de klerken en opgemerkt
dat in 't belang der bevolking, lang
zamerhand de handel met de Chineezen
en vreemde Oosterlingen in de binnen
landen moet worden geweerd, en vooral
arme Chineezen daar niet moeten worden
toegelaten.
De Minister wijst erop dat, tegen
over den schadelijken invloed van de
inmenging der Chineezen, in menigen
tak van bedrijf de Chinees onmisbaar is.
De Heer van Vlijmen wjjst op 't be
lang van verbetering van den rijstbouw
en de Heer van Kol vraagt landbouw-
premiën, terwijl van andere zijde nog
de koffie- en boschcultuur besproken
werden.
De Heer Hugenholtz kreeg nog een
harde noot te kraken omtrent de ver
melde insuniatie tegenover den Heer
Cremer, bijzonder over den eerste inge-
laschte woorden in de Handelingen.
Bij Onderwijs besprak de Heer De
Visser het ambachtonder wijs en het
lager- en voorbereidend onderwijs. De
Heer Terlaan besprak het tekort van
onderwijzers bij het L. O.
Donderdag vroeg bij Afd. Europeesch
Onderwijs de Heer Pijnacker Hordijk
subsidie voor de Meisjes H. B. S. te
Batavia. Geantwoord wordt, dat dit
voorloopig niet mogelijk is. De Heer Ter
Laan zou het huisvlijt onderwijs ook
ingevoerd willen zien op inlandsche
scholen, terwijl de Heer Verhey bevor
dering bepleit van het Nederlandsch.
De Minister repliceert.
Bij Eeredienst spreekt de Heer Roes-
singh een enkel woord omtrent het zeer
groote subsidie, door de Regeering voor
gesteld aan het Utrechtsch Zendings
comité voor de zending op de Sengi en
Talauerei-landen. Hierdoor wordt op
nieuw een band gelegd tusschen Staat
en kerk, die niet gewenscht is en de
vrije ontwikkeling van het godsdienstig
leven belemmert en ook volgens den
Heer Schokking, naar streng kerkelijk
recht niet is goed te keuren. De post
werd echter goedgekeurd.