Nieuwsberichten. Zandvoort. Yoorm. 10 ure. Ds. Baljon. Pred. te Spaarndam. Doopsbediening en Voorbereiding. Te Odessa is het Russische pantser schip Knajes Patemkin aangekomen. De matrozen brachten het lijk aan land van Omeltsjoek, die namens de bemanning bij een officier over het slechte eten had geklaagd en door dezen met een revolverschot was gedood. De matrozen lieten niet toe, dat de over heid dicht bij het lijk kwarn; zij dreig den met verzet. Op de borst van den doode was een papier bevestigd met de door de gansche bemanning gegeven verklaring, dat Omeltsjoek voor de waarheid was ge storven, toen hij tot den officier zeide, dat de mannen slecht voedsel ontvingen Duizenden menschen stroomden naar de plek, waar het Ijjk was tentoonge- steld en ofïerden geld voor de begrafenis. De Petersburgsche correspondent van de Times seint dat de regeering een derde spoor zal leggen op de Finsche lijn, wegens de mogelijkheid dat zich een Japansche vloot in de Oostzee ver toont, waar ze gemakkelijk een maritie me basis zou kunnnen vermeesteren in de Aland-eilanden, om de geheele kust te blokkeeren. Rusland heeft daar nog slechts één goed bruikbaar slagschip over. Men schijnt dus in Rusland de komst van een Japansche vloot in de Europee- sche wateren, hoe onwaarschijnlijk ook op zichzelf, geenszins onmogelijk te achten. President Roosevelt heeft Washington verlaten om den verderen zomer door te brengen op Long-Island. Zijn eenige wensch, dat een wapenstilstand zou zjjn tot stand gekomen vóór dit tijd- stip, is dus niet vervuld. Niettemin wanhoopt de president er nog niet aan, al is hij ontstemd over Ruslands lange aarzeling bjj de benoeming van de vredesonder handelaars. Men meent in Londen, dat Rusland daarvoor zoo lang wacht, omdat het eerst wil weten welke gevolmachtigden Japan zal aanwijzen. Intusschen vernam de „Daily Telegr.", dat de voorbereidende maatregelen ge regeld voortgaan, en dat van de een of van de andere zijde binnenkort een besliste maatregel valt te verwachten. In Petersburg is een ,,Bond van denkende officieren" gevormd, die in een krachtig manifest het leger oproept, Rusland van de tegenwoordige „totaal gedemoraliseerde" regeering te be vrijden. De toestand in Rusland wordt van dag tot dag ernstiger, door den strijd tusschen vooruitgang en achteruitgang in de politiek. De leiders der twee par tijen, verwerven beurtelings den steun van den czaar, die, zooals bekend is, niet de man is van zelfstandig handelen. Thans is hij weer onder den invloed van den achteruitgang, waarvan de leiders niet willen inzien dat de politieke rich ting der bevolking gedurende de laatste twee jaren een wijziging heeft onder gaan ten gunste van hervormingen en dat de gevaren voor revolutie er door in de hand gewerkt worden. Naar 't verhaal van onlangs krijgs gevangen gemaakte Russen, liet Linje- witsj op het einde van Mei zijn leger aanzeggen zoodra de Oostzeevloot ver schijnt vernietigen wij de Japanners ter zee en te land; maar den éden Juni was hij verplicht de vernieling van de vloot bekend te maken, hetgeen zijn leger natuurlijk ten zeerste neerdrukte, al trachtte hjj den indruk ook te ver zachten. Linjewitsj heeft in het leger het gebruik van sterkedrank verboden. Ilij beschikt thans over 350,000 man met 900 kanonnen. Drie legercorpsen liggen in Wladiwostok en eiken dag komen er duizend man versterkingen. De Russische opperbevelhebber zou 12,000 man uit Wladiwostok ontboden hebben om den opinarsch van weer een nieuw, het zesde Japansche leger, onder bevel van generaal Hasegawa, door noord-oostelijk Korea tegen te houden; dit leger zou 100,000 man sterk zijn. De Russen hebben versterkingen aan gelegd aan den noordelijken oever van te