Haarlemsche Courant
BEZOEKT DE TENTOONSTELLING „HET DUITSCHE BOEK VAN HEDEN" in de Vleeschhal
Met slag op Kertsj nieuwe fase van den strijd
aan het Oostfront begonnen.
V ennootschapsbelastmg
ïe Jaargang No. 9 x x
Abonnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73. losse nummers 6 cent. Advertenttën ^-15
m.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs-
Advertentie abonnementen isoo m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—IS m.m. 1,20. Abonnement isoo m.m. 5 cent p. m.m.
Woensdag 13 Mei 1942
Wnd. Hoofdredacteur: J. V. BAUDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Kennemer Editie
Uitgave Grafische BedrUven Damlate. Bureaux Haarlem:
Groote Houtstraat M, Bijkantoor: Soendapleln 37. Telefoon
Directie 1SW2. Hoofdredactie IS0S». Redactie 10600. Administra
tie 10724, 14125. Soendapleln IK30
Bureau IJmuiden: Kennemerlaan 102. Tel. 5437.
Sovjets hadden de springplank" zwaar versterkt. Duitschers
en Roemenen zetten nieuwe wapens in. Plotselinge aanval
na lange voorbereiding.
Nog niet het groote offensief.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
12 Mei (DNB). Het Opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
„Op het schiereiland Kertsj z\jn Duitsche
n Roemeensche troepen, gesteund door
iterke afdeelingen der luchtmacht, op 8 Mei
tot den aanval overgegaan.
Sindsdien is de slag in vollen gang. Bij den
strijd tegen scheepsdoelen in de wateren van
het schiereiland Kertsj en voor de Zuidoost
kust van de Zee Van Azof heeft de luchtmacht
t<»ee transportschepen met een gezamenlijken
inhoud van 5.000 ton en verscheidene kleine
vaartuigen tot zinken gebracht. Voorts werd
een koopvaardijschip beschadigd.
Aan de rest ar. het Oostelijk froi^ misluk
ten hier en daar ondernomen vijandelijke
aanvallen Aarvaden en operaties van Duit-
jche, Kroatische en Roemeensche stormtroe
pen brachten succes. In Lapland en aan het
front van Moermansk werden enkele aanval
len van zwakke vijandelijke strijdkrachten
ifgeslagen.
Op Malta hebben afdeelingen Duitsche ge
vechtsvliegtuigen in weerwil van slecht weer
opnieuw met goed gevolg de vliegvelden ge
bombardeerd.
Ten 7uiden van Kreta hebben gevechts
vliegtuigen in verscheidene golven een door
verkenmngsvliefluigen ontdekt eskader van
4 Britsche tomedojagers aangevallen. Door,
bcmtreffers brachten zij drie der vijandelijke
oorlogsschepen tot zinken, terwijl twee Brit
sche vliegtuigen, die het eskader moesten
beschermen, werden neergeschoten. Bij dezen
ianval gingen geen Duitsche vliegtuigen ver
loren.
De Krim, het schiereiland aan de Noord
kust van de Zwarte Zee heeft een Oostelijke
uitlooper, waarop de stad Kertsj gelegen is.
Zij beheerscht den toegang tot de Zee van
Azov. Aan de landengte, die het gebied van
Kertsj met de Krim verbindt, ligt het be
langrijke vlootsteunpunt Sebastopol.
Voor de Nederlandsche kust vielen drie
Britsche bommenwerpers van het type Hud-
wn een Duitsch convooi aan. Alle drie deze
vijandelijke vliegtuigen werden, zonder tref
fers geplaatst te hebben, door de escortevaar-
tuigen der marine neergeschoten.
Van 1 tot IC Mei heeft de Britsche lucht
macht 161 vliegtuigen verloren, waarvan 32
boven de Middellandsche Zee en in Noord-
Afrika. In dezelfde periode gingen in den
itrijd tegen Engeland 42 Duitsche vliegtuigen
verloren".
Het D.N.B. voegt hieraan toe: Met den groo-
in aanval van de Duitsche en Roemeensche
legerformaties op het schiereiland Kertsj is
de opperste Duitsche leiding op een voorloo-
pig plaatselijk beperkt punt aan het Oostelijk
front uit den toestand van het winterdefen-
lief overgegaan tot de phase van de offen-
lieve oorlogvoering.
In militaire vakkringen in de Duitsche
hoofdstad ziet men echter in de eerste
offensieve operatie van dit jaar nog
geenszins het begin van de aangekondigde
groote Duitsche offensieve beweging.
In kringen der Duitsche generaliteit wees
men gisteren veeleer erop. dat het hier een
gedeelte van een actie betreft met de vast
omlijnde taak van voorbereiding voor de nog
te verwachten zeer groote gebeurtenissen.
Toch speelt deze eerste groote aanval van dit
jaar van de Duitsche en verbonden troepen
in het aangegeven beperkte kader een niet
geringe rol, want een overwinning van de
Europeesche formaties zou beteekenen, dat
de Sowjet-Russen een reeds sinds lang zorg
vuldig versterkte springplank voor groote
operaties tot herovering van de Krim zouden
verliezen. De richting van deze springplank
fou zich dan vanzelf tegen de bolsjewisten
keeren.
