Naar aanleiding van een voorstel in
deze is bepaald, dat het subsidie verloren
gaat, als het aantal leerlingen lager
dan twintig is.
Overgenomen werd een bepaling, waar
bij het bijzonderen onderwijzers verbo
den is ander bedrijf, nering of beroep
uit te oefenen. Het verband zal volgens
den minister hiervan kerkelijke bedie
ningen niet in zich sluiten. Van
subsidie uitsluiten voor scholen, waar
het schoolgeld f 40.of hooger is,
werd verworpen.
Verworpen werd ook het amendement
van den heer Borgesius, om het subsidie
nooit hooger te doen stijgen dan 66 Pet
der kosten, zonder dat daartegen één
deugdelijk argument was aangevoerd.
Merkwaardig was slechts eene uitlating
van den heer Tama, die er op wees, j
dat zoo men het subsidie tot 66 Pet.
der kosten van de school beperkte, juist
de voordeelen van de wet zouden worden
ontnomen aan de groote massa der
armen, die het subsidie het hardst noodig
hadden. De minister had vroeger ge
sproken van 50 Pet. Het arbeidscon
tract zal niet in behandeling komen, de
heer Heemskerk gaf de schuld hiervan
aan de linkerzijde.
Aan de orde was Woensdag de
regeling der wachtgelden, waarop twee
amendementen waren voorgesteld. De
wachtgelden der onderwijzers, die ten
gevolge van de opheffing der openbare
school of van opheffing hunner betrek
king worden ont«lagen aldus schreef
het onderwerp voor komen ten laste
van het rijk. Evenwel zouden de ge
meenten de helft der kosten dan weer
aan het rijk moeten vergoeden. Het
wachtgeld kon stjjgen tot vijf en-negen
tig percent van het salaris toe, voor II
onderwijzers met meer dan 20 dienst
jaren.
Voorgesteld was, de verplichting der
gemeenten tot vergoeding van de helft
te reduceeren tot eene verplichting voor
een vierde gedurende vijf jaar. Dit werd
overgenomen, waar tegen een voorstel
van den Heer Keielaar om de oude
redactie te herstellen, werd verworpen
Een amendement van den Heer Bor
gesius om het wachtgeld in geen geval
op meer dan tachtig percent van het
salaris vast te stellen: Houdt men het
wachtgeld op 95 percent bepaald, dan
krijgt de onderwijzer er belang bij, het
op opheffing van zijn betrekking te
gaan toeleggen. Hij houdt dan nagenoeg
zijn oude traktement en zal hetgeen
eraan ontbreekt nog wel welen bij te
verdienen. Het werd aangenomen.
Daarna kwam de regeling ten aanzien
van de gemeenten in bespreking, waar
over bij het algemeen debat r eeds zooveel
te doen was. De minister leidde deze
in met een lange rede, neerkomende op 1
het volgende:
Het bijzonder onderwijs heeft aan
verhooging van het subsidie zeer drin
gend behoefte. Wilde men eene regeling
zoeken, die zoowel tegenover de gemeen
ten ak tegenover het bijzonder onderwijs
billijk was, dan had de zaak zoo gauw
haar bedag niet kunnen krijgen. Dus
zat er niet anders op, dan de gemeen
ten te laten voor hetgeen zjj zqn, en
het bijzonder onderwijs de heele som,
die beschikbaar kon worden gesteld, te
verleenen.
De Heer van Raulte, beantwoordende,
deed opmerken, dat hiermede met vroe
gere wetsbepalingen was gebroken, en
de minister de wet van 1889 niet kende.
De Heer Roëll toonde nog aan dat
's ministers argument, dat aan het open
baar onderwjjs geene nieuwe lasten
werden opgelegd, geen steek hield.
Gaarne wil de heer Röell erkennen,
dat het bijzonder onderwijs aan meer
subsidie behorfte heeft; gaarne had hij
het onder behoorlijke waarborgen voor
deugdelijk onderwjjs ook willen geven,
maar dan ook eerlijk en billijk op den
voet van gelijkheid met het openbaar
onderwijs.
Over de vloten nog altijd geen bericht
van eenig belang, 't Is alsof de oorlog
stilstaat, in gespannen verwachting van
de dingen die toch gebeuren moeten in
de wateren ten zuiden van Japan, maar
die haast onbegrijpelijk lang worden
uitgesteld.
