N ieuwsberichten.
Zondag.
Voorm. 10 ure, de Heer Gutteling.
'b At. 5 ure, de Hoer Gutleling.
Zandvoort.
Tweede Kerstdag.
Voorm. 10 ure, Dr. Heldring.
Pred. te Amsterdam.
Zondag.
Voorm. 10 ure, Ds. Kampstra.
Emer. Pred.
Maandag.
's Avonds 6 ure, KerstfeeBtviering met
de kinderen van de Zondagsschool.
Als bjjdrage weer een en ander betref
fende onze taal, ontleend aan de vijf
zintuigen, met smaak voorgedragen op
een wijze getuigende van 's Sprekers
diep taalgevoel, maar ook van zijn gaaf
om op minder gezochte wijze de ver-
makeljjkste combinaties te vormen, welke
meermalen onder teekenen van gulle
ingenomenheid werden aangehoord.
WETEN EN WEKKEN.
Een onzer goede oude bekenden, Dr.
Dyserinck, was de Spreker van Maandag
avond.
Tot onderwerp was gekozen de groot
meester der Vlaamsche schilderschool,
Petrus Paulus Rubens geboren 29
Juni 1577.
Te Keulen wq«t men het huis aan
waarin Rubens het levenslicht aan
schouwde, doch de nuchtere geschiede
nis heeft aangetoond, dat te Antwerpen
zijn bakermat stond. Rubens heelt
nooit anders geweten, dan dat Keulen
zijn geboortestad was. Hoe dit zoo ge
komen zette Spreker uiteen. De vader
was rechtsgeleerde en schepen te Ant
werpen, maar rnoe-t die stad verlaten
wegens den ongunst der tijden. Zoo
kwam hjj te Siegen in Duitschland, j
waar de tweede echtgenoot van onzen
Willem I, Anna van Saxen, leefde. Deze
dame, zeer lichtzinnig van aard, stond
met den vader van den schilder in
misdadige betrekking, maar de zaak
werd gesust en hjj keerde, na gevan
genisstraf bjj zijn familie terug, waarna
hg weer Antwerpen kwam en Petrus
Paulus geboren werd. In 1578 begaf
de familie zich naar Keulen, toen was
hij een jaar oud.
De moeder, Maria Pypeling, heeft
den misslag des vaders altijd vóórhaar
kinderen verborgen weten te houden.
Fetrus Paulus was bestemd voor de
rechtgeleerdheid, in verband hiermede
genoot hjj een uitstekende opvoeding,
doch omdat de noodige fondsen ont
braken, plaatste men hem als page aan
het hof van graaf de Lalaing. Toen
begon ill hem het kunstgevoel te ont
waken en wijdde hij zich geheel aan tee
kenen en schilderen. Zjjn laatste mees
ter w .s de bekende Otto van Veen, die
hem de Italiaansche kunst deed kennen.
In 1600 treffen we den jongen schil
der te Venetië aan, waar hij kennis
maakte met de meesterwerken der Ita
liaansche school en later als hofschilder
van den hertog van Mantua, waar hjj
zich tevens ontwikkelde als diplomaat
getuige zijn gezantschap naar den ko
ning van Spanje.
Inmiddels herleefde met den koop
handel en de wetenschap te Antwerpen
de liefde tot de kunst, zoodat, toen hjj
in 1608 zich in die stad vestigde, hij
daar een ruim veld vond voor zijn
groote gaven.
Sprekende toonde aan welke verba
zende werkkracht Rubens ontwikkeld
heeft, door te wijzen op meer dan dui
zend doeken, van zijn hand, zij het dan
ook dat door zijn leerlingen veel er aan
gewerkt is, hierin handelende al Rafaël,
doch in tegenstelling met M Angelo
en Rembrandt.
Vervolgens werden eenige der voor
naamste doeken besproken en tal van
reproducties er van vertoond.