Wat dat beteekent, kan worden nagegaan in
de militaire gevolgen van soortgelijke ge
beurtenissen van 1940 en 1941. Van welinge
lichte militaire zijde werd inzake het begrip
..springplank" verklaard, dat de vijand in dit
betrekkelijk smalle gebied ongewoon zware
versterkingen met een uitstekende grond-
organisatie voor groote luchtvlootformaties
beeft aangelegd en hier met strijdkrachten
optreedt, die reeds zuiver numeriek verre
superieur beschouwd kunnen worden aan de
Duitsche en Roemeensche troepen.
De aanvullende berichten, welke in een
niet al te ver verwijderde toekomst verwacht
kunnen worden, zullen de wereld een getal
sverhouding laten zien, waaruit de doel
treffendheid van den aanval, vooral echter
de ongebroken, onweerstaanbare aanvals-
drang van de Duitsche en verbonden troepen
bet eerste zal blijken, een feit, dat den op-
merkzamen waarnemer voor de toekomstige
operaties reeds thans waardevolle ophelde
ringen verschaft.
Als het belangwekkendste van deze
eerste militaire krachtsontplooiing in dit
jaar van Europa beschouwt men in mili
taire vakkringen het hier bekend gewor
den doorslaggevende succes van totaal
nieuwe wapens der Duitsche en Roemeen
sche formaties.
Uit betrouwbare Duitsche bron vernam
men gisteren, dat het gebruik van deze wa
pens, over welks technische bijzonderheden
begrijpelijke redenen voorloopig nog ge
zwegen moet worden, de bolsjewistische divi
sies totaal heeft verrast. Op grond van de
ervaringen van den oorlog van 1939 tot 1941
werden tijdens de defensieve wintergevech-
'en in alle fabrieken van Europa, niet alleen
de bestaande wapenmodellen verbeterd, doch
er werden uitvindingen gedaan waaraan de
tedachten vaak midden in den strijd opkwa
men. De praktijk van de „lange voorberei
dingen" in de winters van 1939-40 en 1940-41
beproefd, werd opnieuw toegepast. De bij het
komende groote offensief beschikbare Duit
sche strijdmiddelen zijn kwalitatief en quan-
Geen gifgas aan Duitsche
zijde gebruikt
Naar het opperbevel der Duitsche
weermacht meedeelt, is een door Reuter
uit Moskou verspreid bericht, dat Duit
sche troepen bij de gevechten op de
Krim gifgas hebben gebruikt, valsch.
titatief zoodanig, dat na dit eerste succes op
het schiereiland Kertsj verdere successen ge
waarborgd zijn. Het betreft hier wapens en
gereedschappen met een uitwerking, welke
soortgelijk zal blijken te zijn als bij den
strijd tegen de Maginotlinie aan den dag fs
getreden.
DUITSCHE PERSSTEMMEN.
De Deutsche Allgemeine Zeitung schrijft in
een commentaar: De vijand heeft den winter
kunnen gebruiken om zijn voorraden op het
schiereiland aan te vullen en staat daar met
numeriek sterkere, plaatselijke strijdkrach
ten". Het blad schrijft verder, dat de bolsje
wisten in dit gebied over den steun van de
Zwarte Zeevloot beschikken, in het bezit zijn
van steunpunten voor de ravitailleering
overzee en ook op het schiereiland zelf hun
versterkingen in den winter hebben uitge
breid en na het smelten van de sneeuw nog
verder hebben kunnen uitbreiden. Het is dus.
zoo verklaart genoemd blad. te verwachten,
dat zeer aanzienlijke tegenstand zal worden
geboden, zoowel om militaire als om psycho
logische redenen, daar de bolsjewisten het
overgaan van het initiatief in handen van
den vijand in dezen sector van het front wel
zullen willen ontkennen.
Onder het opschrift „De slag in het Zui
den" verklaart de Berliner Börsenzeitung: Het
feit, dat sedert 8 Mei een aanvalsoperatie van
de Duitsche en Roemeensche troepen in dit
deel van het Oostelijk front aan den gang is,
vormt tevens een treffende illustratie bij de
blufferige uitlatingen van Churchill in het
Engelsche Lagerhuis. Nog op 10 Mei des
avonds geloofde de Britsche premier op deni-
greerenden toon te kunnen verklaren, dat
hem niets bekend was van Duitsche aanvals-
voorbereidingen aan het Oostelijk front. Of
zijn bolsjewistische bondgenooten hebben dit
beschaamd voor hem verzwegen of Churchill
heeft zijn volk ook in deze passage van zijn
rede weer iets voorgelogen. Tenslotte schrijft
de Börsenzeitung: De wereld zal in den loop
van den zomer nog rijkelijk gelegenheid heb
ben de juiste waarde van deze opgeblazen
Britsche onwetendheid te leeren kennen.
Drie Britsche torpedo
jagers vernietigd
Levendige activiteit in de lucht
boven Noord-Afrika
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
Levendige bedrijvigheid in de lucht boven
Noord-Afrika en de Middellandsche Zee. Er
zijn bomaanvallen ondernomen op de ach-
terwaartsche verbindingen van den vijand
en op doelen op Malta. Jagers deriSpilmo-
gendheden hebben 4 vliegtuigen neergescho
ten. Een onzer vliegtuigen is niet terugge
keerd van een kruistocht boven zee.