Rozjestwenski moet zich, zou men
zeggen, nog altijd in de buurt van
Achter Indiê ophouden, vermoedelijk om
aan Nebogatof tijd te geven, zich bij
hem te voegen. Waar dit derde Oost-
zee-eskader zich thans bevindt, is niet
met zekerheid te zeggen, maar de dun
bevolkte eilandengroepen en eilanden op
de grenzen van het Engebche, Neder
landsche en Fransche gebied in Oost-
Iridië leveren genoeg goede schuilplaat
sen op
Uit Petersburg wordt gemeld, dat
de politie aldaar met onverzwakten
ijver hare opsporingen en aanhoudingen
voortzet, vooral onder de studeerende
jongelingschap. Op de Oostzeewerf zijn
100 arbeiders aangehouden en twee
bommen ontdekt.
Het getal afgedankte werklieden is
groot; van de Poetilof fabriek alleen
een 7000 man, die zeker gebrek lijden.
Dat een deel dezer arbeiders zich zt)llen
aansluiten bij het gepeupel of van uit
spattingen zullen partij trekken, om
botsingen met de politie uit te lokken,
is te voorzien, en welingelichte perso
nen waarschuwen er tegen op straat
te komen in den Paascbnacht. Zelfs te
Petersburg is de bevolking machteloos
tegen uit-pattingen van het gepeupel,
alhoewel nu sedert 22 Januari tjjd
genoeg verloopen is, om een burger
wacht in te richten of 't aantal orde
bewakers genoegzaam te vermeerderen.
Men vreest dat de uitspattingen niet
zullen uitgaan van de arbeiders, en
ook niet tegen de regeering gericht
zjjn, doch veroorzaakt worden door
benden schuim en janhagel, 15 000 man
sterk, in benden verdeeld, die de ver
schillende stadswijken zullen aanpakken
en het vooral tegen de ontwikkelde en
bezittende klassen zullen gemunt hebben.
Of het waar is of niet, is nog niet
te zeggen, maar er gaat een gerucht,
dat de Russische regeering te Peters
burg een groote binnenplaats, die zes
duizend menschen kan bevatten, heeft
afgehuurd, naar men zegt om er de
gevangenen en de gewonden te bergen,
die bij een mogelijk oproer den 1 Mei
in handen der openbare macht vallen.
De gouverneur der hoofdstad heeft
het publiek trachten gerust te stellen
omtrent mogelijke gewelddaden, en er
op gewezen, dat er reeds honderdduizend
soldaten in de stad zjjn, om zoo noodig
de orde te bewaren. Toch is het pu
bliek niet gerust; wie maar even kan,
keert St. Petersburg den rug toe.
Zeer waarschijnlijk achten de auto
riteiten het, dat de eerste Mei een kalm
verloop zal hebben, hoewel de regeering
op alle gebeurlijkheden voorbereid is.
De gezamenlijke onderwijzers der
lagere scholen in Bremen hebben in een
groote vergadering verzet aangeteekend
tegen het optreden van den *choolinspec-
teur, die in orthodoxen zin invloed uit
oefent op het godsdienstonderwijs; zjj
besloten voorts een commissie te benoe
men om een verzoekschrift op te stellen
tot afschaffing van het godsdienstonder
wijs op de volksscholen.
De Oud-geloovigen te St. Petersburg
hebben aanstonds geprofiteerd van den
oekas, betreffende geloofsvrijheid; zij
hebben het Paaschfeest weer kunnen
vieren in hun kerken in de Rogosjk-wjjk.
Het kerkhof en de altaren, die sedert
49 jaren afgesloten en verzegeld waren,
werden in tegenwoordigheid der over
heid van de zegels ontdaan, waarbij
bleek, dat vele kostbare schilderijen en
heiligenbeelden onherstelbaar door vocht
waren vergaan.
Toen de oekas te Moskou bekend
werd, stroomden de Oud-geloovigen aan
stonds in dichte drommen naar het
kerkhof. De eerste dienst werd bijge
woond door den prefect van politie en
door generaal Galitzin, aide de camp
van den Tsaar, die den oekas naar
Moskou had gebracht uit St. Petersburg.
De geloovigen knielden voor den gene
raai en vroegen hem den Keizer hun
iDnige dankbaarheid uit te drukken.
Roerende tooneelen vielen voor; velen
baden hardop en smeekten Godes zegen
over den Tsaar af.
Algemeen is ook onder de andere
geloofsbelijdenissen de voldoening en
dankbaarheid over de verkregen vrijheid.