Zijn tweede huwelijk, metdeschoone
Helène Fourment, opende een tweede
periode in zijn leven. Haar schilderde
hij meermalen. Hier verdedigde Spreker
het schilderen van het naakt model, op
gevat als Rubens het deedhij bedoelde
immer, te geven het ideaal van het
schoone, wist dit te bereiken door het
naakt de uidrukking te doen zijn van
zuivere onschuld en reinheid.
Heeft men van Rembrandt gezegd,
dat hg het licht van den hemel heeft
ontleend, van Rubens kan men zeggen
dat hij de kleuren van den regenboog
stal.
De groote man stiei f 30 Mei 1640,
op denzelfden leeftjjd als Rembrandt.
Stierf de laatste arm en verlaten, Ru
bens' toestand was juist anders, als
welberniddeld en ten grave gedragen
door de edelsten en grootsten van zjjn
landhjj mocht terecht een Zondags
kind heeten.
Tweede Kamer. Zaterdag de be-
groo.ing van Oorlog waarbij de Voor
zitter op bekorting aandrong.
De Heer Terlaan bespreekt eveneens
de toenemende stijging der uitgaven in
den laatsten tjjd. In de Miiiiiewet 1901
mag geen verontschuldiging worden ge
zocht, want bij de behandeling dier wet
is daartegen reeds van verschillende
zijden opgekomen. Er komen nieuwe
regimenten, een nieuwe divisiestaf, een
nieuwe divisie veldartillerie, de landweer
eischt groote uitgaven, de spoorweg
brigade staat voor de deur, en de pen-
sionneering der landmacht zal groote
sommen eischen. De stelling van Am
sterdam zal eveneens jaar op jaar groote
bedragen eischen. Eindelijk de droevige
post van 7 millioen voor het snelvuur-
geschut. Daartegenover wordt voor de
noodzakelijkste sociale maatregelen geen
geld gevonden, daar de schatkist dit
niet toelaat. Er moet bezuinigd worden:
het kan zoo niet langer. Doch met dezen
Minister is dit niet te bereiken.
Van andere zijde werd gezegd, dat
de stijging der uitgaven verwacht was,
terwijl werd aangedrongen op kader
vorming en geklaagd werd over te lage
onderofficiers-t rak tementen.
De Heer Melchers spreekt over den
drankverkoop in de cantine.'s Ministers
stelsel is halfslachtig. Men moet hier
radicaal te werk gaan. Als de Minister
tegen alcoholische dranken is, moet hjj
ook geen drank verstrekken in de ka
zerne. De Minister is opportunist, neemt
geen principieel standpunt in. Men moet
de jongelieden niet blootstellen aan de
verleiding. De alcohol moet uit de kazerne
verbannen.
De Min. van Oorlog antwoordt, dat
de stijging der uitgaven inderdaad
't gevolg is van wettelijke maatregelen.
Zoolang deze niet volledig zjjn ingevoerd,
kan het eindcijfer niet dalen. Een fixum
voor de defensieuitgaven is niet te stel
len en zou niet doelmatig zjjn.
Het algemeen debat wordt nu gesloten.
Tijdens den Frartsch Duitschen oor
log verloor de Hertog van Saksen Mei-
ningen een zadel, waarin hjj eene som
van 85,000 francs aan banknoten had
verborgen. Men zocht er overal naar,
maar het was nergens te vinden.
Dezer dagen is echter het zadel, met
het geld erin, teruggevonden, in de
nalatenschap van een in Luxemburg
overleden slager, die het gevonden en
als een aandenken uit den oorlog had
bewaard, zonder ooit te hebben geweten
dat en hoeveel geld bet bevatte.
Op het Valicaan moeten nu aanzien
lijke geldsommen (men spreekt van 20
a 35 millioen lire) zjjn terechtgekomen,
die men sedert den dood van den Paus
maar niet vinden kon en verloren achtte,
maar die nu, 4- maanden na dato, door
de executeuren (krachtens hun gegeven
opdracht) moeten zijn aangewezen.
Men schrjjft aan de Tel.:
Het zeldzame feit heeft zich te Maas
tricht voorgedaan, dat een doofstomme
eensklaps tot spreken kwam en dat wel
door het zien van een glas jenever.