In het Oosten der Middellandsche Zee, ten
noorden van de Golf van Solloem, hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen in opeenvol
gende golven een eskader van vier Britsche
torpedojagers aangevallen en drie er van
tot zinken gebracht. Van de vliegtuigen, die
deze schepen begeleidden, werden er twee
neergeschoten. De verliezen, door de Brit
sche luchtmacht op de Italiaansche operatie-
tooneelen in de laatste vier dagen geleden,
zijn daardoor tot 48 toestellen gestegen.
Daarbij moeten talrijke andere vliegtuigen
worden gevoegd, die zeker op den grond zijn
vernietigd of ernstig beschadigd.
Naar het D.N.B. meldt, heeft de verdedi
ger van Malta, generaal Dobbie, in een
persgesprek toegegeven, dat een ongelooflijk
aantal gebouwen op Malta is verwoest. De
moeilijkheid, onderkomen te verschaffen,
wordt voortdurend grooter. Nieuwe gebou
wen kunnen niet gebouwd worden, daar 't
bouwmateriaal moet worden ingevoerd. De
levensmiddelenpositie is niet bepaald schit
terend.
Londen geeft verlies van drie
torpedojagers toe.
De Britsche verliezen sinds begin
van d^n oorlog.
De Britsche Berichtendienst beves
tigt in een officieele mededeeling, dat
in de Middellandsche Zee Maandag drie
Britsche torpedojagers door aanvallen
van de Duitsche luchtmacht tot zinken
zijn gebracht. Het zijn de torpedojagers
„Lively", „Jackal" en „Kipling".
De waarnemende ministerpresident,
Attlee heeft de verliezen der strijd
krachten van 't Empire sinds het
begin van den oorlog bekend gemaakt.
Deze bedragen tot 2 September 1941
in totaal 183.550 manschappen, als-
volgt verdeeld: 48.973 dooden, 46.363
gewonden, 58.458 gevangenen en 29.756
vermisten.
Scliip op de St. Laurens
getorpedeerd.
Stout stukje van Duitsche duikboot.
Volgens een bericht van den Engel-
schen Nieuwsdienst uit Ottawa heeft de
Canadeesche minister van marine, Mac-
donald meegedeeld dat een groote
vrachtboot op de St. Laurens is getor
pedeerd door een vijandelijke duik-
Er konden 41 overlevenden in veilig
heid worden gebracht. Dit is de eerste duik-
bootaanval in deze wateren.
Volgens dit bericht heeft de minister van
marine voorts verklaard, dat voortaan niet
meer bekend gemaakt zal worden, als even
tueel weer schepen in de wateren van de
St. Laurens in den grond worden geboord.
Tankvloot der Geallieerden
sterk gedund.
De verliezen aan vijandelijke tankbooten
in dezen oorlog sinds September 1939 tot 10
Mei 1942 bedragen in totaal 3.1 millioen brt.
Dit is bijna de geheele voorraad tanksche
pen, welke de V. S. in vredestijd bezitten.
Naar uit New-York wordt gemeld, is daar
bekend gemaakt, dat 2 middelgroote vracht
schepen der Ver. Staten aan de Atlantische
kust*tot zinken zijn gebracht. De overleven
den zouden in een haven zijn aangekomen.
Bekendmaking.
Het Bureau van den bevelhebber der
Weermacht in Nederland deelt mede:
Het in de bekendmaking van 4 Mei 1942
vermelde proces tegen de leiders van een
geheime organisatie is geëindigd. Bewezen
is, dat zich opnieuw 27 Nederlanders heb
ben schuldig gemaakt aan spionnage, be
gunstiging van den vijand en verboden
wapenbezit. Vijf en twintig hunner zijn ter
dood veroordeeld, twee tot levenslange
tuchthuisstraf. Een der doodvonnissen is
door gratie gewijzigd in levenslange tucht
huisstraf. De andere 24 doodvonnissen zijn
door fusilleering voltrokken.
Protestbetoogiugen in
Frankrijk.
Engelschen interneeren Franschen te
Diego Suarez.
Geheel Frankrijk protesteert tegen den
Br^tschen aanval op Madagascar. Voor de
eerste maal hadden deze betoogingen een
straf militair karakter, waaraan de verschil
lende jeugdbewegingen naast het Fransche
legioen frontstrijders 'hebben deelgenomen.
Overal bij deze betoogingen werd de aan
hankelijkheid jegens maarschalk Pétain en
het vertrouwen in zijn medewerkers Laval
en Darlan tot uiting gebracht. Het Fransche
volk heeft hiermede zijn volledig vertrou
wen geschonken aan de tegenwoordige
Fransche regeering.
Na een protestbetooging tegen den Brit-
schen aanval ontstonden in de straten van
Marseille heftige anti-Engelsche demonstra
ties. Een menschenmenigte van verscheidene
duizenden personen trok door de hoofd
straten, waarbij talrijke transparanten waar
op anti-Engelsche leuzen en carricaturen
van Churchill werden meegevoerd. De be-
toogers riepen „weg met Engeland".
Een soortgelijke protestbetooging, waar
aan niet minder dan 15.000 personen deel
namen, werd in Nice gehouden.
De Fransche ambassadeur, Henry Haye,
is inmiddels door Cordell Huil ontvangen.
Het onderhoud duurde meer dan een uur.
Uit te Vichy ontvangen inlichtingen uit
Tananarive blijkt, dat de Engelschen alle
officieren van de land-, zee- en luchtstrijd
krachten hebben geïnterneerd op hun sche
pen. De onderofficieren en de manschappen
bevinden zich in kampen op het eiland zelf.