Roomschen, Mahomedanen, Boeddisten,
Lamaïsten, allen deelen in de gunsten
van den oekas. Alleen de Joden staan
er buiten.
Te Petersburg loopen geruchten over
de uitzending van een vijfde eskader,
nog van deze maand, terwijl het vierde
nog niet eens zeilklaar is.
De raillionair Carnegie heeft natuur
lijk in zijn familie wat te zeggen en
als zoodanig zjjn toestemming gegeven
tot een huwelijk van zijn nichtje met
zijn vroegeren koetsier, thans bezitter
van een rijschool. Hij had er de op-
merking bij gemaaktdat lijj zjjn nichtje
liever zag trouwen met een braven
koetsier, dan met een onbeduidenden
hertog.
Die verklaring heeft intusschen een
der jonge Engelscheedellieden, namelijk
den hertog van Manchester, in 't harnas
gejaagd. Misschien streed het met diens
edelmanseer dat er iemand zou durven
verondeistellen dat er onbeduidende
hertogen bestaan. Mogelijk ook meende
hjj dat Carnegie een hatelijkheid tegen
hem persoonlijk bedoelde, wjjl hjj zich
juist met zijn vrouw, die een juffrouw
Astor van haar eigen is, in Amerika
bevond.
In elk geval, His Grace heeft zich
tegenover een interviewer van de
„World" over Carnegie uitgelaten op
een wjjze die van hertogelijke h(lelijk
heid ook al geen hoogen dunk geeft.
„De heer Carnegie prefereert als aan
getrouwden neef een koetsier boven een
hertog" zoo zeide de Duke of Man
chester. „Wel, misschien is dat voor
mr. Carnegie ook beter en bij hooge
uilzondering kan ik me met diens op
vatting van maatschappelijke positie eens
vereenigen."
En verder verlustigde zich de hertog
in een hatelijkheid op het kasteel dat
Carnegie in Engeland bezit en op diens
schenkingen van openbare bibliotheken
welke extra belastingen aan plattelands
bevolkingen en gedwongen afstand van
grond aan plaatselijke landeigenaars
opleggen.
Toen hem een exemplaar van de
„Word" werd vertoond moet Andrew
Carnegie zoo iets van „wie den schoen
past trekt hem aan" gezegd hebben.
't Begint er hoe langer hoe liever uit
te zien in Rusland Volgens den cor
respondent van de Echo de Paris heeft
het geheime comité van terroristische
conservatieven een proclamatie wier
tekst de correspondent overseint uit-
gevaardigd, waarin de hoofden der libe
rale partij met vreeselijke weerwraak
worden bedreigd, als zij doorgaan met
hun agitatie. De conservatieven ver-
klaren, dat zij de bijeenkomsten der
liberalen zullen uiteenjagen door het
gooien van bommen, omdat op die bij
eenkomsten moties worden aangenomen,
die een schande voor Rusland zijn Een
bom wordt langzamerhand een artikel,
dat in geen Russisch huishouden mag
ontbreken.
Te Gotha is een verwoede melkoorlog
tusschen de huisvrouwen en de agrariërs
gevoerd. De grootste melkerij in die
stad, die in de handen van agrariërs
is, had den prijs van de melk tot 20
pfennig den liter verhoogd De huis
vrouwen protesteerden en wisten nieuwe
handelaars te bewegen melk voor 16
en 18 pfennig naar Gotha te brengen.
De melkerij verloor nu vier vijfde ge
deelte van hare klanten. Het slot was
dat de vereenigde huismoeders triom
feerden en de melkerij den ouden prijs
herstelde.
De transport-arbeiders in Weenen zijn
sinds eenige dagen in staking. De vracht
rjjders nu besloten, na Zondag ver-
gadeid te hebben, zich bij deze bewe
ging aan te sluiten.
In bjjna alle transportbedrijven werd
het werk neergelegd en werden de goed
gezinde arbeiders tot staken gedwongen.
De stakers maakten zich schuldig aan
gewelddadigheden, wierpen de transport
wagens om, vernielden ze en braken
den inhoud kort en klein.
's Middags hielden zjj een betooging
op den Prater. Verschillende patroons
hebben de eischen dadelijk ingewilligd.
Men schrijft uit Beverwijk:
Het koude weder van April heeft
den aardbeiënplanten gten kwaad ge
daan; nu het flink geregend heeft, staan
de velden er goed bjj, zoodat men weder
op een goeden oogst meent te kunnen
hopen. Groote hoeveelheden zijn weder
opgekocht door verschillende expediteurs
tegen flinke prijzen. De Hollandsche
Spoorweg-Maatschappij is bezig een spe
ciale laadplaats voor aardbeien te maken
en verbreedt daartoe een gedeelte van
het stationsemplacement aan de noord
zijde.