Toemen. Het bericht van de „Schlesische Zei- tung" dat Duitschland maatregelen voorbereidt tegen den dreigenden stroom Russische vluchtelingen over de grenzen, komt, zegt de „Kölnische," niet onver wacht, want de uit Lodz en andere plaatsen wegvluchtende menschen moe ten ergens heen, en het meest voor de hand ligt, dat ze trachten zullen over de Duitsche grens in veiligheid te komen. Zooals de ondervinding leert is ook voor reizigers, die zonder pas het land verlaten willen, de Russische grens niet streng gesloten, en bij de thans heer- schende toestinden waarschijnlijk nog meer dan vroeger. Bijzonder sterk zal de drang om uit te wijken bij de Joden worden, daar dezen zich, tengevolge van de anfipatie der bevolking tegen hen, steeds in de eerste plaats bedreigd voelen. Daar Duitschland nu door zijn geo- graphische ligging in de eerste plaats als vestigingspunt voor deze uitgeweke nen in aanmerking komt, is het' zoo zegt de „Kölnische." niet meer dan natuurlijk dat het denkt aan maat regelen om dit af te wenden, maat regelen die eenerzijds zijne belangen beschermen, maar waarbij anderzijds zijn plichten tegenover de Russische •regeering en tegenover de menschelijk- heid worden in het oog gehouden. Op 21 Juni verscheen de Keizerlijke goedkeuring op de door het ministerco mité uitgebrachte verklaring over een herziening der Jodenwetten. Het minis tercomité was van meening dat van een regeeringsstandpunt uit de juiste oplos sing van de Jodenquaestie gevonden zou moeten worden in een volkomen gelijkstelling der Israëlieten met de overige bevolking van Rusland, de sociale en de ras-eigenaardigheden van de Joden echter maakten een andere oplossing noodzakelijk, wijl de wettelijke gelijkstel ling der Iraëlieten de belangen van het overige deel der bevolking zou schaden en daardoor ongewenschte uitbarstingen van ontevredenheid het gevolg zouden zijn. Daarom had het comité besloten de herziening der Jodenwetten over te laten aan de vergadering van afgevaar digden, maar ter voorbereiding daarvan een conferentie van niet staatsambtena ren bijeen te roepen, wier leden ten deele door den Tsaar benoemd zullen worden en ten deele zullen bestaan uit vertegenwoordigers der autoriteiten. Het Schoolblad deelt het volgende mede: het gebeurde in het Russische dorpje Tschernin bij Tschernigof. Tijd middernacht. Het heele dorp slaapt. Daar rost plotseling een rijtuig, met vier paarden bespannen, de dorpsstraat door. Het is de districtsgouverneur. Hij klopt aan bij een d.er leden der school commissie: „Kan zoo dadeljjk het exa men plaats hebben?" „Examen? Maar iedereen slaapt hier?" „Komt er niet op aan. Laat dadelijk de onder wijzeres wekken; zeg dat ik het gelast." Daar wordt eerst de onderwijzeres gewekt, daar stommelt de nachtwaker al rond om het geheele dorp wakker te porren: er uit! er is examen! 's Nachts om 1 uur begint het exa men als de ochtend grauwt is hel afgeloopen. De armeslaapdronken kinderen hebben het er de een al treuriger dan de andere afgebracht; trouwens de onderwijzeres, de schoolcommissie en al de andere benoodigde examen-autoriteiten zaten mee te knikkebollen. Maar dat kwarn er allemaal niets op aande districts-gouverneur had zich voorgenomen, het examen zelf bij te wonen en die nacht schikte hem het beste. Keizer Wilhelm heeft, zooals men weet, het Berljjnsche Schauspielhaus doen verbouwen, tegen de vele protesten van architecten en andere kunstenaars in. Dat zou 1 900.000 mark kosten, schatte men, waarvan de Keizer 600.000 zou betalen, en de Pruisische Staat de rest. Nu blijkt dat de bouwsom met driekwart millioen is overschreden en bovendien heeft men op verlangen van den Keizer, die de heropening wilde doen plaats hebben