De inlandsche strijdkrachten werden ge
demobiliseerd. Te Diego Suarez blijven de
ambtenaren in dienst. De industrieele be
drijven zijn gesloten, de winkels daaren
tegen zijn open. De evacuatie der burger
bevolking, waarmede men een aanvang had
gemaakt, werd onderbroken, aangezien er
gebrek was aan transportmiddelen.
De vijand verschanst zich op 8 K.M. ten
Noord-Westen langs den weg van Placers
naar Antanaritara.
Dank van Japans Keizer aan
commandant der marine.
Verklaring van Tokio over slag in de
Koraalzee.
De Tenno heeft den opperbevelhebber
van de Japansche oceaanvloot zijn buiten
gewone erkentelijkheid betuigd vanwege 't
feit, dat de mariiieluchtmacht de gecombi
neerde zeestrijdkrachten van Engeland en
de V. S. in den zeeslag in de Koraalzee heeft
verslagen.
Radio Sydney meldt, dat tot de Australi
sche bevolking de waarschuwing is gericht,
niet te optimistisch te zijn ten aanzien van
den afloop van den slag in de Koraalzee. De
vloot der geallieerden heeft slechts kleine
Japansche eenheden vernietigd, en de Ja
panners zouden ernaar blijven streven, hun
doel te bereiken.
De woordvoerder der Japansche marine
heeft verklaard, het te betreuren, dat hij
om strategische redenen geen nadere mede-
deelingen kon doen omtrent den zeeslag op
de Koraalzee. Hij bepaalde zich ertoe, de
door radio San-Francisco verspreide be
richten als belachelijk te kenmerken.
Het aantal treffers op het Amerikaansche
vliegkampschip Saratoga was den Japanners
precies bekend. Slechts verkeerde men in
het ongewisse omtrent de schade aan vijf of
zes vijandelijke torpedojagers.
Men neemt van Japansche zijde aan, al
dus de woordvoerder, dat een Britsch slag
schip van het type Warspite is gezonken en.
wanneer het tegen de verwachting in niet
gezonken is, toch zoo zware beschadigingen
heeft opgeloopen. dat het slechts in Enge
land of de V. S. te repareeren is.
De vijandelijke vloot bestond uit twee
slagschepen, 2 vliegkampschepen, 3 kruisers,
waarvan 2 van 10.000 ton. en 6 of 7 torpedo
jagers. die bijna alle tot zinken zijn ge
bracht. Wanneer de vijand verklaart, dat hij
spoedig foto's van den zeeslag zal pubücee-
ren. dan kan van Japansche zijde worden
vastgesteld, dat de Japansche foto's even
eens spoedig klaar zullen zijn.
Volgens de jongste berichten van de
Tokio Nitsji Nitsji zou het Britsche slag
schip van de Warspite klasse toch in den
slag van de Koraalzee gebleven zijn.
Tweede loterij van de
„Winterhulp Nederland".
Kansen op een prijs zeer gestegen.
(Van onzen Haagschen redacteur).
De tweede loterij van de Winterhulp-
Nederland waarvan de leiding geheel be
rust bij den heer G. Verhoef, zal vermoe
delijk in den loop van Juni beginnen. Ook
bij deze loterij zullen weer 6 millioen loten
worden uitgegeven nu echter in 6 series van
ieder 1 millioen loten. Na iedere serie volgt
een premietrekking. Deze loterij is veel at
tractiever dan haar voorgangster, zoo ver
telde de heer Verhoef, op een persconfe
rentie, die onder leiding stond van den heer
Eckhart, want de prijsverhouding welke
bij de loterij van 1941 één op zes en een
half was, is thans één op drie. Voor elke
serie is er een prijs van f 5000, 3 prijzen
van f 1000, 4 prijzen van f 500, 8 prijzen
van f 100, 9 prijzen van f 50, 20 prijzen
van f 25, 100 prijzen van f 10, 350 prijzen
van f 5. 4500 prijzen van f 2, 63000 prijzen
van f 1, 100.000 prijzen van f 0.50, 160.000
prijzen van f 0.25., In totaal 327.995 prij
zen. Een respectabel aantal dus. Daaren
boven wordt dus nog na iedere serie loten
van 1 millioen een premietrekking gehou
den. De premies zijn: een hoofdpremie van
10.000 en 70 premies van f 100. De loten
kosten weer f 0.50 zoodat men dus een
prijs kan winnen, die de helft is van het
eigen geld. Niet vergeten mag worden dat
het hier tenslotte om een ideëel doel gaat
namelijk het helpen van die Nederlanders,
die in behoeftige omstandigheden verkeeren.