„Voor eenigen tijd circuleerde in
verschillende bladen een bericht, dat de
Hollandsche IJzeren Spooiweg Maat
schappij besloten had voor hare behoefte
de prima Amerikaansche petroleum der
American Petroleum Company te be-
trekken en dat proeven, door hear met
de olie der Petroleum Handels Maat-
schappij (Huijdonk) genomen, geen be
vredigend resultaat hadden opgeleverd.
Voorts dat de Maatschappij tot Exploi
tatie van Staatsspoorwegen voor hare
behoefte de prima Amerikaansche petro
leum der American Petroleum Company
bel rok.
In enkele bladen werd bovenstaand
tegengesproken en verklaard, dat noch
de Hollandsche Spoor noch de Staatsspoor
proeven met Anerikaaneche petroleum
der Petroleum Handels Maatschappij
(Hoijdonk) hadden genomen, wat echter
in het eerste bericht ook niet beweerd
is. Naar sanleiding daarvan deelt ons
de American Petroleum Company mede,
dat het een feit is, dat de Hollandsche
IJzeren Spoorweg Maatschappij hare be
hoefte bij de American Petroleum Com
pany gedekt heeft; dat het verder een
feit is, dat de Hollandsche IJzeren Spoor
weg Miatschappij proeven met olie (al
of niet Amerikaansche) van Hoijdonk
(Petroleum Handels Maatschappij) ge
nomen heeft, die onbevredigend uitvielen
en dat het voorts een feit is, dat de
Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen hare behoefte in prima
Amerikaansche petroleum bij de Ame
rican Petroleum Company dekte."
Men schrijtt uit Zeist aan het Utr. Dbl.:
Maandagmorgen zou alhier aanbe
steding worden gehouden tot het bouwen
van een woonhuis, waartoe vóór de in
schrijving eenige bouwers door den be
langhebbende waren uitgenoodigd. Even
voor het uur van de inlevering der in
schrijvingsbiljetten bestemd, wist de
timmerman-aannemer Ch. V. een zijner
concurrenten, den metselaar v. T., bij
zich in huis te lokken, waar hij hem
in vereeniging met den metselaar v. S.
ruim een huif uur opgesloten hield.
Toen v. T. weder in vrijheid werd ge
steld, was de aanbesteding afgeloopen.
Hij spoedde zich naar de uanbesteders
en kwam aldaar tot de ontdekking, dat
hij de laagste inschrijver zou zjjn geweest,
zoo hem niet belet was geworden bjj de
inschrijving tegenwoordig te zijn.
De zaak zal voor den rechter worden
gebracht.
De heer B. Biesheuvel, landb.uwer
te Haarlemmermeer, heeft zijn land
liggende te Hoofddorp, disponibel ge
steld voor 't houden der a.s. tentoon
stelling van landbouw. Men is thans
druk bezig met het dichten van greppels
en 't verwijderen van alle oneffenheden.
Ze beslaat eene oppervlakte van on
geveer 4 H.A. Wegens 't houden van
feesten elders, heeft de Commissie be
sloten, de tentoonstelling acht dagen
later te houden en wel van 18 tot
22 Juli.
De wintergewassen te Haarlemmer
meer, staan er goed bij. Op vele plaatsen
wel wat weelderig, zoodat men hier
en daar de toppen der jonge planten
wegmaait.
Het uitzaaien der zomergewa sen is
bijna afgeloopen. Hier en daar komen
ze reeds voor d.n dag. Met het laatste
gewas, het zaaien van bieten is men
druk bezig. Er zijn voor dit gewas,
dit jaar voor de fabrieken meer con
tracten afgesloten dan 't vorige jaar.
HaAKLEM 5 Mei 1995
Doopsgezind Zangkoor.
Het concert van het Doopsgezind
Zangkoor Dinsdagavond in de soc.
Vereeniging gegeven heeft zich in veler
belangstelling mogen verheugen.
Het programma gaf eene serie even
belangrijke als aantrekkelijke toonwer
ken, welke door het Koor en de mede
werkende Solisten, Mevrou w Craandij k
Schuil, Mevr. EngelenSewing en Mej.
C. Rilsema op uiterst lofwaardige wijze
werden ten gehoore gebracht.