vóór zjjn reis naar de Middellandsche Zee, het werk zoo gehaast, dat het hout van de vloeren der verbouwde gedeelten begint te werken en waarschjjnljjk nog eens ver nieuwd zal moeten worden. Wie zal dat dan betalen? vraagt men in de Duitsche pers. De Nya Dagligt Allehanda verneemt, dat koning Oscar in beginsel er tegen is, dat een prins Bernadotte den Noor- schen troon bestijgt en het niet zijn plan is het verzoek van Noorwegen dienaangaande in te willigen. Slechts voor het geval de Zweedsche Rijksdag er den wensch toe uitspreekt, zal de koning de zaak opnieuw overwegen. Naar de Neue Freie Presse meedeelt zal de Oostenrijksche regeering, om op alle gebeurlijkheden in verband met de Hongaarsche crisis gewapend te zijn, bij den Rijksraad een wetsontwerp indienen, waarbij zij wordt gemachtigd zoo noodig Oostenrijk's handelsbetrek kingen met het buitenland zelfstandig te regelen. Wat er van het toegezegde onderwjjs „Ilollandsch op de Engelsche staats school" wordt, als de Boeren niet op passen, kan blijken uit een klacht van den heer G. G. Munnik, voorzitter van de afdeeling Pietersburg van het Volk, in een brief aan den loit.-gouverneur van Transvaal geuit. In het laatste kwartaal is er geen Hollandsch op de staatsschool te Pietersburg onderwezen. Bjj zijn bezoek heeft Lawley zelf onder zoek in de zaak g daan, en nu zijn de Hollandsche lessen hervat. De spannende verkiezingstrijd is ach ter den rug, de tijd van praten is voorbij, die van handelen breekt aan. De Tweede Kamer is om, niet zoo bij zonder schitterend, maar om is zij. Het zal nu van de meerdere of min dere aaneengeslotenheid der anti-cleri- calen afhangen of de behaalde overwin ning stand houdt In de eerste plaats zullen de ver schillende fracties bij principieel verschil den gulden middenweg moeten zoeken en vooral in bjjzaken, welke soms tot verwijderingen verbrokkeling aanleiding gaven, zal men wat geven en nemen moe ten uit de vastaaneengesloten clericale meerderheid der aftredende Kamer al berustte die dan niet op een moreelen grondslag heeft men kunnen leeren, dat, door veel terzijde te laten, wat ver deelt, iets, tot stand kan komen, zij het dan ook d t op wetgevend gebied gedurende de laatste vier jaren niet vee! is tot stand gekomen. Hier te Haarlem is druk gestemd, ofschoon toch nog een duizendtal kiezers hun kiesplicht verzuimden. Maar voor Haarlem is het al mooi. Door beide partijen is bewonderens waardig hard gewerkt; het stapeltje drukwerk gedurende den verkiezingstijd in deze Gemeente door den kiezer ont vangen, geeft schaduw. Kosten zijn niet gespaard. Beide partijen hebben Woensdag alles ingespannen om hun menschen naar de stembus te brengen. Van twee tot vijf uur reden rjjtuigen met opgehaalde kiezers af en aan, naar mate het sluitingsuur naderde in vollen draf. Aan het verzoek om vroeg ter stem bus te komen was aardig voldaan; in den ochtend moest reeds bij eenige stem-bureaux queue gemaakt worden. Overigens bleef het. zelfs op de beide punten, waar de volledige uitslag ach tereenvolgens werd bekend gemaakt, zeei' ordelijk toegaan, hoewel onder het publiek een groote opgwondenheid zich uitte als er verandering der partijcijfers plaats had. Toen het cijfer 51 bereikt was klonk een oorverdoovend gejuich. Hetzelfde heeft men te Haarlem kunnen waar nemen. En met 52 had er voor het bureau van de Tijd een formeele doch orde lijke manifestatie plaats Te Rotterdam, waar de drie liberale kandidaten gekozen zjjn, heerschte in dat kamp veel bljjdschqp; in het anti- revolutieonnaire kamp, waar alles ver loren was, heerschte een geest van be rusting in het onvermijdelijke. Het was er een avond vol van kontrasten. Veertig herstemmingen hadden Woens dag plaats. De