De loterij vormt daarbij een hulpmiddel om
de noodige gelden bijeen te brengen. De
adjunct-directeur der firma J. Enschede en
Zn., Grafische Inrichting te Haarlem, Jhr.
de Kempenaer heeft nog een technische uit
eenzetting gegeven over de wijze waarop de
loten ditmaal vervaardigd zijn. Er komt geen
enveloppe meer terwijl het formaat opge
vouwen althans kleiner is dan de loten
van de loterij 1941. De loten worden geslo
ten met een sluitzegel en bovendien wordt
er een gaatje ingemaakt waardoor alle loten
in de af te leveren doozen vastgemaakt
kunnen worden. Knoeierijen zijn daardoor
ten zeerste bemoeilijkt. De bovenste helft
van het lot vormt het stamlot en de onder
ste helft het premielot. De menging zal
waarschijnlijk geschieden onder toezicht
van de Haarlemsche politie. De firma En
schedé is erin geslaagd dit jaar een papier-
besparing van 13 te bereiken. Ondanks de
medewerking van de autoriteiten moesten
echter ditmaal zeer vele moeilijkheden wor
den overwonnen. Men is echter in Winter
hulpkringen over het slagen van deze wel
bijzonder attractierijke loterij zeer optimis
tisch. Het woord of beter de daad is dus
nu aan het Nederlandsche publiek!
RIJKSLANDBOUWCONSULENT VOOR
NOORDHOLLAND.
Men verzoekt ons mede te willen deelen.
dat de kantoren van den Rijkslandbouw-
consulent, Productiecommissaris. Dienst
Kleine Boerenbedrijven. Economisdhe
Voorlichting en Wildsohadecommissie voor
het ambtsgebied Noordholland gevestigd
zijn te Alkmaar, Voordam 5.
JUBILEUM MEJ. A. C. WIEBES.
Op 16 Mei a.s. is het veertig jaar gele
den dat mej. A. C. Wiebes in dienst trad
bij de fa. Trianta, voorheen De Clercq's
Proefstation te Bloemendaal. Mej. Wiebes
is tljans bedrijfsleidster.
Waarin een kieine tuin groot kan zijn. Een
prachtig bloeiende morel in een volkstuin
aan den rand van Amsterdam.
Foto Pax-Holland.
SNIPPERS VAN BINNEN- EN BUITENLAND.
Uit New York wordt gemeld: de presi
dent van Peru. Prado, heeft in een rede
voor den Amerikaanschen senaat „de vol
ledige samenwerking van Peru met de V.b.
beloofd De president heeft Zondag een
langdurig onderhoud gehad met Cordell
HuU.
Als opvolger van wijlen kardinaal
Schulte is dr. Joseph Frings tot aartsbis
schop van Keulen benoemd.
De inleiding tot een tolunie tusschen
Argentinië en Chili wordt gevormd door
de overeenkomst over. een regeling van de
burgerluchtvaart en de uitwisseling van
plantaardige en dierlijke producten.
Volgens berichten uit Calcutta zijn
in de garnizoenen van Madras en Karatsji
gevallen van ongehoorzaamheid voorgeko
men onder Indische troepenformaties. Te
Karatsji hadden incidenten plaats naar
aanleiding van de inscheping van Indische
troepen met onbekende bestemming.
Koning Christiaan van Denemarken ge
denkt Vrijdag a.s. het feit, dat hij dertig jaar
regeert. Hij heeft den wensch te kennen ge
geven, dat van elke feestelijkheid wordt af
gezien.
Dinsdag is de oudste inwoonster van
Maassluis, mej. wed. Antje Booister, geb.
Oudshoorn, in den ouderdom van honderd
jaar en zeven maanden overleden.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft den
ongeveer 50-jarigen H. Haanschoten uit Vee-
nendaal, die zijn broer bij een twist zoodanig
met een bijl verwondde, dat deze kort daarna
overleed, in hooger beroep veroordeeld tot
twee jaren gevangenisstraf met aftrek van
de geheele voorarrest.
Door verbreking van een raam hebben
inbrekers zich toegang verschaft tot de verf-
fabrieken Avis te Westzaan. 25 Balen Sham
poo. elk inhoudende 50 kg werden vermist. De
balen zijn over het dak weggesleept. Achter
de fabriek zijn sporen gevonden, zoodat de
buit waarschijnlijk per schuit verder ver
voerd is.
Op het stationsemplacement te Hengelo
is een ongeluk gebeurd, dat den 26-jarigen
ongehuwden leerling-machinist-J. G. Mod
derkolk, te Hengelo, het leven heeft ge
kost. Bij het ontkoppelen van een defecte
locomotief is de man tusschen de buffers
bekneld geraakt, waardoor hij vrijwel on
middellijk werd gedood.
In de Ned. Staatscourant van 12 Mei
worden aangekondigd de in 1942 te houden
examens voor de akte nuttige handwerken
voor meisjes.
De Almelosche rechtbank heeft uit
spraak gedaan in de zaak tegen de dienst
bode Dina T. uit Markelo, die op 2 Januari,
nadat deze haar eenige minder vriendelijke
woorden had toegevoegd, getracht hééft
haar 14-jarig broertje Hendrik in een achter
de ouderlijke woning liggenden diepen wa
terput te verdrinken, welk voornemen zij
echter niet heeft kunnen uitvoeren wegens
het hevige verzet dat de jongen bood. Tot
een straf gelijk aan de preventieve hechte
nis en verd.'s ter beschikking stelling van
de regeering werd zij veroordeeld.
Uit het Apeldoornsehe kanaal te Apel
doorn is 't lijk van den 64 j'arigen heer E. de
Boer. wonende aldaar, opgehaald. Hij werd
sinds Maandagavond vermist. Vermoed wordt,
dat hij door de duisternis misleid te water
geraakt en verdronken is.