Een landlooper, wien een bord op de
borst hing, vermeldende, dat hij doof
stom was, bood den voorbijgangers post
papier en potlooden te koop aan. Hjj
gedroeg zich daarbjj evenwel zóó lastig,
dat een agent van politie hem bjj zjjn
kraag pakte en naar het politiebureau
bracht.
Hier meende men al spoedig met een
bedrieger te doen te hebben, doch de
aangehoudene verried zich niet. Op het
bureau was ech er een hoeveelheid je
never aanwezig, waarop in een bierhuis
„zonder vergunning" beslag was gelegd.
Een glas hiervan werd een doofstomme
voorgehouden en deze zeide onbedacht
.graag."
Men had den sprekenden doofstomme
nu leeljjk te pakken en 't onderzoek,
dat verder plaats had bracht ook nu
nog uit, dat 't postpapier en de potlooden,
waarmede hjj ventte, gestolen waren.
Men schrjjft uit Veendam
Dat de schooljeugd het schoolgaan
staakt, is een zelden voorkomend geval.
Toch duet het zich hiervoor. Bijna alle
scholieren van een gesticht in deze ge
meente verdraaien het naar school te
gaan, omdat de toegangsweg tot dat
deel der gemeente versperd is. Een
anderen weg verkiest men niet te loopen.
De wereldberoemde .Nachtwacht"
van Rembrandt, berustende in het Rijks
museum te Amsterdam zal een nieuwe
zaal krjjgende Kamer heeft tot dit
doel dertig duizend gulden toegestaan
als eersten termjjn. Voor het geheel
zal zeventig duizend gulden noodig zjjn.
Met den bouw hoopt men gereed te
zjjn op 15 Juli 1906, als wanneer men
den driehonderdsten geboortedag van
den meester denkt te vieren.
HAARLEM 22 December 1903.
De ervaring tot nu toe verkregen,
dat velen geneigd zijn het Bestuurder
Vereeniging .Weldadigheid naar Ver
mogen" omtrent Kerstmis of Nieuwjaar
met. eene gift te verbljjden, geeft vrij
moedigheid, zich ook thans tot de wel
denkende Ingezetenen te wenden met
verzoek, om eene extra bijdrage, aan
gezien de vrees bestaat, dat ten gevolge
van de omstandigheden, die voldoende
bekend zjjn, meer dan andere jaren om
steun tot onderstand zal gevraagd wor
den.
Van de circulaire hierop betrekking
hebbende is een ruim getal rondge
zonden.
Men wordt uitgenoodigd eene gave,
hetzjj rechtstreeks aan den len Penning
meester, den Heer Mr. L. C. Kronen
berg, Groote Houtstraat 145, te zenden,
hetzjj door middel van een bjjgaande
kaart beschikbaar te stellen.
In de afgeloopen week zjjn in het
douchebadhuis aan den Koudenhorn ge
nomen 485 baden.
In het 2de douchebadhuis aan het
Leidsche Plein zjjn in de afgeloopen
week genomen 301 baden.
Traviata, opera in 4 bedrjjven van
Ed. Duprez, Muziek van G. Verdi.
Voor een matig bezette zaal gaf de
Vereeniging „De Nederl. Opera" j.l.
Maandagavond bovengenoemde opera.
Mevrouw C. Engelen—Sewing, die als
gast medewerkte en de hoofdpartjj zong,
was de ster, wier glans al het andere
deed verbleeken. Na het derde bedrijf
werd er driemaal gehaald. Het fraaie
bouquet aan het slot moge haar het
bewijs gegeven hebben dat men het
schoone, dat zjj te genieten gaf ten
volle waardeerde De Heer E. Daiarno
als Radolphe d'Orbel beviel ons het best
in het begin van het 4e bjdrjjf. Jam
mer echter dat deze partij niet door
een Hollander gezongen werd, want,
ofschoon het Duitsch van den Heer D.
hier en daar krachtiger en schooner
klonk dan de Holl. tekst, schaadde dit o i.
meermalen aan het samenspel.