linkerzijde kwamen zes en dertig er van ten goede, vier aan de rechterzijde, zeven anti-revolution- naire districten gingen tot de lirikerzjjde over; de eigenlijke Kuyperpartjj heeft dus zwaar geleden, de Roomsche bond- genooten van Kuyper behielden hun getal leden. Amsterdam verloor drie kerkelijke zetels. Dr. de Visser, die in drie districten in herstemming kwam heeft nergens een meerderheid behaald. Mr. Goeman Borgesius is verkozen in twee districten, zoodat óf te Enk huizen óf te Zutphen een nieuwe vrjje stemming plaats moet hebben; het zal waarschijnlijk wel Zutphen zgn. In de oude Kamer telde de rechter zijde 58 leden, n.l. 25 roomsch-katho- lieken, 23 anti-revolutionnairen, 8 chris- telijk-historischen, 1 Friesch christe- historische en 1 christen-democraat- De linkerzijde bestond uit 42 leden, n.l. 17 liberalen tot de Liberale Unie behoorend, 9 vrijzinnig-democraten en 8 sociaal-democraten. De nieuwe Tweede Kamer zal tellen 52 tot de linkerzijde behoorende leden, n.l. 23 tot de Liberalen Unie behoo rende liberalen, 42 vrijzinnig-democra ten, 40 vrije liberalen en 7 sociaal democraten. De Liberale Uniegroep heeft dus gewonnen 6 leden, de vrijzinnige democaatische groep 3, en de vrij liberalen 2, terwijl de sociaal-democraten 4 zetel minder zullen innemen. In dezen strijd is het gegaan om vóór of tegen Kuyperde kiezers hebben beslist, dat een kerkelijke regee ring door hen niet gewenscht is. Het ministerie Kuyper, thans over geen meerderheid meer kunnende be schikken, zal dienen af te treden, waardoor een tijdperk afgesloten is, waarin van bevoorrechting van party of bevordering van partybelang bijna bij elke Kamerzitting sprake was. Zeer waarschijnlijk zullen verschil lende in wording zijnde wetsontwerpen naar den papierzolder verwezen worden b. v. b. de tariefwet, hoewel dan toch middelen zullen aangewezen moeten worden tot dekking van de hooge onderwijskosten, een taak, nu een nieuw ministerie op te leggen. Was hier ter stede bijzonder veel belangstelling voor de afloop der her stemming, te Amsterdam was het enthousiasme bij de liberale partjjen niet minder groot. By de verschillende tijdingsbureaux stonden opeengepakte menschenmassa's de uitslagen af te wachten en toe te juichen. De nieuwe Kamer zal twee en twintig nieuwe leden tellen, welk aantal nog met één kan vermeerderd worden. Het zjjn 8 Unie-liberalen, 4 Oud-liberalen, 3 Vrijzinnig-democraten, 6 Katholieken en 4 Sociaal democraat. De anti clericale bladen begroeten den uitslag der verkiezing met vol doening. De clericale bladen geven hun teleur stelling met den afloop te kennen. Het Centrum zegt o. a. Wat zal er nu komen van den velen wetgevenden arbeid, die ter afdoening gereed ligt? En welke kracht zal uitgaan van het ministerie, dat de teugels in handen moet nemen? De nieuwe meerderheid bestaat uit 45 liberalen en vrijzinnig democraten en 7 socialisten. Laatstgenoemden staan dus „op de brug". De linkerzijde moet thans regeeren. Prettig vooruitzicht! De Tijd merkt op: Laten zij, voor wie, als voor ons, de afloop der verkiezingen van Juni 4905 een teleurstelling is, bedenken, dat nog nooit één Ministerie langer dan de zitting periode van de Kamer is aangebleven; dat het een zeer bij zondere uitzondering zou zijn geweest, zoo het ministerie Kuyper opnieuw een meerderheid zou hebben verkregen. Wjj nemen nu de uiterst felle, nog nooit vertoonde, persoonlijke bestrijding van den minister-president niet eens in aanmerking. Naar het Vaderland bericht is Donder dag een buitengewone ministerraad ge houden, waarin besloten is aan H. M. de Koningin het ontslag van het minis terie aan te bieden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1905 | | pagina 2