In een perceel aan de Nieuwe Ebbinge-
straat te Groningen werd, toen een kistje uit
het dakraam zou worden neergelaten. dit
raam uit zijn verband gerukt en stortte op
straat. De 81-jarige J. S., wonende in de
Bankastraat te Groningen, die juist passeer
de. werd door het gevaarte getroffen. Hij
werd met zware verwondingen opgenomen
en naar het academisch ziekenhuis overge
bracht. waar hij kort na aankomst aan de ge
volgen is bezweken.
Variëerend van 30 tot 55pet. van
het belastbaar bedrag
's-GRAVENHAGE, 11 Mei. Legt de
nieuw ingevoerde ondememingsbelasting
zware lasten voor de ondernemingen op, in
nog veel sterker mate is dit het geval met
de vennootschapsbelasting.
Door de eerste belasting wordt over het
belastingjaar 1942 (kalenderjaar 1942) 2.4
x 5 pet 12 pet geheven van de bedrijfs
opbrengst, plus 2.4 x 0.2 pet over hei be
drijfsvermogen. Dit laatste zal vrij zeker
neerkomen op een extra heffing van nog
enkele procenten over de bedrijfsopbrengst,
zoodat globaal genomen met deze belasting
wel circa 15 pet van de bedrijfsopbrengst
is gemoeid.
Bij de vennootschapsbelasting snijdt het
mes er veel dieper in. De belasting bedraagt
minstens 30 pet en hoogstens 55 pet bij een
belastbaar bedrag van niet meer dan
37.500 resp. meer dan ƒ411.170. Volgens
de winstbelasting was hiervoor 26 Vz pet of
31 y2 pet verschuldigd, al naar gelang de
winst minlder of meer bedroeg dan 8 pet
van het gestorte kapitaal. Een zeer aan
merkelijke verzwaring derhalve.
Vooropgesteld zij, dat in algemeene lij
nen de inkomstenbelasting als uitgangs
punt is genomen bij de vaststelling van het
belastbare bedrag, waarop weer enkele cor
recties zijn aangebracht. Het belastbare be
drag wordt verkregen door de winst over
het jaar te verminderen met het nog on-
verrekende verlies, dat bij het berekenen
van de winst over de beide voorafgaande
jaren is gebleken en te vermeerderen met
enkele bijtellingen, zooals nader omschre
ven in art. 19 en 20 van het besluit.
WAT IS WINST?
Wat verstaat men nu onder de „winst"
welke als basis dient voor de vaststelling
van het belastbare bedrag? Art. 6 (2) zegt.
dat de winst wordt berekend op den voet
van de artkelen 8 t./m. 12 en 22 van het
besluit op de inkomstenbelasting 1941 ten
zij anders is bepaald. Volgens deze arti
kelen wordt ondier winst verstaan het ge
zamenlijke bedrag van de voordeelen. die
worden verkregen uit het bedrijf of uit hel
zelfstandig uitgeoefende beroep. Deze winst
wordt voor belastingplichtigen, die regel
matig boekhouden gesteld op het verschil
tusscnen het zuivere bedrijfs- of beroeps
vermogen bij het einde en het begin van
het boekjaar, verhoogd met de geldelijke
onttrekkingen en verminderd met het be
drag der ingebrachte kapitalen. In de an
dere gevallen op het verschil tusschen de
bruto-winst en de bedrijfs- of beroeps
kosten. Beide begrippen worden in art. 12
van het besluit op de inkomstenbelasting
1941 nader uitgewerkt.
Volgens het nieuwe besluit blijven bij de
vaststelling der winst buiten beschouwing
de dividenden, die de belastingplichtige
sedert het begin van het jaar heeft genoten
uit hoofde van een aanmerkelijke deelne
ming in het aandeelenkapitaal, welke deel
neming minstens een vierde gedeelte- van
het nominaal gestorte kapitaal moet bedra
gen, behoudens hierop door den secretaris
generaal van het departement van Finan
ciën te verleenen uitzonderingen.
Onder bedrijfskosten, die door alle be
lastingplichtigen van ide winst mogen wor
den afgetrokken, worden thans mede ver
staan de tantièmes aan bestuurders en per
soneel. de uitkeeringen op winstdeelende
obligatiën en de aandeelen in de winst, toe
komende aan verleeners van een concessie
of van een licentie op een octrooi. Voor
vennootschappen, verzekeringsondernemin
gen en coöperatieve vereenigingen worden
i nog enkele afzonderlijke posten vermeld, die
als bedrijfskosten mogen worden afgetrok-
l ken. Daartegenover staan echter een aan
tal posten, die bij de winst moeten worden
gevoegd. Aangezien deze van geringe betee-
kenis zijn voor de vaststelling van de be
lastbare winst, laten wij deze posten hier
verder onvermeld.
Evenals bij de ondernemingsbelasting kan
men dus ook hier niet zonder meer zeggen,
dat het belastbare bedrag gelijk is aan de
bruto-winst van een onderneming, al zul
len deze bedragen in vele gevallen mis
schien niet veel van elkaar afwijken.
De vennootschapsbelasting wordt voor het
eerst geheven over het jaar, waartoe 1
Januari 1941 behoort. De winstbelasting
wordt voor het laatst geheven over hei
jaar, waartoe 31 December 1940 behoort.
Ook hier zien wij dus, evenals bij de on
dernemingsbelasting. dat deze nieuwe be
lasting met terugwerkende kracht werkt.