Een .publiek Geheim" van den
Franschen Pierre Wolff, werd Zaterdag
avond gegeven door de Rotterdammers,
zooals men die van het Gezelschap ge
woon is, correct en geestig, vlug afge
speeld.
Het stuk behaudelt een huweljjks-
plan omdat de kandidaat zich, buiten
medeweten van zjjn ouders reeds op
andere wijze van een beminde had voor
zien. De kennismaking met het voorwerp
zijner liaison en het kind viel
echter zoo in den smaak der ouders,
dat het voorgespiegelde huweljjk in
duigen viel en dat gesloten werd waar
de jonge man zjjn zinnen op gezet had,
Veel had het stuk niet om 't ljjf,
maar het werd gespeeld den Franschman
waard, waardoor het bovenmate pakte.
Woensdag geelt het Haarlemsch
Tooneel, Directeur Louis Bouwmeester,
het Tooneelspel van Herze, „Het nieuwe
Ghetto", me: medewerking van de voor
naamste artisten.
Zooals men weet heeft het stuk zich
te Amsterdam in grooten bjj val mogen
verheugen.
Met voldoening kunnen wjj mede-
deelen, dat Raoul Pugno, de groote
pianist, die reeds een paar concerten te
Amsterdam heeft gegeven, waarover
alle bladen vol lof hebben geschreven,
zich bereid verklaard heeft, ook te Haar
lem, Woensdagavond a.s. een Concert
te geven in de Concertzaal .de Kroon"
mits de deelneming voldoende is.
Wjj hopen gaarne, dat Haarlem's
kunstliefhebbers niet in gebreke zullen
bljjven, om dezen groeten virtuoos te
gaan hooren, daar het zeer te bejam
meren zou zjjn, indien het Concert
wegens onvoldoende deelname niet zou
knnnen doorgaan.
Afloop van de verkooping van
Huizen, gehouden den 19 Deo. 1903
in de -Gouden Leeuw'' te Haarlem.
No. 1. Een Werkplaat* met afzonde .ijk op
gaande Bovenwoning en Eive aan de westzjjde
van de St. Anthonitsir.at. Nu. 8 f 8250.W.
P. Ostrum.
No. 2. Eea Huis met a zonderlek opgaande
Bovenwoning en Erve aan de westzijde van de
St. A.thooiestraat naast en ten zuiden van het
voorgaande perceel. No. 8a zaart en rood f 3875.
JE -.en
No 3 rtu Heere. huis en Erve aan de noord*
zijde van de Parkiaan, cp een hock van eu met
uilgang aan de Ripperdastiaat No 49./S750
G. 1 Ë.eltin.
No 4. Een groote zeer soiiede getouwde Werk
plaats Voor verschi lende iedusirieele zaken ge
schikt met rn me af.onderljjk opgaande Boven
woning rn Erve a,n ae noordzijde van de Gedempte
Onde Gracht, tuaechen de Kleine Hontstraat eu
het Spnarne. No. 129 zwart en r, od. f 70.10.
C. Heemskerk q q.
De perceelen No 5 tot en met 17 niet geveild.
No. 18 Keu Hu.s en Erve met open Plaste en
Tiiin am de westzijde van de Voorzorgstraat.
No. 64. f 1245.— K. M. Soonstra
No 19. Eeu Huis en Erve met Tuin in een
Poort aan de oordzijde van de Brouwersstraat.
No. 55 f 790 A. A. Zuureudouk q.q.
No. 2U. Een Huis en Erve aan de zuidzijde van
de K ik&truat. No 16. f 14U0.C. Emmer.
No. 21. Een zter net onderhouden Huia en
Erve aan de noordzijde van het Spaarne tegenover
de GraveateeLeabrug No. 4 f 5680. - A. P. J.
51. Smitz q q
No 22 met geveild
No. 23. E u Huis met afzonderlijk opgaande
Bovenwoning en Erve met Tuin aan de Raamvest.