Voor ondernemingen, die de jaarstukken
over 1941 reeds hebben gepubliceerd en
die hierbij geen rekening hebben gehouden
met de mogelijkheid van sterk verhoogde
belastingen waarop overigens reeds her
haaldelijk was gewezen zijn deze uiter
aard opnieuw een bittere pil. Een onder
neming met b.v. 500.000 belastbare winst
betaalt hiervan aan vennootschapsbelasting
55 pet en aan ondernemingsbelasting min
stens 15 pet, dus in totaal reeds 70 pet, nog
afgezien dan van de nieuwe vermogensbe
lasting. waarop wij nog nader terugkomen.
Opgemerkt dient nog te worden, dat de
secretaris-generaal van Financiën volgens
art. 11 nog speciale bepalingen zal treffen
t.a.v. beleggingsmaatschappijen, dus voor
de N.V.'s, die uitsluitend of nagenoeg uit
sluitend de verkrijging, het bezit, het be
heer en de vervreemding van effecten ten
doel hebben.
VERGIFTIGE PLANT GEGETEN.
7-jarig jongetje overleden.
Tengevolge van het eten van de gevlekte
waterscheerling is het 7-jarig zoontje van den
landarbeider M. Reinders te Vossebelt, gem.
Dalen, aan %'ergiftiging gestorven.
VREDESGERECHTSHOF.
Meineed?
's GRAVENHAGE, 12 Mei. Tijdens de
behandeling op 8 April j.l. voor het Vredes-
gerechtshof van de zaak tegen over H. Mijs-
berg, wien o.a. ten laste was gelegd, dat hij
opzettelijk op den 12den Mei 1940 de ge
broeders Van Dijk te Dordrecht van het
leven heeft doen berooven, door twee hem
ondergeschikte militairen te bevelen:
„schiet ze neer", werd op verzoek van den
firocureur-generaal de gevangenneming ge-
ast van den getuige W. Mannessen wegens
meineed. Deze getuige had namelijk onder
eede verklaard, dat overste Mijsberg aan
de gebroeders Van Dijk tot tweemaal toe
gevraagd had of zij (uit hun woning) ge
schoten hadden. De eerste maal zou geen
antwoord zijn gegeven, doch op de her
haaldelijke vraag zou een van de beide
broeders met ,ja hebben geantwoord, ter
wijl de ander alleen zou hebben gekreund.
Verdachte Mannessen bekende, zijn uit
lating gefantaseerd te hebben en derhalve
meineed te hebben gepleegd.
De fg. procureur-generaal mr. Van Gilse
was van meening, dat de daad te wijten
was aan een zekere neiging tot opsnijden,
waardoor verdachte zich op den voorgrond
kon plaatsen. Spr. eischte anderhalf jaar
fevangenisstraf. Mr. H. M. Nijgh belichtte
e zaak van de psychologische zijde en
verzocht het hof hiermee rekening te
houden. Uitspraak 26 Mei.
Geen gifgas.
Bs. Het Duitsche legerbericht brengt
ons na vijf dagen de mededeeling, dat op
het schiereiland Kertsj een slag woedt,
waaraan sterke formaties van hel luchtwa-
pen deelnemen. Aan deze mededeeling
wordt toegevoegd de verklaring, dat voor
het eerst van nieuwe wapens gebruik wordt
gemaakt. Nieuwe en betere wapens, over
welker aard men zich niet uitlaat, doch
waarvan de uitwerking vermoedelijk zal
kunnen vergeleken worden met den strijd
tegen de Maginotlinie; alleen is kenbaar ge
maakt. dat de nieuwe wapenen geen gas-
strijdmiddelen betreffen.
Geen gasmiddelen ziedaar een verheu
gende mededeeling.
Dezer dagen reeds hebben wij een uitla
ting gesignaleerd van Churchill, betreffen
de: „gebruik van gifgassen aan het Ooste
lijk front". Wanneer staatslieden over gif
gas beginnen te spreken en daar aan toe
voegen, dat zij de noodige consequenties uit
het geval zullen trekken, dan weten wij ge
woonlijk wel waar wij aan toe zijn. Eer»
kat, die in het nauw gebracht is, maakt rare
sprongen. De Wilhelmstrasse negeert deze
beschuldiging echter. Het antwoord van
Duitsche zijde, opgenomen in de correspon
dentie van onzen Haagschen redacteur, was
evenwel niet twijfelachtig: de Duitsche
chemische industrie behoort tot de al
lerbeste der wereld en heeft zeker
nog wel enkele verrassingen in voor
raad. als het inderdaad tot het gebruik van
gifgas mocht komen. Een periode waarin
staatslieden beginnen met de beschuldiging
aan het adres van hun tegenstanders inzake
het gebruik van onmenschelijke middelen is
uiterst gevaarlijk, want gewoonlijk moet
men.er het bewijs in zien, dat deze partij
behoefte gevoelt om de oorlogskans te doen
keeren en dus van dit wapen zelf gebruik
wil maken. Wie het eerst tot toepassing van
gifgas overgaat in dezen oorlog, waarin toch
overduidelijk gebleken is, dat men ook zon
der dit verschrikkelijke middel tot afdoen
de resultaten kan komen, maakt zich zelf in
de oogen der menschhcid en van de bescha
ving onmogelijk en daarom grijpt men zoo
licht naar het middel: den tegenstander te
beschuldigen, ten einde daarin een geree-
delijk excuus voor eigen optreden te vinden.