No 87 zwart en rood. Uit de hand verkocht.
Nos. 24 27. Vier naast elkander staande Huizen
met afzondeilijk opgamde Bovenwoningen en Erven
met Tuinen aan de oostzijde van de Duvenvoor-
deatraat, als
No. 24. No. 41 zwart en rood.
No 25. No. 43 zwart eu iood
No. 26. No 45 zwart en rood.
No 27. No. 47 zwart en rood.
De perc uien No. 24 tot en met 27 gecombi
neerd J 19410.— J. Gerritsz.
No. 23 Eeu Huis en Erve met grooten Tuin
aan de zuidzijde van de Lauge -leereustraat met
u tga: g du ,r eeu Poort uitkomende aau de Park-
laan. No. 4 f 3690.H. v Leeuwen.
No. 29 Een Hui, en Erve aan de oostzijde van
de Weverstraat. No 11./2275 G P Geukera q q.
No. 80 Een rtnis en Erve met Open Plaats en
gemeemc' appelijken Zijui-gang door eeu Poort, aau
de oostzijde van de Biggesteeg. No. 5. f 2310.
G L. Zantvoort.
Nos. 31—86 Ze, Huizen eu Erven met voor
eu achter Ti.ine i naast etkan ter gelegen aau de
uuo-dzüde van de Aalbertsborgatraat, ala:
No 8'. No. 3.
No. 82. No. 5.
No. 8a. No. 7.
No. 34. No. 9
No. 35. No. 11.
No. 36. No 13.
De perceeleu No 31 tot eu met 33 grcuiubi-
neerd. f 12005.— Opgeh.
De perceelen No 34 tot eu met 36 gecombi
neerd '12003.Opgeh.
No. 37. Een Hui, en Erve aan de ocatzjjde van
de korte Wij .gaardstraat. No 3. f 1595.— Opgeh.
Postkantoor Haarlem
OPGAVE van de door dit kantoor verzonden
brieven en briefkaartenbeetemd voor onbekend*
personen, gedurende de eerste helft der maand
December 1903, welke stukken thans door de Af -
zenders kunnen worden teruggevraagd.
Brieven.
Wed. Pm, Crediethank, Haulmeyer, J. H. 5Inl-
der. Ponken, P Warinerdan, K. Holla-jd, allen
Amsterdam Ruio Delft; J. Key,er, F J. H. Giesen
allen deu Haag; J. J Kraal. rnej. L de Jong,
J. A. Leeman, G J. Timpera allen HaarlemA.
v Brussel Kessel; P. J. Bele, J. M Rijen Rot
terdam; D. de Boer Sassenbe m; J. Bier Schagen
Mevr. v d. Laan Wijk aau Duin Broek IJmui-
den; J. Poel Zaandam; mej. Reesink e, mej. K.
Cjs beiden Zutphen.
Br'efkaarten
G. Netto, mej. N. Stadz, J Berg: an. mej J.
Loientz, mej. Smits, mej C Scbolteu, L Teste,
mej J Krijgsman, P' Muller. B. v. Swaaningen,
mej E B. Scboit n, 51. v. Dijk, G L Courhoia,
XV. ïkirtgens al,en Amsterdam; mevr. E. Wege-
ling, P. Schraat, J. A. Bits a"en den Haag; J.
51isaet, mej E. Kuipera. R. Wijngaard, mej. G.
Hoogers, m j B. Fortema allen Haarlem; mej.
■M. Jansen Krommenie; C. v d. Veen en A van
't Hoff Rotterdam; J. A H. Kerkhof???
B.U 1TENLA N
Brieven
R Coera Dortmund; F 51. Delf, Halle; J. A.
v. Am,lel Kensington; J. G P. Becker en P.
Botjes Pretoria; G. Trvoe.ahaeh Soerabaya
Briefkaarten.
P. J. de Koch Brussel; G. Pozzi 51ilaan; J.
C. ltooa Kahda Milaan; m-j C Ifoltzopfel Pireuze.