Toen spoedig in dezen oorlog bleek, dat
het ook zónder toepassing van deze af
schuwelijke methode mogëlijk was, is dat
door de geheele menschhcid als een opluch
ting gevoeld: daarom mag men gerust aan
nemen, dat ieder weldenkend mensch het
thans afkeurt, wanneer zich symptomen
voordoen, dat er in zekere kringen toch nog
over toepassing wordt gedacht.
Wij hebben ons daarom uitermate ver
heugd over de mededeeling, dat zich onder
de nieuwe wapenen van de Duitsche weer
macht geen gifgassen bevinden. Het is een
geruststelling waarvoor wij hier gaarne de
aandacht vragen, want elk leed tengevolge
van de moderne oorlogvoering blijft nog ver
ten achter, bij wat ons daardoor wordt be
spaard.
Zware slagen voor Britsche
luchtmacht hoven Pt. Moresby,
De Japansche luchtmacht heeft, naar het
Keizerlijke hoofdkwartier meldt, bij haar
aanvallen op Port Moresby in het tijdvak
van 21 April tot 10 Mei 112 vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten cn 51 vliegtuigen
op den grond vernield. De Japanners ver
loren in denzelfden tijd 12 vliegtuigen.
Uit het geallieerde hoofdkwartier in
Australië meldt de Engelsche nieuwsdienst,
dat na de conferenties tusschen den premier
Curtin en generaal McArühur benevens tus
schen den minister van oorlog Forde, en
generaal Sir Thomas Blarney, Forde heeft
verklaard, dat Australië nog niet geheel op
oorlogsvoet verkeert, ofschoon de verdedi
gingswerken de beide laatste maanden aan
zienlijk zijn verbeterd.
Alles moet worden gedaan om de levering
van vliegtuigen, uitrusting en munitie te
bespoedigen, daar men na den slag in de
Koraalzee rekening moet houden met de
mogelijkheid van een tweede crisis.
Verihiisterinj» langs Westkust
der Verecnigde Staten.
Vrouwcnlcgcr opgericht.
Uit Washington wordt vernomen, dat
de Amerikaansche regeering uit vrees
voor Japansche luchtaanvallen op de
kust der Ver. Staten* last heeft ge
geven tot de totale verduistering van
alle plaatsen aan de Westkust, te be
ginnen bij den staat Oregon tot aan
Santa Maria in Californië.
Het benzine-rantsoen zal voor de gebie
den aan de Oostkust der V.S. voor voer
tuigen. welke niet van belang zijn voor
de" oorlogsindustrie, verlaagd worden tot
maximum drie gallons per week.
De leider van de regeeringseommissie voor
het toezicht op de werkgelegenheid heeft
verklaard dat in verband met het tekort
aan arbeiders steeds meer vrouwen te
werk gesteld moeten worden. In het
loopende jaar zullen ongeveer 1 millioen
vrouwen als arbeidster dienst gaan doen.
Tot 1943 kunnen in totaal ongeveer vier
millioen vrouwen gemobiliseerd worden.
De senaat heeft een wet aangenomen
waarbij een vrouwelijk' legercorps van
50.000 leden wordt opgericht. In dit nieuwe
corps, dat onder rechtstreeksche leiding van
"het leger staat, worden 6000 vrouwen op
genomen. die thans dienst doen bij de lucht
bescherming.
Alle vrijwilligers moeten er op rekenen
dat zij naar overzeesche gebieden worden
uitgezonden.
ONGEOORLOOFDE PRIJSVERHOOGING
VOOR TOEGANGSBEWIJZEN
Op de z.g. St. Servaaskcrmis te Maastricht
de eerste sinds September 1939, bleek, dat
de toegangsprijzen van de diverse vermake
lijkheden sterk verhoogd waren vergeleken
bij vroeger, zelfs met 200
De gemeentepolitie heeft, in samenwer
king met den gemachtigde voor de prijzen
in Limburg, een onderzoek ingesteld, waar
bij bleek, dat voor geen enkele der vele ge
vallen van prijsverhooging vergunning was
aangevraagd. Tegen deze verschillende ex
ploitanten van vermakelijkheden is deswege
proces-verbaal opgemaakt.
Den overtreders werd aangezegd de toe
gangsprijzen van hun inrichtingen tot het
gebruikelijke peil der prijzen van voor den
oorlog te verlagen.
VER. „NEDERLANDSCH FABRIKAAT".
Verschenen is het jaarverslag van de ver-
eeniging „Nederlandsch Fabrikaat". Hieruit
blijkt, dat in 1941, ondanks vele moeilijkheden,
waarmede ook deze vereeniging uiteraard te
kampen had, een groote activiteit werd ont
wikkeld. Er werden verschillende drukwerken
uitgegeven, terwijl met de streeksgewijze
verfilming van het Nederlandsche bedrijfs
leven een aanvang werd gemaakt.
Op de scholen werd een boekje uitgege
ven, getiteld- „Hoe maakt menwaarin
een beeld wordt gegeven van de fabricage
door de Nederlandsche industrie van tal van
artikelen, waarmee een ieder dagelijks te ma
ken heeft.
Het aantal fabrikanten, die het recht heb
ben tot het voeren van het nationaliteitsmerk
voor Nederlandsche nijverheidsproducten,
het bekende VN.F.-merk, nam ook het vorige
jaar weer toe.